Þjóðviljinn - 21.02.1987, Blaðsíða 12

HEIMURINN
Fjármál
Ja hérna
Einnota
mynda-
vélar
Gengisfundur í Paris
Fjármálaráðherrar sjö helstu vesturríkja reyna að ná
samkomulagi um gengi og alþjóðaefnahag
Washington/Tokyo - í dag hefst
í París helgarfundur sjö fjár-
málaráðherra helstu iðnríkja á
vesturlöndum og er talið að
þeir muni þar komast að
samkomulagi um að stöðva
dollarafall og búa í haginn fyrir
aukinn útflutning á bandarí-
skri vöru.
Samkoman í París er ekki liður
í reglulegum fundarhöldum ríkis-
kassamanna í óformlegu efna-
hagssamstarfi helstu vestur-
þjóða, en ráðamenn neita þó
þverlega að um neyðarfund sé að
ræða. Fjármálaráðherrarnir
koma frá Bandaríkjunum, Bret-
landi, Frakklandi, Vestur-
Þýskalandi og Japan (fimm-ríkja
hópurinn), og ítalir og Kanada-
menn fá að fljóta með (sjö-ríkja
hópurinn). Smærri ríki hafa verið
heldur óhress með að vera haldið
utanvið afdrifaríkar ákvarðanir
þessara hákarla.
í september 1985 komu ráð-
herrar þessara ríkja saman í New
York og gerðu með sér svokallað
Plaza-samkomulag, nefnt eftir
hóteiinu sem hýsti fundinn. Þá
þótti dollarinn alltof sterkur, og
var ákveðið að stuðla að falli
hans, til að minnka viðskipta-
halla Bandaríkjanna og leysa
annan vanda sameiginlegan við
háan dollar. Síðan hefur dollar
fallið um þriðjung, en lítið bólar
enn á Bárði. í ársbyrjun 1985 var
dollarinn 3,17 þýskra marka
virði, þegar Plaza-samkomulagið
var gert kostaði dollarinn 2,84
DM, í árslok 1986 2,01 DM, í
vikunni var hann kominn niður í
1,85.
Veikari dollar hefur styrkt
bandarískan útflutning og hækk-
að innfluttar vörur í verði vestra,
en grunnvandinn er enn óleystur í
Bandaríkjunum. Dollarafallinu
fylgir síðan versnandi staða
helstu viðskiptalanda Bandaríkj-
anna, þar á meðal Japans og
Vestur-Þýskalands.
Tilkynnt var í Japan í gær að
aðalvextir seðlabankans hefðu
verið lækkaðir úr 3 prósentum í
2,5, og er litið á það sem útrétta
hönd fyrir Parísarfundinn.
Vestur-Þjóðverjar stigu þetta
skref í janúar. Lægri vextir ættu
Jack Kemp, - reynir að slá sér upp
með því að ráðast á Shultz.
að draga úr ásókn í yeníð vegna
síðri ávöxtunar, og samkvæmt
fræðunum ættu lægri vextir einn-
ig að slá á vilja til að geyma fé og
hvetja einstaklinga og fyrirtæki
til að slá lán og eyða peningum.
Þó er talið að vaxtalækkun jap-
anska seðlabankans hafi ein og
sér hverfandi áhrif á hugsunar-
hátt í japönsku efnahagslífi og
meðal gjaldeyriskaupanna, -
benda má á að vesturþýska vaxta-
lækkunin virðist ekki hafa haft
mikið að segja.
Sennilegt er að ráðherrarnir í
París hafi í raun verið búnir að ná
einhverju samkomulagi áður en
þeir héldu að heiman, og eigi síð-
an að fínpússa það og handsala
um helgina. Slíkt samkomulag
gengi þá útá að viðskiptavinir
Stóra bróður í Washington lofi að
auka hjá sér hagvöxt og ýta undir
neyslu sem efldi stöðu bandarísks
varnings, en Bandaríkjamenn
lofi á móti að róa dollarann og
reyna að minnka fjárlagahallann,
sem í fyrra var 220 milljarðar
dollara, og margir telja einu
helstu orsök þessara efnahags- og
gengisvandræða á Vestur-
löndum.
Bandríkjastjórn hefur þá svipu
falda að baki að láta dollarann
falla enn meira sem gæti bakað
öðrum iðnríkjum stórháttaðan
vanda. - m
Kodak og Fuji með
nýjung
New York - Kodak-ljósmynda-
fyrirtækið bandaríska kynnti í
gær til sögu nýja framleiðslu-
vöru, einnota myndavél, sem
fleygt er eftir að ein filma hefur
verið tekin.
Búist er við að japanska fyrir-
tækið Fuji sýni hliðstæða vöru frá
sér í dag.
í Kodakvélina, sem heitir
„FIing“ (kast, varp) er notuð 24
mynda kassettufilma svipað og í
„imbamatikk“-vélarnar, og á vél-
in að kosta jafngildi tæpra 300
íslenskra króna á heimamarkaði.
í Fuji-vélina eru settar venju-
legar 36 mynda filmur.
- m
Bandaríkin
Kemp vill Shultz burl
Hægri repúblikani í forsetaframboði gegn utanríkisráðherranum
Washington - Hægrimönnum í
repúblikanaflokki Reagans
Bandaríkjaforseta verður æ
uppsigaðra við utanríkis-
ráðherrann George Shuitz,
sem talinn er andæfa forsetan-
um og stefnu hans í veigamikl-
um málum. í gær réðst Jack
Kemp, einn þeirra sem stefnir
að forsetaframboði, harkalega
að Shultz og krafðist þess að
hann segði af sér.
Þeir sem fylgjast með alþjóð-
amálum og stjórnmálum í Banda-
ríkjunum hafa hingaðtil ekki
kennt Shultz við vinstrivillu, en
Kemp er á öðru máli. Shultz hef-
ur að hans áliti snúið baki við
frelsishetjum kontraherjanna í
Nicaragua og vanrækt skæruliða í
Afganistan og Angólu, hann hef-
ur framið þann höfuðglæp að
ræða við Oliver Tambo, forystu-
mann Afrfska þjóðarráðsins í
Suður-Afríku sem Kemp kallar
hryðjuverkamann og kommún-
ista, og Shultz hefur einnig reynt
að leggja stein í götu stjörnu-
stríðsáforma Reagans að áliti
Kemps.
„Þegar sú spurning rís hvort
forsetinn á að laga sig að stefnu
utanríkisráðherrans eða ráðherr-
ann að stefnu forsetans, - þá er
kominn tími til að Shultz segi af
sér,“ sagði Kemp í ræðu á fundi
íhaldssamra þingmanna í gær.
Kemp er helsta vonarstjarna
hægriarms repúblikana til fram-
boðstilnefningar, en hefur í svip
mun minni stuðning í skoðana-
könnunum en Bush varaforseti
og Robert Dole, leiðtogi þing-
flokksins í öldungadeildinni.
Hundahald í Reykjavík
Gjalddagi leyfisgjalds fellur í gjalddaga
1. mars n.k.
Gjaldið, sem er 5.400,00 fyrir hvern hund greiðist
fyrirfram og óskipt fyrir allt tímabilið eigi síðar en á
eindaga, 1. apríl 1987.
Verði það eigi greitt á tilskildum tíma fellur leyfið
úr gildi.
Um leið og gjaldið er greitt skal framvísa:
1. Leyfisskírteini.
2. Hundahreinsunarvottorði, eigi eldra en frá
1. september 1986.
Gjaldið greiðist hja heilbrigðiseftirlitinu, Drápu-
hlíð 14.
Skrifstofan er opin kl. 8.20-16.15.
Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkursvæðis
flAUSAR STÖÐUR HJÁ
REYKJAVÍKURBORG
Fóstrur eða annað starfsfólk með aðra uppeldislega
menntun óskast til starfa á leikskólann/skóladagheimilið
Hálsakot, Hálsaseli 29 og Hraunborg Hraunbergi 10.
Upplýsingar gefur umsjónarfóstra á skrifstofu Dagvistar
bama í síma 27277 og 22360 og forstöðumaður viðkomandi
heimilis.
Umsóknum ber að skiia til Starfsmannahalds Reykjavíkur-
borgar, Pósthússtræti 9, 5. hæð á sérstökum eyðublöðum
sem þar fást.
Bandaríkin
Unglingar
dæmdir
til dauða
Blökkumenn níutíuprósent dauðadœmdra. Þungur
áfellisdómur Amnesty International yfir bandarísku
réttarkerfi
Þrjátíu og sex táningar sitja
nú í fangelsisklefum í Banda-
ríkjunum og bíða þess að
verða leiddir til sætis í raf-
magnsstólum eða kæfðir með
gasi eða hengdir eða skotnir.
Amnesty Internationai segir
mál þessa fólks, hvort gripið
verði í taumana áður en það er
um seinan, vera prófstein á
það hvort nokkuð geti yfir
höfuð verið að marka banda-
rísk stjórnvöld þegar þau ford-
æmi af heift mannréttindabrot
í öðrum löndum.
Mannréttindasamtökin hafa
látið frá sér fara tvöhundruð
fjörutíu og fimm blaðsíðna Ianga
skýrslu um dauðarefsingu í
Bandaríkjunum. Þar kemur
meðal annars fram að þegar hafa
þrír unglingar sem frömdu alvar-
Íeg afbrot áður en þeir náðu
sautján ára aldri verið dæmdir til
dauða og teknir af lífi.
Bandaríkjamenn eru margir
hlynntir þvf að morðingjar og
aðrir stórgæpamenn séu látnir
súpa seyðið af illverkum sínum
og gjaldi fyrir með eigin lífi. Víst
er að það færist óðum í vöxt að
glæpamenn séu aflífaðir.
En um dauðarefsingar í málum
unglinga og þroskaheftra gegnir
allt öðru máli og hryllir marga við
umhugsuninni um að slíkt skuli
látið viðgangast um borð í „flagg-
skipi lýðræðis og frelsis". Og um
það efni eru skýrsluhöfundar óm-
yrkastir í máli.
Þeir fullyrða að síðan árið 1980
séu Bandaríkin eitt af aðeins
fimm ríkjum er tekið hafi ung-
menni af lífi sem ekki voru orðin
sautján ára gömul þegar þau
frömdu glæp. Hin löndin eru
Rwanda í miðri Afríku, Pakistan,
Bangladesh, og Barbadoseyjar á
Karíbahafi.
Síðan aftaka var á ný heimiluð
sem þyngsta refsing af hæstrétti
árið 1977 hafa sextíu og átta
menn verið teknir af lífi, þar af
fimmtiu og sjö á síðustu þremur
12 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 21. febrúar 1987
Rafmagnsstóllinn.
árum. Þrjátíu og sjö fylki hafa
ákvæði sem heimila dauðarefs-
ingu í hegningarlögum sínum en
aðeins í sjö er því beitt. Suðurrík-
in eru þar efst á blaði og þá eink-
um Texas og Flórída.
En það er ekki sama Jón og
séra Jón þegar dómsúrskurður er
upp kveðinn. Skýrsluhöfundar
benda á að það sé líkast „hrylli-
legu happdrætti" hvort menn séu
látnir sæta þyngstu refsingu þar
sem ótalmargt spili inní svo sem
auðlegð manna,
stjórnmálaskoðanir, hörunds-
litur og vettvangur glæpsins.
Sláandi er að níutíu prósent af-
brotamanna sem teknir voru af
lífi eftir að dauðarefsing var lög-
leidd að nýju voru svartir á
hörund og einatt fundnir sekir
um að hafa myrt hvíta menn.
Hinsvegar eru fá sem engin dæmi
um að þessu sé öfugt farið. Des-
mond Tutu, erkibiskup Jóhann-
esarborgar, bendir á þessu sé líkt
farið í heimalandi hans. -ks.