Þjóðviljinn - 02.07.1983, Qupperneq 2

2 SÍÐA - ÞJÖÐVILJINN Helgin 2. - 3. júlí 1983
skammtur
Af sigri á dauðanum
Þegar matast er heima hjá mér, gengur boröhaldiö
venjulega stórslysalaust. Viö erum tvö í heimili, ég og
konan mín, og erum oröin talsvert þjálfuö í því aö
matast í friöi og spekt, án teljandi væringa.
Meginástæöan til þess að ekki sverfur til stáls meö
illindum og hnútukasti viö matborðið heima hjá mér,
eins og á öörum heimilum, er sú, aö viö heiðurshjónin
erum oröin afar samrýmd eftir þrjátíu ára sambúð og
girnumst raunar ekki sömu bitana á steikarfatinu.
Það hefur til dæmis aldrei komiö fyrir, aö ég hafi -
viljandi eöa óviljandi - stungið gaffli í handarbakiö á
henni, þegar hún var aö reyna aö góma bita, sem ég
haföi ætlaö mér og ég man ekki til þess aö ég hafi
slasað hana með saxinu í viðureigninni viö helgar-
læriö.
Ég held aö þaö sé einn af hornsteinum hjónabands-
farsældarinnar á þessu heimili, hve ólíkan smekk viö
heiðurshjón höfum á hinum aöskiljanlegu hlutum
sauökindarinnar.
Svo byrjað sé á sviðunum, þá ræöst ég, aö hætti
hrafnsins, beint á augun og hnakkasþikið. Lít ekki við
öðru af hausnum.
Konan mín getur afturámóti ekki lagt sér til munns
annað af sviðunum, en tunguna og neöri hluta kjamm-
ans. Þannig er heimilisfriðurinn í höfn, þegar viö sitjum
tvö að sviðum. í sem stystu máli borða ég þaö feita af
skepnunni, en hún hitt. Ég ræöst á „pöruna", eins og
skorpan af steikinni er kölluö heima hjá mér. Mínir
saltketsbitar eru bringukollarnir og síðurnar. Af fisk-
inum hausinn, þunnildin, roðið og rafabeltin, en rass-
inn af hænunni. Að aflokinni máltíö fæ ég mér svo
skafís, helli útá hann svokölluðu súkkulaöidrulli frá
Herseys, væti hann síðan í rjómalögg og ét í deser. í
rjómakaffið nota ég svo sakkarín til að halda línunum.
Á milli mála hef ég jafnan kramarhús til taks meö
lakkrískaramellum, sem ég ét ótæpilega til aö slá á
sárasta sultinn.
Nú hefur það stundum flökrað aö mér og mínum, að
ef til vill sé ég í þybbnara lagi. Þegar eitthvaö slíkt
kemur uppá, set ég mig gjarnan í rökhyggjustellingar
og hugsa sem svo: „Nú úr því ég er svona, þá hlýt ég
aö eiga aö vera svona, annars væri ég ekki svona“.
Þetta finnst flestum hundalógik, en þá segi ég sem
svo: „Ég er bara vöðvastæltur, samanrekinn og
beinastór. Ég er riðvaxinn, já dálítiö riövaxinn og hvað
meö þaö?“
Undirniöri er ég auðvitað alveg aö drepast, því ég
hef lengi litið á það sem mína mestu ógæfu að vera
stuttur og feitur, en ekki langur og mjór. Og til aö
stappa í mig stálinu hugsa ég sem svo: „Ég er þó ekki
sköllóttur, eöa að norðan“. Og þá líður mér strax miklu
skár.
Stundum hugsa ég ekki um þaö dögum saman,
hvernig ég er í laginu, en þá getur einhver andskotinn
orðiö til aö minna mig á þaö. Um daginn rakst ég á
grein í blaði undir fyrirsögninni: „Dauðsföll helmingi
algengari hjá feitum mönnum en grannholda“.
Auövitaö hrekkur maöur í kút, þegar maöur rekst á
svonalagað og það á prenti. Þaö er ónotaleg tilfinning
aö mega vænta þess að enda lífið með því aö deyja.
Að ekki sé nú talað um, ef það er vegna þess aö
maður er ekki gæddur vísindalegu kjörholdafari. Bara
dauðans matur, eins og stundum er sagt um þá, sem
líklegt er aö deyi, þegar fram líða stundir.
Skrautútgáfan af Sturlungu er stórhættuleg bók í
rúmi. Hún er þaö þung og mikil að erfitt er að hemja
hana liggi maöur á bakinu og ekkert grín aö missa
hornið á henni uppí augað á rekkjunautinum, þegar
veriö er aö fletta henni í svefnrofunum. Sannkölluö
slysagildra.
Þaö þarf heljarmenni til aö valda skrautútgáfunni af
Sturlungu, þegar lagst er vinnulúinn til hvílu.
Þá gríp ég gjarnan eitthvaö léttara, eins og til dæmis
hiö kunna læknatímarit „Medical Journal".
í gærkvöldi rakst ég einmitt á grein í Medical Jour-
nal, þar sem birtar voru niöurstöður rannsókna á tíöni
dauösfalla í Hollandi.
Afdrif sexhundruð karla og kvenna, fæddra á árun-
um 1840-1850 voru rannsökuð og styrkur til þess
vejttur úr félagsvísindasjóöi Sameinuðu þjóðanna.
í Ijós kom að af þessum sexhundruö manna hópi
fæddum 1840-1850, voru dauðsföll 100%. Allir látnir.
Tótal. Allir „allir", eins og stundum er sagt um látið
fólk.
Reiknaö er meö aö tvöhundruð af þessum sex-
hundruð hafi veriö feitir og tvöhundruð grannholda.
Og nú kemur hinn félagsvísindalegi mergur þessa
máls. í greininni, sem ég minntist á áðan, segir aö:
dauðsföll séu heimingi algengari hjá feitum
mönnum en grannholda.
í rannsóknarniðurstöðunum um tíöni dauðsfalla
meðal fólks í Hollandi, sem fætt var á árunum 1840-
1850, létust semsagt helmingi fleiri en tvöhundruð af
því þeir voru feitir, plús tvöhundruö grannir. Samtals
sexhundruð látnir.
Vísindalega hundraðprósent og tótal.
Hvað sem öllu þessu líður, mun ég ekki breyta um
mataræði fyrr en búiö er að sanna það óyggjandi, með
læknis og félagsvísindalegum aðferðum, að ég deyi
síður, ef ég er horaður en feitur.
Ég heimta að fá það á hreint, hvort ég get lifað
dauðann af, með því að fara í megrun.
Eða er það kannski rétt sem segir í vísunni:
Hvað sem allir sérfræðingar segja
um sjúkdóma og líkamsmeinin stór,
þá er það víst að eitt sinn skal hver deyja,
ungur, gamall, feitur eða mjór.
skráargat
Dagblöðin
Þjóðviljinn og Tíminn eru heldur
illa stödd fjárhagslega og er það
ekki ný bóla. Þó mun Tíminn
skulda mun meira vegna lélegrar
rekstrarstjórnar og eru nefndar
ævintýralegar tölur í því sam-
bandi. Alþýðublaðið er líka
skuldum vafið, þó að það sé
aðeins aðjafnaði tvíblöðungur og
helmingur efnisins opinberar
auglýsingar. Ástæðan fyrir
skuldum blaðsins er m.a. sú að
prentunarkostnaður Helgar-
póstsins hefur verið færður sem
skuld við Alþýðublaðið og nemur
skuldin við Blaðaprent um einni
miljón króna. Forráðamenn Al-
þýðublaðsins íhuga nú að hætta
útgáfu blaðsins og slíta öll tengsl
við Helgarpóstinn. Fer þá líklega
að harðna verulega á dalnum hjá
síðarnefnda blaðinu en það væri
synd ef það hætti að koma út því
að Helgarpósturinn leggur sann-
arlega til einn litinn í litrófi ís-
lenskra blaða. Meðan á þessu
stendur fitna svo hin stóru blöð
hægri pressunnar og ekki er ólík-
Iegt að auglýsingaherferð Morg-
unblaðsins um þessar mundir sé
til þess ætluð að láta kné fylgja
kviði til að koma minni blöðun-
um endanlega á hausinn.
Varaþingmaður
Sjálfstæðisflokksins í Vest-
fjarðakjördæmi og erfðaprins
hans þar heitir Einar Guðfinns-
son, sonarsonur gamla Einars
Guðfinnssonar í Bolungarvík.
Einar yngri er ritstjóri Vestur-
lands, málgagns Sjálfstæðis-
Einar: Hugmynda-
snauðir miðjumoð-
hausar í Sjálf-
stæðisflokknum
Shirley: Skýring
komin á huldu-
manninn Gerry
Jón Baldvin:
Fagurgrænt
breyttist í kolsvart
Kjartan: Hefur
áhuga á að hætta
formennsku
Friðrik:
„Frjálskjara-
samningaleiðin“ í
reynd
Steingrímur:
Nú tók steininn úr
Sighvatur:
Formannsefni?
flokksins vestra og í síðasta ein-
taki blaðsins sendir hann flokks-
félögum sínum heldur betur tón-
inn. í leiðara blaðsins gerir hann
að umtalsefni hugmyndir Alberts
Guðmundssonar um sölu ríkis-
fyrirtækja. Hann lýsir yfir á-
hyggjum sínum af því að „vinir
báknsins" komi til með að bregða
fæti fyrir þessa „góðu hugmynd"
Alberts. Síðan telur hann upp
þessa vini báknsins og þar á með-
al eru orðrétt úr leiðaranum
„deigir, hugmyndasnauðir
miðjumoðhausar úr Sjálfstæðis-
flokknum". Hverjir skyldu það
vera?
Mikið
hefur verið talað um endurminn-
ingar kvikmyndaleikkonunnar
Shirley MacLaine sem nýlega
komu út en þar talar hún um
ástarævintýri sitt með þekktum
leiðtoga sósíaldemókrata sem
hún nefnir Gerry. Hefur mörgum
getum verið leitt að því við hvern
hún á, t.d. Olav Palme, Michael
Foot eða Kjartan Jóhannsson.
Nú er komin ný skýring.
Leikkonan sé aðeins að villa um
fyrir fólki með því að tala um leið-
toga sósíaldemókratísks flokks
en eigi við flokk á breiðum grund-
velli með sósíaldemókratísku
ívafi. í leiðtogasveit tveggja
slíkra flokka á fslandi eru einmitt
menn sem heita Geir og þaðan sé
komið Gerry-nafnið. Menn geta
svo getið sér til um hvor Geirinn
sé hinn rétti.
Grein
Ólafs Ragnars Grímssonar, sem
birtist 30. júní s.l. og bar nafnið
„Jón Baldvin - vonbiðill Fram-
sóknar", kom greinilega illa við
téðan Jón. Hús hans sem fram að
þessu var málað í fagurgrænum
framsóknarlit skipti skyndilega
um lit eftir að greinin birtist. Og
hvaða lit skyldi Jón Baldvin nú
hafa valið? Jú - kolsvartan eins
og sótsvart íhaldið.
Mikii
foringjakreppa er nú í Alþýðu-
flokknum. Kjartan Jóhannsson
mun hafa áhuga á að hætta for-
mennsku og hefur verið rætt um
Sighvat Björgvinsson sem arf-
taka hans. Það strandar þó á Jóni
Baldvini Hannibalssyni og fleiri
Reykjavíkurkrötum sem sjá rautt
þegar Sighvatur er annars vegar.
Þess má líka geta að Sighvatur er
orðinn starfsmaður Fram-
kvæmdastofnunar ríkisins en eitt
af síðustu verkum Jóns Baldvins
á alþingi í vetur var að leggja til
að sú stofnun yrði lögð niður.
Nú
hefur Friðrik Sóphusson fundið
upp nýtt orð um stefnu sína í
launamálum. Það er „frjálskjara-
samningaleiðin" og jafnast lengd
þess á við hið fræga orð „Holta-
vörðu...“ osfrv. Þetta nýyrði kom
fram í grein Friðriks í DV í fyrra-
dag. Á það líklega við um efna-
hagsaðgerðir ríkisstjórnarinnar
þar sem kjarasamningar eru
bannaðir með lögum. Með þessu
á Friðrik líklega við að hvítt sé
svart og svart sé hvítt.
Steingrímur
Hermannsson kemur þjóðinni sí-
fellt á óvart. Hann var ekki nema
rétt búinn að tilkynna þjóðinni að
hann hefði barasta verið búinn að
gleyma þessum þremur pólsku
fiskiskipum sem hann samdi um á
sínum tama og von er á til lands-
ins bráðlega, þegar ráðherrann
bregður sér enn einu sinni í já,
nei, já, nei hlutverkið. Að þessu
sinni voru það bókmenntaverð-
laun til minningar um Jón Sig-
urðsson forseta sem vöfðust svo
fyrir Steingrími að enginn veit
enn í dag hvenær hann segir satt
og hvenær ósatt. Löngum hefur
Steingrímur komist upp með að
verða tvísaga í hverju málinu á
fætur öðru, en nú tekur steininn
úr ...