Þjóðviljinn - 22.05.1987, Blaðsíða 10

HEIMURINN
Núna um helgina er haldin ráð-
stefna í Reykjavík á vegum
fjölda stjórnmálasamtaka, verka-
lýðssamtaka og annarra til að
upplýsa um og styðja Nicaragua.
Það er álit þessara samtaka að
stuðningi við Nicaragua sé ábóta-
vant á íslandi og ætlunin að úr því
verði bætt.
Ekki er gert ráð fyrir að reifa á
ráðstefnunni spurninguna „hvers
vegna” Nicaragua sé stutt, nema
með þeim hætti að veita upplýs-
ingar um hvað hafi gerst þar og
hvert stefni. Það sem fer fram í
Nicaragua er nýtt á degi hverjum
og ástæður manna til að styðja
byltinguna þar breytilegar, allt
eftir innsýn þeirra í málefni
landsins og stjórnmálalegu inn-
sæi.
Kapítalismi og
alþjóðamál
Það má hugsa sér að maður láti
sig alþjóðamál engu skipta.
Þannig leit heimurinn út fyrir
daga kapítalismans. Menn
bjuggu þá ekki beinlínis í þjóðríki
sem átti landamæri að öðru, en
kaupmenn nutu þeirra forrétt-
inda að sjá önnur lönd og kynnast
öðrum þjóðum. Það undi hver
misglaður og fáfróður á sínum
bletti, bændurnir píndir til að
halda herramanninum uppi með
afurðum sínum. Af þessu ástandi
fer fáum sögum því menn kunnu
nefnilega ekki að skrá, heimur-
inn stoppaði handan hæðarinnar
fyrir flesta og það sem fram fór
var vart stórfenglegt.
Það var ekki fyrr en með
auknum vexti kapítalismans að
bændauppreisnir urðu söguefni,
að jarðir þeirra voru teknar,
svindlað á afurðum og hungur og
vesaldómur varð lífsmynstur
vinnandi stétta. Hjá handhöfum
þessa nýja kerfis tók reiknistokk-
urinn yfirhöndina, en meðal fá-
fróðra var gangur himintung-
lanna áfram fyrirboði þess sem á
myndi dynja.
Kapítalisminn er alþjóðlegur,
hann skapar alþjóðlegar pólitísk-
ar og efnahagslegar aðstæður.
Segja má að heimurinn hafi
skroppið saman. Eitt af þeim
fyrirbærum sem þróuðust voru
aðstæður á ameríska megin-
landinu þar sem nýja bandaríska
heimsveldið sigraðist á evrópsku
heimsveldunum og skapaði sér
aðstöðu fyrir vöxt og viðgang al-
þjóðlegra fyrirtækja. Mið-
Ameríka varð bakgarður Banda-
ríkjanna.
Nicaragua:
Loks ein þjóð
í Mið-Ameríku var fjöldi þjóð-
flokka, eins og t.d. í Nicaragua
þar sem eru átta mismunandi
flokkar indíána, afkomendur
svartra þræla og Spánverja, en
Nicaraguabúar tala um að það sé
ekki fyrr en nú að skilyrði hafi
skapast fyrir íbúa Nicaragua að
verða ein þjóð. Þótt Bandaríkin
hafi komið inn í Mið-Ameríku
eins og refur í hænsnabú, er ljóst
að þau áttu þar aldrei greiðan að-
gang. Um það vitnar saga and-
stöðu íbúanna, innrásir, hernað-
aríhlutanir og fjöldamorð á indí-
ánum af hálfu bandarískra
heimsvaldasinna. Svo virðist sem
íbúar Mið-Ameríku hafi frá upp-
hafi verið staðráðnir í að eiga
hlutdeiid í mótun heimsins.
Þeim mun staðráðnari eru þeir
í dag eftir um hundrað ára sam-
skipti við Bandaríkin en það eru
alþjóðleg stjórnmál sem móta
skilyrðin fyrir sjálfstæði Nicarag-
ua.
Hverju skipta þessi mál ís-
lenskt alþýðufólk? Það má færa
fyrir því þau rök að hagsmunir
séu í húfi, að framtíðin sé undir
því komin hvað bandaríska
heimsvaldastefnan kemst upp
með. Það má einnig setja fram
siðferðileg rök, nefnilega að
menn megi ekki láta sér fátt um
finnast þegar aðrir menn á jörð-
unni eru beittir ofbeldi. Segja má
að það sé menningarlegt atriði að
skilja heiminn. Nicaraguabúar
benda sjálfir á að land þeirra sé
fordæmi, að það frelsi sem alþýða
Nicaragua hefur tekið sér til að
móta samfélagið sér í hag, sé
framtíðin.
Þegar FSLN (Frente Sandin-
ista de Liberacion Nacional) átti
25 ára afmæli í fyrra fylgdi útgáfu
Barricada (málgagn ríkisstjórnar
Sandinista) veggspjald með
mynd af hópi ungs fólks og áletr-
uninni: Mótun sögunnar í 25 ár.
Sjálfstæðisbarátta
fbúar Nicaragua hafa barist
fyrir sjálfstæði sínu í hartnær
heila öld. Frá 1932 til 1979 bjuggu
þeir við hernaðareinræði
Somoza-fjölskyldunnar sem
Bandaríkin héldu hlífiskildi yfir
og beittu fyrir sig. Segja má að
mótun sögunnar hafi hafist við
upphaf vopnaðrar baráttu gegn
heimsvaldasinnum með hernaði
Augusto Sesars Sandinos 1927-34
eða við valdatökuna 19. júlí 1979.
En það er athyglisvert að Sandin-
istar benda hér á stofnun alhliða
stjórnmálasamtaka sem grund-
völl sögusköpunar.
FSLN byggja á baráttuhefð
Sandinos og kenningu hans um
leiðir til að umbreyta Nicaragua
með vopnaðri baráttu og með því
að skipuleggja vinnandi stéttir til
baráttu fyrir þeirri umbreytingu.
Saga Sandinista
Það var í júlí 1961 að forystu-
menn ólíkra baráttusamtaka hitt-
ust til að stofna FSLN. Það voru
Tómás Borge, sá eini sem lifir
enn og er nú innanríkisráðherra
Nicaragua; Carlos Fonseca, sem
varð helsti hugmyndafrömuður
FSLN; Silvio Mayorga, stúdenta-
leiðtogi og Santos Lopez sem
hafði barist með Sandino. FSLN
byggði á árangri baráttunnar
gegn einræði Batista Kúbu og
lifði með byltingunni þar.
Með baráttu sinni gengu sam-
tökin gegnum þróun án þess að
þau töpuðu úr augsýn því marki
sínu að umskapa Nicaragua í
þágu vinnandi stétta, verkafólks
og sveitafólks. Tomás Borge orð-
ar það þannig: Við höfðum alltaf,
alveg frá upphafi, tilfinningu fyrir
því að ná völdum, við héldum
áfram að þróa þá hvöt og breiða
hana út meðal forystusveita okk-
ar, meira að segja þegar okkur
bættust nýir liðsmenn á grund-
velli hversdagslegri krafna.
Sandinistar náðu völdum með
fulltingi vinnandi stétta í Nicarag-
ua, meirihluta þjóðarinnar. Á
þeim átta árum sem eru liðin síð-
an hafa þeir leitt og framkvæmt
umbætur og kröfur þeirra stétta
sem þeir eru umbjóðendur fyrir.
Þeir hafa treyst grundvöll raun-
verulegs lýðræðis með skipulagn-
ingu lestrarkennslu, heilsugæslu-
þjónustu og umræðu um
stjórnmál. Stærstur hluti íbúa
Nicaragua hefur verið skipu-
lagður í baráttu fyrir sjálfstæðri
framtíð landsins, ýmist á vinnu-
stað, í samtökum bændafólks,
þjóðernislegra minnihluta,
kvenna og ungs fólks. Herinn
sem ver landið árásum af hálfu
Badaríkjanna er orðinn sá stærsti
og best skipulagði í Mið-
Ameríku.
Styðjum Nicaragua
Nicaragua er fordæmi fyrir þá
sem vilja móta framtíðina á
grundvelli hagsmuna vinnandi
fólks og meirihluta mannkynsins.
Þess vegna liggur það verkefni
beint við að skoða byltinguna í
Nicaragua, kryfja stríðið til
mergjar og aðstoða.
Aðstoð við Nicaragua getur
verið margvísleg. Það hefur fyrst
og fremst verið verkefni El-
Salvador-nefndarinnar, nú Mið-
Ameríku-nefndarinnar, að safna
og veita upplýsingar því ein af að-
ferðum heimsvaldasinna í stríð-
inu gegn Nicaragua hefur verið
að gefa rangar og villandi upplýs-
ingar. Ef við viljum skilja betur
átök þar sem framtíð okkar og
annarra heimsborgara er á dag-
skránni, ættum við að fara til Nic-
aragua, læra spænsku og taka til
hendinni. Ef við treystum okkur
til að ganga lengra ættum við að
hugleiða með hvaða hætti FSLN
tekst á við að móta söguna og
læra um hvernig samfélagslegar
framfarir verða gerðar í dag.
Sigurlaug S. Gunnlaugsdóttir
Þjóðhetja Nicaraguamanna, Augusto Sesar Sandino.
Kátir sveinar í Managua,
höfuðborg Nicaragua.
Tómás Borgó var einn ef stofnendum FSLN árið 1961. Hann er nú innan-
ríkisráðherra Nicaragua.
Nicaragua
Alþjóðamál og
íslensk alþýða
Barátta vinnandifólks íNicaragua þjónar hagsmun-
um alþýðunnar um öll byggð ból; einnig á íslandi
10 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 22. maí 1987