Þjóðviljinn - 01.02.1987, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 01.02.1987, Blaðsíða 7
Merkileg skepna marflóin Fyrir réttu ári síðan birtist í Vest- urlandsblaðinu bréf Steinólfs Lár- ussonar bónda í Fagradal til Péturs Þorsteinssonar sýslumanns í Dala- sýslu, þar sem Steinólfur vakti at- hygli sýslumanns á möguleikum til trjónukrabbaveiða. Kvikindi sjávarins eru Steinólfi hugleikin, ogfjallar hann hér á eftir um umsókn sína um styrk til rannsókna á marflóm. Þróunarfé- lagið gafskýrt afsvar við þeirri um- leitan bóndans og birtist hér einnig stórskemmtileg umfjöllun Stefáns Jónssonar um þá neitun. Steinólfur byrjar og er stafsetning hans látin halda sér: Fyrir nokkru, einum 2-3 árum sá ég plagg út gefið til birtingar á stir- kjum margskonar til rannsóknar á mjög fjöibreitilegum atriðum, þar á meðal var tilgreindur stirkur 70 þúsund til einhverrar sérstakrar persónu tilað rannsaka útbreiðslu Gulu mikjuflugunnar Þá datt mér í huga að marfló væri miklu merkilegra kvikindi og sótti um stirk til þróunarfélagsins en fékk skíra neitun á því en Vilhjálm- ur vinur minn fékk Stefán Jónsson tilað fara um þessa neitun nokkr- um orðum í mínum augum er þetta bréf Stefáns 70 þúsund króna virði og er ég tiltölulega ánægður með þessa niðurstöðu á þessari umsókn minni sennilega hefði ég nú fengið stirkinn ef triggt hefði verið að ég hefði birt allar niðurstöður á mar- flóarrannsókninni á ensku eða lat- ínu en ég sní ekki til baka með það að það verður einhvern tíma rannsakað hvaða fæða það er sem hundraðfaldar vöxt laxins á nokkr- um mánuðum ég sótti um stirk tilað rannsaka það jafnframt. einhvers staðar hef ég séð þessa klausu eftir Laxness (líklega ekki orðrétt) að hversdagslegur ein- feldningur geti huxað og sagt upp- úr þurru það sem skáld og speking- ar hefðu viljað fórna til lífi sínu má vera að þróunarfélagið sé að bíða eftir þesskonar einfeldningi og kosti engu til í rannsókn á hund- raðföldunar fæðunni handa laxin- um Steinólfur Lárusson Og fer þá hér á eftir bréf Stefáns Jónssonar um neitun þróunarfél- agsins á umsókn Steinólfs, sem sá síðarnefndi telur 70 þúsundanna virði: Mér er vandi á höndum að láta uppi skynsamlegt og hlutlægt álit á umsókn Steinólfs bónda í Fagradal um styrk til þess að gjöra gildru til þess að veiða í marfló og til tilrauna til nýtingar á því sjávarfangi. Brest- ur mig stórlega þekkingu á sækind þessari, til þess að álit mitt geti orð- ið skynsamlegt, og er til hlutlægn- innar kemur, þá kenni ég áleitinnar löngunar til þess, að Steinólfi verði gert kleift að gera tilraun þessa. Reyni þó að stilla mig um að nefna nokkur dæmi um fjárveitingar til ýmiss konar rannsókna og tilrauna á liðnum árum, sem ég ætla að bet- ur hefði mátt verja til athugana á kvikindum flæðarmálsins. Enda þótt miklu minna sé um marfló á Suðausturlandi þar sem ég ólst upp, en á heimaslóð Steinólfs, þá kynntist ég skepnum þessum undursnemma á fjörugöngum mín- um og handlék þær löngu áður en mér auðnaðist að veiða fiska. Veit það hver sá, er velt hefur steini ofan af marflóm í flæðarmálinu, hversu frábær sunddýr þær eru. Marflóin er á að giska 1 til 1 1/2 sentímetri á Iengd, syndir yfirhand- arhliðarsund eins og Erlingur heitinn Pálsson yfirlögregluþjónn SteinólfuríFagra- dal og Stefón Jónsson um rannsókniró marfló og ógœti þess sjóvarfangs - „Hvaða fœða er það sem hundraðfaldar vöxt laxins ó nokkrum mónuð- um?“ Steinólfur í Fagradal bar fram eina hógværa tillögu. Stefán Jónsson sagði á henni kost og löst. kenndi þá íþrótt, og nær sund- hraða, sem virðist jafnast á við heilan kflómetra á klukkustund. Þessi hraði samsvarar því, að Er- lingur heitinn, sem var um 1,80 metri á hæð, hefði synt yfirhandar- hliðarsund með meira en 100 sjó- mílna hraða á klukkustund. Það hefði sennilega vakið athygli, enda hefði hann þá náð frá Drangey upp á Reykjaströnd á tæpum fimm mínútum og Sigurjón Pétursson alls ekki haft við honum á árabátn- um þótt knár væri ræðari. Það veit ég að er satt, að sjóreyð- ur lifir á marfló, þótt ekki geri hún það einmata, og verður af þeirri fæðu einhver ljúffengasti fiskur á norðurslóð, og um fleiri nytjar af marfló þykist ég vita. Hið fyrsta, sem ég man um nytsemi dýranna er, að föðuramma mín sagði okkur (og hún var Skaftfellingur) að eina örugga læknisráðið við sjúkdómi þeim er gula nefnist væri að gleypa marflær, sjö til níu að tölu og þó fremur fleiri en færri. Anað var það, að Guðmundur heitinn Finns- son (móðurbróðir Ríkharðs mynd- höggvara) og Karólína Haralds- dóttir (móðir hennar var Chatinka Charlotta Susanna Grönvold, son- arsonardóttir Grönvolds þess, hershöfðingja Napóleóns, sem fylgdi Bernadottunum til Svíþjóð- ar) þau sögðu, að það hefði ávallt verið fyrsta verk Fransmanna er þeir komu að landi á skútunum, að flykkjast ofan í fjöru og tína upp í sig marflær og éta lifandi - þarnæst að reika upp í bæ að horfa á stelp- ur. Sjálfur þykist ég hafa sannreynt, að meinlausar eru marflær börnum til átu. Er mér það minnisstætt, eitt vorið þegar sjómenn frá Norðfirði gerðu okkur strákunum á Djúpa- vogi það tilboð í landlegu að greiða okkur tuttugu og fimm aura fyrir stykkið af marflónni, gleyptri lif- andi, en þá ætla ég að tímakaupið hafi verið um það bil ein króna fyrir klukkustundina í erfiðisvinnu, og efast ég um að nokkrir akkorðs- menn á íslandi hafi verið kauphærri en við hnokkarnir vor- um á þeim morgni. En í þessu dæmi sem öðrum, þegar rætt er um, hvort heldur aukabúgrein eða stóriðju, er ekki varlegt að framreikna markaðseft- irspurn í hlutfalli aukinnar fram- /eiðsluþarfar án tillits til sennilegra verðbreytinga, svo sem Þjóðhags- .'stofnun hefur stundum gert. Fór enda svo í framangreindu tilfelli, að við smásveinarnir gleyptum svo margar marflær með undraskjót- um hætti, að vermenn gátu ekki staðið í eðlilegum skilum við okkur og vísast að við hefðum alls ekki fengið umsamin verkalaun, ef ekki hefði komið til Bjarni heitinn Vil- hjálmsson (sá er fórst með Gandin- um) afi Alberts Guðmundssonar ráðherra, sem innheimti fyrir okk- ur kaupið með harðri hendi. Hefur mér stundum fundist öngvu líkara en hjálpfýsi við duglega smælingja gangi í ættir. Ekki vil ég á nokkurn hátt rýra trú alþýðu manna á gildi Þjóðhags- stofnunar sem slíkrar, en þó fer ég nú eigi dult með það álit mitt, að hagstæðara hefði verið fyrir ís- lenska ríkið að styrkja til þess Steinólf í Fagradal að finna upp stórvirkt veiðarfæri á marfló og greiða síðan núverandi starfs- mönnum sumra þeirra fyrirtækja, sem stofnun þessi hefur rennt stoð- um undir, afburðagóð akkorðslaun fyrir að gleypa dýrin lifandi, en fresta heldur framkvæmdum við málmbræðslurnar. Þrátt fyrir allt það sem fyrr er ritað, er það skoðun mín, að eins og nú er í pottinn búið hjá þróun- arfélaginu, þá verðum við að leita fanga á öðrum vettvangi en þeim til þess að styrkja framkvæmd skynsamlegrar hugmyndar Steinólfs um veiðar á marfló og nýtingu hennar. Stefán Jónsson Bréfaskipti þessi voru áður birt í Vestlendingi, málgagni Al- þýðubandalagsins á Vestur- landi. Sunnudagur 1. febrúar 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7 LAUSAR STÖÐUR HJÁ REYKJAVÍKURBORG Útideild Er í þér einhver unglingur? Langar þig aö starfa með unglingum, fyrir ung- linga og í þeirra hópi? Úti og inni? I gleöi og sorg? Er þaö? Þá er útideildin þín deild. Og svo skemmtilega vill einmitt til að viö ætlum aö fara aö bæta við starfsmönnum til aö sinna leitarstarfi í dag- og kvöldvinnu. Einnig leitum viö aö starfsmanni til aö vinna með hópi unglinga í vímuefnavanda. Viö veitum upplýsingar um starfiö í síma 20365 alla virka daga frá kl. 13 - 16.00. Auk starfsgleö- innar þarf umsækjandi aö hafa menntun og/eða reynslu af unglingastarfi. Þá er bara að skrifa umsókn og leggja hana inná Starfsmannahald Reykjavíkurborgar, Póst- hússtræti 9, 5. hæö, á eyðublöðum sem þar fást, fyrir 13. febrúar. flAUSAR STÖDUR HJÁ REYKJAVÍKURBORG Leiðbeinendur óskast Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar óskar eftir að ráöa starfsmenn í hlutastörf til að annast leiðbeiningu/stuöning við daglegan heimilis- rekstur á: 1. Áfangastað, þar sem heimilismenn búa tak- markaðan tíma. 2. Varanlegt sambýli öryrkja. Hér er um að ræöa krefjandi og áhugaverð störf sem gætu hentaö sem hlutastörf meö námi og/eða heimilisstörfum. Upplýsingar gefa Helga Jóhannesdóttir, fé- lagsráðgjafi, og Rúnar Halldórsson í síma 685911. Umsóknum ber aö skila til Starfsmannahalds Reykjavíkurborgar, Pósthússtræti 9, 5. hæö, á sérstökum eyðublöðum sem þar fást. Skinfaxi - ritstjóri Ungmennafélag (slands óskar eftir að ráöa rit- stjóra fyrir biaö hreyfingarinnar, Skinfaxa. Um- sækjendur þurfa aö hafa gott vald á íslensku máli, og hafa áhuga á starfi og stefnu ungmenna- félagshreyfingarinnar. Nánari upplýsingar fást hjá stjórnarmönnum UMFÍ, og á skrifstofunni aö Öldugötu 14, Reykja- vík, en þar fá umsækjendur umsóknareyöublöö. Umsóknarfrestur er til 10. febrúar 1987. Ungmennafélag íslands útvarps- og sjónvarpsdagskráin kvikmyndir - myndbönd - bækur- íþróttir vikunnar - viðtöl - krossgáta - heilabrot - matur Söfnun vegnajarðskjálftannaí El Salvadorlýkur6. febrúar. Framlög greiðist með gíró inn á reikn. 0303-26-10401. El Salvador-nefndin fylgiblað Þjóðviljans á föstudögum.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.