Þjóðviljinn - 07.03.1984, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 7. mars 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9
Hlöðuball áHerranótt
Herranótt:
Oklahoma
eftir Rodger og Hammerstein
leikstjóri: Kolbrún Halldórsdóttir.
Þýðing: Oskar Ingimarsson og Kolbrún
Halldórsdóttir, aðstoðarleikstjóri Anna
Kristín Jónsdóttir, lýsing Ágúst Péturs-
son, búningar Hildur Svavarsdóttir,
Sigríður Matthíasdóttir og Þórunn Stef-
ánsdóttir, leikmvnd Baltasar K.
Samper, hljómsveitarstjórn Ríkharður
Pálsson, dansar Halla Margrét Árna-
dóttir.
Skraparotsprédíkari á Herranótt,
Sigríður Guðmarsdóttir, og Anna
Kristín Jónsdóttir, formaður
leiknefndar, skutu hvor með sínum
hætti á valið á þessum söngleik í
prédíkun og leikskrá. Þetta væri
kannski heldur tómlegt stykki.
Undir lokin er maður drepinn - „sá
sem því veldur sleppur laus allra
mála og aliir öskra sig hása af
kæti“. Kolbrún Halldórsdóttir
leikstjóri maldar svo í móinn í
sömu leikskrá og spyr „hvers vegna
ætti saklaus skemmtun ekki að telj-
ast leikhúsinu samboðin. Er
leikhúsið kannski eitthvert snobb-
apparat, ætlað einhverri óskil-
greindri menningarelítu?"
Þeta er orðinn helst til mikill ys
og þys út af litlu. Vitanlega er
Oklahoma ekki merkilegt leikrit,
kábojsveitasæla með ástaglettum
og misskilningi og einum dökkum
skugga sem er strax gleymdur. En
þetta er leikur sem á um margt vel
við áhugafólk í skóla - alveg
fullnægjandi tilefni til að láta ein-
faldar týpur gamanleiksins og
leikgleðina ungu ganga í farsælan
Halldóra Björnsdóttir og Hilmar Jónsson i hlutverki Láru og Krulla.
hjúskap. Og Oklahoma býður upp aðstanendur sýningarinnar eru
á þann lýðræðislega möguleika að ekki miklu færri en þeir sem kom-
heill mökkur af fólki fær að vera ast til að horfa á í Tónabæ hverju
með, sjötíu manns eða hundrað, sinni og er sjaldgæft að upplifa svo
Árni Bergmann
skrifar um
leikhús
mikið jafnræði með sa! og sviði á
leiksýningu.
Leikmynd Baltasars Kormáks er
smekkleg og hentug til síns brúks.
Það var oft þröngt á þingi á sviðinu,
en Kolbrúnu leikstjóra og Höllu
Margréti danshöfundi hefur tekist
furðanlega að virkja þessa stóru
sveit í dans og látbragð. Kórinn
söng hressilega, en að öðru leyti
gekk söngur nokkuð misjafnlega
eins og vonlegt var - stundum hefði
hljómsveitin mátt hafa ögn hægar
um sig þegar rödd af mjóslegnara
lagi var að glíma við salinn.
Það var semsagt ansi líflegur
heildarsvipur yfir sýningunni. Jud
heitir sú persóna sem látin er taka
að sér alla ógæfu og Ólafur H.
Samúelsson leikur hann giska vel.
Halldóra Björnsdóttir og Hilmar
Jónsson léku Láru og Krulla, sem
þurfa að leggja nokkrar lykkjur á
leið sína áður en hjónasængin blas-
ir við - þau voru bæði ágætlega ör-
ugg á sviði og hin opinskáu.svip-
brigði ástarsögunnar fóru þeirn vel.
Ingibjörg Svala Þórisdóttir, Zop-
honías Oddur Jónsson og Kjartan
Guðjónsson leika svo ástarstefið á
hreinum farsanótum og ganga fram
íþví af ánægjulegum og hláturvekj-
andi dugnaði. Jóna Guðrún Jóns-
dóttir er mesti forkur í gerfi Ellu
frænku.
Lokasöngurinn í þessum leik er
Ólafur H. Samúelsson ber ógæfu
leiksins í hlutverki Jud Fry.
lofgjörð um Oklahonta, þetta
kornfrjóa land sem er á farsælli leið
inn í sjálft ríkjabandalagið. Börn
þeirra Láru og Krulla lentu svo í
því að missa jarðir sínar í krepp-
unni og hrökklast til Kalifórnfu að
tína ávexti fyrir hungurlaun. eins
og segir frá í Þrúgur reiðinnar eftir
Steinbeck. Það væri reyndar gam-
an að vita hve miklu fleiri kannast
við Oklahoma af þessum rósrauða
gamanleik en af hinni ntögnuðu
skáldsögu... Á.B.
„Heimsóknir slíkra snillinga sem Kowalds eru alltaf ánægjuefni og gott til þess að vita að ísland sé að verða fastur
viðkomustaður fónlistarfólks á leið yfir hafið", segir Aagot Óskarsdóttir m.a. í umsögn sinni.
B assaspuni
Þróun tónlistar á síðustu ára-
tugum hefur að hluta markast af
leit að nýjum tjáningarleiðum til
samræmis við breyttan veruleika
og breytt inntak listarinnar. Til-
raunir af þessu tagi hafa beinst
að því m.a. að nýtafleiri svið
hljóðheimsins sem efnivið í tón-
sköpun en gert hefur verið og
ekki síður að þróa nýja hljóð-
færatækni sem gerir það kleift að
nýta möguleika hljóðfæranna
sem hljóðgjafa til hins ýtrasta.
Tilraunir í þá átt að opna listinni
nýjatjáningarfarvegi hafa iðu-
lega mætt töluverðri tortryggni
ogjafnvel andstöðu endaganga
þær gjarnan í berhögg við hefð-
bundnaskilgreiningu á hugtak-
inu list.
Einn athyglisverðasti vettvangur
slíkra tilrauna á tónlistarsviðinu hef-
ur verið free-jassitm og þó sérstak-
lega sú grein hans sem kölluð hefur
verið spunahreýíingin. Spuna-
tónlistin byggist algjörlega á im-
provisation, þ.e.a.s. það er leikið af
fingrum fram, en tónlistin ekki sam-
in fyrirfram. Sköpun tónlistarinnar
er því verk hljóðfæraleikaranna og
það er útrýmt sérhæfingsskipting-
unni þar sem tónskáld eru annars
vegar og flytjendur hins vegar,
skiptingunni milli skapandi og túlk-
andi Iistafólks. f spunanum eru allir
tónskáld um leið og þeir spila. Þar er
því náið samband milli þróunar tón-
hugsunar og þróunar hljóðfæra-
tækni.
Margt af spunafólkinu hefur þró-
að mikla og nýstárlega tækni á
hljóðfæri sínu og þeirra á meðal er
Peter Kowald bassaleikari. Kowald
liefur ótrúlegt vald yfir hljóðfæri
sínu og framkvæmir á það alls kyns
tæknibrellur sem annars eru fá-
heyrðar. Eitt atriði þótti mér sér-
staklega eftirtektarvert á þessum
tónleikum og það á Kowald sam-
eiginlegt ýmsu öðru spunafólki sem
ég hef heyrt í, en það er að hann
fellur ekki í þá gryfju að gera ný-
jungina að aðalatriði. Nýstárleg
tækni er ekki notuð sjálfrar sín
vegna, sem skrautfjöður, til að láta
Aagot V. Óskarsdóttir
skrifar um
tónlist
áheyrendur standa á öndinni af
undrun, heldur er hún fyrst og
fremst hjálpartæki til að koma tón-
hugsun og boðskap á framfæri. Hún
treður sé aldrei fram fyrir né tekur
völdin af hinu músíkalska, heldur
eru allir þættir í fullkomnu samræmi
og þarmeð tónlistin ein órofa heild.
Þetta held ég að megi að miklu leyti
rekja til þess hversu samtengd og
samhliða þróun tónhugsunar og
tækni er í spunatónlistinni;
Tónlist Kowalds er kraftmikil og
sterk en þó mjúk og fáguð. Hún
seiðir áheyrendur með lifandi og
dýnamískum rytma sem er eins og
drifkraftur og útgangspunktur alls
þess sem gerist á tónleikunum. Það
eina sem ég gæti fundið að tón-
leikum Petérs Kowalds er lengdin á
þeirn í ljósi þess að Kowald var aug-
sýnilega sjálfur þreyttur og því ekki
eins fullur hugmyndaauðgi seinni
hlutann sem þann fyrri.
Heimsóknir slíkra snillinga sem
Kowalds eru alltaf ánægjuefni og
gott til þess að vita að ísland sé að
verða fastur viðkomustaður tón-
listarfólks á leið yfir hafið.
Nýtt íslenskt leikrit í MS:
„Aðlaðandi er
veröldin ánægðu
eftir Anton
Helga Jónsson
Á morgun, fimmtudaginn 8.
mars, frumsýnir Talía, leiklist-
arsvið Menntaskólans við
Sund, nýtt íslenskt leikverk
eftir Anton Heiga Jónsson.
Leikverkið sem hlotið hefur
nafnið „Aðlaðandi er veröldin
ánægð“ er skrifað í samvinnu
við leikhópinn og leikstjórann,
sem er Hlín Agnarsdóttir.
Höfundur verksins hefur kallað
það farsa um misskilning í mennta-
skóla. Það gerist í nútímanum þar
sem allt í einu er farið að kenna
áfanga í Framkomu- og snyrtisér-
fræði í menntaskóla. Höfuð átök
verksins eru milli nemenda og kenn-
ara þar sem æði oft er erfitt að sjá
hver er í raun kennari og hver nem-
andi.
Anton Helgi Jónsson hefur látið
frá sér fara 2 Ijóðabækur og eina
skáldsögu áður, en þetta er fyrsta
leikverk hans.
Hlín Agnarsdóttir setti Galdra-
Loft á svið með Talíu í mars 1983 og
hefur verið leiðbeinandi leikhópsins
í vetur.
Búningar og leiktjöld voru
hönnuð og unnin af hópnum í sam-
vinnu við höfund og leikstjóra. Lýs-
ingu annast Gunnar Arnarson.
Helstu hlutverk eru í höndum Soffíu
Gunnarsdóttur, Sólveigar Þórarins-
dóttur, Guðrúnar Arnalds, Þorkels
Magnússonar, Ylfu Edelstein. Alls
koma 17 manns fram í sýningunni,
sem fer fram í sjálfu skólahúsinu,
gamla Vogaskólanum. Miðasala er í
menntaskólanum og við innganginn
og hefjast sýningar stundvíslega kl.
8:30. Onnursýning verður föstudag-
inn 9. mars og þriðja sýning laugar-
daginn 10. mars. Gert er ráð fyrir að
sýna leikinn 10 sinnum.
17 manns koma fram í sýningu Talíu, en leikverkið skrifaöi höfundur í sam-
vinnu við hópinn og leikstjórann, Hlín Agnarsdóttur.