Þjóðviljinn - 13.06.1986, Blaðsíða 4

LEHDARi
Herflugvöllur á Sauðárkróki
Á síðustu árum hafa hernaðarumsvif Banda-
ríkjanna stóraukist hér á landi, og oft er einsog
landsmenn geri sér ekki grein fyrir þessari
hættulegu þróun. Það má minna á, að það er
ekki langt síðan Nató tókst með stuðningi hern-
aðarsinna að knýja í gegn stórfelldar fram-
kvæmdir við olíuhöfn í Helguvík. Það er ekki
heldur ýkja langt síðan hernaðarmáttur banda-
ríska heraflans hér á landi var aukinn verulega
með tilkomu F-15 flugsveitarinnar, sem hingað
kom nánast án þess að nokkur ábyrgur inn-
lendur aðili væri spurður. í tengslum við flug-
sveitina voru svo á Keflavíkurflugvelli byggð
sprengjuheld flugskýli.
Á Keflavíkurflugvelli er jafnframt skammt í að
mikilvirk stjórnstöð rísi, svo tröllaukin að hún á
að þola margra daga kjarnorku- og gerlastríð.
Það er líka öllum kunnugt sem til þekkja, að
stjórnstöðin er reist meðal annars til að geta
stjórnað árásum langt inn á yfirráðasvæði So-
vétríkjanna. Þetta skapar auðvitað gífurlega
hættu fyrir okkur íslendinga, vegna þess að
árásarmannvirki hér á landi hljóta eðlilega að
magna upp líkur á því að okkar litla land verði að
skotmarki, dragi til tíðinda á milli stórveldanna.
Því má heldur ekki gleyma, að búið er að
samþykkja byggingu ratsjárstöðva á Norð-
austurlandi og í Bolungarvík. Það er táknrænt
fyrir þá, sem vinna að framgangi bandaríska
hersins hér á landi, að klækjum og undirferli var
beitt á báðum stöðum. Þannig voru Bolvíkingar
ekki spurðir ráða, heldur var samið við tiltekna
aðila, og ratsjárstöðin eiginlega samþykkt án
þess að málið væri útkljáð fyrst í bæjarstjórn-
inni. Bolvíkingar mundu þetta vel í nýafstöðnum
sveitarstjórnarkosningum, en Alþýðubandalag-
ið stórjók einmitt fylgi sitt í bænum, meðal ann-
ars vegna skeleggrar baráttu sinnar gegn rat-
sjárstöðinni.
Enn á ný eru nú Bandaríkjamenn komnir á
ferð, og hyggjast með brögðum draga okkur
íslendinga lengra í net sín. Flotastjórn Atlants-
hafsbandalagsins hefur lýst yfir áhuga sínum á
því að byggja það sem hernaðarsinnar kalla
„varaflugvöll" á Sauðárkróki. Hinn aldni höfð-
ingi Framsóknarflokksins, Þórarinn Þórarins-
son, fyrrverandi ritstjóri og alþingismaður, skrif-
ar merka grein um þessa ætlan Bandaríkja-
manna í Tímann í gær. Þórarinn, skyggn að
vanda, reifar hugmyndirnar um varaflugvöllinn
og segir síðan: „Hér er vafalítið mál á ferð, sem
vert er að þjóðin fari að ræða en láti ekki liggja í
þagnargildi. Öll rök hníga til þess, að hér geti
orðið um meira en varaflugvöll að ræða, ef til
framkvæmda kæmi.“
Síðan ræðir Þórarinn þá yfirlýsingu utanríkis-
ráðherra frá í vetur, að ekki séu uppi neinar
hugmyndir um staðsetningu hersveita við vara-
flugvöllinn. Þórarinn segir:
„íslendingar eru tæplega þau börn, að þeir
láti sér til hugar koma að slíkt mannvirki og
fullkominn varaflugvöllur fyrir Keflavíkurflugvöll
verði látið varnarlaust, eftir að honum hefði ver-
ið komið upp. Hér er um allt annað og meira
mannvirki að ræða en radarstöðvarnar, sem
stundum er vitnað til í þessu sambandi. Á öld
hryðjuverkamanna verður enginn flugvöllur,
sem ætlaður er til einhverra hernaðarlegra af-
nota, látinn óvarinn. Eigi líka flugvöllur að geta
orðið varaflugvöllur fyrir varnarliðið á Keflavík-
urflugvelli, þarf hann stjórnstöð og meiriháttar
olíugeymslur, svo að nokkuð sé nefnt.
Hver og einn, sem nokkuð ígrundar þessi
mál, hlýtur að gera sér Ijóst, að hér er verið að
fara fram á að koma upp herflugvelli, sem með
tíð og tíma gæti gegnt svipuðu hlutverki hernað-
arlega og Keflavíkurflugvöllur. Hernaðarleg
þýðing íslands þykir slík að hér dugi ekki að
hafa einn hernaðarflugvöll. En þettaverðurekki
sagt í upphafi, heldur verður smátt og smátt
fikrað sig upp á skaftið. Þetta hefur átt sér stað í
sambandi við Keflavíkurflugvöll, sem hefur
breyst úr lítilli herstöð í öflugt flugmóðurskip. Sú
saga ætti að verða til lærdóms."
Þjóðviljinn tekur heils hugar undir þessi orð
Þórarins Þórarinssonar, fyrrverandi ritstjóra.
-ÖS
KUPPT OG SKORIÐ
Alan Garcia Perez, forseti Perú: Það erum ekki við sem tökum einhliða ákvarðanir....
Við borgum
ekki
í hitteðfyrra blés Fidel Castro
Kúbuforseti til ráðstefnu fulltrúa
þróuunarríkja í Havana. Þar var
fjallað um hinar miklu skuldir
þróunarlanda við auðug iðnríki
og Castro hélt fræga ræðu sem
kalla mætti: Við borgum ekki!
Þar rak hann áróður fyrir því, að
skuldunautar tækju sig saman um
að hunsa þær greiðslubyrðar sem
á þær væru lagðar - á þeim for-
sendum að mikið af þeim væri til
komið vegna viðskiptakerfis sem
ynni gegn þróunarlöndum og svo
þeim, að einatt væru það spilltar
herforingjakh'kur og einræðis-
herrar sem hefðu skuldunum
safnað og reyndar stolið miklu af
fénu undan.
Ekki varð af því að ráðamenn í
skulifugum löndum fylktu sér
undir þessu merki Fidels. En
yngsti forseti Suður-Ameríku,
Alan García Perez, hefur einna
helst haldið uppi andófi gegn því
fjármálakerfi sem hann gekk inn í
þegar flokkur hans, Byltingar-
sinnað Alþýðubandalag Amer-
íku, APRA (Alianza Popular
Revolucionaria Americana)
vann mikinn kosningasigur í
fyrravor. Alan Garcia Perez tók
við efnahag Perú í rústum eftir
stjórnartíma íhaldsins og þar með
14 miljarða dollara skuldum. Og
hann vakti mikla athygli með því
að reyna að blása til samstöðu
hinna skuldugu, þótt ekki væri
það með jafn róttækum hætti og
Fidel Castro boðaði. Perúforseti
hefur einhliða ákveðið að Perú-
menn geti ekki og muni ekki
borga meira en 10% af útflutn-
ingstekjum sínum á ári til að
greiða vexti af skuldum. Meira
getur þetta fátæka land ekki bor-
ið segir hann, og þessi 10% duga
nokkurnveginn fyrir vöxtum af
þeim 11,5% miljörðum dollara af
erlendu skuldunum, sem teknar
hafa verið til láns af hinu opin-
bera.
Hringekjan
gengur ekki
Og til að sýna að hugur fylgi
máli hefur Alan Carcía Perez sagt
upp öllum samskiptum við Al-
þjóðlega gjaldeyrissjóðinn og
ákveðið að hjá þeim aðilum muni
hann aldrei biðja um lán framar.
í viðtali við vesturþýska viku-
blaðið Spiegel segir Perúforseti á
þessa leið:
„ Perústjórn tekur sjálfstœðar á-
kvarðanir um sín efnahagsmál.
Engin stofnun getur skipað okkur
fyrir um vaxtapólitík, gengismál
eða ríkisútgjöld. Við þolum engar
nefndir yfir okkur sem sitja yfir
okkur og skipa fyrir...."
Spiegel spurði hvort Perúmenn
ættu það ekki á hættu að missa
allt lánstraust ef þeir með þessum
hætti stæðu uppi í hárinu á vold-
ugum peningastofnunum. For-
setinn svaraði:
,,Aö vísu þurfum við á fjárfest-
ingu og tœkni að halda frá út-
löndutn, en það er blekking að
halda að lönd þriðja heimsins geti
lifað við lánapólitík sem er ekki
annað en peningahringekja: Við
fáum nýja peninga til að greiða
með okkar gömlu skuldir. Ogþar
að auki með þeim skilmálum, að
Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn
stjórni efnahagsmálum okkar. “
Forsetinn sagði ennfremur, á
þá leið, að hann vildi ekki sætta
sig við þá hagspeki, sem í raun
„gerir okkar lönd að þénurum
hinna voldugu".
Spiegel sagði:
,AIþjóðabankinn og bankarnir
eru œfir yfir því að þið viljið ein-
hliða taka ákvarðanir um með-
ferð skuldamála. “
Alan García Perez svaraði:
„Lánadrottnar okkar hafa
skrúfað einhliða upp vextina. Peir
hafa einhliða lokað mörkuðum
fyrir okkar afurðir. Peir þrýsta
niður verði á hráefnum með ein-
hliða aðgerðum. Og hjálp þeirra
við gagnbyltingarmenn í Nicarag-
ua er líka einhliða. “
Ertu marxisti?
Pað kemur fram í því samtali
sem hér er til vitnað, að Alan
García Perez segir að Perú hafi
valið „leið sósíalismans“ - enda
þótt hann viðurkenni, að deyfð
fátæktarinnar og gróin spilling og
valdníðsla embættismanna og
herforingja séu allri hans um-
bótaviðleitni mikill fjötur um fót.
Við verðum smám saman að
vinna gegn ofbeldinu, sem á sér
djúpar rætur í samfélagsgerðinni,
í eymd hinna fátæku og í afskipta-
ieysi ráðamanna....
Spiegel spurði forsetann að
því, hvort hann teldi sig vera
marxista.
Garcia svaraði á þá leið, að
marxisminn væri tilraun til sögu-
skýringar, sem því miður hefði
verið fryst í vélrænu alræðis-
formi:
„Maður getur ekki gefið sig
fullkomlega á vald einum hug-
myndafrœðilegum straumi.
Kenning flokks míns, Byltingar-
sinnaðs Alþýðubandalags Amer-
íku, hefur orðið fyrir áhrifum frá
marxisma en ekki eingöngu það-
an. Aukþess erþað að stjórna ríki
ekki það sama og að fílósófera
eða skrifa bók. Sérhver heimspeki
þarfá staðreyndaprófi að halda ef
hún á ekki að steypast niður í ó-
raunveruleikann. “
-ÁB
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Berqmann, össur Skarphéðinsson.
Ritstjórnarfulltrui: Oskar Guðmundsson.
Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: (íarðar Guðjónsson, Guðlaugur Arason (Akureyri), Ing-
ólfur Hjörleifsson, Kristín Ólafsdóttir, Lúðvík Geirsson, Magnús H.
Gíslason, Mörður Árnason, Sigurdór Sigurdórsson, Sigurður Á. Frið-
þjófsson, Víðir Sigurðsson (íþróttir), Þröstur Haraldsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Ljósmyndir: Einar ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útllt: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreiðslustjóri: Sigríður Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Olga
Clausen.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Husmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
iðslustjóri: Hörður Jónsson.
iðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
ilmtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Bjömsson.
rrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
núla 6, Reykjavík, sími 681333.
j'singar: Síðumúla 6 símar 681331 og 681310.
’nt ati potnínn• DrontRmiðÍQ ÞÍÓðVÍIÍOnS hf.
Verð í lausasölu: 40 kr.
Helgarblöð: 45 kr.
Áskriftarverð á mánufti: 450 kr.
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 13. júní 1986