Þjóðviljinn - 21.02.1987, Blaðsíða 5

Jónas Kristjánsson, sá ágæti
mat- og orðhákur á DV er á
góðri leið með að verða einn
óvinsæiasti íslendingur vorra
daga innan raða þess flokks, sem
hann áður unni þó heitum ástum,
Sjálfstæðisflokksins. Á seinni
árum hefur hann átt æ tíðari og
verri afleiki, frá sjónarhjóli
flokkseigendanna, sem gjarnan
litu á DV sem einskonar síðdegis-
útgáfu af Mogganum sínum og
kröfðust auðvitað flokkslegrar
fylgispektar. Frá henni hefur
Jónas góðu heilli vaxið. Hann hef-
ur æ oftar tekið gagnrýnum
tökum á málefnum Sjálfstæðis-
flokksins, og hlotið fyrir litlar
þakkir flokksmanna. En á stund-
um virðingu annarra.
Breytingaskeið
ritstjóra
Sjálfstæðisflokkurinn átti giska
erfitt í upphafi þegar Jónas komst
á breytingaskeiðið. Flokksmenn
leituðu hvers kyns skýringa á
kynlegum pólitískum uppátækj-
um leiðarahöfundarins, og það
var skondið á stundum að heyra
skynsama íhaldsmenn halda því
fram, að ritstjóri DV væri undir
óæskilegum áhrifum frá konu
sinni!
En einsog flestir vita er Jónas
vel giftur dugmiklum þingmanni
Kvennalista, Kristínu Halldórs-
dóttur. Og stundum mátti heyra
áhyggjufulla íhaldsmenn hugsa
upphátt yfir leiðaralestrinum að
allt saman væri þetta Kvennó og
Kristínu að kenna. Og Jónas,
þessi góði drengur, myndi áreið-
anlega missa þessa furðulegu of-
stækisáráttu („hreinn kommún-
ismi“, sagði einn með ættarnafn
af Engeyjarættinni og hristi
skeggjaðan haus), þegar frú
Kristín hrykki út af þingi og færi
aftur að spá í Vikuna og skrifa
matarbækur frá París og Róm
með karli sínum einsog forðum.
I þessari viku komust þó
flokkseigendur í Valhöll að því
að frú Kristín er búin að spilla
Jónasi út yfir þau mörk, að aftur
verði snúið. Opinbert vottorð
þess var að finna í margívitnuð-
um leiðara Jónasar frá því á
þriðjudaginn. Þar tekur hann
mestu frekjudalla samfélagsins á
kné sér og rassskellir að fornum
sið svo hjarta spúsu hans hlýtur
að hafa slegið hraðar af einlægu
stolti yfir ritstjóranum sínum
J>ar velur hann borgarprýð-
inni, Davíð Oddssyni, hin verstu
köpuryrði og Sverrir Hermanns-
son fær að fljóta með. Og það er
sannast sagna fróðleg lesning.
Apríltesur Jónasar
Það hlýtur til að mynda að vera
næsta erfitt fyrir meltingarfæri
venjulegra íhaldsmanna sem
nærast að öðru jöfnu á „sann-
leika“ Morgunblaðsins, að lesa
það í leiðara eftir gamlan íhalds-
mann, að Davíð borgarstjóri sé:
1. Valdshyggjusjúklingur.
2. Hafí sæta nautn af vald-
beitingu.
3. Hafi hvað eftir annað farið
yfir jaðar laganna.
4. Hafi vaðið með óvenju
grófum hætti yfir lög og rétt í
frægum deilum um skólamálaráð
Reykjavíkur.
5. Sé í hættu með að verða ís-
lensk vasaútgáfa af Hitler eða
Mússólíni.
Davíð í lægð
Þetta hefur semsé verið erfið
vika fyrir Davíð kallinn. Það er
ekki bara hinn ósvífni leiðari
flokksbróðurins gamla í DV sem
hryggir borgarstjóra. Hann er
líka pirraður þessa dagana yfir
velgengni stallbróður síns, Þor-
steins Pálssonar, sem styrkir
stöðu sína innan flokksins dag frá
degi.
Þar að auki hefur hann lent í
hörðum bardögum á hverjum
borgarstjórnarfundinum á fætur
öðrum, þar sem sameinaður
minnihluti mætir honum af jafn
mikilli hörku og ósvífni og hann
beitir sjálfur með þeim afleiðing-
um að hann er ekki svipur hjá
sjón.
Fyrir nokkrum mánuðum
hefðu menn að minnsta kosti
ekki getað búist við því, að geta
dregið þá játningu úr munni
borgarstjóra á fundi borgar-
stjórnar að „kannski vinn ég
stundum gerræðislega. Það eru
svo margir að segja það við mig
að kannski er það bara rétt.“
Kannski.
Það finnst Jónasi DV-ritstjóra.
Og það finnst sífellt fleiri
Reykvíkingum. Meira að segja
sífellt fleiri Sjálfstæðismönnum.
Borgarspítala-
klúðrið
Hin gerræðislegu vinnubrögð
borgarstjóra eru nefnilega farin
að reynast honum dýrkeypt. Það
kom best fram í Borgarspítal-
amálinu, sem honum tókst að
klúðra á makalausan hátt.
Borgarspítalamálið var í eðli
sínu eitt þeirra mála, sem al-
menningur átti í rauninni mjög
erfitt með að skilja. Það hefði
nánast átt að vera fræðilega
ómögulegt að fá þorra manna
upp á móti sér í málinu af þeirri
einföldu ástæðu að menn skildu
hvorki meðrök né mótrök þegar
sjálf spítalasalan var á dagskrá.
Það sem menn skildu hins veg-
ar var sú staðreynd, að borgar-
stjóri ásamt toppmönnum úr
flokkseigendafélagi Sjálfstæðis-
flokksins var að fara á bak við
fólk, var að reyna að taka mikil-
vægar ákvarðanir á bak við tjöld-
in.
Þó fólk væri næsta óklárt á
hvað í raun fælist í söiu Borgar-
spítalans voru menn þó klárir á,
að hann hafði að engu haft þá
lýðræðislegu leið, að spyrja þá
þúsund manns sem unnu á spítal-
anum. Og borgarbúar skynjuðu
að þetta fólk, svo að segja til síð-
asta manns, var á móti sölunni.
Var á móti borgarstjóra.
Þess vegna tókst Davíð að-
klúðra máli, sem í raun var ekki
hægt að klúðra. Menn skynjuðu
gerræðið.
Gerræði Flokksins
Upphrópanir Jónasar ritstjóra
um vasaútgáfur af Hitler og
Mússólíni voru þessvegna ekki
einangraður pirringur gamals
íhalds. Þær voru í raun enduróm-
ur þeirrar tilfinningar sem ríkir á
meðal manna, og er að eflast um
þessar mundir.
Það má nefnilega margt mis-
jafnt um DV og Jónas mathák
segja. En hann hefur yfírleitt
giska gott jarðsamband, og ævin-
lega betra en þeir sem ráða stefn-
um í Valhöll.
Gerræði Davíðs og ákveðins
hóps í Borgarspítalamálinu er
hins vegar ekki einangrað. Það er
einfaldlega vinnuregla þeirra.
Um það mætti í sjálfu sér segja
mörg dæmi úr borgarkerfinu.
Lítið dæmi, en nýlegt, er af stofn-
un svokallaðs húsfriðunarsjóðs,
sem borgarráð ákvað. Þarft verk í
alla staði. Þar var líka samþykkt
að Umhverfismálaráð borgarinn-
ar ætti að setja sjóðnum reglur.
En málið hefur ekki enn komið til
hins ágæta Umhverfismálaráðs,
og þess í stað hefur fulltrúum
lýðræðisflokkanna í borgarstjórn
borist fregnir um að einn af gæð-
Mússólíni
Ólýðræðisleg
vinnubrögð
Um þessar mundir hafa verið
til umræðu tillögur að Aðalskipu-
lagi fyrir Reykjavík. Þessar til-
lögur hefur meirihlutinn reynt að
keyra í gegn með sem minnstri
umræðu. Það hefur jafnvel þurft
sérstaka eftirgangsmuni til að fá
tillögurnar ræddar í þeim nefnd-
um sem mestu máli skipta.
Sem dæmi um gerræðið má
nefna, að í tillögunum er gert ráð
fyrir að á Geldinganesi sé tekið
frá svæði fyrir stóriðju. Alþýðu-
bandalagið til að mynda er alfarið
á móti þessu. Það er einfaldlega
ekkert annað en lágmarks virðing
fyrir lýðræðislegum vinnuaðferð-
um að sjá til þess að avinnumála-
nefnd borgarinnar, sem auðvitað
ætti að fjalla um þessi mál, fengi
atvinnumálakafla tillögunnar til
umfjöllunnar. Þar hefði fulltrúi
AB þá getað komið fram með
sínar mótbárur viðstóriðju, og
auðvitað allar aðrar tillögur.
En þetta, sem virðist ekkert
annað en sjálfsagður hlutur í
augum venjulegs fólks, var allt
annað en sjálfsagt í augum hins
gerræðislega meirihluta íhaldsins
í borginni. Það þurfti sérstaka
eftirgangsmuni til að fá þetta rætt
í atvinnumálanefnd. Og þar var
það ekki tekið upp fyrr en á síð-
ustu skeiðum umræðunnar, og í
raun of seint.
ingum Davíðs sé kominn í það
verk að semja sjóðsreglurnar.
Fulltrúar stjórnarandstöðunnar
fá auðvitað hvergi að koma nærri
í fyrstu umferð.
Þannig eru samþykktir að engu
hafðar bara af því meirihlutanum
sýnist svo. Hið litla dæmi af hús-
friðunarsjóðnum er í sjálfu sér af-
skaplega léttvægt og skiptir ekki
miklu. En í því kristallast einræð-
ishneigð meirihlutans. Það er
einsog hann vinni kerfisbundið
að því að bola fulltrúum lýðræðis-
flokkanna frá því að hafa áhrif.
Einræði Flokksins er það sem
máli skiptir. Skoðanir minnihlut-
ans, þó hann sé talsmaður nær
helmings borgarbúa, skipta engu
máli.
Fólk er að þreytast áfrekjunni og
gerrœðinusem tengist stjórn
Reykjavíkurborgar. Lýðrœðis-
flokkarnir taka höndum saman
gegn gerrœði Flokksins
Borgin -
það er ég!
Einræðishneigð Flokksins er
einfaldlega komin út í öfgar.
Meirihlutavald gefur einum
flokki engan siðferðilegan grund-
völl til að hundsa rétt minnihluta
til að ræða málin, koma með
skoðanir sínar og mótrök í opinni
umræðu. En Flokkurinn í
Reykjavík hlustar ekki á minni-
hlutann. Hann vill sem minnstar
umræður. Hann er orðinn að sov-
étkynja gerræði.
Það kom best fram í umræðum
um Borgarspítalamálið í borgar-
stjórn á fimmtudagskvöldið.
Kjarninn í máli borgarstjóra (hin
íhöldin þegja nær undantekning-
arlaust) var þessi: BORGIN -
ÞAÐ ER ÉGH
Össur Skarphéðinsson
„Ef fjölmennir hópar manna eru sífellt reiðubúnir að fagna valdbeitingu, endar
það á, að við sitjum uppi með íslenskar vasaútgáfur af Hitler og Mússólíni" - Úr
leiðara Jónasar Kristjánssonar í DV á þriðjudag.
Jónas,
Hitler,
Davíð,
Laugardagur 21. febrúar 1987 pJÓÐVIUINN - SÍÐA 5