Þjóðviljinn - 27.04.1985, Blaðsíða 8

Víetnam
10 ár frá falli
Saigon
Hernaðurinn gegn Víetnam heldur enn áfram á hinu
efnahagslega sviði, og þjóðin hefur ekki fengið þá
aðstoð við að lækna sár stríðsins, sem henni var heitið.
Hinn 30. apríl eru 10 ár liðin
síðan síðustu Bandaríkja-
mennirnir yfirgáfu bandaríska
sendiráðið í Saígon og Þjóð-
frelsisfylkingin gerði innreið
sína í borgina. Styrjöld sem
staðið hafði meira og minna
linnulaust í 35 ár í Indókína var
lokið að því er virtist. Þar af
höfðu Þjóðfrelsisfylking S-
Víetnam og stjórnarherinn í N-
Víetnam átt í höggi við öflug-
asta herveldi heimsins í 15 ár,
allt frá því að John F. Kennedy
hóf hernaðaraðstoð við stjórn
Ngo Dinh Diem í S-Víetnam
árið 1960. Taiið er að hernaður
Bandaríkjanna í Víetnam hafi
kostað 1,9 miljón Víetnama
lifið, 4,5 miljónir hafi hlotið sár
eða örkuml og um 9 miljónir
hafa orðið landflótta.
Sjálfir misstu Bandaríkjamenn
um 60 þúsund fallna auk þess sem
300.000 urðu sárir og hundruð
þúsunda ungra Bandaríkja-
manna urðu fyrir slíku andlegu
áfalli af reynslu sinni í Víetnam,
að þeir munu aldrei bíða þess
bætur.
Þótt tölur sem þessar gefi ein-
hverja hugmynd um þann harm-
leik sem þarna átti sér stað, þá
verður honum seint lýst með orð-
um.
Hinn yfirlýsti tilgangur Banda-
ríkjamanna með hernaði sínum í
Víetnam var að stöðva framsókn
kommúnista undir forystu Sovét-
manna og Kínverja í þessum
heimshluta. Til þess voru fórnirn-
ar færðar, en öllum má vera ljóst
eftirá að þessar forsendur voru
rangar: Barátta víetnömsku
þjóðarinnar var sprottin af þjóð-
ernislegum grunni og þótt
Bandaríkjamenn hafi beðið
ósigur í þessu stríði, þá hefur það
ekki orðið til þess að opna fýrir
flóðgátt kommúnískra áhrifa í
þessum heimshluta. Þvert á móti
hafa þjóðir sem segjast byggja á
marxískri hugmyndafræði barist
á banaspjótum í þessum heims-
hluta: Víetnam og Kambódía,
Kína og Víetnam, Kína og So-
vétríkin o.s.frv.
Áframhaldandi
stríð
í reynd má segja að stríðinu í
Víetnam sé ekki lokið. í fýrsta
lagi stóðu Bandaríkjamenn
aldrei við þau fyrirheit sín frá
Parísarsamkomulaginu um frið í
Alþýðubandalagið í Reykajvík.
1. MAI
Alþýðubandalagið í Reykjavík gengst að
venju fyrir kaffisamsæti og fundi að lokinni
göngu Fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna 1.
maí.
Fundurinn er í flokksmiðstöð Alþýðubanda-
lagsins að Hverfisgötu 105 (4. hæð).
Stutt ávörp flytja:
Bjarnfríður Leósdóttir formaður verkalýðs-
málaráðs Alþýðubandalagsins og Gunn-
KAFFI
laugur Ástgeirsson kennari, varaformaður
HÍK.
Skemmtiatriði verða í umsjá hljómsveitar-
innar HRÍM og Sigrúnar Eddu Björgvins-
dóttur og Valgeirs Skagfjörð. Heimabakaðar
kökur og nægt kaffi verður fram borið af
félögum í Æskulýðsfylkingu Alþýðubanda-
lagsins í Reykjavík.
Bjarnfríður Leósdóttir
Sigrún og Valgeir
Gunnlaugur Ástgeirsson
1. maí fagnaður ABR
Alþýðubandalagið í Reykjavík gengst fyrir
kvöldfagnaði í flokksmiðstöð að kvöldi 1.
maí.
Hefst samkoman með borðhaldi kl. 20:00.
Hljómsveitin HRÍM skemmtir.
Gunnar Guttormosson og Sigrún Jóhannes-
dóttir flytja nokkrar söngvísur.
Önnur dagskráratriði auglýst síðar.
Verð aðgöngumiða aðeins kr. 400,- og er þá
kvöldverður innifalinn.
Miðapantanir og skráning í síma 17500.
Félagar, eigum ánægjulega stund saman að
kvöldi 1. maí og fögnum sumarkomu.
Sjáumst öll.
Stjórn Alþýðubandalagsins í Reykjavík.
í

§ig
E ©
O E
c ra
ö -O
II
D O)
(3 V)
rtmv^rfrwftTirffimrrr~TTirmTrin-iip---°--~~-m'
Davíð og Golíat. Víetnömsk stúlka úr Þjóðfrelsishernum hefur tekið bandarísk-
an fanga. Slíkum myndum vilja bandarísk stjórnvöld nú gleyma.
Víetnam að leggja sitt af mörkum
til þess að Iækna sár stríðsins.
Þvert á móti sveið bandarískum
stjórnvöldum ósigurinn það sárt
að þau hófu efnahagslegan stríðs-
rekstur gegn Víetnam í hefndar-
skyni, sem stendur enn. Við-
skiptabannið sem Bandaríkin
hafa sett á Víetnam hefur einnig
orðið til þess að stöðva aðstoð
flestra V-Evrópuríkja við Víet-
nam. Einu undantekningarnar
þar munu vera Svíþjóð og Frakk-
land.
Enn eru víetnamskir bændur
að falla fyrir þeim bandarísku
loftsprengjum, sem faldar eru í-
ökrum Víetnam, en sem kunnugt
er slepptu Bandaríkjamenn 7
miljónum tonna af sprengjum
yfir landið, eða þrefaldan þann
skammt sem notaður var í allri
síðari heimsstyrjöldinni. Enn eru
vansköpuð börn að fæðast í Víet-
nam, afkvæmi eiturhernaðarins
sem Bandaríkjamenn stunduðu í
þeim yfirlýsta tilgangi að eyða
skógum landsins og gróðri svo
hann mætti ekki geyma hina
skelfilegu skæruliða Þjóðfrelsis-
hersins.
„Hvað Ameríku snertir, þá er
stríð þetta afstaðið", sagði Ger-
ald Ford, forseti Bandaríkjanna í
ræðu sem hann hélt við Tulane
háskólann viku áður en sendi-
ráðsbyggingin í Saígon var yfir-
gefin. Þessi yfirlýsing reyndist
jafn fölsk og þær forsendur sem
bandarísk stjórnvöld höfðu gefið
sér fyrir að hefja þetta stríð.
„Mér þykir það leitt að Banda-
ríkin, sem endurreistu V-
Þýskaland og Japan með svo
miklum krafti, telji sér nú sæm-
andi að koma í veg fyrir það að
þurrmjókurdufti sé komið til
vannærðra víetnamskra barna.
En trúlega þurfum við á okkar
hefnd að halda. Við munum
endurrita sögu stríðsins, við mun-
um tryggja okkur sigur og sjá til
þess að þeir muni svelta.“
Þetta sagði Gloria Emerson,
bandarísk blaðakona sem gegndi
fréttaritarastarfi fyrir The New
York Times í Víetnam á árunum
1970-72, þegar vikuritið
Newsweek spurði hana nýverið
um álit, 10 árum eftir. Sjálf sagð-
ist hún vilja hlekkja alla þá
stjórnmálamenn sem báru
ábyrgð á stríðinu við múrinn í
Washington, sem ber nöfn 58.022
Bandaríkjamanna sem féllu í
stríðinu. Og þeir ættu að lesa öll
nöfnin upphátt, hægt og rólega.
Þannig væri þetta stríð búið fyrir
mér, sagði þessi bandaríska blað-
akona.
„Ef við hefðum...“
I bandarískum fjölmiðlum hef-
ur talsvert veriðf fjallað um
stríðið að undanförnu eftir 10 ára
meðvitaða þögn. í þeirri umfjöll-
un allri er áberandi, sérstaklega
meðal ráðamanna, hvers konar
bollalegging um það, hvemig
Bandaríkin hefðu getað unnið
þetta stríð. Þannig sagði Alex-
ander Haig, sem var æðsti yfir-
maður bandaríska hersins í Víet-
nam og yfirmaður starfsliðs Hvíta
hússins í forsetatíð Nixons og
Ford og enn síðar yfirmaður her-
afla NATO, að ef bandaríski her-
inn hefði fengið að halda loftárás-
unum, sem gerðar voru á Hanoi
um jólin 1972, áfram í 6 vikur, þá
hefði verið hægt að þvinga
stjórnvöld í N-Víetnam til að
draga herstyrk sinn til baka frá
S-Víetnam. Kannski muna sumir
eftir því þegar sendiherra Sví-
þjóðar var að lýsa því í útvarps-
fréttum á jóladag 1972 hvemig
sjúkrahúsin í Hanoi vom sprengd
í rúst af bandarískum B-52
sprengjuvélum...
Lærdómar
sögunnar
Þróun mála í Víetnam eftir sig-
urinn 30. apríl hefur mótast af
áframhaldandi stríðsrekstri. Ví-
etnamar sáu sig knúða að veita
hinni villimannlegu stjórn Rauðu
khmeranna í Kampútseu náðar-
höggið eftir síauknar skærur á
landamæmm ríkjanna. í kjölfar
þess fylgdi hersetan í Kampútseu
og innrásin frá Kína. Víetnam er
umsetið óvinum sem fyrr og erfitt
er að gera sér grein fyrir hvað
orðið hefði ef hernaðinum gegn
landinu hefði ekki verið haldið
áfram. En ljóst er að hernaðar-
umsátrið á stóran þátt í að árang-
urinn af hinni efnahagslegu upp-
byggingu hefur ekki orðið í sam-
ræmi við það sem menn gerðu sér
vonir um fyrir 10 árum síðan. Þar
liggur ábyrgðin ekki síður hjá
stórveldum eins og Bandaríkjun-
um og Kína.
Enginn atburður sögunnar frá
lokum heimsstyrjaldarinar hefur,
valdið jafn miklum deilum og
komið jafn miklu róti á hugi
manna á Vesturlöndum og
Víetnam-stríðið. En stríði þessu
er ekki að öllu leyti lokið enn, og
saga þess er enn óskráð. Ýmsar
blikur benda jafnframt til þess að
bandarísk stjórnvöld vilji ekki
draga þann lærdóm af ósigrinum í
Víetnam, sem tilefnið gefur:
Honduras er orðið að bandarískri
herstöð, bandarískir hernaðar-
ráðgjafar á kafi í borgarastyrjöld-
inni í E1 Salvador og bandarísk
stjórnvöld fjármagna og skipu-
leggja hernað gegn lýðræðislega
kjömum stjórnvöldum í Nicar-
agua... —ólg.
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 27. apríl 1985