Þjóðviljinn - 02.07.1983, Síða 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 2. - 3. júlí 1983
Samningar á Blöndu-
svæðinu ganga seint
Samningaviðræður standa nú yfir um kaup og kjör
verkamanna og iðnaðarmanna á Blöndusvæðinu, þarsem
áætlað er að framkvæmdir hefjist fyrir alvöru í byrjun október.
Helstu ágreiningsmál samningsaðila eru forgangsréttur
verkamanna í héraði til starfa, greiðslur vegna ferða milli
heimilis og vinnustaðar og gildistími væntanlegs samnings.
Síðasti fundur aðila var á Blönduósi á þriðjudag. Þá var ákveðið að
setja á stofn tvær nefndir, aðra til að ræða aðbúnaðarmál, hin á að
íjalla um vanda vegna jarðgangnagerðar.
Að sögn Ólafs Jenssonar hjá
Landsvirkjun er nú verið að
leggja raflínur og vegi um svæðið,
og eru þau verk í höndum Vega-
gerðarinnar og línuflokks frá
Landsvirkjun og þarmeð utan
þessara samninga. Bráðlega á að
reisa þarna skála, en fram-
kvæmdir við jarðgangnagerð
hefjist varla fyrren í byrjun októ-
ber. Skilafrestur á útboðum
vegna þeirra var upphaflega 12;
ágúst, en var frestað að beiðni
bjóðenda til 12. september. Fjár-
veiting til framkvæmda á Blöndu-
svæðinu í ár er 200 miljónir.
Enginn áhugi?
„Þessar samningaviðræður
hafa gengið seint. Það er allt í
láusu lofti ennþá og maður fer að
halda að mennirnir hafi engan
áhuga á að virkja þarna", sagði
Hilmar Jónasson, formaður
Verkalýðsfélagsins Rangæings,
Hellu, við Þjv. í gær, en hann
hefur ásamt Guðmundi J.
Guðmundssyni haft hönd í bagga
með samningum fyrir hönd ASl
og landssambandanna. Auk þess
eru verkalýðsfélögin á svæðinu
aðilar að samningsviðræðunum.
Verkalýðshreyfingin lagði
fram samningsdrög af sinni hálfu
13. desember 1982, fyrir rúmu
hálfu ári. í þeim var svokallaður
Öræfasamningur lagður til
grundvallar, en hann gildir um
framkvæmdir á Tungnaár-
svæðinu. Verkalýðshreyfingin
lagði þá ekki fram kröfur um
lausn þeirra sérmála sem upp
koma á Blöndusvæðinu, en
óskaði eftir samræðum fróðustu
manna beggja aðila um þau. Þar
er fyrst og fremst um að ræða
ferðamál starfsmanna og sérstak-
ar aðstæður sem skapast vegna
jarðgangnagerðar, en jarðgöngin
sem á að grafa við Blöndu eru
mun viðameiri en önnur göng
sem hér hafa verið gerð.
Ráðningarstaðurinn
sveitarbær!
„Þeir voru ekkert að flýta sér
að svara þessu“, sagði Hilmar,
„svöruðu ekki fyrren 9. maí. Þá
kom í ljós að atvinnurekendur
neita öllum forgangsrétti heima-
manna til vinnu, þeir vilja ekki af
einhverjum ástæðum semja við
Landssamband vörubifreiða-
stjóra, þeir vilja ekki borga
verkamönnum ferðirnar og
leggja til að ráðningarstaður
verði sveitabær rétt við svæðið,
og þeir vilja að samningurinn
gildi alian framkvæmdatímann,
það er að engin endurskoðun á
samningnum verði gerð fyrren
1988-9 nema á launaliðum, sem
þýðir að Blöndusamningarnir
mundu ekki fylgja þeim aimennu
samningum sem alþýðusamtökin
gera þangað til.
Við svöruðum þessu svo 7.
júní, og gerðum viðsemjendum
okkar ljóst að frá þessum fjórum
málum yrði að ganga áður en
eiginlegir samningar gætu hafist.
Það á auðvitað að semja við félag
vörubílstjóranna, og við verðum
að tryggja forgang heimamanna
að því marki sem hægt er. Það er
fáheyrt að gera býli í miðri sveit
að ráðningarstað og við krefj-
umst þess að ráðningarstaðurinn
verði í heimilisbæjum verka-
mannanna. Samningurinn á ekki
að gilda frammyfir heildarsamn-
inga.“
Fundur
á fimmtudag
Hilmar sagðist undrandi á um-
mælum aðstoðarframkvæmda-
stjóra Vinnuveitendasambands-
ins í Morgunblaðinu í gær, en
hann lætur þar að því liggja að
verkalýðshreyfingin sé með
samningaþófi að fresta fram-
kvæmdum við virkjunina. „Eftir
að við svöruðum þeim hafa verið
haldnir tveir fundir, og satt að
segja virðast mótaðilarnir ekkert
sérlega áhugasamir um lausn. A
kannski að fara að semja gegnum
dagblöðin?“
Síðasti fundur aðila var á
Blönduósi sl. þriðjudag og var þá
ákveðið að setja á stofn tvær
nefndir, aðra til að ræða aðbún-
aðarmál, hina til að fjalla um
vanda vegna jarðgangnagerðar.
Störf í þessum nefndum eru rétt
óhafin, en næsti samningafundur
verður haldinn á fimmtudaginn
kemur.
„Það er ekkert ákveðið um
aðgerðir ef þetta dregst á lang-
inn“, sagði Hilmar, „en auðvitað
kemur ýmislegt til greina, -
undirbúningsvinna að jarðgöng-
unum hefst væntanlega seinna í
sumar.“
- m
ritstjórnargrcin Engilbert Guömundsson
Verslunarráðið og ráð- W W ii *■§§ skrifar
herra „afsósíalíseringar”
Kaldir vindar blása nú í efna-
hagslífi þjóðarinnar og kreppu-
boðar margir. Suma þeirra höf-
um við fjallað nokkuð um hér á
Þjóðviljanum, svo sem minnk-
andi kaupmátt, samdrátt í eftir-
spurn og fleira, og hefur sumum
jafnvel þótt nóg um hve við horf-
um mikið til atvinnuhorfanna.
En þegar kreppan sækir að þá
blása köldu vindarnir auðvitað
víðar í þjóðlífinu. Þannig þekkj-
um við það frá nágrannalöndum
okkar, að hluti af kreppupólitík
hægristjórnanna hefur verið að
leggja til atlögu við þá félagslegu
ávinninga sem launþegar höfðu
fram meðan betur áraði, hvort
sem hið góða árferði var efna-
hagslegs eða pólitísks eðlis.
A undanförnum árum hefur
verið haldið hér uppi eins háum
kaupmætti og frekast hefur verið
pólitískt unnt, og hefur þar Al-
þýðubandalagið staðið í lát-
lausum slag við samstarfsaðila
sína, sem hafa talið kaupmáttinn
allt of háan. Lengst af hefur það
verið Framsóknarflokkurinn sem
hefur verið í hlutverki niðurtelj-
andans í kaupmáttarmálum.
Engu að síður hefur átt sér stað
aukning á hlut -launa í nettó-
þjóðartekjum.
Á þessu sama tímabili hefur
það gerst, að stærri stökk hafa
verið tekin í ýmsum félagslegum
réttindamálum en oftast áður.
Og t.d. á sviði skólamála hefur
veruleg uppbygging átt sér stað,
einkum á framhaldsskólastiginu.
Ástæða er til að óttast að það
fari að blása kalt um þessa ávinn-
inga, sem félagshyggjufólk hlýtur
að bera fyrir brjósti.
Afsósíaliseringar-
ráðherrann
Það er gamalkunn saga, að
íhaldið heldur jafnan uppi heldur
móðursýkislegum áróðri um að
félagsleg þjónusta og samhjálp,
sé vandamál númer eitt og það
sem sé að sliga þjóðabúið.
Ef litið er á kostnaðarhlið þess-
arar „sósíaliseringar", sem íhald-
ið nefnir svo, þá samanstendur
hún fyrst og fremst af útgjöldum
til heilbrigðisþjónustu, til
menntamála og almannatrygg-
inga, sem tryggja m.a. ellilífeyri,
örorkubætur o.þ.h.
í daglegu fjasi um fjárans „só -
síaliseringuna" talar íhaldið yfir-
leitt lítið um þessa þætti. Meira er
rausað yfir minniháttar útgjalda-
liðum, svo sem framfærslumálum
(sem reyndar eru verkefni
sveitarfélaga) og menningarmál-
um. Og svo eru dagvistarmálin
auðvitað vinsælt fjasefni fyrir
þröngsýnar íhaldssálir, sem alltaf
telja að það eitt sem þær ólust
upp við sé nothæft í henni veröld.
En nú er komin betri tíð með
blóm í haga og sérstakan afsósíal-
iseringarráðherra. Fjármálaráð-
herrann, lofsunginn af Verslun-
arráðinu og lofsyngjandi það, er
farinn að boða, að hann ætli sér
að „afsósíalisera þetta þjóðfé-
lag“. Hvorki meira né minna.
Hann byrjar á því að boða sölu á
eignum ríkisins og segist þannig
m.a. ætla að fá peninga upp í hall-
ann, sem hann er að búa til á
ríkissjóði með útgjaldaaukningu
án tekjuöflunar á móti. (Smá inn-
skot: Sú hagspeki ráðherra að
selja eignirnar til að mæta út-
gjöldunum er álíka uppbyggileg
og ef fjölskylda selur ofan af sér
húsið til að kosta sumarfríið. Ein-
hversstaðar kallast þetta að saga
greinina sem maður situr á).
Þresvar í sama
knérörið
En fjármálaráðherra getur
ekki látið þetta eitt nægja. Fleira
mun fylgja í kjölfarið. Enda segir
í tillögunum sem Ragnar Hall-
dórsson, formaður Verslunar-
ráðs afhenti Albert með pomp og
pragt, að tekjur ríkisins af
óbeinum sköttum verði lækkaður
um 25-30%. Þetta eru engar smá
tölur, því megnið af tekjum ríkis-
ins er af óbeinum sköttum.
Eitthvað verður þá að skera á
móti.
Albert er sérlegur fjármálaráð-
herra Verslunarráðs. Það hefur
hann þegar sýnt á stuttum ferli í
ráðuneytinu. Hann mun því vafa-
laust bregðast vel við áskorun fé-
laga sinna í ráði verslunarinnar.
Og þá verður nú skorið. Það
verður þrengt að menntakerfinu
og væntanlega ýtt undir aðgangs-
takmarkanir og samkeppnispróf
sem víðast. Það verður höggvið í
félagsmálapakkana, sem tryggðu
iaunþegum ýmis félagsleg rétt-
indi í tíð síðustu ríkisstjórnar,
enda gerði Verslunarráðið beinar
tillögur um það í vor. Kostnaðar-
hlutdeild sjúklinga í heilbrigðis-
þjónustunni verður aukin. Og
þannig mætti lengi telja.
Fái Verslunarráðið og sérlegur
fjármálaráðherra þess að ráða
ferðinni verður hér „afsósíaliser-
að“ svo um munar. Eða svo við
notum gott orðatiltæki úr daglega
lífinu og bók fyrrverandi þing-
manns, þá verður ekki „höggvið
tvesvar heldur þresvar í sama
knérörið". Og er máltækið enda
kennt við sjálfskapaðan athafna-
mann af því tagi sem þessir aðilar
kunna hvað best að meta.
Hér verður gósenland þeirra
betur megandi, og svo auðvitað
erlends auðvalds. Lýðurinn má
síðan éta það sem úti frýs - eða
flytja úr landi, og hvorttveggja
mun hann fara að gera á næst-
unni.
eng.