Þjóðviljinn - 01.09.1981, Blaðsíða 7

Þri&judagur 1. september 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
staösetningu i húsnæbi. Það sem
mikilvægara er, draga úr ótíma-
bærri sérgreiningu i námi barn-
anna.
Þetta samábyrgöarfyrirkomu-
lag gildir einnig fyrir alla aöra
faglega stjórnun skólans. Þaö
myndi þvi knýja starfsfólkiö til aö
setja sig inn I málefni sem þvi var
áöur taliö óviðkomandi. Hér er
þvi krafa á ferðinni um verulegt
endurmat á stööu einstakling-
anna innan skólans og um sifellda
aölögun aö nýjum aöstæöum.
Slikt endurmat og aölögun kemur
i veg fyrir of einhliöa skilgrein-
ingu á stööu einstaklingsins og
knýr hópinn til almennrar fag-
legrar þátttöku. Þetta hefur lika
þá þýðingu að upplýsingastreymi
veröur að fara milliliðalaust til
hópsins svo aö hann hafi nægar
forsendur til aö byggja ákvarö-
anir sinar á. Þess vegna eru ör
fundarhöld nauösynlegur, en
timafrekur þáttur i stjórnunar-
kerfinu. Þaö hefur svo þau áhrif
aö hin opinbera valdagerö veröur
mun minna afgerandi i ákvarö-
anatöku, þó svo sú gerö sé til
staðar formlega séö. Það má þvi
gera ráð fyrir meira lýöræöi
innan skólans við þessar
aöstæöur heldur en við hefö-
bundnar.
Þrátt fyrir aö framangreint
fyrirkomulag stjórnunar og sam-
skipta virðist i flestum tilvikum
þjóna betur markmiöum grunn-
skólans heldur en heföbundiö
form, a.m.k. fræðilega séö, þá á
þaö mjög i vök aö verjast, bæði
frá lagalegu sjónarmiöi og vegna
viöhorfa kennara, almennings og
beint og óbeint i greinabundnum
námskrám.
Hvað lagalegu hliö áhrærirer
um aö ræöa sterkar hefðir um
skiptingu valds og ábyrgðar. Er
þar átt við pýramiða form valds-
ins sbr. 9—23. gr. grunnsk. 1. Líf-
rænt samskipta- og stjórnunar-
form fær þar aðeins stuöst viö þá
nýbreytni aö til aðstoöar skóla-
stjóra við daglegan rekstur skól-
ans skuli vera kennararáö. Virkni
slikra ráöa hlýtur að ráöa
nokkrum úrslitum um lýöræöi i
starfsmannahópnum, en tryggir
þaö engan veginn. Þvi eftir sem
áöur er þaö mikið háö vilja og
starfsaðferðum skólastjóra og
yfirkennara hvernig ráöin virka,
en einnig af þeim skilyrðum sem
skólanum eru búin af æöri valda-
þrepum, og skólastjóri og kenn-
arar fá litlu um ráöiö t.d. i
peningamálum.
Vandi
kennaranna
Hins vegar skera utanaökom-
andi viðhorf hugmyndum stakk
og kennarar sem reyna fram-
kvæmd þeirra þurfa sifellt að
vera viðbúnir aö styöja geröir
sinar opinberum rökum. Þetta
þýöir i raun aö þeir veröi sifellt aö
taka mið af ósamkvæmum hug-
myndum sérfræöinámskránna
viö kennslu sina, þó þær beinlinis
striöi gegn nýbreytninni og tak-
marki möguleika tilraunanna I
kennslu. Þetta er i raun mikiö
vandamál þvi þaö viröist staö-
reynd aö tilraunir i kennslu séu
ekki viðurkenndar nema þær
fylgi rituali sérfræöinámskráa
(þ.e. tilraunakennsla á námsefni
sem gefiö er út af opinberum
námsgagna útgáfum). En þessi
andsnúnu viðhorf birtast ekki
siður i frumkvæöisleysi mennta-
málayfirvalda, sem hvorki fara
fram á tilraunakennslu óbundna
rikjandi námshugmyndum, né
eru reiðubúnir til aö leggja til-
raunum til fé og mannskap sem
hæfir. Eftir þessu höföi dansa svo
hin almennu viðhorf utan sem
innan skóla. Af framangreindu
má sjá að ekki nægir að setja
stofnunum höfuðmarkmið, lög-
binda þau og nefna æskilegar
leiöir til aö ná þeim, heldur þarf
aö veita einstaklingum og hópum
tækifæri til framkvæmda, sem
yfirvöld styöja fjárhagslega og
siöferöilega, svo þessir einstak-
lingar og hópar þurfi ekki sifellt
aö veröa truflaöir frá erfiöu verki
sinu til að verja geröir sinar.
Því, herrar minir og frúr, kraf-
an um llfrænan skóla er staö-
reynd.
20.8. 1981.
Haukur Viggósson
Þjóðviljinn frétti nýlega
af Austurlandi/ að
húsnæðismálastjórn hafi
verið þar í yfirreið um
fjórðunginn og átt við-
ræður við sveitarstjórnar-
menn. i þessutilefni leitaði
blaðið til ólafs Jónssonar,
formanns húsnæðismála-
stjórnar, og bað hann segja
lesendum af þessu
ferðalagi.
— Húsnæðismálastjórn hefur
nú I þrjú ár haft þann siö aö
heimsækja einn landsfjóröung
árlega. 1 hittifyrra, áriö 1979,
fórum viö um Noröurland, frá
Akureyri og vesturum, og i fyrra
fórum viö um Vestfiröi og
heimsóttum þar öll sveitarfélög.
Og nú erum við nýlega komnir úr
ferö um Austurlandskjördæmi.
Við fórum þangaö fimm stjórnar-
menn ásamt framkvæmdastjóra,
og héldum fundi i þrettán sveitar-
félögum meö sveitarstjórnar-
mönnum og nokkrum fram-
kvæmdaraöilum i byggingar-
málum.
— Tilgangur okkar meö
þessum feröalögum er aö reyna
aö brjóta niöur þann múr sem
viröist vera milli fólksins á lands-
byggöinni og stofnana i
Reykjavik. Viö erum meö þessu
aö reyna aö draga úr hinu orö-
lagöa stofnanaveldi, sem er held-
ur óvinsælt úti á landi. Þær
ákvaröanir sem teknar eru i
Nýtiskulegir verkamannabústaöir á Eskifiröi. — Ljósm.: Leifur.
Mikill framfarahugur í
húsnæðismálum
Rætt við OLAF JONSSON
stotnur.um i Reykjavik eru oft
ákaflega fjarlægar landsbyggð-
arfólki. Svona ferðir geta stuðlaö
verulega aö þvi aö eyöa þessu
bili, og auövelda samskipti
manna viö þessar stofnanic,fyrst
og fremst sveitarstjórnarmanna
aö þvi er aö okkur snýr I Húsnæö-
ismálastjórn.
— Þessi ferö var mjög ánægju-
Erfiðleikar
ullariðnaðar
Mjög hafa verib á oröi haföir aö
undanförnu erfiöleikar útflutn-
ingsiönaöarins af völdum óhag-
stæörar gengisskráningar I Vest-
ur-Evrópu.
Aö sögn Hjartar Eirikssonar
framkvstj., fær ullariönaöurinn
nú 9% færri krónur fyrir sölu-
vörur áinan i Vestur-Evrópu en
hann fékk þegar verö var ákveöið
um siöustu áramót. Þess utan
hefur rekslrarkostnaöur ullariön-
aöarins hækkaö um 20—21% þar
sem af er árinu. Vestur-Evrópa
er langstærsta markaössvæöi
lönaöardeildar og sagöi Hjörtur,
aö liggja mætti i augum uppi
hvernig afkoma ullariðnaöarins
væri nú er söluverð hans hefur
þannig i raun verið skoriö niöur
um 30%.
— mhg.
Vaxandi gáma-
flutningar
Gámaflutningar hafa færst
verulega I vöxt hjá Skipadeild
SÍS. A fyrri helmingi þessa árs
jukust þeir um 50% miöaö viö
sama tima I fyrra.
Vafalaust á þaö ríkan þátt i
þessari aukningu aö deildin býöur
nú viöskiptavinum sinum upp á
margar tegundir af gámum, svo
sem frysti- og kæligáma, tank-
gáma fyrir fljótandi flutning og
venjulega vörugáma af ýmsum
stæröum, bæöi i fullri hæö og
hálfri, allt eftir eðli vörunnar,
sem flutt er hverju sinni.
— mhg
leg. Þaö er mikill áhugi fyrir
húsnæöismálum á lands-
byggöinni ekki siöur en hér á
höfubborgarsvæðinu. Þetta var
talsvert annasöm ferö, fundir
meö sveitarstjórnarmönnum á
þrettán stööum, og þess utan
skoöuöum viö framkvæmdir á
viðkomustöðunum, bæöi á vegum
einstaklinga og opinberar bygg-
ingar sem sveitarfélögin standa
aö.
Það þarf að
býggja
— Við sem fórum þessa ferð
verðum miklu fróöari eftir en
áöur um þaö sem þarna er veriö
aö gera. Þaö var ákaflega
ánægjulegt að sjá hvaö atvinnu-
lifiö var blómlegt á þessum
stööum. Menn ræddu mikiö um að
það vantaöi fólk i atvinnulifiö, en
til að fá fólk þarf að vera nægt
framboö á húsnæöi, þaö þarf að
byggja. Þaö er vissulega mikið
byggt, en þó er ljóst aö betur má.
Það skortir viða iðnaöarmenn og
minna byggt en annars væri. Þaö
er lika mjög áberandi aö til aö
flýta byggingum eru menn að
fara yfir i aö byggja timburhús,
bæöi einbýlishús og raöhús.
— Þaö sem einkum vakti at-
hygli okkar þarna fyrir austan
var mikill áhugi fyrir byggingu
verkamannabústaða. Það eru
allsstaðar menn i vanda meö sin
húsnæðismál, og verkamanna-
bústaöakerfiö er auöveldasta!
lausnin á þeim vanda, bæði sölu-1
ibúöir og Ibúöir sem sveitar-
félögin leigja út sjálf.
Slíkar byggingar eru i gangi
eða i undirbúningi allsstaöar sem
viö komum, þannig aö um veru-
legar framkvæmdir veröur aö
ræða i þessum efnum á næsta ári.
— Það er athyglisvert að á
landsbyggðinni er almennt mjög
mikið um félagslegar ibúöabygg-
ingar. Þaö er ekki bara hér I l
Reykjavik og nágrenni sem
ibúöir hafa verið byggöar á
vegum hins opinbera. Það eru til
dæmis verkamannabústaöir á svo
til öllum þéttbýlisstööum fyrir
austan, og viöast hvar hafa veriö
byggöar leiguibúöir eöa sölu-
Ibúöir af sveitarfélögunum.
— Einnig var mjög ánægjulegt
aö sjá, aö þeir fyrir austan eru aö
gera mikiö átak i húsnæöismálum
aldraöra, eru aö byggja ibúöir og
hjúkrunarheimili. Sérstaklega
myndarlega er staöiö aö þessum
málum á Vopnafiröi Noröfiröi og
Höfn I Hornafiröi, en þetta er á
döfinni hérumbil allsstaöar þar
sem okkur bar niður. Þaö er at-
hyglisverö og gleöileg þróun, og
tilkoma heilsugæslustöövanna
viröist ekki sist eiga hlut aö máli.
Þetta er allt mjög jákvætt og
sýnir, aö á Austurlandi rikir mik-
ill framfarahugur.
Enginn flótti
Þá má geta þess, aö einn lána-
flokkurinn hjá okkur hefur vakiö
mikla athygli á Austfjöröum og
raunar viöar, lánin sem veitt eru
til.aö endurbæta eldri Ibúöir meö
tilliti til orkusparnaöar. Slikt er
viöa i gangi og á vafalaust eftir aö
aukast verulega þegar fast form
kemst á þennan lánaflokk.
— Þess verður viöa vart aö fólk
flytur af höfuöborgarsvæöinu og
sest aö I blómlegum byggöum á
landsbyggðinni. Fyrir austan er
þetta mest áberandi á
Egilsstööum og á Höfn i Horna-
firöi, en almennt fer þvi mjög
fjarri að þaö sé landflótti úr
þessum landsfjóröungi.
— Húsnæöis vandinn i
Reykjavik og nágrenni stafar þvi
ekki lengur af þvi aö fólk sé aö
Ólafur Jónsson.
þyrpast hingaö, einsog var fyrr á
árum.
— Þaö er húsnæöisvandi úti á
landi, og viöa verulegur. En sá
vandi er af allt öörum toga en á
höfuðborgarsvæöinu. Hann stafar
af hraöanum i uppbyggingunni.
Fólk flyst til þéttbýlisstaöa á
landsbyggöinni hraöar en nemur
byggingum Ibúöa. Þaö þarf aö
byggja og þaö hratt.
Vandinn hér i Reykjavik og
nágrenni er fremur fjárhagslegs
eölis, menn hafa ekki efni á aö
kaupa þaö húsnæöi sem til er.
Þetta kemur svo aftur niöur á
leigjendum.
— Ég held aö feröalög einsog
þetta séu ákaflega gagnleg, fyrir
starfsmenn og stjórnarmenn
stofnananna og fyrir þá sem
skifta viö þær útum landiö. Ég vil
nota tækifæriö og þakka fyrir
mikla gestrisni, og ég er ákaflega
ánægöur yfir aö veröa var viö
þann mikla áhuga sem rikir á
húsnæöismálum og okkar
verkum sem önnumst þau af
hálfu hins opinbera. Ég er
sannfærður um aö þessum
feröum veröur haldiö áfram,
öllum aöiljum til gagns.
Þjóðviljinn
— Sandgerði
Þjóðviljinn óskar að ráða umboðsmann i
Sandgerði til að annast dreifingu og inn-
heimtu fyrir blaðið. Þarf helst að taka til
starfa 1. september.
Uppl. hjá framkvæmdastjóra i sima 81333.
UOBUWNN