Þjóðviljinn - 23.04.1988, Blaðsíða 9

Námur íslensku hljómsveitarinnar
Sturlungaöldin
Þrjú ný listaverk kynnt átónleikum í Bústaðakirkju. Sturla Þórðarson
í öndvegi
Önnur efnisskráin úr Námum
íslensku hljómsveitarinnar
verður flutt í Bústaðakirkju í
dag kl. 14:00. Námur eru tónl-
eikaröð sem íslenska hljóm-
sveitin gengst fyrir og er ætl-
unin að fjalla um tiltekin brot
úr íslandssögunni, ýmist stór-
atburði eða daglegt líf, sögu-
hetjureða almúgafólk.Á
hverjum tónleikum verður
frumflutt Ijóð og tónverk og af-
hjúpað myndverk, öll samin í
tilefni ákveðins atburðar ís-
landssögunnar. Ætlunin erað
Námurnarverði jafn margar
öldum íslandssögunnar, eða
tólf að tölu, og verða því 36
listaverk frumsýnd og frum-
flutt á tólf tónleikum á næstu
misserum.
Að þessu sinni er þrettánda
öldin, Sturlungaöld, yrkisefnið,
og er sagnaritarinn Sturla Þórð-
arson í öndvegi.
íslenska hljómsveitin, Kristinn
Sigmundsson og Karlakórinn
Fóstbræður, undir stjórn Guð-
mundar Emilssonar, frumflytja
tónverkið Sturlu eftir Atla Heimi
Sveinsson við samnefnt ljóð
Matthíasar Johannessen. Auk
þess flytur Matthías hluta ljóðs-
ins við hljómsveitarundirleik.
Á undan tónlistarflutningnum
verður afhjúpaður skúlptúrinn
Skip hugans eftir Hallstein Sig-
urðsson myndhöggvara. Líkt og
tónverkið á skúlptúrinn rætur að
rekja til ljóðs Matthíasar.
Tónleikarnir eru haldnir til
heiðurs þremur tónskáldum sem
eiga merkisafmæli í ár, þeim Atla
Heimi Sveinssyni, Páli P.
Pálssyni og Þorkatii Sigurbjörns-
syni. Auk Sturlu eftir Atla verða
flutt verkin Ljóð eftir Pál P. Páls-
son, Rek eftir Þorkel Sigur-
björnsson og Novelette eftir Atla
Heimi. Flytjendur eru Anna
Guðný Guðmundsdóttir píanó-
leikari og Sigurður I. Snorrason
klarinettuleikari.
LG
Á tónleikunum verður frumflutt
Ijóðið Sturla eftir Matthías Jo-
hannessen, samið að beiðni ís-
lensku hljómsveitarinnar.
Tónverkið Sturla, sem Atli Heimir
Sveinsson samdi við samnefnt
Ijóð Matthíasar Johannessen,
verður frumflutt á tónleikunum.
Hallsteinn Sigurðsson mynd-
höggvari, höfundur skúlptúrsins
Guðmundur Emilsson stjórnandi
íslensku hljómsveitarinnar.
BAGINDI
SÁLARINNAR
Pars pro toto sýnir í Hlaðvarpanum
... cn andinn er vcikur
Það sem vekur fyrst athygli
þegar stigið er inn á þessa sýningu
er hversu frábærlega hefur tekist
að skapa lifandi leikrými í Hlað-
varpanum, sem hingað til hefur
reynst býsna erfitt leikhús. Með
tíglagólfi, sex járnrúmum og tré-
súlunum í miðjum sal hefur
Ragnhildur Stefánsdóttir gert
magnaða leikmynd sem enn
magnast upp við snjalla lýsingu
Ágústs Péturssonar. Ég fór ósjál-
frátt að setja upp ýmis leikrit í
huganum í þessari leikmynd,
einkum Greifynjuna af Malfi...
En hér var hins vegar verið að
sýna annað verk og nýrra,
leikrænt dansverk eins og hópur-
inn kallar það og heitir ... en
andinn er veikur. Það gæti gerst á
geðveikrahæli eða fangabúðum
og er ekki heimurinn allur farinn
að minna ískyggilega mikið á
slíka staði? Svo mikið er víst að
fólkið í þessu verki á bágt á sál-
inni, það er firrt og hrætt og ein-
mana. Þessu hugarástandi er vel
lýst í dansi og hreyfingum við
mjög ágenga tónlist Kjartans Ól-
afssonar, og einnig eru notaðir
viðeigandi bútar úr verkum eftir
Búchner, Pinter og Heiner
Múller. Tilfinningunni í sýning-
unni var líklega best lýst undir
lokin þegar farið var með textann
frábæra úr Woyzeck sem segir frá
barninu sem átti enga foreldra og
fór til tunglsins og svo framvegis.
Sjaldan hefur umkomuleysi
mannskepnunnar á þessari jörð
verið betur lýst.
Það eru þau Guðjón Pedersen,
Katrín Hall og Lára Stefánsdóttir
sem hafa samið þetta verk. Guð-
jón er leikstjóri og Katrín og Lára
dansahöfundar, en auk þeirra
dansa og leika Birgitta Heide,
Sigrún Guðmundsdóttir, Árni
Pétur Guðjónsson og Ellert Ingi-
mundarson. Þau gerðu sína hluti
SVERRIR
HÓLMARSSON
vel og eftirtektarvert hversu vel
piltunum tókst að dansa með
stúlkunum án þess að verða sér til
skammar.
Þetta er falleg og dapurleg sýn-
ing og afar hressandi tilraun til að
blanda saman dansi og leiklist.
Þó er eins og vanti einhverja
snerpu, einhverja angist - sé
þetta borið saman við meistara
þessa forms eins og Jorma Uotin-
en, en það er auðvitað ósann-
gjarn samanburður. Hérerunnið
af heiðarleik og einlægni til að
skapa list og það ber að þakka.
Sömuleiðis hvetja alla til að
styðja fyrirtækið.
Sverrir Hólmarsson
STIUEFINGAR
Þjóðleikhúsið sýnir
LYGARANN
eftir Carlo Goldoni
Leikstjóri: Giovanni Pampiglione
Leikmynd: Santi Migneco
Þýðing: Oskar Ingimarsson
Til þessarar sýningar hefur
allverulega verið vandað. Valið
verk eftir klassískan gaman-
leikjahöfund. Fenginn ítalskur
leikstjóri, vel hæfur maður til að
kenna íslensku leikurunum stíl
við hæfi. ítalskur leikmyndagerð-
armaður fenginn til að gera viða-
mikla leikmynd og glæsta bún-
inga. Þrautreyndur þýðandi snar-
ar verkinu á íslensku. Og að lok-
um er einvalalið hússins af leikur-
um fengið til að manna sýning-
una.
Hlaut þetta ekki að heppnast?
Því miður eru engar forskriftir
óbrigðular og það verður að segj-
ast eins og er að þessi sýning
heppnast ekki nema að tak-
mörkuðu leyti. Einstakir leikarar
sýna góð tilþrif en þegar á
heildina er litið er sýningin stirð
og lífvana þrátt fyrir öll sín ærsl
og sprikl.
Leikmyndin er ennþá ein eftir-
líkingin af 18. aldar leiksviðinu,
en hallandi gólfið er sáralítið not-
að og langmest leikið á einni
beinni línu fremst á sviðinu. Þetta
gerir uppstillingar og sviðshreyf-
ingar stífar og vélrænar og eins og
til að undirstrika að þetta er til-
gangurinn, lætur leikstjórinn
svartan skerm falla niður fyrir
framan leikarana undir lokin
þannig að þeir líta út eins og
leikbrúður. Reyndar leika þeir
flestir þannig allan tímann að
mest minnir á strengjabrúður.
Þetta kann að hafa verið ásetn-
ingur leikstjórans og fela í sér
vissa túlkun á efni leiksins - þ.e.
að persónurnar séu eins og
brúður sem strengir hefða, sið-
venja og hvata kippi í - en hvað
sem því líður kemur þetta þannig
út í reynd að persónurnar verða
innantómar og líflitlar. Sá hefð-
bundni ítalski leikstíll sem hér er
notaður, og felst aðallega í ákaf-
lega stílfærðum hreyfingum og
ýktu látbragði, er sjálfsagt af-
skaplega skemmtilegur þegar
hann er iðkaður af leikurum sem
hafa alist upp við hann og hafa
hann í'blóðinu. Leikaramir okk-
ar urðu flestir heldur stirðbusa-
legir í þessum stellingum og stíll-
inn varð eins og álímdur, ekki
runninn í merg og bein. Frá þessu
voru þó undantekningar í sýning-
unni. Arnar Jónsson réð við að
gera þennan stíl að sínum oj?
skapaði einu eftirminnilegu pers-
ónuna í sýningunni - en hann hef-
ur líka reynslu í leikstíl af þessu
tagi. Meira kom á óvart hversú
góðum tökunr Edda Backman
náði á stílnum. í hennar leik kom
gáskinn og ærslin greinilega
innan frá og ýktar hreyfingarnaf
urðu eðlileg tjáning. Þannig á
það auðvitað að vera. En var þvi
miður ekki hjá flestum. Þó ber að
þakka Þórhalli Sigurðssyni fyrir
einstaka líkamslipurð og mýkt.
Mestum vonbrigðum olli Sig-
urður Sigurjónsson í hlutverki
lygarans Lelios. Leikur hans var
MENNING
Umsjón: Lilja Gunnarsdóttir
óralangt frá því sem Sigurður get-
ur best. Persónan náði aldrei að
lifna í höndum hans þannig að
hún vekti áhuga, samúð eða
andúð áhorfandans. Ef ekki tekst
að skapa lifandi og spennandi
persónu úr lygaranum er hætt við
að sýning á þessu verki hljóti að
verða býsna bragðdauf, því að
verkið hefur að öðru leyti ekki
upp á svo mikið að bjóða. Sögu-
þráðurinn er útjaskaður og fyrir-
sjáanlegur. Tilsvörin eru ekkert
sérlega andrík og fátt um snjöll
atriði, nema helst þegar Lelio er
að snúa sig út úr lygum sínum um
skáldskapinn.
Hvað sem öðru líður var engan
veginn Ijóst af þessari sýningu
hvers vegna var ástæða til að taka
þetta verk til sýningar. í því er
vafalaust hægt að finna margt
sem á erindi til okkar tíma en
ekki var að sjá að neitt væri reynt
að finna slíkar tengingar eða
undirstrika samsvaranir við
samtímann. Fyrir bragðið orkar
sýningin á mann sem vandaðar
stílæfingar, sem að vísu eru at-
hyglisverðar sem slíkar og hafa
eflaust verið mjög gagnlegar fyrir
leikarana, en eru varla nógu
skemmtilegar til að réttlæta þessa
sýningu. Það er að vísu heilög
skylda leikhúsanna að sýna sí-
gildum verkum sóma en það má
ekki vera af þeirri ástæðu einni að
þau eru sígild, menn verða að
finna hjá sér einhverja hvöt eða
nauðsyn til þess að sýna einmitt
þetta sígilda verk núna. Á þetta
hefur yfiileitt skort í íslensku
leikhúsi og hefur sá skortur áreið-
anlega verið eitt af því sem hefur
reynst þróun þess fjötur um fót.
Sverrir Hólmarsson
L
Þú boigar alltaf sama gjaldið,
hvort sem þú ert einn eða með fleirum í bílnum!
Hreyfill býður sætaferðir til Keflavíkur
Ef þú ert á leið til útlanda er þægilegt að fara fyrsta spölinn I Heyfilsbíl.
Hringdu í okkur með góðum fyrirvara og greindu frá áætluðum flugtlma. Við vekjum þig
með hressilegri símhringingu, óskir þú þess.
WREVRLL
68 55 22