Þjóðviljinn - 03.07.1981, Qupperneq 7

Föstudagur 3. júli 1981 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 7
Myndir og texti:
Helga Sigurjónsdóttir
Við fórum í heimsókn
upp á Akranes í fyrri
viku. Það var reyndar á
kvennadaginn 19. júni,en
þann dag fengu íslenskar
konur kosningarétt árið
1915. Ekki þurftum við
lengi að svipast um til að
verða varar við kvenna-
menninguna á Skagan-
um. Eitt hið fyrsta sem
við sáum voru litlar
stúlkur sem sátu prúðar
og fallegar á torginu í
bænum, hver með sína
kerru með barni í.
Þær kváðust vera ,,að
passa" og ætla að gera
það í sumar. Allar unnu
hálfan daginn og fengu
500 kr. í kaup um mánuð-
inn. Þær eru á aldrinum
9-12 ára, hver annarri á-
byrgari og eiga áreiðan-
lega eftir að verða
máttarstólpar síns
byggðarlags og landsins
alls eins og formæður
þeirra hafa verið.
Þessar myndarlegu telpur eru greinilega vel heima I kvennamenningunni þótt ungar séu. Menningunni
mannkyn getur alls ekki verið án.
sem er falin og gjarnan Htils metin en
Litlar og stórar stelpur á Akranesl
Fyrir framan frystihús
Haraldar Böðvarssonar voru
nokkrar stærri stúlkur aö vinna
við garöyrkjustörf. bær kváðust
vera i bæjarvinnu og lika það
vel nema aö þvi leyti að þær
fengju enga eftirvinnu eins og
strákarnir jafnaldrar þeirra og
vinnufélagar. Þeir sætu fyrir
öllu sem gæfi aukapening. Ekki
vildu þær viöurkenna að það
væri þvi að kenna aö þær hefðu
ekki boriö sig eftir björginni.
Það væri nú eitthvað annað.
Þær væru sifellt aö klaga þetta
athæfi bæjaryfirvalda en það
þýddi ekkert. Allir daufheyðust
við klögumálum þeirra. Samt
sögðust þær ekkert ætla að gefa
sig. Þær væru lika aö garfa i þviv
hvort þær ættu ekki að fá greidd
laun fyrir unna helgidaga.Dag-
inn áður höfðu þær náð i kjara-
samningana á skrifstofu Verka-
lýðsfélagsins og nú voru þær aö
lesa þá gaumgæfilega til að vita
nákvæmlega hver réttur þeirrra
væri.Agætar fyrirmyndir öðru
verkafólki, þessar stúlkur.
1 frystihúsinu var mikið að
gera. Stór salur fullur af konum
sem voru i óðaönn að snyrta
karfaflök. Allar i bónus. „Auð-
vitað”, sögðu þær, „annars
fáum við ekkert borgað”.
„Já, það hafa flestar sætt sig
við bónusinn”, sagði Sigrún
Clausenþekkt baráttukona fyrir
kvenfrelsi og þátttakandi i
fyrstu láglaunaráðstefnu Rauð-
sokka 1975. „Prósentan sem viö
fáum er lika sæmileg og miklu
betri én hjá konunum i fata-
iðnaöinum”. Hún sagði lika að
reynt hefði verið að koma á svo-
kölluðum refsibónusi i húsinu
fyrir nokkrum árum, en þá
gerðu konurnar uppreisn og
hætt var við allt saman. Samt
hefði það gerst i vetur i Reykja-
vik að þegar gerður var
rammasamningur um bónus-
vinnu i saltfiski og skreið, þá
skrifuðu undir þann samning
fulltrúar verkafólks, m.a.
þekktir og reyndir verkalýðs-
foringjar eins og Sigfinnur
Karlsson, Þórir Danielsson,
Gunnar Már Kristófersson og
Jón Helgason. „Þeir sögðu
reyndar að þessum ákvæðum
yrði aldrei beitt”, sagði Sigrún,
„og það getur kannski veriö
rétt. En fyrir mér er þetta
spurning um grundvallaraf-
stöðu. Mér finnst að fulltrúar
verkafólks megi undir engum
kringumstæðum skrifa undir
slik ákvæði i samningum. Þó að
þeim verði ekki beitt i saltfiski
og skreið er fordæmið komið og
eftirleikurinn þá auðveldari”.
—hs
Frá vinstri: Rakel Arnadóttir, Kristbjörg Traustadóttir, Jóhanna Haröardóttir, Anna Hermannsdóttir
og Helga Braga Jónsdó't'tir.'Þær eru állar'f bæjarvinnu á Akranesi. Þær litu upp ineöan myndinni var
smellt af, en voru annars niöursokknar í aö lesa kjarasamningana.
r
Sigrún Clausen : „Ég bjóst viö aö eitthvaö geröist eftir 24. okt. 1975
en ég hef oröiö fyrir vonbrigöum. Þetta er lika okkur aö kenna.
Viö gerum ekki nógu miklar kröfur.”
Rafverktakar Austurlandi:
Framkvæmdir við rafverk
verði unnin af heimamönnum
A fundi Félags rafverktaka á
Austurlandi á Egilsstööum i siö-
asta mánuöi voru samþykkt ein-
dregin tilmæli til stjórnenda Raf-
magnsveitna rikisins aö fyrirhug-
aöar framkvæmdir Rarik viö aö-
veitustöövar og/eöa aörar fram-
kvæmdir viö rafverk á austur-
landi veröi unnar af heimamönn-
um.
Er i þvi sambandi bent á, að
rafverktakar á Austurlandi hafi á
að skipa fyllilega sambærilegum
starfskröftum, hvað menntun og
starfsþjálfun snertir og þeirra
sem sendir hafa verið af Stór-
Reykjavikursvæðinu.
Um þetta mál segja þeir siðan
m.a.:
„Það er mjög áriðandi aö við
fáum að kynnast þessum verkum
strax i upphafi þar sem við erum
oft kallaðir til viðgerðastarfa
þegar færð er slæm og ekki er
hægt aö koma við, vinnuflokkum
langt að.
Við getum skilað þessum
verkum mun ódýrari, þar sem við
vinnum að þeim frá okkar heima-
stöð, en þurfum ekki að kosta
heimferðir á viku til 10 daga
fresti, borga fæði og húsnæði og
leggja til bilaleigubila, eins og
Rarik gerir fyrir þá flokka er þeir
hafa sent hingað austur, fram til
þessa.
Skattatekjur vegna launa
renna til heimasveitarfélaga, þar
sem verkin eru unnin, sem hlýtur
að teljast eölilegast.
Þegar forstöðumenn Rarik i
Reykjavik bera þvi við að þeirra
rafvirkjar séu sérþjálfaðir i upp-
setningu aöveitustöðva, þá er þvi
til aö svara, aö hér á Austurlandi
eru að störfum rafverktakar og
rafvirkjar sem unniö hafa við
uppsetningu aöveitustööva hér
eystra t.d. við Stöövarfjörð,
Lagarfoss, Breiðdalsvik og
Eyvindará, svo eitthvað sé talið.
Ennfremur bendum við á að við
þurfum ekki að sækja aöstoð
„sérþjálfaðra” rafvirkja úr öðr-
um landshornum til að tengja raf-
búnað nýtisku frystihúsa, fiski-
mjölsverksmiðja og fiskiskipa...”