Þjóðviljinn - 05.06.1987, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Framsóknarástir og krata
Á hillunum glottir félagi Djúgasvíli innan í
austurevrópskum safnritum frá löngu horfnum
tíma. íslenskar frumútgáfur af Kommúnistaá-
varpinu í bland við Háskóla mína eftir Gorký.
Kannski Móðurina sé líka að finna nærhendis
innan um rykfallnar útgáfur Marx og Engels.
Sviðið er bókasafn Dagsbrúnar á fjórðu hæð
og handan við götuna er leikhús þjóðarinnar.
( þessu leikriti eru þrír þreyttir leikarar. Þeir
eru þreyttir hver á öðrum og þreyttir á sjálfum
sér. Þjóðin er sömuleiðis þreytt á þeim og
leikaraskapnum síðustu vikur. Hún vill frekar
kaupa sig inn í leikhúsið handan götunnar til að
horfa á tilbúna farsa gerast á tilbúnu sviði frem-
ur en raunverulega farsa gerast í raunveruleik-
anum.
Umhverfis langt borð sitja Jón Baldvin Hanni-
balsson, Steingrímur Hermannsson og Þor-
steinn Pálsson.
í húsakynnum þess félags sem glæstasta
sögu á að baki í baráttu verkalýðshreyfingarinn-
ar smíða þeir stjórn, sem er allt eins líkleg til að
snúast öndvert hagsmunum þessara sömu erf-
iðismanna.
Félagi Djúgasvíli, sem á freraflákum Síberíu
þróaði með sér sérkennilegan húmor, hlýtur að
reka upp hláturskjöltur annað veifið innanúr
skruddunum uppi í hillum bókasafns Dagsbrún-
ar.
Á tvisvar sinnum eitt hundrað fundum hefur
formaður Alþýðuflokksins barið sér á brjóst og
sagt: Allt nema Framsókn!
Síðasta kjörtímabil gekk hann berserksgang
kringum landið og á.gunnfána kempunnar var
letrað: Allt nema Framsókn!
í aðfara kosninganna beit hann í skjaldar-
rendur, sveiflaði sverði og lofaði þjóðinni ríkis-
stjórn, undir herópinu: Allt nema Framsókn!
í fyrstu viðræðunum að kosningum loknum
lofaði hann þjóðinni enn öllu nema Framsókn.
Enginn maður hefur jafn sterklega ráðist
gegn Framsóknarflokknum, kallað hann til
ábyrgðarfyrir stirðnað kerfið,sem við búum við,
lýst jafn grimmilega yfir að Framsókn væri helsti
draqbíturinn á framfarir í landinu.
Óll þessi orð er formaður Alþýðuflokksins nú
búinn að éta ofan í sig og hlýtur að vera mettur
vel. Þegar hann loks fékk umboð forseta til að
mynda ríkisstjórn var hans fyrsta verk að fara á
fjörur við Framsóknarflokkinn, bjóðast til að
verða þriðja hjól undir vagni fráfarandi ríkis-
stjórnar, halda flokknum sem hann áður lýsti
óferjandi, innan ríkisstjórnar.
Framsóknarflokkurinn, sem áður var tákn
hins versta í íslenskum stjórnmálum í augum
Alþýðuflokksins er nefnilega orðinn eini bjarg-
hringur krata. Aðgöngumiðinn að kjötkötlum
ríkisstjórnar. Ávísun upp á ráðherrastóla.
Er þetta stefnufesta Alþýðuflokksins í hnot-
skurn?
Framsóknarflokkurinn og Alþýðuflokkurinn
eru á öndverðum meiði í öllu því sem lýtur að
byggðamálum og landbúnaði. Kratar tala
gjarnan um landbúnaðinn sem 28 miljarða hít-
ina og það hefur ekki verið hægt að skilja þá
öðru vísi en svo, að forsenda fyrir þátttöku Al-
þýðuflokksins í ríkisstjórn væri gagnger upp-
stokkun á landbúnaðinum. Uppskurður á niður-
greiðslu- og styrkjakerfinu sem Alþýðuflokkur-
inn hefur hingað til sagt að þjóðin hafi ekki efni
á.
En ekki lengur. Kratar eygja nefnilega ekki
von um góða stjórnarstöðu eftir öðrum leiðum
og þá er hægast að „gleyma" fyrri stefnu.
Þetta kalla þeir pólitík!
Hin sögulega kaldhæðni fer sínu fram. Þeir
elskast sem áður hötuðust. Alþýðuflokknum
hefur orðið tíðrætt um að hann muni undir eng-
um kringumstæðum verða þriðja hjólið undir
vagni ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks. Um þessar mundir eru formenn
Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks með Al-
þýðuflokkinn í meðferð í bókasafni Dagsbrúnar.
Þeir eru að smíða úr honum þriðja hjólið.
Er nema von þó kumri í Djúgasvíli innan um
rykið í hillunum?
-ÖS
KLIPPT OG SKORID
MÞTDUBLJlDn)
IMvlkudagur 3. júnl 1987
1919
Stjómarmyndunartllraunlrnan
I0NI BALDVIN FALIÐ FRUMKVÆÐ
Dræm svör Alþýöubandalagslns og Kvennallstans vlð málaleitan
Alþýöutlokks um málefnagrundvöll. — Biklsst|öm SJállstæölsflokks,
- Framsóknárflokks og Alþýóuflokks þrautalendlngln?
Um bslflna hsfur þlnsflokku
Alþýðuflokkslni o, foryitumenn Mcðsl snnsn hsföi Alþýöu-
flokkiim þtnjsö itlft o, hsíi um- flokkurinn ismbsnd vié foryitu
bsnd Vtö foryttu snnsrra flokká i Alþýóubsndslijiini o, Kvenna-
þvt hki icm myndsöiu íftir aö Þor- lisu o, Kndl drO, sö milefna-
*“lnn Ptlison fotmsöUr SJálfitarð- ,rund«UI o, öikaöi ivsrs um hu»i-
bflokksfns ikUsöi af lár umboötnu snlegsn (rundvOU að ismstsrfl. (
— ,«r fundsói framkvjemdsstjóm o,
þin,flokkur Alþýöubsndals,iins
ssmei,lnle,s o, hsfnsðt fundurinn
sö fsrs I viðneður við Alþýöu-
flokkinn i ,rundvtl!i stjórnsr-
myndunsr vií þriöjs söils. Ssm-
Alþýöul
vel I rr.i
Alþýöuflokkslns'en kvsð málefns-
le,t bfl mlfll Kvennal.su o, SJálf-
stseöliflokks þsö stórtsö ekkf yröi
um tiðrcður, þesiu itigi tö rsoös
sem miðuðu aö myndun þriuJa
flokkt rlklsstjðmar þesssrt flokks.
A fundi Alþýöuflokkifálags
Reykjavlkur á Hótef Sö,u I fyrrs-
kvöld kom frtm só skoöun forystu
Alþýðunokksins, að sttðan vaeri
oröln IÚ sö elnt hu,ianle,a mynit-
ur rlkltstjórnsr meö sðlld Alþýöu-
flokksins væri ssmstcypustjöm
Sjilfltseötiflokki, Fismióknsr-
flokks o, Alþýóuflokki Jðo Ba
vln HsnnibslMOT hretsöi , þe
fuodi aö Alþýöuflokkurinn y
ekkl þriöja hjól undlr vspd fráf
sndi rtklutjórnsr. _Við höfum h
vtjsr sfdrd hsfnsö viörcöum
Frsmsóknsrflokkinn frtksr en
sörs flokks. Viö höfum ss,t: »
yröu þd lunræöur i nýjum trui
velli. um ný tnáJefnl. um vtrkiki
inpi mUll flokksnns o, oplö r
um stjómsrforyitu" Formsöur
þýöuflokkslns undlntriksði ei
nokkur þeirrs máiefns sem hs
tsldJ ófrlvikjsnle, I málefnsisn
ln«l nýrrtr riklmjórnsr o, ncfi
þsr á uwðsl nýtt skaiu- o, fj
máUkeen. einn Ufcyrissjöö f>
slla landtmmn, þýlu fiárhs
(rundvöll fyrtr húimeÖUlinskt
iö, Ið, um ksupleljulbíölr o, fra
kvcmd þclrra o, bæit kjör hir
tckjulseptu. .
BúUl er við sö Unue ik ýriit I <
o, á morjun hverjlr þelr flokl
veröe lem Jón Baldvln llannlbt
son freistsr Ylðrseöna vlö tll myi
Vlðrssöur ASf, VSf og VMS:
Stuönlngsskllyrðl Stsfánsmanna:
Kindakjötskaup oj
hafnarmannvirki
/innuveitendur hræðast skatta s
ls Vslnlmos e,
•etji fram tktti
I. ef tfl myndu |m I ssmbsndl vlð áfrs
I staóa- haldsndl stuðnin, viö rtkisstjói
ru ekkl Ulbúnlr aó ræða endurekoöun samnlnga meöan óvlssa
riklr um efnahagsatefnu stjómvalda. — ASÍ telur hlns vegar
nikla hættu á launasktiósöldu sem bltnl mest ó þelm sem sist
ekyldl. A8Í telur þvi að nlóuretaóa veról að finnast hvað sem
stjórnarmyndun lióur.
Efsble,t ssmkomsla, sáölsl veról cndurakoösöir itrsx. Vlnnu- átt, þss4. suka bilið á milll þeu
tkl I viórmðam A8t, VSÍ ej VMS vtitendsssmbsndið o, Vinnumáls- itm er tsunverule,a jreltt o, þelrri
-----------------------.. —------------'—‘- **- tasta sem ssmnln,arnlf kveös á
um. belr bópar sem siit skyldl ytöu
suövltað útundan I slJkrl Olduf
Siasaa seu aó ákneói im ksfsas-
b|S rsdarskoóus á IsndbésaÓK-
tamala,sam mdi akkl aýtt tfl
Imkkuasr, þeUs sea ktypts Ibáðlr
á ailsfen,1iársaam verói boóió
app < Ma meó þelm kjðrsm aem aú
ttókast o, aö sakaa fjársia,al
ssrtinMÍf '--------- --------
mt éviaaa rikU um efsaha,i-
tfas Hjórsvslds, þá ,etau vld
Ittértesa ekkeri rmtt sa eadur-
odss a samnla, am eöá iamnln,a
leatrt tlma", sa,ói Guanar l.
iðrikuoa, foraaóur Vlnnuvtll-
8 AlþýðsMaöM eftír fusdlaa.
ll aas veröa fflbúló sö neös
maln, sem flldl tll áralni 'S8, eftlr
> aál fsis frtksr sð skýrsst. A
dur klas vsfse aó keris þegV rió-
töur vM (Ustsks böps o, sam-
veitendasambandió o, Vinnumála-
ssmbandiö, voru hini ve,ar ekkl
aammála um sö ,sn,i tU mlkllls
efniilegra vlöneöns meðan ckkl er
Ijóst hvaö ,erist I vettvtn,] itjöm-
málsnna á nsestun '
mundur Stefánuon.
„Vló Itrekuöum þsð setn viö böf-
Mfói mikilvc,t sö vlts I hvsös
formullkt yröi áður cn ,tm,ið yröl
ur Stefánuon M,6i hlm veur tð
hvsö scm itjórntrmyndunarvlö-
neöum Uöi yröi sö flnnsst nlöut-
suös i (odunkoðun umninp. þvi
ella muni brests i alds UuDsikriðs:
-Sllkt mundi færa okkur ( ofusi
usöí'Ás- Asmundur ugöi sðipuröirr
alltsf erfltt sö Ulpeina nákvaem-
le,s cinstaka hópa lemþyrftu brýn-
Uitu endurikoóun. „Þsö er nánut
hsegt aö fsrs meö endalsuMr nafn-
giftir á höpum. Flikvinmlan er him
vtfv stsersti höpurinn o, ckkl <
I fyrlr faitlsuniMmnlnfum
n hópi I desembcrssmnln,-
unum Þti tr dhjákvsemfle,t eö
þsö mál veröl Mklö upp", M,ói As-
Ekkl hsfur verlð boésö tli snnars
fundar. cn vlöraeöur
ids e, einitakrs ssm-
iu fljótle,s fara i ,an.
þesi Km'iett yröl á oddlnn, vwl
ivoksllsöri I05k-re,lu I Isndbúm
sratmnlnpim yréi ekkl beltt >e
regls felur I Kr aé fsH klndakjó
seyils nlóur fyrir ÍOé. sf þvl »
Mmnbigúrtnn gerir ráð fýrir, koi
____ kaup rfkblni á þeuum sfuröum
áýme- endurikoöunar..
i I Narésrtasdskjór- Pétur nefndi einnl, að i-Usl
mcnn myndu setjs frsm þá krofu.
þvl fólkí sem keyptl Ibóöarhúin*
á árunum 19*1—1985 yröl boó
upp á lánakjor eim og þau sem i
UÖkast hjá Húinæðltitofnun. I
m,ÓI hann só velts byrfti auknu
til hafnarmannvlrkja I kJðrÖKt
inu, o, nefndi sem dseml ilaer
áitand hafnarmála á Rsufsrhðft
Aö ööru leyti itjði Pétur sð a
v*,t sð Oármsjniö héldlst é UnC
byjíóinnl, þsr iem þsð verður tll i
nefndi I þvl itmbsndi tö mar|
Þetta eru I scm styitu máll þaer
kröfur léro Stefémmenn hyujsst
setja á oödinn ef tU þets kemur sö
tf alvöni veröi Idtaö eftir ituðnm,l.
Stefáns vii áframhaldsndl stjórn-
arMmstsrf. Meö stuðoingl Stefáni
beföi núvrrsndl rikisstjórn áfratn
meirihluu I sameinuðu þingi o,
tnnsrri dcildiruii.
Séra Pétur Þórarinsson á Móðru-
vóilum I Hórgirdal. iem skipaói
annað sartió á J-Usunum fyrir
koinlnpunar I vor, M,öi I ssmtall
við Alþýóublaðió I per sð þaö væri
Stelnpimur
boöiö Stefánl VU-
befói
ksnnskl ekkert slöur eiga lamle
icð Þjóösrflokknum. „Hver v.
ema ,ott Mmitsrf ngi eftlr sð u
■t meó okkur o, Þjóösrflokk
sagöi Pétur Þórarinsson
Húsið hans
Jóns míns
Það mun hafa verið Sigmund
Freud sem lagði á þann hátt út af
mismælum manna, að í þeim
glitti í einhvern duldan eða
hálfdulinn sannleika. Sú túlkun á
fyrirbærinu skaust upp í hugann
þagar litið var framan á Alþýðu-
blaðið í fyrradag.
Þar var því slegið upp, eins og
sjálfsagt er, að formanni Alþýðu-
flokksins, Jóni Baldvin, hafi ver-
ið „falið frumkvæði“ um
stjórnarmyndun. Með fréttinni
er mynd, og bendir myndatextinn
til þess að þar hafi Jón Baldvin átt
að sjást á leið út frá Vigdísi for-
seta. En mistakapúkinn tók í
taumana og birti í staðinn mynd
af Alþingishúsinu sjálfu og þessi
lesandi hér gat ekki annað en
skellt upp úr og hugsað sem svo:
Er þetta þá húsið hans Jóns
míns?
Og með því Klippari hefur til-
hneigingu til að taka undir það
sjónarmið kamareftirlitsmanns-
ins í Brekkukotsannál að það sé
rétt að hjálpa mönnum til þess
sem hugur þeirra stendur sterk-
lega til, þá ber hann núna fram þá
frómu ósk, að þeir Steingrímur
Hermannsson og Þorsteinn Páls-
son flækist ekki lengur fyrir því
að Jón verði húsbóndi þar við
Austurvöll og í tugthúsinu gamla
við Lækjargötu. Og vonar að það
sé ekki alltof mikið mark takandi
á upphrópunum Tímans í gær á
þá leið, að allt sé betra en Jón
Baldvin í stjórnarforystu.
En myndamistökin sjálf í Al-
þýðublaðinu, þau minna á þann
Freud sem fyrr var nefndur að því
leyti, að Kratar haga sér einatt
þannig, að engu er líkara en það
taki ekki að minnast á aðra menn
en Jón Baldvin og í þeirri hrifn-
ingu umhverfist allt í tilvísun til
hans: Alþingishúsið er vettvang-
ur Hans þanka...
Ekki honum að kenna
Ekki dettur okkur samt í hug
að halda því fram að sú persónu-
dýrkun íslensk, sem snýr að for-
manni Alþýðuflokksins sé hon-
um að kenna. Alls ekki. í fyrsta
lagi er það algengt að óbreyttir
liðsmenn þurfi á slíkri dýrkun að
halda og er eins og „hver sjái upp
undir sjálfan sig með það“ svo
vitnað sé í fræg mismæli gengins
þingskörungs. í öðru lagi vinna
fjölmiðlar nútímans, og þá eink-
um sjónvarp, á þann hátt, að öll
sú pólitísk athygli sem unnt er að
vekja upp beinist að örfáum
mönnum, helst ekki fleiri en ein-
um úr hverjum flokki. Það er
stundum engu líkara en að al-
menningi sé ekki treyst til að
muna eftir fleirum í einu.
Réttir sjónvarpssiðir
í því samhengi er ekki úr vegi
að vísa á grein sem Brian Walden
skrifaði nýlega í Sunday Times
um kosningabaráttuna sem nú
stendur í Bretlandi og sjónvarps-
framgöngu pólitískra foringja.
Walden segir á þá leið, að
flokkar hafi enn ekki áttað sig á
því, að það sé óþarft að halda
fundi fyrir stuðningsmenn (og
kannski hættulegt því slíkir fund-
ir skapi falskt öryggi). Hann telur
Iíka að starf eða starfsleysi
óbreyttra flokksmanna sé of-
metið. Hann segir, að hvort sem
mönnum líki betur eða verr, þá sé
það sjónvarpið sem skipti máli og
annað ekki.
í framhaldi af þessu ber hann
fram nokkur heilræði um pólit-
íska sjónvarpshegðun. Þær eru
þessar helst:
Notið aðeins þá menn sem eru
góðir í sjónvarpi. Almenningur
veit hvort sem er ekkert um það
hvar hver stendur í virðingastig-
anum í flokknum, svo að óþarft
er að raða í sjónvarpstíma eftir
honum.
Vertu alltaf í góðu skapi og
ekki skaltu ráðast á andstæðing-
ana nema þú getir gert það á
fyndinn hátt. Legðu áherslu á
jákvæða athöfn, því það vilja
reikulir kjósendur helst heyra.
Ekki skaltu undir neinum kring-
umstæðum höfða til fordóma
eigin stuðningsmanna, því þú átt
atkvæði þeirra vís hvort sem er.
Láttu aldrei hanka þig á því að
fara í flæmingi undan spurningu -
þú verður að sýnast klár og kvitt.
Játaðu á þig nokkrar yfirsjónir og
segðu þessum mikla skara sem á
horfir að þú hljótir að gera ein-
hverjar vitleysur í framtíðinni.
Hér og þar
Margt til í þessu. Eins þótt
munur sé á Bretlandi og t.d. ís-
landi - í tveggja (eða þriggja)
flokka kerfi þurfa
stjórnmálaforingjar síður að hafa
áhyggjur af sínu „eigin“ fylgi en
hér - það kemst ekkert. Þeir
verða að stilla sig inn á þá hvikulu
miðjumenn í enn sterkari mæli en
hér er gert. Og velgengni t.d. Al-
berts Guðmundssonar getur bent
til þess að hin íslenska formúla
fyrir pólitískri sjónvarpshegðun
sé nolckuð önnur en t.d. hjá Bret-
um. Albert var ekki í góðu skapi,
en hann lét menn hafa samúð
með því hvað hann var þreyttur
og dasaður. Hann vissi að það
borgar sig ekki að ráðast á and-
stæðinga í sjónvarpi nema með
húmor, og af því húmor á hann
ekki til, þá sneri hann við blaðinu
og sagði að hann ætti enga and-
stæðinga og allir flokkar væru
nokkuð góðir. (Sjáið hve sann-
gjarn ég er, semsagt.) En í einu
verður formúlan sú sama hjá Bre-
tum og hér: þú skalt játa á þig
yfirsjónir - höfða til samúðar á
þeim forsendum að allir erum við
syndugir menn fyrir skattayfir-
völdunum, guði og föðurlandinu.
áb
þJÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandl: Útgáfufólag ÞJóöviljans.
Rltstjörar: Ami Bergmann, Þráinn Bertelsson, Össur
Skarphéðinsson.
Fréttastjórl: LúðvlkGeireson.
Blaöamenn: Garðar Guöjónsson, Guömundur Rúnar Heiðarsson,
Hrafn Jökulsson, Hjörleilur Sveinbjömsson, IngunnAsdlsardóttir,
Kristln Ólafsdóttir, Kristófer Svavareson, Logi Bergmann Eiösson
(Iþröttir), MagnúsH. Glslason, Mörður Amason, ÓlafurGlslason,
Ragnar Karisson, Sigurður Á. Friöþjófsson, Stefán Ásgrimsson, VII-
borg Davíösdóttir, Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrlta- og prófarfcalestur: Ellas Mar, Hildur Finnsdóttir.
gótmyndarar: Einar Ólason, Siguröur Mar Halldórsson.
Utlltatelfcnarar: Sævar Guöbjömsson, Garöar Slgvaldason.
Framkvæmdaetjórl: Guörún Guðmundsdóttir.
Skrlfstofuatjórl: Jóhannes Harðareon.
Skrlfatofa: Guörún Guðvarðardóttir, Guöbergur Þorvaldsson.
AuglýslngastJórhSlgriðurHannaSigurbjðrnsdóttir.
Auglýslngar: Baldur Jónasson, Olga Clausen, Guömunda Kristins-
dóttir.
Sfmvaraia: Katrin Anna Lund, SigríðurKristjánsdóttír.
Húsmóölr: Sotfla Björgúllsdóttir.
Bflstjórl: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbrelöslu- og afgrelöslustjórl: Höröur Oddfríöarson.
Afgrelötit: Béra Siguröardóttir, Kristln Péturedóttir.
Innhelmtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Bjömsson.
Útkoyrsla, afgreióela, rltstjóm:
Sfóumúla 6, Reykjavlk, slml681333.
Auglýalngar: Sfóumúla 6, almar 681331 og 681310.
Umbrotog aetnlng: Prentsmlðja ÞJóövll|anshf.
Prentun: Blaöaprent hf.
Veró I laueasðlu: 55 kr.
Helgarblöö: 60 kr.
Áskrtftarveró á mánuöl: 550 kr.
4 SfÐA - ÞJÓÐVIUINN Föstudagur 5. júní 1987