Þjóðviljinn - 25.07.1981, Blaðsíða 9

Helgin 25. — 26. júlí 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
„Um böð,
lækningar
og
blóðtökur
r
Þættir úr sögu lækninga á Islandi:
„Jeg hef i mörg ár veriö veik-
ur af óþægindum fyrir brjóst-
inu, klýju og uppgangi á morgn-
ana og eptir langvarandi til-
raunir til að lækna þennan sjúk-
dóm gat ég enga bót fengiö á
honum.
Þá kom mjer til hugar aö
reyna Brama-lifs-elixir
Mansfeld-Bullner & Lassens og
fór jeg aö brúka hann á hverjum
morgni, en eptir einn mánuö var
jeg oröinn svo góöur aö jeg
kenndi sjúkdómsins eigi fram-
ar.
Þetta finn jeg mjer skylt aö
láta yöur vita og þakka yöur af
alúö þá vöndun, er þjer sýniö i
tilbúningi á „bitter” yöar, þvi
ekkert lyf hefur reynst mjer
eins heilnæmt og gott sem þetta.
Jeg vil þvi óska og vona aö hvert
heimili á Islandi heföi þennan
„bitter” á reiöum höndum viö
sjúkdóma sem upp kunna aö
koma þvi þaö er min sannfæring
aö þaö sé þaö besta og heilsu-
samlegasta meðal.
Reykjavlk,
16. júli 1890
Kr. Ó. Þorgrimsson
bóksali
Þetta merka plagg er svo
vottaö af þeim Jóni Borgfiröingi
og Asmundi Sveinssyni, en eins
og menn sjá er hér um aö ræöa
meömæli meö Bramalifselixir,
sem framleiddur var i Kaup-
mannahöfn frá árinu 1871 og
þótti hið ágætasta meðal.
Upplýsingar um þetta og
margt fleira er aö finna á sýn-
ingu þeirri sem i sumar verð-
ur i Þjóðminjasafninu og er
opin almenningi, en hún lýsir
sögu lækninga á Islandi frá upp-
hafi. Sýning þessi var opnuð af
tilefni VIII Nordiske medicin-
historiska kongressen i Reykja-
vik i júli, en Jón Steffensen hef-
ur haft veg og vanda af henni.
Ekki er allt á sömu lund og
lesning sú sem aö framan getur.
Þarna eru hin merkustu tól og
tæki frá læknum fyrri tima og er
ekki laust viö aö hrollur fari um
nútimamannverur þær sem
berja þessi tól augum. Aflimun-
arhnifar, brennslujárn og hol-
stingir eru ekki þau tæki sem
viö eigum aö venjast hjá lækn-
um nútimans og hugsi einhver
með meöallagi hlýjum huga til
læknastéttarinnar ætti hann að
fara og lita á þessi tæki til aö
sannfærast um þær gifurlegu
framfarir sem oröiö hafa i
læknisfræðinni. Ekki er þó aö
efa aö þessi tól hafa mörg
bjargaö mannsllfum á sinum
tima, þótt ekki myndi maður
beinlinis óska aö fá þau i
skrokkinn.
Aö öllu gamni slepptu er hér
um aö ræöa mjög merka sýn-
ingu, sem vekur athygli á þess-
um lítt plægöa akri og ætti sýn-
ingin jafnframt aö hvetja til
betri hirðu þessara muna. Stofn
sýningarinnar er úr svokölluöu
Nesstofusafni og er þaö von
Félags áhugamanna um sögu
læknisfræöinnar, sem safnaö
hefur i Nesstofusafnið aö slikar
sýningar megi sem fyrst hljóta
varanlegan samastað i Nes-
stofu. Sýningin hefur veriö mjög
fjölsótt aö sögn Ingibjargar
Guðmundsdóttur gæslukonu og
hafa jafnt íslendingar sem er-
lendir gestir skoðaö griþina.
þs
Aflimunarhnifar og brennslujárn frá fyrri hluta 19. aldar.
Ljósm — gel —
ý 'í
, ' ' '
UEKNAD&LD

Séð yfir salinn i Þjóðminjasafninu, þar sem sýningin stendur.

'
Sogdælur og brennsiutæki sem notuö voru viö tæmingu sulla. Aftast sést uppblásinn sullur. tJr safni
læknadeildar.
jWWt'iS <’< tsfeoi .
>MÍ >’-♦ '->" , t ' 1
vtfi V«\»'<V<> «>\»'\<vw i
feiyíU H<><>\\«t‘. i Mj«hó<k>i A»
t>OíinVi«tOn fl (SS/ -■ 1 ■
b<l*i

A þessari mynd sjást gömul blóöhorn, stólpipa og fyrsta bókin sem prentuð er á tslandi sem fjallar um
„böö, lækningar og bióðtökur”. Hún er þrykkt I Hólum i Hjaltadal anno 1671.