Þjóðviljinn - 18.09.1986, Blaðsíða 8

Lseknirinn og borgarfulltrúinn
Katrfn Fjeldsted er kona með
stórt hjarta. Hún er vinum sínum
einatt holl og i þeirra hópi þekkt
fyrir að gjalda vel og rikulega
veittan stuðning. Ef til vill geta
fáir vottað það jafn rækilega og
Tommi, Tómas Tómasson,
eigandi veitingastaðarins Spreng-
isands, sem að öðru leyti er þó
einkum þekktur fyrir að hafa
auðgað menningu landans með
því að flnna upp Tommaborgar-
ana.
Katrín Fjeldsted náði glæsi-
legum árangri í prófkjöri Sjálf-
stæðisflokksins fyrir síðustu
borgarstjórnarkosningar. Það
var ekki síst að þakka einbeittum
stuðningi Tomma á Sprengisandi
sem studdi vinkonu sína lækninn
af ráðum og góðum dáðum. í
sjálfu sér var það einkar drengi-
lega gert af hamborgarafram -
ieiðandanum að sjá af tíma til að
vasast i prófkjöri í nóvember síð-
astliðnum.
Þá lá nefnilega margt annað
þungt á sinni Tómasar Tómas-
sonar. Sprengisandur gekk ekki
nógu vel. Það vantaði viðskipta-
vini.
Vinur í raun
Sprengisandur er staðsettur á
mótum Reykjanesbrautar og
Bústaðavegar, og Tómas Tómas-
son sá af meðfæddu hyggjuviti að
til var ráð. Tækist að kría út leyfi
fyrir innkeyrslu af Reykjanes-
Sprengisandur
Katrín launar Tomma greiðann
Lœknirinn Katrín Fjeldsted knúði ígegn innkeyrslu að Sprengisandi. Allir sérfrœðingar
lögðust gegn málinu vegna slysahœttu. Grundvallarreglur um umferðaröryggi voru brotnar.
En Tommi á Sprengisandi studdi Katrínu íprófkjörinu...
brautinni inná lóð Sprengisands
myndu eflaust fjölmargir skjótast
út úr hinu mikla umferðarfljóti,
sem streymir eftir Reykjanes-
brautinni áleiðis að Breiðholtinu,
til að fjárfesta í auðmeltum
skyndibita á Sprengisandi.
Sá var hængur á, að slík inn-
keyrsla myndi skapa stórfellda
slysahættu, hún stríddi í raun
gegn öllum grundvallarreglum
um umferðaröryggi og því myndi
trautt takast að snúa út leyfið. En
um þann mann sem gerst hefur
mestur frumkvöðull í hamborg-
araframleiðslu á íslandi er ekki
hægt að segja einsog Jón Grind-
vicensis um meistara sinn Árna
Magnússon: Minn herra á
aungvan vin. Tómas Tómasson á
nefnilega voldugan vin í kerfinu
sem skuldaði honum greiða fyrir
veittan stuðning: Katrínu Fjeld-
sted.
Katrín sat á síðasta kjörtíma-
• bili í Umferðarnefnd borgarinnar
og var því í kjörinni aðstöðu til að
rétta Tómasi hjálpandi hönd.
Það verður þó að taka fram henni
til hróss, að hún hefur að öðru
jöfnu unnið sér gott orð fyrir að
stuðla að aðgerðum sem auka ör-
yggi í umferðinni. Þannig hefur
hún mest íhaldsmanna stutt við-
leitni vinstri manna til að koma
upp öldum, sem draga úr hraða á
götum í íbúðahverfum.
Eigi að síður vílaði hún ekki
fyrir sér að taka Tómas og inn-
keyrsluna hans að Sprengisandi
upp á sína arma, þrátt fyrir alla þá
slysahættu sem fylgdi.
Daðrað við slys
Viðurkennd aðferð til að
minnka slysahættu er að nota
flokkað gatnakerfi. Götum er þá
skipt eftir umferðarþunga. Þær
sem mest umferð liggur um eru
stofnbrautir (einsog Reykjanes-
brautin) og reglan er sú að við
þær má einungis tengja götu úr
næsta umferðarflokki fyrir neð-
an, sem kallast tengibraut (t.d.
Bústaðavegur). Við slíkar brautir
má svo tengja safngötu, þar fyrir
neðan eru húsagötur og í neðsta
flokki eru svo götur inn á einstak-
ar lóðir, einsog til dæmis inn-
keyrsla inná bílastæðin við
Sprengisand.
í augum fræðimanna á umferð-
arsviði stappar það nærri glæp
gegn vegfarendum að tengja slíka
innkeyrslu inná stofnbraut,
vegna slysahættunnar sem það
hefur í för með sér. Þetta var þó
það sem Katrín Fjeldsted tók að
sér að berjast fyrir - í krafti vin-
áttu við veitingamann sem þurfti
að selja fleiri hamborgara.
Sérfræðingarnir
voru á móti
Svokallað umferðarteymi
borgarverkfræðingar er myndað
af helstu sérfræðingum borgar-
innar um umferðarmál. Þar sitja
m.a. Ingi Ú. Magnússon gatnam-
álastjóri, Stefán Hermannsson
aðstoðarborgarverkfræðingur,
Baldvin Baldvinsson og Þórarinn
Hjaltason, sem nú er forstöðu-
maður umferðardeildar borgar-
innar. Til þessara manna leitaði
Katrín fyrst um stuðning.
Eftir umræður þessara sér-
fræðinga varð sameiginleg niður-
staða þeirra að slík innkeyrsla
stríddi gegn öllum reglum sem
lagðar eru til grundvallar við
skipulag umferðarmála.
Innkeyrsla hlyti að auka verulega
slysahættu. Umferðarteymið
samþykkti því að standa einarð-
lega gegn því að leyfið yrði veitt.
Katrín fór því bónleið til búðar
og Tómas hamborgarasali uggði
nú mjög um sinn hag. En læknir-
inn var ekki búinn að gefast upp.
Prófkjörinu lauk helgina 24. og
25. nóvember. Það liðu ekki einu
sinni tíu dagar áður en Katrín
hafði tekið málið upp í umferðar-
nefnd borgarinnar.
Hinn 4. desember lagði Katrín
rst fram tillöguna í nefndinni.
borgarstjórnarfundi eftir það
tók Sigurjón Pétursson málið upp
og fór hörðum orðum um fram-
gang Katrínar.
Fréttaskýrlng
Eftir þessar ákúrur var Katrín
nokkuð sneypt, og á næsta fundi
umferðarnefndar gerði hún at-
hugasemd við fundargerð frá
fundinum þar sem tillagan kom
fram, og kvað orðin „til bráða-
birgða“ hafa fallið niður. Þeim
var bætt við. Með því var hún í
rauninni að reyna að draga úr
málinu.
Fyrirgreiðslukerfið
Málið kom aftur fyrir um-
ferðarnefnd, en áður en hún tók
fullnaðarákvörðun voru þeir
Baldvin Baldvinsson úr umferð-
arteyminu og Guttormur Þormar
sem þá var helsti umferðarsér-
fræðingur borgarinnar fengnir til
að gefa umsögn. Báðir mæltu ein-
dregið gegn tillögu Katrinar af
öryggisástæðum.
Hinn fimmta febrúar í vetur
felldi svo umferðarnefnd til-
löguna. í öllum nefndum á veg-
um borgarinnar hefur Sjálfstæð-
isflokkurinn meirihluta, og það
er auðvitað fáheyrt að tillaga frá
einum af fulltrúum þeirra falli.
í borgarkerfinu töldu menn að
það hefði verið Davíð Oddsson
sem ekki hefði viljað hleypa til-
lögunni í gegn svo skömmu fyrir
kosningar. Málið væri of augljóst
dæmi um fyrirgreiðslukerfið sem
flokkurinn ræki fyrir gæðinga
sína, og kynni að nýtast andstæð-
ingum í kosningabaráttunni.
Katrín er hins vegar vinur vina
sinna. í sumar fór hún því á stúf-
ana enn, og nú - réttu megin við
kosningar - tókst henni að
tryggja stuðning Davíðs. Að
sönnu lagði læknirinn ekki í að
taka tillöguna aftur upp í um-
ferðarnefnd, þar sem vitað var að
allir sérfræðingar í umferðarmál-
um myndu leggjast gegn henni.
En Katrín situr í borgarráði og
þar kaus hún að leggja tillöguna
fram, - og viti menn, þvert ofan í
ráðleggingar allra sérfræðinga
var hún þar samþykkt!
Mikil hætta
í skýrslu sem Þórarinn Hjalta-
son gerði fyrir Skipulagsstofu
höfuðborgarsvæðisins um um-
ferðarmál kemur fram, að hann,
sem reyndar er nú yfirmaður um-
ferðardeildar borgarinnar er af-
dráttarlaust þeirrar skoðunar að
það verði að vera 750 til 1000
metrar á milli gatnamóta á stofn-
braut til að fullnægja öryggisskil-
yrðum. En á milli gagnamóta Bú-
staðavegar og Reykjanesbrautar
annars vegar og Reykjanesbraut-
ar og innkeyrslunnar að Sprengi-
sandi hins vegar eru þó langt inn-
an við hundrað metrar! Hér er
því um mjög gróft brot að ræða á
viðteknum vinnureglum.
En slysahætta stafar líka af
öðrum þáttum. Hámarkshraði
um Reykjanesbrautina eru 60 km
en í raun vita sérfræðingar að
menn eru þar oft á 80 til 100 km
hraða niður í kyrrstöðu á örfáum
tugum metra. Að sjálfsögðu
skapar þetta mikla slysahættu.
Þrengsli inná bílastæðinu gætu
einnig leitt til þess að biðröð nái
út á Reykjanesbrautina. Afleið-
ingin gæti orðið keðjuárekstur
fjölmargra bfla. Þetta er mjög
mikilvægt atriði.
Spilling
Það er af þessum ástæðum sem
sérfræðingarnir voru á móti því
að fara að vilja Katrínar Fjeld-
sted. Þeir gerðu sér grein fyrir
hinni miklu hættu sem innkeyrsl-
unni er samfara. Svipað mál kom
forðum upp í tengslum við götu-
tengingu að Miklagarði, þar sem
gata lá frá stofnbraut inn á bflast-
æði stórverslunarinnar, nákvæm-
lega einsog í tilviki Sprengisands.
Tcngingunni var lokað af örygg-
isástæðum.
Sprengisandsmálið er því í
rauninni ósköp einfalt. Það er
dæmi um þá spillingu sem þrífst
undir stjóm Sjálfstæðisflokksins,
þar sem hagsmunum borgarbúa
er fórnað hvenær sem þarf á ölt-
urum flokksgæðinganna. Tómas
Tómasson eigandi Sprengisands
gerði Katrínu borgarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins greiða. Hún
gerði honum greiða á móti. Svo
einfalt var það, og hamborgar-
arnir munu ugglaust steyma út og
peningarnir inn í vasa Tomma.
En meðan hamborgararnir
seljast betur en áður munu líkur á
slysum verða meiri, og það er
auðvitað ekki hægt að segja neitt
annað en að þetta er fullkomlega
ábyrgðarlaus afstaða hjá Sjálf-
stæðismönnum, sem fara þvert
gegn ráðum sérfræðinganna.
Það nöturlega í málinu er hins
vegar, að það skuli vera læknir
sem er frumkvöðull málsins...