Þjóðviljinn - 10.11.1981, Page 10

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 10. nóvember 1981
LANDSSMKUAN
Slipivélar Hersluvélar og
fjöldi annarra tækja.
JtolasCopco
lausu.
HagkvaMnt verð
og ereiósluskil
máLar vió flestra
hœfi.
einangrunai
■ÍHplastið
Aörar
framlerdsluvorur
ptpueinangrun
shrufbutar
, Er
sjonvarpið
bilað?,
Skjárinn
Siónvarpsverkstói
B e ngstaða sí r<ati 38
simi
2-1940
Sverrtr Hólmarsson
þess að tryggja sér eignarrétt-
inn, en getur það aðeins með þvi
að fá soninn Eben til við sig, en
um leið bindur hún við hann
heita ást. Togstreitan milli ást-
ar ogeignarréttar leiðir þau sið-
an bæði i glötun.
Undir álminum er frá hendi
höfundar hugsað fyrir natúral-
iska sviðsmynd með tvilyftum
bóndabæ á sviðinu. Slikt er auð-
vitað óhugsandi i Iðnó og Stein-
þór Sigurðsson hefur farið þá
eðlilegu leið að gera stilfærða
leikmynd þar sem hinir tveir
pólar verksins mynda umgerð,
grjótið og álmviðurinn. Þetta
kann að visu að draga nokkuð úr
djúpum natúraliskum krafti
verksins, en dregur hins vegar
fram tákngildi þess og beinir at-
hyglinni að hinum sterku mann-
legu samböndum, einkum
spennunni milli Ebens og Abbie,
sem verður þungamiðja sýning-
arinnar.
Leikstjóranum, Hallmari Sig-
urðssyni, tekst einkar vel að
magna upp hina erótisku
spennu verksins og nýtur þar
frábærs leiks Ragnheiðar Stein-
dórsdóttur sem túlkar þau and-
stæöufullu öfl sem berjast um i
Abbie af sannri innlifun. Leikur
hennar er litbrigðarikur, ást-
riðufullur en hófstilltur og ótvi-
ræður sigur fyrir þessa ágætu
leikkonu. I samleik sinum við
Karl Agúst úlfsson spannar hún
flest tilbrigði mannlegra ást-
riðna af tæknilegu öryggi og
Starfsmannafélag BÚH:
Lýsir trau§ti á fram-
kvæmdast j órann
í ályktun, sem Starfsmannafé-
lag Bæjarútgerðar Hafnarfjarðar
gerði á stofnfundi sinum 2. nóv.
sl. er lýst yfir fullu trausti á fram-
kvæmdastjóra Bæjarútgeröar-
innar, Björn ólafsson.
í samþykktinni segir að fundur-
inn harmi þær ómaklegu árásir
sem hann hefur oröið fyrir i fjöl-
miðlum og bendi á að þær skaði
ekki hann einan heldur einnig fyr-
irtækið og atvinnuöryggi starfs-
fólksins. Þá segir aö samstarfiö
viö Björn hafi verið mjög gott og
rekstur Bæjarútgerðarinnar ha
gengið vel undir hans stjórn c
umfang rekstursins aukist veri
lega á starfstima hans.
Fundurinn vænti þess, að Bæ
arútgeröin mætti áfram njól
starfskrafta Björns ólafssona
,Ung ljóð‘
Nínu
Bjarkar
endur-
útgefin
Nina Björn Arnadóttir er með
þekktustu skáldum okkar og
hvert verk frá hennar hendi hefur
vakið athygli og stundum valdiö
blöndnum deilum.
Ljóðabækur hennar eru fimm,
þar á meðal Undarlegt er aö
spyrja mennina, Börnin i garðin-
um og Min vegna og þin,og sumar
af þessum bókum eru nú alveg
uppseldar. Nina Björk hefur sam-
ið 7 leikrit, sem öll hafa verið
sýnd eöa fiutt i leikhúsum, út-
varpi eða sjónvarpi.
Leikrit hennar hafa verið sýnd i
sjónvarpi á Norðurlöndum og ljóð
hennar hafa veriö þýdd á m.a.
ensku, þýsku, dönsku, ungversku,
sænsku, finnsku og pólsku. Auk
' þess hefur höfundurinn þýtt ýmis
þekkt nútimaskáldverk á is-
lensku, þ.á.m. bókina Vetrarbörn
eftir Dea Trier Mörch og ljóðabók
Vitu Andersen; í klóm öryggis-
ins.
Ung ljóð, sem kemur út öðru
sinni, seldist upp á örskömmum
tima, þegar hún kom út og hefur
verið ófáanleg á annan áratug.
Stefán
Hörður
með
ljóðabók
Út er komin á vegum IÐUNN-
AR ný ljóðabók eftir Stefán Hörð
Grimsson. Nefnist hún Farvegir
og er fjórða Ijóðabók skáldsins.
Stefán Hörður er eitt fremsta
ljóðskáld sinnar kynslóðar.
Fyrstu bók sina, Glugginn snýr
noröur, gaf hann út 1946, siöan
kom Svartálfadans 1951 og loks
Hliðin á sléttunni 1970. Þessar
þrjár bækur voru endurprentaðar
i safni, Ljóöum, 1979.
Farvegirgeyma tuttugu og eitt
ljóð. Um bókina segir svo i kynn-
ingu forlagsins á kápubaki: ,,En
þetta hefur alltaf farið lágt.”
Þannig lýkur fyrsta ljóði þessar-
ar nýju bókar Stefáns Harðar
Grimssonar, um það sem sést i
bakspeglinum þegar komið er
framhjá Þögnuðuholtum. Þetta
mega vera einkunnarorð um
skáldskap hans. Lágróma, fáorð
ljóðlist hans verður lesandanum
þvi hugstæðari sem hann kynnist
henni betur. Ljóðin gerast i kyn-
legum ljósaskiptum: hér er sem
skilrúm hugar og heims séu num-
in burt og ljóöiö kviknar til lifs á
frjálsum vettvangi skynjunarinn-
ar. Og heillandi verður einatt
leikur skáldsins að tima og fjar-
lægðum i þessari bók.”
Farvegir er liðlega þrjátiu
blaðsiöur Káputeikningu gerði
Þóröur Hall. Oddi prentaði.
„Þaö var löngu kominn tlmi til aö Eugene O’Neill væru gerö verðug skil á Isjensku leiksviöi.” Jón Hjart-
arson (Pétur), Sigurður Karlsson (Símon) og Karl Agúst Úlfsson (Eben).
FARVEGIR
Ljód
Stefón Höróur Grfmsson
Leikfélag Reykjavikur
sýnir
UNDIR ÁLMINUM
eftir Eugene O’Neill
Leikstjóri: Hallmar
Sigurðsson
Leikmynd: Steinþór
Sigurðsson
Tónlist: Sigurður Rún-
ar Jónsson
Þýðing: Árni Guðnason
Lif fólksins sem O’Neill lýsir i
þessu verki er spennt á milli
tveggja póla, ástriðna og sjálfs-
afneitunar, sem birtast i verk-
inu i mynd álmviðanna annars
vegar en grjótsins hins vegar.
Ephraim Cabot hefur barist við
grjótiö allt sitt líf til að gera jörð
sina byggilega og sál hans er
bundin þessu grjóti og þeim
harðneskjulega, kalvinska guði
sem hann þjónar. En hann er
heldur ekki laus við þytinn i
álmviðnum, dularmögn blóðs-
ins sem reka hann á gamals-
aldri til að taka sér þriðju eigin-
konuna, unga og blómlega.
Hann gerir það i krafti eignar
sinnar, þeirrar jaröar sem hann
hefur unnið fyrir hörðum hönd-
um og allir aörir i verkinu gina
græðgislega yfir. 1 einmana-
legri hörku sinni á Ephraim
hins vegar þá ósk heitasta að
eyðileggja handarverk sin áður
enhann deyr svo að enginn geti
notið þeirra sem ekki hefur
goldið þau fullu verði.
Átökin i leiknum standa fyrst
og fremst um eignarréttinn yfir
jörðinni og baráttuna um völdin
innan fjölskyldunnar þar sem
faðir og sonur, móðir og sonur,
faöir og móðir, karl og kona tak-
astá. Abbie, þriðja kona Ephra-
ims þarf að geta honum son til
skaphita.
Karl Ágúst gerir margt vel,
einkum i atriðinu sem leiðir til
fyrsta ástarfundar Ebens og
Abbie og svo i lokin, en leikur
hans er viða yfirspenntur og há-
stemmdur um of. Gætir þar vit-
anlega reynsluleysis hans i svo
erfiðu hlutverki og það kemur
einnigfram i ótraustri raddbeit-
ingu, en hér er greinilega mjög
efnilegur leikari á ferðinni.
Það er ekki á allra færi að
fylla út i næstum ofurmannlegt
hlutverk Ephraims gamla, en
Gisli Halldórsson hefur þá stærð
til að bera að hann lyfti þvi viða
i miklar hæðir, einkum i eintöl-
unum sem hann gæddi dýpt og
sannfæringarkrafti. Eitthvað
skorti þó á að hann væri full-
komlega sannfærandi og lá það
að einhverju leyti i gerfinu sem
var of slétt og fellt fyrir þennan
aldna harðjaxl og erfiðismann.
Þar stakk hann raunar óþægi-
lega i stúf við synina Simon og
Pétur, sem voru fyllilega trú
verðugir sveitamenn i útliti og
framkomu og túlkuðu þeir Sig-
urður Karlsson og Jón Hjartar-
son ágætlega lurahátt þeirra,
þústun og barnslega draumóra.
Það var raunar löngu kominn
timi til að Eugene O’Neill væru
gerð verðug skil á islensku leik-
sviði. Hann er einn af þeim höf-
undum þessarar aldar sem ekki
verður framhjá gengið og varla
vansalaust hvað hjá honum hef-
ur verið sneitt. Undir álminum
er reyndar flutt i þýðingu sem
Leikfélagið fékk Arna Guðnason
til aö gera fyrir aldarfjórðungi
eða svo. Þýðingin er mikið hag-
leiksverk, fáguð, kjarnyrt og
hljómmikil svo af ber.
Loks er að geta Sigurðar Rún-
ars Jónssonar, sem töfrar fram
angurbliöa hljóma úr fiðlu sinni
og munnhörpu.
Sverrir Hóimarsson