Þjóðviljinn - 03.03.1987, Blaðsíða 4

____________LEIÐARI_________
Dallasföt formannsins
Formaður Sjálfstæðisflokksins hefur sjálfur
greint frá því, að bestu hugmyndir sínar hafi
hann fengið við uppþvottinn á kvöldin. Að öllum
líkindum hefur annríki við að setja niður deilur í
Sjálfstæðisflokknum hin síðustu misseri svipt
hann tómi til að dvelja löngum stundum við hina
fornu uppsprettu hugmyndasinna, eldhúsvask-
inn. Frjósemi hugans virðist að minnsta kosti
ekki hafa verið honum eða öðrum forystu-
mönnum Sjálfstæðisflokksins til mikilla trafala
upp á síðkastið.
En nú er engu líkara en Þorsteinn Pálsson sé
aftur kominn í viðbragðsstöðu við eldhúsvask-
inn. Hann hefur nefnilega fengið hugmynd.
Hún felst í stuttu máli í því, að fela óæskilega
kandídata á framboðslistum Sjálfstæðisflokks-
ins með því að keyra alla kosningabaráttu
flokksins á einum manni.
Honum sjálfum.
Þetta er í sjálfu sér ekki vitlaus hugmynd.
Þannig má reyna að fela bráðónýtan lista í
Reykjavík, þar sem Albert Guðmundsson hefur
tekið að sér að vera persónulegur fulltrúi Haf-
skips hf í efsta sæti listans.
Þannig má líka fela ósættið milli frambjóð-
endanna í næstmikilvægasta kjördæmi lands-
ins, Reykjanesi. En flokkseigendafélagið þar
dró óvinsælan þingmann, Gunnar G. Schram
upp í öruggt sæti, eftir að flokksmenn höfðu
fleygt honum neðar á listann, og spunnust af
harðar deilur innan Flokksins í kjördæminu.
Ef til vill má líka fela furðulega málefnafátækt
Sjálfstæðisflokksins með því að keyra kosning-
abaráttuna á Dallas-auglýsingum um Þorstein
Pálsson. í því fælist að sjálfsögðu mikill ávinn-
ingur fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Endurnýjun kynna formanns Sjálfstæðis-
flokksins og eldhúsvasksins virðist því þegar
hafa skilað árangri, og hver veit nema hans rétti
staður sé í eldhúsinu.
Þessi foringjadýrkun hefur þó skilað Flokkn-
um nokkra áratugi aftur í tímann. Það kemur
einna berlegast í Ijós á málgagninu, blessuðu
Morgunblaðinu.
Morgunblaðið hefur nefnilega reynt að láta
líta svo út sem það sé í raun orðinn óháður
miðill, laus við tjóðrið úr Valhöll. Nú um stundir
er þó einsog það hafi hrapað áratugi aftur í
tímann, það er farið að líta út einsog Pravda,
fullt með ótrúlega barnalegum frásögnum af
gæsku og snilld Foringjans, þar sem hann
messar yfir lýðnum á aðskiljanlegum fundum.
Þannig hefur Morgunblaðið aftur tekið upp
prövdustíl kaldastríðsáranna, aftur orðið að
hreinræktuðum flokksmiðli, aftur orðið ótrú-
verðugt. Kosningabarátta á þessum nótum, þar
sem reynt er að búa til ofurmenni úr einum
foringja heyrir til liðinni tíð. Hún er einsog dínós-
árusinn. Úrelt af þróuninni.
í tilviki Þorsteins Pálssonar er Morgunblaðið
jafnframt einkar óheppið í vali á ofurmenni.
Vissulega er formaðurinn skærasta stirni
Flokksins um þessar mundir og enn á leið upp.
En það segir meira um Flokkinn en hann.
Menn skulu nefnilega ekki gleyma fyrri afrek-
um formanns Sjálfstæðisflokksins.
Hann er maðurin sem skaust upp á stjörnu-
himinn Sjálfstæðisflokksins á nákvæmlega
sama hátt og Gunnar G. Schram. Hann boðaði
skattalækkanir.
En nákvæmlega einsog Gunnar G. Schram
hefur hann ekki efnt neitt af því sem hann sagði í
upphafi.
Flokksmenn á Reykjanesi höfnuðu G.G.
Schram vegna þess að hann sveik þá í skatta-
málunum. Kjósendur á Reykjanesi munu
sömuleiðis láta Flokkinn finna til tevatnsins
vegna svika G.G. Schram í þeim.
En eigi prófessor G.G. Schram skilda and-
stöðu kjósenda vegna frammistöðu sinnar á
skattasviðinu, hvað þá með sérfræðing Sjálf-
stæðisflokksins í uppþvotti, Þorstein Pálsson?
Hann lofaði að hrinda í framkvæmd lang-
þráðri skattalækkun, þegar hann tók við emb-
ætti. Þess í stað varð hans fyrsta verk að fresta
langþráðri og marglofaðri skattalækkun upp á
600 miljónir.
Hann hækkaði dómsgjöld um 50 prósent.
Hann hækkaði skírteinagjöld um 100 pró-
sent.
Hann hækkaði lyf og læknisþjónustu um
þriðjung.
Hann setti á hinn fræga kökuskatt.
Hann hækkaði flugvallaskatt um 300 prós-
ent, þann skatt sem Morgunblaðið kallaði eitt
sinn átthagafjötra.
En síðast en ekki síst, það var Þorsteinn Páls-
son, maðurinn sem lofaði skattalækkun, sem
gekk fram fyrir skjöldu og kom í kring skatta-
hækkun upp á 800 miljónir á síðasta ári.
Þannig hefur formaður Sjálfstæðisflokksins í
raun svikið öll loforð Flokksins í skattamálum.
Það er enginn munur á honum og Gunnari G.
Schram.
Dugar slíkur foringi til að fela Albert og aðra
skuggabaldra Flokksins jafnvel þó auglýsinga-
stofur smyrji á hann Dallasslikjunni af J.R.?
-OS
KUPPT OG SKORIÐ
Hvernig stendur
fyrirtækið?
Morgunblaðið birti nokkuð
fróðlegan leiðara á laugardaginn
var undir fyrirsögninni „Erfið-
Ieikar Arnarflugs“. Þar segir frá
torveldum rekstri þess flugfélags
og er þá sérstök áhersla lögð á
ummæli nýs stjórnarformanns,
Harðar Einarssonar, þess efnis,
að þegar nýir hluthafar í félaginu
komu til sögunnar í fyrrasumar,
þá hafi þeir alls ekki getað gengið
að áreiðanlegum upplýsingum
um raunverulega stöðu félagsins.
Og er þess seinna getið, að ef
þessir hlutabréfakarlar hefðu vit-
að hið rétta, þá hefðu þeir aldrei
reynt að „endurreisa Arnarflug".
Síðan segir leiðarahöfundur
Morgunblaðsins:
„Þetta er í annað sinn á tveim
árum, sem það kemur í Ijós, að
upplýsingar um stöðu fyrirtœkja
liggja ekki fyrir fyrr en mörgum
mánuðum seinna. Það kom íljós í
rekstri Hafskips og það liggur nú
fyrir um rekstur Arnarflugs á sl.
ári. Hafa tölvuvœðing og nútíma
stjórnunarhœttir algjörlega farið
fram hjá þessum fyrirtœkjum og
kannski öðrum?"
Falskt hlutleysi
tölvunnar
Það er ekki úr vegi að glápa
með tilhlýðilegri frekju á þessa
indælu spurningu: „Hafa tölvu-
væðing og nútíma stjórnunar-
hættir algjörlega farið fram hjá
þessum fyrirtækjum...?“
í henni birtist einmitt sú
skrýtna barnatrú okkar tíma, að
ákveðin tækni (hér tölvuvæðing)
geti í senn komið í stað réttra siða
og leiðrétt „mannlegar yfirsjón-
ir“ í hagrænum útreikningum
heimsins.
Vitanlega er það út í hött að
ætla, að þegar upplýsingar um
„raunverulega stöðu“ Hafskips'
eða Arnarflugs eða annarra fyrir-
tækja eru annaðhvort ófáanlegar
eða koma seint um síðir, þá stafi
sá vansi af því að viðkomandi fyr-
irtæki séu lítt tölvuvædd eða
eitthvað í þá veru. Við lifum í
svonefndu upplýsingaþjóðfélagi,
og menn hafa glaðst svo ákaft yfir
öllum þeim hraðfara staðr-
eyndaflaumi, sem hægt er að
herja út úr slíku samfélagi með
lítilli fyrirhöfn, að þeir gleyma að
spyrja sjálfa sig að því, hvort ekki
sé alveg eins hægt að nota upplýs-
ingatæknina til að/e/a upplýsing-
ar eins og að leiða þær fram skjótt
og vel.
Hún er bjáni
Og vitanlega er það gert. Við
vitum það vel, að í samkeppnis-
jukki dagsins er sú trú, sem hægt
er með upplýsingatækni að
breiða út á framtíðarmöguleika
fyrirtækis, í rauninni meiri eign
en til að mynda steinsteypa eða
reiðufé. Og þessvegna er allt eins
líklegt að tölvutækni og „nútíma
stjórnunarhættir" séu notuð til
þess að fela raunverulega stöðu
fyrirtækis eins og að leiða hana
fram. Rétt eins og frambjóðandi í
kosningum felur pólitíska fátækt
sína á bak við vel æfða og einkar
„tæknilega" sjónvarpsfram-
komu.
Tölvan er í sjálfu sér heiðarleg,
en hún er siðferðilegur og pólit-
ískur bjáni; ef hún er mötuð með
ákveðna hagsmuni í huga, þá
verður svarið eftir því.
Af braski
f framhaldi af þessu skal vísað á
hugleiðingu í Newsweek eftir
fastagest þess rits, Anthony Sam-
pson. Hann var að velta fyrir sér
hneykslismálum nýlegum í Bret-
landi eins og til dæmis vafa-
sömum kaupum bjórrisans Gu-
inness á helsta viskíbruggfirma
Skotlands. Verður ekki farið út í
þá sálma hér - nema hvað Samp-
feon þessi lætur þau ævintýri í
hlutabréfakaupum verða til þess
að harma það, hvflíkt djúp er
staðfestmilliþeirrasemkunnaþá I
Iist að afla skyndigróða í
kauphallarbraski, og þeirra ves-
alinga, sem eru að reyna að fram-
leiða eitthvað. Hann segir að Gu-
inesshneykslið sýni hvernig
skammtímabrask lokkar til sín
snjalla heila og launar þeim vel,
meðan þeir sem reyna að leggja á
ráðin til lengri tíma um þá fram-
leiðslu, sem skapar atvinnu og
leggur sitt til þess að ríki eigi
framtíð fyrir sér, þeir mega snapa
gams. Og skal nú á það minnt, að
Sampson þessi er ekki að hugsa
um hinn almenna launþega, held-
ur um þá sem stjórna fyrirtækjum
og peningastraumi.
Kauphallarstrákur, segir í ann-
arri grein, á von á fjórum eða
fimm sinnum meiri tekjum fyrir
sitt amstur undir sólunni en höfð-
ingi iðnfyrirtækis.
Og - svo haldið sé áfram með
Anthony Sampson upplýsinga-
streymið mikla, sem flestir trúa á,
það gerir illt verra í þessu efni.
Hinar greiðu boðleiðir, segir
hann, tölvuvædd viðskipti sem
hafa alla gjaldmiðla undir í einu,
„allt hefur þetta þýtt að peninga-
heimurinn hefur í vaxandi mæli
misst samband við raunveruleika
iðnaðarframleiðslu og útflutn-
ings.“
Merkilegt nýmæli reyndar og
uppörvandi, að rekast á hug-
myndir í þá veru, að tölvutryggt
upplýsingaflæði þurfi ekki endi-
lega að koma mönnum í nánara
skilningssamband við veru-
leikann. Magnað saman ráð og
dáð. Það geti allt eins ýtt
mönnum í burt frá þeim rökurn
og því raunsæi, sem byggjandi er
á til lengdar.
Veldur hver á heldur.
- ÁB.
þJOÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Rltatjórar: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, össur
Skarphéðinsson.
Fróttastjórl: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Garðar Guðjónsson, Ingólfur Hjörleifsson, Kristín
Ólafsdóttir, Magnús H. Gíslason, MörðurÁmason, ÓlafurGíslason,
SiaurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Ásgrímsson, Vilborg Davíðsdóttir,
Víðir Sigurðsson (íþróttir), Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar.
Ljóamyndarar: Einarólason, SigurðurMarHalldórsson.
Útlltsteiknarar: Sævar Guðbjörnsson, GarðarSigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifatofuatjórl: Jóhannes Harðarson.
Skrlfstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Guðbergur Þorvaldsson.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýslngar: Olga Clausen, Guðmunda Kristinsdóttir.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: ólöf Húnfjörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbrelðslu-og afgreiðslustjóri: HörðurOddfríðarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafurBjörnsson.
Iftkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 50 kr.
Helgarblöð:55kr.
A8krtftarverð á mánuði: 500 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 3. mars 1987