Þjóðviljinn - 06.03.1988, Blaðsíða 15

Þjóðviljinn - 06.03.1988, Blaðsíða 15
Blánefsbúð, fyrsta verslunarhúsið á Víkursandi. Myndin er frá 1891. Skaftfellska ullin flutt til skips frá Vík. Útboð Sementsverksmiðja ríkisins Sementsverksmiöja ríkisins, Akranesi, óskar hér með eftir tilboðum í vinnslu á líparítmulningi. Vinnslan er boðin út til fimm ára fyrir árin 1988 til 1992. Gert er ráð fyrir að verktaki taki að sér vinnslu á 20.000 m3 af líparítmulningi á ári. Heildarverkið felur í sér sprengingar í líparítnámu við Miðsandsá í Hvalfirði, mölun á líparíti og flutn- inga á líparítmulningi til Sementsverksmiðju ríkis- ins á Akranesi. Gefinn er kostur á að verktakar bjóði eingöngu í vinnu við sprengingar í líparít- námu og mölun á líparíti. Útboðsgagna má vitja á skrifstofu Almennu verkfræðistofunnar hf., Fellsmúla 26, Reykjavík og á skrifstofu Sementsverksmiðju ríkisins á Akranesi, gegn 5000 kr. skilatryggingu. Vettvangsskoðun verður með væntanlegum bjóðendum 15. mars 1988. Tilboð verða opnuð á skrifstofu Almennu verkfræðistofunnar, föstu- daginn 25. mars 1988 kl. 13.30 að viðstöddum þeim bjóðendum er þess óska. Sementsverksmiðja ríkisins kramvörunni / Þvottastell frá 1895: Menn voru ekki vanir svoddan vatnsaustri. Stundum fengu þeir svör í þá átt að lítið væri eftir og þá heyrðist sagt: „Já ég verð að sleppa kramvörunni“ eða einhverju öðru sem þeir þá til tóku. En ljá- blöðin máttu ekki verða eftir né heldur ljábrýnin, þess háttar varð að ganga á undan, og ullarkamb- arnir, þeir máttu ekki verða eftir". Enga óráðsíu hér Menn keyptu svosem ekki mikið-kornvöru, kaffi, sykur og brennivín. Og virðingin fyrir vör- unni var mikil. Kjartan Ólafsson vitnar til frásagnar af einum við- skiptavina Brydesverslunar: „Hann tók upp hjá sér margs konar ílát, sem heyrðu til hverju smávegis sem hann keypti, blöðr- ur trafhvítar og eltiskinnskjóður, smástokka og glös, allt eftir því sem við átti. Meðan hann var af- greiddur, sat hann á stól við búð- arborðið og gætti að vigt og máli, raðaði varningnum niður og vafði hvern hlut með selgarni svo þétt að fleiri en eina selgarnshnot þurfti hann æfinlega“. Má nærri geta að slíkir menn létu sér fátt um allskonar óþarfa finnast, eins og þegar einn ágætur Skaftfellingur sem sendur var í innkaupaferð til Skotlands árið 1895 tók það upp hjá sjálfum sér að bæta við pantanir - og fór þá út í þessa óráðsíu hér: „Þvottastell, sem kallað var, leirskálar og tilheyrandi vatns- könnur með sápuskálum sem bæði voru ódýrar og bráðnauð- synlegar á hverjum bæ, stillti hann sig ekki um að kaupa... Ekki voru skaftfellskir bændur þegar hér var komið sögu, vanir að baða sig nema úti í óveðrum eða veiðiósum og straumvötnum. Þeir mátu og lítils framtak full- trúa síns um þvottakerin, hædd- ust helst að þeim. Aðeins prest- arnir, hinir efnuðustu, keyptu nokkur þeirra, hin lágu rykug í hirðuleysi og hurfu með aldrin- um“. Úttekt ekkjunnar Kjartan Ólafsson rekur mörg dæmi af viðskiptum heilla hreppa og svo einstaklinga við verslanir sögutímans (bindið nær fram undir 1924). Ög hann gerir okkur stundum þann greiða að leggja út af innkaupaskrám fólks. Til dæmis að taka skoðar hann við- skipti Ragnhildar Sigurðardótt- ur, ekkju í Sólheimakoti, og get- ur þess fyrst að hún hafir ráðist í að kaupa sér skilvindu og hverj- um tíðindum slík undratæki þá sættu. Síðan segir: „Á skránni yfir innkaup Ragn- hildar í Halldórsbúð árið 1904 má sjá sitthvað fleira en skilvinduna sem nýstárlegt má kalla. Lyfti- duft í bakstur og gardínutau var til dæmis ekki á innkaupalista hjá almenningi tuttugu árum fyrr, þegar lá við mannfelli í Skafta- fellssýslu. Og ekkjan, sem á unga aldri hafði siglt í stormi og stórsjó frá Jökulsárhliði til kaupa á lífsnauðsynjum í Vestmannaeyj- um, hún kaupir nú pappír og fimmtán penna fyrir drengi sína. Skriftlærðir skyldu þeir verða. Líklega hefur verið heldur nota- legt að draga til stafs þar í Sól- heimakoti og hlusta um leið á kyrrlátt mal undratækisins sem komið var í búrið. Síðasta kaupstaðarferð ársins var um miðjan desember. Þá var flutt heim í Solheimakot fatatau og flúnnel, hveiti í bakstur, grjón í jólagrautinn og líka kerti og spil“. Stúkufundur á brennivínsámum Á ég að halda áfram lengur eða hætta? Af nógu er að taka, Stóru og smáu. Sumt kemur blátt áfram spánskt fyrir sjónir. Eins og þeg- ar þess er getið í sambandi við það, að Verslun Björns Krist- jánssonar í Reykjavík sendir mann að rukka Skaftfellinga um skuldir þeirra, að „þetta haust hafði það komið fyrir, að setið væri fyrir ferðamönnum og þeir rændir í nánd við Reykjavík". (Hafa menn kannski látið sér sjást yfir efni í íslenskan „ve- stra“?) Og því hefur rukkarinn meðferðis bæði marghleypu og stóran skeiðahníf þegar hann leggur í sína svaðilför í nóvember 1898 - og kemur svo til baka með 35 punda bagga með silfri, gulli og seðlum. Og eins og fyrr og síðar kemur það mjög við verslunarsögu hvernig menn vilja umgangast Bakkus karlinn. Ætla menn að setja sjálfa sig í vínbann með því að skora á kaupmenn í Vík að höndla ekki með brennivín? (Halldór Jónsson hætti að selja áfengi þegar árið 1901, alllöngu fyrir vínbann.) Um svipað leyti er búið að stofna bindindisfélag og kemur þá upp sú undarlega sambúð, að bindindisfundirnir eru haldnir innan um brennivíns- tunnurnar í Brydesverslun. Frá þessu hefur einn atkvæðamesti heimildarmaður Kjartans, Eyj- ólfur á Hvoli, sagt: „Félagsstarfsemi var í mesta fjöri og þegar að fullu og öllu var útilokað að halda fundi í guðs vígðu húsi leituðum við á náðir „mammons". í vörugeymsluhúsi Brydesverslunar fengum við húsnæði. Þar mátti sitja á vín- tunnunum, bara ekki opna þær. Þar mátti dansa og eiginlega var frjálsræði eftir hvers eins kröfu. Þar voru haldnar glymjandi bind- indisræður og í félagið gengu nokkrir sjómenn, sem heima áttu austan Sands og urðu síðan hlynntir starfinu." Og þá setj- um við amen eftir efninu. Fjármálastjóri Staöa fjármálastjóra hjá bæjarsjóöi Neskaup- staöar er laus til umsóknar. Umsóknarfrestur er til 15. mars n.k. Umsóknir er tilgreini menntun og fyrri störf sendist undirrituöum sem jafnframt veitir allar nánari upplýsingar. Bæjarstjóri m'\ Sjúkrahúsið í Húsavík sf. Hjúkrunarfræðingar óskast til starfa nú þegar og til sumarafleysinga. Ljósmóðir óskast til sumarafleysinga. Frá Húsavík er stutt til margra sérkennilegra og fagurra staða. Er ekki tilvalið aö koma til okkar og njóta jafnframt þingeyskrar náttúrufeguröar? Upplýsingar gefur hjúkrunarforstjóri í síma 96- 41333. |5| REYKJkMIKUREORG |£jj MT Aautevi Stikáci Ml ^ HEILBRIGÐISRÁÐ REYKJAVÍKUR óskar eftir að ráða eftirtaliö starfsfólk: VIÐ HEILSUGÆSLUSTÖÐINA í ÁRBÆ - Hraunbæ 102. SJÚKRALIÐA í 50% starf - vegna heimahjúkr- unar. SKRIFSTOFUMANN til almennra skrifstofu- starfa. 50% starf. SKRIFSTOFUMANN (móttökuritara) til sumar- afleysinga. 50% starf. VIÐ HEILSUGÆSLUSTÖÐ HLÍÐASVÆÐIS - Drápuhlíö 14. SJÚKRALIÐA í 50% starf - vegna heimahjúkr- unar. Upplýsingar um ofangreind störf eru gefnar á skrifstofu framkvæmdastjóra heilsugæslu- stööva, Barónsstíg 47, sími 22400. Umsóknir sendist Starfsmannahaldi Reykjavík- urborgar Pósthússtræti 9, fyrir kl. 16.00, mánu- daginn 15. mars 1988. Sunnudagur 6. mars 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.