Þjóðviljinn - 21.08.1982, Síða 17

16 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 21.-22. ágúst 1982
Hclgin 21.-22. ágúst 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 17..
Gengið um
Kýrskarð
til Hornvíkur
Tólfkarlaengi innst í Hornvík.
14 stiga hiti, glaða sólskin og hifandi rok er ákjós-
anlegt ferðaveður á Hornströndum. Við erum fjög-
ur að húsum vitavarðarins i Hornvik, Sigriðar
Hönnu Sigurbjörnsdóttur, og nú er 26. júli. Þegar
hún er búin að taka veðrið klukkan 12 slæst hún i för
með okkur yfir Kýrskarð til Hornvikur og lætur að-
stoðarvitavörðinn, hann Jón Kára, um veðurtöku og
vitavörsiu um sinn.
Blá- og gulfikróttar
f jallshlíðar
Hífandi rok. Sóleyjarnar í tún-
inu í Látravík hneigja sig í takt og
maður fær næstum því ofbirtu í
augun að horfa yfir þetta gula haf.
Graðhvannarnjólar standa upp úr
breiðunni á stöku stað og sums
staðar eru hvítir blettir. Pað er
hrafnaklukkan. Þegar kemur upp í
brekkurnar er ótrúlega fjölbreytt
flóra. Maður sýtir mest að hafa
ekki lært grasafræðina sína betur.
Fyrir 7 árum skrifaði Eyþór Einars-
son grasafræðingur: „Heilar fjalls-
hlíðar eru þar blá- og gulfikróttar
af blómskrúði frá fjöru upp í skrið-
ur og kletta“. Hann kemst að þeirri
niðurstöðu að um 260 tegundir
háplantna, þ.e. blómplantna og
byrkninga, vaxi á svæðinu frá
Hornvík til Barðsvíkur. Eyþór
segir ennfremur:
„Margar tegundanna hér eru
harðgerar og hafa aðalútbreiðslu
sína á norðlægum slóðum, en ein-
staka vaxa sem skógarplöntur í
Norður- og Mið-Evrópu, þó þær
vaxi hér í skjóli snævarins sem hlífir
þeim mikinn hluta ársins, eins og
t.d. skrautpunturinn (Milium effu-
sum) og sumir burknanna. Þorri
tegundanna er algengur um mest
allt land, en nokkrar hafa þó aðal-
útbreiðslu sína hér á landi á Norð-
vesturlandi, þær eru þar algengari
og gætir meira í gróðrinum en í öðr-
um landshlutum. Þetta á t.d. við
um suma burknana sem hér vaxa.
svo sem þúsundblaðarós, en einnig
um jafnana, sérstaklega lyngjafna
(Lycopodium annotinum) og litun-
arjafna (Diphasium alpinum) og
sömuleiðis um tegund eins og
skollaber (Cornus suecica)".
Þetta svæði hefur verið í eyði um
þrjá áratugi og því engin beit
sauðfjár. Gróskuleg jurtastóð eða
blómlendi hafa fengið að vaxa í
friði.
Dropasinfónían eftir
Guð almáttugan
Okkur liggur ekkert á og köstum
okkur stundum niður í ilmandi
blágresisbrekkur og rýnum í fóst-
urjörðina. Unaðsfögur bláin,
skrýtnir skollafingur og gul fífa.
Fjalldalafífill, fjóla og lambagrasið
bliða. Svo er hægt að stinga upp í
sig hundasúrum eða smalakáli.
Hvflst í safamiklu grasinu. Fjöllin eru bakhliðin á Hornbjargi og ber Jörund og Kálfatind hæst.
Eftir því sém ofar dregur verður'
landið hrjóstrugra og jafnframt
herðir á vindhviðunum. Við þurf-
um næstum að ganga beitivind til
að halda átt. Meðfram lækjunum
er skjannabjartur mosi og þar glitr-
ar á tár. Ef maður leggur eyrun við
heyrist dropasinfónían eftir Guð
almáttugan. Smálækir seytla í
bugðum í þessum dáfögru mosa--
breiðum.
Efst uppi við skarðið er túndra,
ís ekki farinn úr jörðu. Þar í skriðu
hittum við fyrir hjón úr Reykjavík
sem eru að drekka kaffið sitt, létt-
klædd og ánægð. Þau heita Sigríður
og Egill.
Uppi í Kýrskarði er hávaðarok.
Hornvíkin blasir við og hinum
megin Hælavíkurbjarg, svart og
grænt og hvítt. Bergrisinn er hálfur
kílómetri á hæð og gott betur. Nær
er Tröllakambur og handan við
hann Rekavík bak Höfn. Gamli
bærinn í Höfn sést hinum megin í
víkinni og eru bæjarhúsin máluð
rauð til að auðvelda skipsbrots-
mönnum að ramba á þau. Við sjá-
um bæði Hafnarskarð og Atla-
skarð en um þau liggja leiðir í
Veiðileysufjörð í Jökulfjörðum og
Hælavík.
Brunaliðið
fer af stað
Handan við Kýrskarð er brattur
skafl sem þarf að komast niður.
Munda og Hildur missa fótanna og
þeytast niður með skelfingar-
glampa í augum. Þær kastast niður
í urð og við sjáum beinbrot í anda.
Einhvern veginn fer þó allt vel, Þær
sleppa með blóðrisa læri og kulda-
verki í puttum - og skrekkinn. Þeg-
ar við drekkum kaffi seinna, ein-
hvers staðar neðar í brekkunum,
köllum við þær Brunaliðið og þykj-
umst fyndin en þær sjá ekkert fynd-
ið við það.
Myndir og
texti: GFr.
tvö stærstu fuglabjörg landsins út
með sjó. í dag er glampandi sólskin
og himneskt að lifa. Þrátt fyrir
vindinn eru svitadropar á enni.
Fjörukambar
og fagrir vellir
Við dólum og dólum, köstum
okkur oft niður í blómskrúðið og
finnum ný og ný blóm, mörg sem
við höfum aldrei séð áður og aldrei
dottið í hug að til væru, rauð og hvít
og blá og gul.
Við göngum upp og niður sand-
öldur, gamla fjörukamba sem nú
eru grónir melgresi, grasi og öðrum
gróðri. Hér og þar glyttir í rekavið-
ardrumba sem hefur rekið fyrir
ævalöngu því að hér er kílómetri til
sjávar. Innar í víkinni taka við
grösugar engjar, tólfkarlaengjar.
Loks komum við að gljúfri fyrir
botni Hornvíkur að austanverðu.
Um það rennur Gljúfurá. Hún
ásamt Selá, Torfdalsá, Víðisá og
Kýrá mynda Hafnarósinn. Þær eru
allar jafn hvítfyssandi í dag, og við
Rekadrumbur eins og kista í laginu. Við töldum að þarna væri annaðhvort
gullkista eða líkkista og þá helst draugsins Hafnar-Skottu. Fjær breiðir
vatnsmikill Hafnarósinn úr sér.
Kýráin er í miklum vexti, þeytist
með offorsi niður hlíðina. Hitinn er
líka kominn upp í 16-17 stig.
Óvenju snjóþungt var á Horn-
ströndum í vetur og vor og nú er
snjórinn á hraðförum. Niður á
Hafnarsandi er sandrok. Við frest-
um því að fara yfir Kýrá en göngum
niðurmeð henni að norðanverðu. í
litlu gili þrengist hún og rennur í
hvítfyssandi streng. Á einum stað
er hægt að hoppa yfir og það gerum
við en Guð hjálpi þeim sem hefði
dottið í strenginn.
Svakalegir
vatnavextir
Hafnarósinn er ógnvænlegur að
sjá. Nú er háflóð og þess gætir langt
upp í ána og að auki eru vatnavext-
ir svakalegir. Þetta er í fimmta
sinn, sem ég er á Hornströndum,
og alltaf hef ég farið yfir þessa á.
En nú líst mér ekki á blikuna. Við
treystum okkur ekki yfir - eða
nennum því kannski ekki. Þess í
stað tökum við stefnuna upp með
ósnum, lengst inn í Hornvík, þessa
vfk, sem er fegurst allra víka sem ég
hef séð, breið og grösug með fyss-
andi lækjum og fossum í hlíðum en
nennum ekki að vaða Gljúfurá. Ég
klöngrast upp í hlíðina til að gægj-
ast inn í hrikalegt gljúfrið. Hin
horfa með skelfingu á glæfraför
mína. Ég lít brosandi til þeirra en
innra með mér berst hjartað ótt og
títt. Ég er kominn í hálfgerða sjálf-
heldu og of seint að snúa við. Þess í
stað geng ég beint upp snarbratta
og lausa hlíðina og kemst í örugga
höfn, aflíðandi brekkur.
Á bakaleiðinni er sama dólið.
Við ákveðum að ganga út með vík-
inni og til baka yfir Al-
menningaskarð þó að það sé held-
ur lengri leið. Útivið ströndina eru
fagrir vellir með lausum berg-
dröngum á víð og dreif. Þar er foss-
inn Drífandi sem á reyndar
marga alnafna um Hornstrandir.
Fjaran er skemmtileg, full af gró-
ðri, smádýrum og fallega sæbörðu
grjóti. Þar unum við langa hríð.
Við þurfum engar áhyggjur að hafa
af forvaðanum við Skipakletta því
að nú er komin fjara.
Svo leggjum við á brattann upp í
Almenningaskarð og göngum
niður með Hornbjargi alla leið að
vitanum. Þá erum við sæmilega
lúin og verðum fegin máltíð og
hvíld.
GFr.
Ferðafélagar í hífandi roki og glaða sóskíni á Kýrskarði. Séð niður í Hornvfk. í fjarska sést Hælavíkurbjarg
en Tröllakambur nær. Á myndinni eru Sigríður Hanna, Guðmunda, Hiidur og Sigurður.
Foss f Gljúfurá. Miklir vatnavcxtir voru þennan dag
Hildur i fjörunni skammt frd Skipaklettinum. Foss-
inn Drifandi sést i fjarska.
Þcssi hittum við tvö ein á gangi og heita þau Egill og Alls staðar er nóg af rekaviði.
inu Blámann og Bíbí en okkur fannst maðurinn svo
sláandi líkur fjallgöngugarpinum Hillary að við köll-
uðum þau Hillary og Tensing.