Þjóðviljinn - 08.06.1983, Qupperneq 9

Miðvikudagur 8. júní 1983. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9
«$(,
•• • -'V*
Frá Klaustri.
Þessi teikning og
önnurhérá
síðunni eru
Asíu
vetur sem komið hefur síðan hita-
mælingar hófust. Þetta leiddi til
fyrstu heilabrotanna um áhrif eld-
gosa á veðurfar og sá sem fyrstur
skrifaði um þetta var enginn annar
en Benjamín Franklin. Hann upp-
lifði móðuna í París og telur í vís-
indaritgerð sem dagsett er í maí
1784 hana e.t.v. vera orsök hins
mikla vetrarkulda. Orsök
móðunnr telur hann annaðhvort
vera bruni stórra vígahnatta á leið
þeirra gegnum lofthjúp jarðar eða
„sá feikna mikli reykur, sem þetta
sumar streymdi stöðugt upp úr
Heklu á íslandi og því eldfj alli, sem
reis úr sæ nærri því landi og hefir
askan getað borist með vindum af
ýmsum áttum yfir norðurhvel jarð-
ar“.
Sú Hekla sem Benjamin Frankl-
in nefnir er að sjálfsögðu Laka-
gígar.
Seinna í sumar verður betra tæk-
ifæri til þess í Þjóðviljanum að
rekja sögu Skaftárelda og afleið-
ingar þeirra, en helstu heimildir
fyrir þessum skrifum er greinin
„Mesta hraunflóð síðan sögur hóf-
ust“ eftir Sigurð heitinn Þórarins-
son í nýútkomnu tímriti, Storð,
grein Pálma Hannessonar „Frá
móðuharðindunum“ í bókinni
Landið okkar og eldrit sr. Jóns
Stéingrímssonar.
- GFr

gerðar af A.
Meyer sem var
teiknari í
leiðangri
Gaimard um
ísland árið 1836.
ELDSVEITIRNAR
Orœna'-
v/o.7 í
^SÖKUÍ1
Fremri-
f/ Midfell
irmar-
.ómagnúpur
BrunosoP^
•RoucJhóll'
1 Bunuhólor '
rKirkjutXBjor-
... hlautfur'’
landbrutJhótar
Þessi mynd sýnir
hluta af korti
Sæmundar Hólm
af staðháttumí
•Idsveltunum fyrir
Skaftárelda.
Kortið er úr Árbók
Ferðafélagsins.
Hér sést
greinilega hvar
hraunið rann.
Þetta kort er úr
nýútkominni
Árbók
Ferðafélags
i'slands, sem
fjallar um Vestur-
Skaftafellssýslur
austan Skaftár og
Kúðafljóts.
JARÐFRÆÐI
SKYRINGAR
NúKmQeldstödvar
eldgígur
gossprunga
Gervigígir
Hroun, runnin eftir landnóm
HrQun, runnin fyrir landnóm
Móberg
Grágrýti, frá ísöld (<0,7m.ára)
Grágrýti/Móberg (3,1-0,7m. ára) EZ3
Aurar
Vatnaset/Foksandur
CZl
EB
□
C3
□
□
Jökulruóningur/Ung jökulalda
Hfimild
HOUHV) JÓnann«»»on Sv«inn P Ja«oO»»on o<j *ri»i|ðnSor-n."0»»on
jari'rŒdikorl of MuSsuðurlontíi. bladó, 2 uigáfa endurikoduð
Nónú'ul'aiJmofnun idonds og LonOmaiCingar Uconflt.
MareA tlanticvm.
Æit/r

L, jf
> --,j