Þjóðviljinn - 17.08.1984, Page 2

ITORGIB!
FRETTIR
Hvað segir ekki hið forn-
kveðna: Betri er finnsk kart-
afla frönsk, en fúl í búð.
Hvalvertíðin
Hótel Loftleiðir
David
Hume
Þessa dagana stendur yfir á
Hótel Loftleiðum málþing um
18. aldar heimspekinginn David
Hume og er þingið á vegum
Hume-félagsins sem er aiþjóð-
legur félagskapur áhugamanna
um kenningar hans.
Hume er einn áhrifamesti
heimspekingur sögunnar og einn
þeirra sem hafa lagt grunninn að
raunhyggju nútímans. Á íslensku
er til eftir hann bókin Samræður
um Trúarbrögðin sem kom út í
Lærdómsritum Bókmenntafé-
lagsins, en þar færir Hume rök
fyrir guðleysi.
Sá Islendingur sem mest hefur
rannsakað Hume er Páll S. Árdal
prófessor í Kanada sem hefur
einkum Skýrt siðfræði Humes.
Þingið mun haldið honum til
heiðurs og hann hélt þar opnun-
arfyrirlestur.
Þingið sækja rúmlega hundrað
manns og er þetta stærsta
heimspekiþing sem hér hefur ver-
ið haldið. Því lýkur á mánudag.
-gat
Kartöflur:
Finnskar urðu ,franskar‘
- Framleiðslan tvöfölduð meðan kartöflustríðið stóð ísumar.
-Ný kartöflutegund sem þroskast 3 vikumfyrr en þekktar
tegundir.
- Uppskeran sjö sinnum meiri en ífyrra.
Pessar kartöflur ná fullum
þroska um þremur vikum
fyrr en gömlu tegundirnar, sagði
Hreinn Gunnlaugsson hjá
Kaupfélagi Svalbarðseyrar um
svokallaðar „Premiér“-
kartöflur. Þetta er hollenskt af-
brigði að uppruna og virðist geta
valdið þáttaskilum í ræktun þessa
ómissandi garðávaxtar, sem
þjóðin hefur daglega milli tann-
anna. Að sögn Hreins henta þess-
ar kartöflur einkar vel til fram-
leiðslu á svokölluðum frönskum
kartöflum, þar eð þær eru stórar
og sléttari áferðar en þær gömlu,
eins og til dæmis Gullauga og
Ólafs-rauður.
Verksmiðjurnar tvær, á Sval-
barðseyri og í Þykkvabæ, sem
framleiða „franskar" hafa allt
síðastliðið ár notað innfluttar
kartöflur til framleiðslunnar,
vegna uppskerubrests í fyrra.
Framleiðsla þeirra er aðjafnaði
samanlagt 5-6 tonn á dag. Fyrr í
sumar þegar finnsku kartöflurnar
voru að bögglast fýrir brjósti
manna urðu báðar verksmiðjurn-
ar hins vegar að tvöfalda fram-
leiðsluna til þess að anna eftir-
spum. Það er svo dulítil kald-
hæðni, í það minnsta fyrir þá,
sem létu kartöflurnar ganga of
nærri sálarlífinu, að þær finnsku
gengu aldrei greiðar ofaní fólk,
en meðan allt fjaðrafokið varð út
af þeim. Þær voru nefnilega seld-
ar sem „franskar“. Að sögn Sig-
urbjartar Guðjónssonar, oddvita
í Þykkvabæ reyndust finnsku
kartöflumar vel til framleiðslu á
„frönskum".
En nú þurfa kartöflubændur
engu að kvíða. Uppskeran verð-
ur líklega sjö sinnum meiri en í
fyrra, en þá var hún innan við 4
þúsund tonn og hefur sjaldan ver-
ið lélegri. Uppskeran verður mun
meiri í ár en landinn torgar.
Verðið er hins vegar mjög hátt.
Bændur fá 25 kr fyrir kílóið. Það
er raunar sumarverð og lækkar
trúlega um mánaðamótin.
Menn velta því nú fyrir sér,
svosem vonlegt er, hvernig losna
megi við allar þessar kartöflur á
skikkanlegu verði. Þeirri ábend-
ingu er hérmeð komið á fram-
færi, að útflutningur á þeim verði
gefinn frjáls og spekúlantarnir,
sem vom svo duglegir að flytja
inn í sumar, leiti markaða er-
lendis, til dæmis í Finnlandi. JH.
Ógæftir
Einungis ein langreyður hefur
veiðst síðustu átta daga og sam-
tals hafa því veiðst 161 dýr. Nú
vantar því aðeins 6 langreyðar
upp á að kvóta íslendinga sé náð
fyrir yfirstandandi ár.
Rafn Magnússon hjá Hval hf
sagði að sökum brælu hefðu bát-
arnir þurft að liggja á Reykjavík-
urhöfn í tvo daga í byrjun vikunn-
ar, og þar að auki hefði léiegt
skyggni valdið því að lítið hefði
verið aðhafst á miðunum.
Einungis átta sandreyðar hafa
veiðst það sem af er vertíðar en
sandreyðin byrjar yfirleitt ekki
að ganga upp að landinu fyrr en
upp úr miðjum ágúst.
„Ætli hún fari ekki að láta sjá
sig, skepnan“ sagði Rafn að lok-
um. í ár megum við veiða 100
sandreyðar.
-ÖS
Flugleiðir
Kaupa og
selja þotur
Blaðafulltrúi Flugleiða:
Flugleiðir hagnast á kaupunum
Flugleiðir hafa ákveðið að
kaupa tvær DC-8-63 flugvélar
af hollenska félaginu KLM, en
þessar vélar hafa verið í leigu
Flugleiða. Ennfremur hefur
stjórn Flugleiða ákveðið að sclja
tvær DC-þotur til bandarísks
flugfélags. Að sögn Sæmundar
Guðvinssonar blaðafulltrúa
Flugleiða mun félagið hagnast á
þessum kaupum en kaupverð hol-
lensku vélanna er enn ekki ljóst.
Hinar nýju vélar taka hvor um
sig 249 farþega í sæti og frá því
þær komu til landsins í mars og
apríl s.l. hefur verið mjög góð
nýting á þeim.
Síðar á árinu 1985 er áætlað að
búa þessar vélar höggdeyfum
sem uppfylla hávaðareglur í
Bandaríkjunum en Flugleiðir
hafa sótt um undanþágu þangað
til og er þar í hópi 82 flugfélaga.
Þessir höggdeyfar eru enn ekki
fáanlegir.
-gat
Félagsstofnun
stúdenta
Þurrkuðum gróðri úr fjöru og vegaköntum ásamt skeljum og kuðungum komið
fyrir á spýtu sem einnig fannst í fjöru. Snáðanum á myndinni er fyrirskipað að
gæta þess að kötturinn komist ekki í listaverkið. Mynd-eik.
Jurtir valdar
af handahofi
Starfsmönnum
sagt upp
Afkastahvetjandi launakerfi
tekin upp
„Þú getur farið hvert sem er og
tínt jurtir. Um að gera að prófa
sig áfram. Ég tíni hvað sem er,
þekki ekki nema örfáar tegundir.
Til dæmis hef ég tínt mikið í Foss-
vogsdalnum og meðfram Nýbýla-
veginum sem er nálægt heimili
mínu“ sagði kona sem Þjóðvilj-
inn hitti í gær safnandi að sér
blómum. Við fengum þó að sjá
skreytingar sem hún hefur gert
ásamt vinkonu sinni og þótti okk-
ur listaverk.
Öll strá er gott að nota í
skreytingar og þau þarf lítið sem
ekkert að þurrka. Þjóðviljanum
er sagt að njóli komi mjög vel út í
skreytingum, ekki hvað síst ef
hann er þurrkaður þegar blóm
eru fallin af honum. Njóla þarf að
þurrka í mjög stuttan tíma.
Svo er að vera nógu hug-
myndaríkur og prófa sig áfram!
-jP
Þetta kom auðvitað ansi flatt
uppá mig því ég var nýfarinn í
sumarfrí þegar mér barst upp-
sögnin og hafði ekki einu sinni
heyrt á skotspónum áður en ég fór'
í fríið að uppsagnirnar stæðu til.
Þetta sagði einn af starfsmönn-
um Félagsstofnunar stúdenta en
þar var nýlega sjö föstum starfs-
mönnum sagt upp vegna rekstr-
arbreytinga sem standa fyrir dyr-
um. Viðkomandi hefur unnið í
meir en fjögur ár hjá stofnuninni.
Uppsagnirnar eru sökum þess
að sérstakt fólk hefur verið ráðið
til að reka Matstofu stúdenta,
kaffibarinn í Skálkaskjóli 2 og
Hótel Garð með nýju sniði, og
samkvæmt Ársæli Harðarsyni
framkvæmdastjóra Félagsstofn-
unar er það hluti af samkomu-
laginu að þetta nýja fólk ráði al-
gerlega hvaða fólk það ræður
með sér. Þess vegna hafi gamla
starfsfólkinu verið sagt upp.
„Þetta er afkastahvetjandi kerfi
sem hefur verið reynt með góð-
um árangri hjá Edduhótelunum
sem Ferðaskrifstofa Ríkisins rek-
ur. Starfsfólkið fær ákveðna
prósentu af veltu fyrirtækjanna í
laun og ræður síðan algerlega
hvernig því er skipt, og líka hverj-
ir og hversu margir sjá um vinn-
una“.
Hann staðfesti að sjö föstum
starfsmönnum hefði verið sagt
upp en kvað myndu verða reynt
að útvega þeim öllum aðra vinnu.
„Ætli það séu nema einn eða
tveir sem á eftir að finna annan
starfa“ sagði Ársæll og sagðist
vera fullviss um að þetta nýja
kerfi myndi auka tekjur Félags-
stofnunar stúdenta af þessum
fyrirtækjum sínum.
2 SÍÐA - ÞJÓÐVIUINN Föstudagur 17. ágúst 1984