Þjóðviljinn - 02.06.1982, Síða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 2. júni 1982
Að læra af
Nýafstaðnar borgarstjórnar-
kosningar og fylgistap Alþýöu-
bandalagsins hljóta að vera okk-
ur sósialistum i Reykjavik þungt
áhyggjuefni. Loksins þegar flokk-
urinn fær tækifæri til þess aö
framkvæma stefnumál sin viö
stjórnun borgarinnar (og er
reyndar samtimis i ríkisstjórn),
tapar hann rúmum þriðjungi at-
kvæða. Hér hlýtur eitthvað að
vera að.
Forystumenn flokksins hafa
talað um „erfitt almennt pólitiskt
ástand” irfkisfjölmiðlum, „hægri
sveiflu”, „kvennaframboö” og
fleiri ytri aðstæður sem gert hafi
flokknum erfitt fyrir. t Þjóðvilj-
anum setti einn ritstjóranna fram
skýringarnar „taktisk mistök”
flokksins og „sjónvarpsmistök”
meirihlutaflokkanna (sjá Klippt
og skorið 24.5. sl.). Annar ritstjóri
talar um „erfiöa þróun kjarabar-
áttu” og skort á „nytsamlegum
og skemmtilegum verkefnum”
fyrir ungt stuöningsfólk flokksins
(Þjv. 29.5.). Ólafur Ragnar
Grimsson segir i siðasta sunnu-
dagsblaði að úrslitin séu „alvar-
leg viðvörun” „Reykjavik hafi
sloppið fyrir horn” en leitar ekki
skýringa að öðru leyti en þvi, aö
hann segir úrslitin i Reykjavik
gera kröfu um „virkari vinnu-
brögð”, „aukið fjöldastarf”
„skýrari stefnumið” og „mark-
vissa fjölmiðlakynningu”. Þetta
hlýtur að þýöa aö á þetta hafi
skort aö hans mati sl. 4 ár. Aðrar
opinberar skýringartilraunir hef
ég ekki séð eða heyrt af hálfu
flokksins eöa Þjóðviljans þegar
þetta er ritað.
Nú er þaö min skoöun, og von-
andi fleiri flokksfélaga, að af
reynslunni beri að læra og að for-
senda þess sé að reyna aö skilja
þá reynslu. Það gerum viö I þessu
tilfelli með þvi að leita skýringa á
tapinu og lita þá fyrst og fremst
til eigin stefnu og starfs. Starf aö
borgarmálum verður siðan aö
skipuleggja út frá sliku endur-
mati.
Þetta kann einhverjum aö
þykja barnaskólalærdómur i póli-
tik. Þvi miöur virðist ekki van-
þörf á honum i okkar flokki. Satt
að segja finnst mér umfjöllun
Þjóðviljans og flokksforystunnar,
sem ég drap á i upphafi, vera
dæmi'um þörf fyrir slikan lærdóm
—■ nema þá helst grein Ólafs
Ragnars.
t félaginu I Reykjavik hafa
fyrir löngu komið fram gagnrýn-
israddir á borgarstjórnarstarfið.
t þessari grein ætla ég að freista
þess að gera örlitla grein fyrir
þessari gagnrýni auk annarra
atriða sem ég tel skipta máli.
Einkum þar sem Þjóöviljinn hef-
ur hingað til dregið upp allt aðra
mynd af starfinu og sú mynd er
Hugleiðingar
um úrslit
borgarstjórnar-
kosninga
alls ekki til þess fallin að skýra
fyrir fólki af hverju fór sem fór.
Samráð flokksins
við borgarbúa
Ég minnist þess, að eftir kosn-
ingarnar 1978 var mikið talað um
aö færa borgarmálin til fólksins.
Það átti að taka saman upplýs-
ingar um hvernig Ihaldið skildi
við og koma þeim upplýsingum i
hvert hús. Þaö átti aö halda á-
fram vinnustaöafundum borgar-
fulltrúa. Þaö átti að hafa sem viö-
tækast samráö viö borgarbúa
með opnum hverfa- og borgara-
fundum. Það átti að taka saman
og dreifa á kjörtimabilinu afreka-
skrá hins nýja meirihluta. Siðan
hefur oft verið talað um upplýs-
ingaherferöir og Einar Karl Har-
aldsson var ráðinn á siöasta ári til
að skipuleggja slika herferð.
Hans tillögur voru aldrei fram-
kvæmdar.
Eina skipulega upplýsinga-
miðlunin til borgarbúa hefur ver-
iö i gegnum Þjóðviljann. Lesend-
um hans hefur hins vegar farið
fækkandi frá 1978. Skrif i önnur
blöð hafa veriö fátið. Eini mála-
flokkurinn sem sker sig úr i min-
um huga eru skipulagsmál en þar
virðist hafa verið all vel unnið
a.m.k. að upplýsingamiðlun.
Samráð við
flokksfélaga
Þaö átti ekki aöeins aö hafa
samráö viö borgarbúa heldur
einnig við flokksmenn. Og hvern-
ig skyldi þar hafa til tekist?
Það voru haldnir deilda-, fé-
lags- og fulltrúaráðsfundir um
borgarmál, en ekki minnist ég
þess að það hafi verið að frum-
kvæöi borgarfulltrúa eða borgar-
málaráös. En þrátt fyrir þessa
fundi tókst ekki aö skapa virkt og
þróttmikið borgarmálastarf inn-
an félagsins. Þarna er vitaskuld
ekki viö borgarfulltrúa eina að
sakast. Samt er ýmislegt sem
bendir til þess aö a.m.k. sumir
þeirra vilji ekki láta félaga slna i
flokknum vera með mikla af-
skiptasemi.
Ég minni hér á stórmál sem olli
miklum deilum innan borgar-
málaráðs og I félaginu i fyrra,
þegar sett var reglugerð um
Skipstjóra- og stýrimannafélagið
ALDAN
heldur félagsfund fimmtudaginn
3. júní n.k. kl. 16 að Borgartúni
18.
Fundarefni:
1. Uppstilling til stjórnarkjörs.
2. Kjaramálin.
3. Onnur mál.
Stjórnin.
Menntamálaráðuneytið
auslýsir eftir skrifstofumanni. Góð Islensku- og vélritun-
arkunnátta nauðsynleg.
.Umsóknir sendist ráðuneytinu fyrir 1. júli n.k.
Menntamálaráðuneytiö, 1. júni 1982.
Blaðberi óskast!
Bollagata, Flókagata, Gunnarsbraut, og
Kjartansgata.
DWDVIUINN
Síðumúla 6. Sími 81333.
reynslunni
starfshætti ráðsins. Þá börðust
flestir borgarfulltrúar og vara-
borgarfulltrúar fyrir þvi, að I
borgarmálaráöi skyldi gilda 2/3
meirihluti I atkvæðagreiðslum
innan ráðsins I svokölluðum
„stefnumótandi málum”. Að öðru
leyti skyldu fulltrúar flokksins
vera óbundnir af ályktunum
borgarmálaráös. Þetta gerðu
þeir, jafnvel þótt þeim væri full-
kunnugt um að skv. flokkslögum
skai gilda einfaldur meirihluti I
öllum atkvæðagreiðslum. Það
kom fram i þessum deilum, að
borgarfulltrúarnir litu fremur á
sig sem fulltrúa eigin samvisku
og kjósenda úti I bæ en flokksins
og þeirra ákvarðana, sem þar
voru teknar.
Ég vil einnig minna á, að haust-
ið 1980, þegar átti að halda árlega
ráðstefnu borgarmálaráös, lagði
ég sem formaður félagsins til við
ráðið, aö þeir stjórnarfélagar
sem áhuga hefðu mættu sitja ráð-
stefnuna. Þetta mætti töluverðri
andstööu og neyddist ég til að
vera með kurteislegar hótanir.
Ég minnist þess einnig, að
hverfisdeild félagsins i Breiðholti
vann upp aö eigin frumkvæði
ýmsar tillögur um úrbætur i
hverfinu og lagði fyrir borgar-
málaráð fyrir gerð fjárhagsáætl-
anunar haustið 1980. Borgarfull-
trúar gleymdu plagginu þegar
þeir fóru á meirihlutafund um
fjárhagsáætlun. Siðan var að visu
reynt að bjarga málinu fyrir horn
— en skyldi það hafa verið einber
tilviljun aö einmitt þetta plagg
gleymdist?
Samráð og
samstilling fulltrúa í
nefndum og ráðum
1 upphafi var mikill hugur i
mönnum og haldnir voru 1 eða 2
fundir með öllu þvi fólki, sem
tókst á hendur nefndastörf i borg-
arkerfinu fyrir flokkinn. Þetta
samstarf var eftir það mjög
handahófskennt nema starf borg-
armálaráös og einnar baknefnd-
ar. Það vantaði algjörlega heild-
arstjórn og samræmingu á starfi
þessara fulltrúa t.d. viö gerð fjár-
hagsáætlunar, tillöguflutning,
blaöaskrif o.fl. Nefndamenn
gengu nánast sjálfala. Þeir urðu
að reyna að starfa með hinum
meirihlutaflokkunum á grund-
velli samstarfssamnings sem var
i hæsta máta viðvaningslegur.
Það vantaði heildarsamstillingu
allra fulltrúa, bæði innan borgar-
kerfisins og út á við.
Samráð við starfs-
menn borgarinnar
Var haft samráö viö starfs-
menn borgarinnar um aukin áhrif
þeirra á eigin vinnuskilyrði?
Voru fulltrúar þeirra settir I
nefndir og ráð? Voru haldnir
reglulegir samráðsfundir með
öllu starfsfólki viðkomandi
stofnana? Hjá SVR og BÚR fengu
starfsmenn 1 fulltrúa I stjórn með
málfrelsi og tillögurétt. Þar fyrir
utan var eina skipulagða sam-
ráðiðvið allastarfsmenn viökom-
andi stofnunar i dagvistar-
kerfinu. Mér er kunnugt um, að
starf Guðrunar Helgadóttur þar
mælist mjög vel fyrir og skilaöi
rikulegum árangri.
Auövitaö vann okkar fólk með
embættismönnunum, hjá þvi
verður ekki komist. Mjög oft
sýndist mér það takmarkast við
toppembættismenn. Þessum
toppembættismönnum var jafn-
vel þoluð dæmafá ósvlfni, eins og
t.d. borgarverkfræöingi og hans
mönnum. Mér fannst stundum af
umræðum i borgarmálaráði um
málefni embættismanna, að
okkar fólk væri leiðitamara
ýmsum toppembættismönnum
borgarinnar en eigin flokkssyst-
kinum.
Séu allir þessir þættir skoðaðir
finnst mér ég tæplega geta sagt,
að borgarmálastarfiö hafi ein-
kennst af stórauknu lýðræði innan
borgarinnar, i borgarkerfinu eða
innan flokksins. Né heldur get ég
sagt, að starf flokksmanna i
nefndum oe ráðum hafi einkennst
Margrét
S. Björns-
dóttir
skrifar
af þeirri samvinnu og sam-
stillingu, sem nauðsynleg er til að
skapa okkur þá sérstöðu i vinnu-
brögðum og málefnum, sem við
teljum okkur hafa. Og þvi ætti
fólk þá frekar að fylgja okkur að
málum en hinum meirihluta-
flokkunum?
Barátta fyrir
sósíalískri stefnu
Hvernig tókst okkur að tengja
sósialiskan hugmyndagrundvöll
flokksins við okkar ákvaröanir og
baráttumál innan borgarkerfisins
á kjörtimabilinu? Hvernig tókst
okkur að varðveita sérstöðu
okkar sem sósialiskur flokkur
innan þess meirihluta, er réði
borginni sl. fjögur ár?
I þessu sambandi langar mig til
aö rifja upp, að árið 1981 gekkst
ABR fyrir fundaröö undir yfir-
skriftinni: Starf og stefna
Alþýðubandalagsins. Markmiö
fundanna var aö skoöa tengslin
milli starfs fulltrúa flokksins,
m.a. I borgarstjórn, og gildandi
stefnuskrár hans.
Einn fundanna fjallaði um
borgarmálastarfiö og þar mættu
flestir aðal- og varaborgarfull-
trúar flokksins. Þar fannst mér
koma mjög skýrt fram hversu
litla sérstöðu stefna okkar haföi.
Mér fannst fundurinn allt eins
geta verið i Alþýöuflokknum eða
jafnvel i Framsóknarflokknum.
Nú geri ég mér fullljóst, að
vandasamt er aö tengja sósial-
iskar hugmyndir við daglegt
vafstur I þvi þjóöfélagi sem við
búum viö. En án þeirra tengsla i
okkar starfi glötum við sérstöðu
okkar.
Margt gott og eftirminnilegt
var gert á kjörtimabilinu (enda
velta borgarinnar enginn smá-
aur). Þannig voru fjárframlög
aukin til félags- og æskulýðsmála,
aukin strætisvagnaþjónusta fyrir
fatlaða, hraðað uppbyggingu
dagsvistarstofnana, endurreisn
BÚR hafin, byggð B-álma
Borgarspitalans (sem rikið borg-
ar reyndar), höfðingleg gjöf gefin
öryrkjabandalaginu á ári fatl-
aðra, samningar voru settir i gildi
1978, lóðaúthlutanir voru auknar
undir verkamannabústaði,
punktakerfið var tekið upp og
innleidd ný viðhorf i skipulags-
málum. En flest þessi atriöi hefðu
allt eins getaö gerst undir stjórn
ihaldsins (nema helst samningar
I gildi, lóðir fyrir verkamannabú-
staöi, punktakerfið og skipulags-
málin). En það sem verra er:
vegna þess sambandsleysis viö
borgarbúa sem ég hef gert hér aö
umtalsefni, vita allt of fáir af þvl
sem vel var gert.
Fögur fyrirheit
nægja ekki
Ýmis mál hafa ekki veriö áber-
andi I okkar starfi, sem hefðu átt
að hafa allan forgang i baráttu
flokks eins og okkar. Hér vil ég
nefna skipulagða útrýmingu
hvers kyns eymdar og fátæktar i
borginni, t.d. hjá öldruöum og
fötluöum, útrýmingu lélegs leigu-
húsnæðis borgarinnar, sem er
smánarblettur á borginni, stór
aukningu leiguhúsnæðis, mark-
vissa launajöfnun I borgar-
kerfinu, atvinnulýðræði, eflingu
samvinnufélaga eða annarrar at-
vinnustarfsemi á félagslegum
grunni, atvinnumál þeirra, er
vegna öldrunar eða fötlunar eiga
undir högg að sækja — allt eru
þetta mál, sem enginn flokkur
berst fyrir nema Alþýðubanda-
lagið. En þessi mál voru litt áber-
andi.
(Ég vek athygli á þvi, að allt
sem hér hefur verið sagt er óháð
fyrrverandi samstarfsaðilum
okkar, þvi hér er fyrst og fremst
verið að fjalla um starfshætti
Alþýðubandalagsins og baráttu-
mál þess.)
Viö þurfum aö horfast i augu
viö það, að aðrir kjósendur en hið
svonefnda fastafylgi flokksins,
þurfa aö hafa ærnar ástæöur til að
fylgja okkur að málum. Þeir gera
til okkar miklar kröfur, sem ekki
sist grundvallast á okkar eigin
málflutningi og fyrirheitum.
Þessi málflutningur og þessi
fyrirheit um réttlátara, skynsam-
ara og lýðræðislegra samfélag
verður aö birtast I vinnubrögöum
okkar og baráttu annars hættir
fólk að taka mark á okkur.
Reykjavik 30. mai,
Margrét S. Björnsdóttir
Menntaskólmn við Hamrahlíð
Öldungadelld
Innritun og val (nýrra og eldri nema) fyr-
ir haustönn 1982 fer fram þriðjudaginn 1.
júni og miðvikudaginn 2. júni frá kl. 16.00
til 19.00.
Innritunargjald er 850 kr.
Rektor
Réttingamann
vantar á bilaverkstæði.
Upplýsingar gefur verkstjóri i síma 97-
7602.
Sildarvinnslan hf. Neskaupstað
• Blikkiðjan
Ásgarði 7» Garðabæ
önnumst þakrennusmiöi og
uppsetningu — ennfremur
hverskonar blikksmíði.
Gerum föst verðtilboð
SÍMI 53468