Þjóðviljinn - 23.04.1988, Blaðsíða 15

ÖRFRÉnTIRHM
Maður
gengur nú undir manns hönd í
Moskvu og reynir að sannfæra
umheiminn um að vel fari á með
þeim Míkhael Gorbatsjov og
næstráðanda hans, Jegor Lígat-
sjov. Sú fiskisaga hafði flogiö um
í höfuðborginni að Lígatsjov væri
utan náðar og valda, „hreinsað-
ur“ og ábrott úrvaldaklíkunni. En
í gær sátu þeir Gorbatsjov hlið við
hlið á fundi nokkrum, röbbuðu
saman og gerðu að gamni sínu.
Shevardnadze
utanríkisráðherra ræddi við
fréttamenn í gær í kjölfar við-
ræðna þeirra Georges Shultz.
Hann vísaði á bug orðrómi um
ágreining þeirra Gorbatsjovs og
Lígatsjovs; sem fulltrúi í
stjórnmálaráðinu ætti hann að
vera öllum hnútum og hnútukasti
kunnugur. Gorbatsjov og Lígat-
sjov væru mestu mátar, sætu
iðulega hlið við hlið á fundum
stjórnmálaráðsins, spjölluðu
saman og gerðu að gamni sínu.
Fundur þeirra utanríkisráðherr-
anna, sem er liður í undirbúningi
fyrir leiðtogafund í Moskvu, kvað
ekki hafa aukið vonir manna um
helmingsfækkun langdrægra
kjarnorkuvopna risaveldanna í
bráð.
Sættir
virðast vera að takast milli leið-
toga PLO og Sýrlands. Að sögn
háttsetts fulltrúa í Þjóðarráði Pal-
estínumanna mun Jassír Arafat
bregða sér í heimsókn til Dam-
askus innan skamms og friðmæl-
ast við Assad. Þeir hafa ekki setið
á sárs höfði frá því forsetinn
hrakti leiðtogann burt úr landi
sínu fyrirfimm árum. Fréttum um
sættir þessar var fagnað á her-
teknu svæðunum en þar skutu
ísraelskir hermenn tvo Palestínu-
menn til bana í gær.
Michael Dukakis
mun að öllum líkindum verða
frambjóðandi Demókrataflokks-
ins í bandarísku forsetakosning-
unum í haust. Einsog allir vita.
Hitt er ekki á allra vitorði að hann
myndi sigra George Bush, fram-
bjóðanda Repúblikanaflokksins,
ef kosið yrði nú. Þetta er niður-
staða glænýrrar rannsóknar
bandarísks fjölmiðlahrings á við-
horfi þarlendra kjósenda. Sá
böggull fylgir þó skammrifi að
Dukakis á því aðeins sigurinn vís-
an að Jesse Jackson verði alls
ekki varaforsetaefni hans. Húð
hans er nefnilega dökkbrún,
sögð svört.
Skákin
Kaipov
sigurvegari
Anatólí Karpov gerði jafntefli
við Svíann Ulf Andersson á stór-
meistaramótinu í Briissel í gær og
vann þar með mótið með ellefu
vinningum af sextán mögulegum.
Salov gerði jafntefli við Sak og
varð í öðru sæti, með tíu vinn-
inga. Beljavskí, Ljúbojevic og
Nunn lentu í þriðja sæti, allir með
níu og hálfan vinning. Andersson
og Portisch fengu níu vinninga,
Speelman átta og hálfan, Sokol-
ov átta, og þeir Nikolic, Seiraw-
an, Tal ogTimman sjö og hálfan.
Lestina ráku svo Nogueiras
með sjö vinninga, Korschnoi
með sex og hálfan, Sak með sex
vinninga og Winants með tvo og
hálfan.
Reuter/LG
ERLENDAR FRETTIR
Forsetakjör í Frakklandi
Fyrri umferð á morgun
Talið fullvíst að Mitterrand og Chirac eigist við eftir hálfan mánuð
Amorgun ganga Frakkar að
kjörborði og veðja á einhvern
þeirra 8 einstaklinga sem gefa
kost á sér til búsetu í Elyseehöll
næstu sjö árin. Einsog kunnugt er
munu tveir hinna fengsælustu úr
þessum hópi etja kappi að nýju
þann áttunda maí næstkomandi
og sigurvegari úr því cinvígi
standa uppi sem Frakklandsfor-
seti.
Francois Mitterrand forseti
sagðist vera bjartsýnn í útvarps-
viðtali í fyrradag, líkur á endur-
kjöri sínu væru hinar ágætustu.
„Ég hef aldrei velkst í vafa um
það að kosningabaráttan yrði
hörð en ég tel fylgiskannanir gefa
réttar upplýsingar um hug fólks
og er því bjartsýnn."
Fréttaskýrendur eru á einu
máli um að forsetinn muni
hreppa langflest atkvæða á morg-
un. Næstur honum verði forsætis-
ráðherrann Jacques Chirac og
muni því þessir „sambýlingar" og
fjendur kljást um hið æðsta emb-
ætti í seinni umferðinni.
Mitterrand er „bersýnilega við
hestaheilsu“, að sögn fréttaritara
Reuters, þótt hann hafi einn um
sjötugt. Stuðningsmenn hans
efndu til lokafundar í gærkvöldi
við Le Bourget, steinsnar frá Par-
ís, og mættu hátt í 40 þúsund
manns.
Chirac gerir sér enn vonir um
að verða forseti í næsta mánuði.
Hann og hans fólk héldu ósköp
mikinn útifund í fyrradag. Að
vanda veittist forsætisráðherrann
„af hörku“ að forseta sínum. Að
þessu sinni bar hann Mitterrand á
brýn að hafa láðst að skýra kjós-
endum frá því með hverjum hann
myndi stjórna, næði hann endur-
kjöri, og hver yrðu stefnumál
stjórnar sinnar. „Ég fæ ekki séð
hvernig unnt eigi að verða að
sameina Frakka undir einn hatt
og höfða til hins besta í hverjum
og einum með stefnuskrá sem
segir ekki neitt og grafarþögn."
Mitterrand hófst sem kunnugt
er til valda árið 1981. Þá hét hann
alþýðu manna réttlæti og bættum
kjörum, veifaði óspart hinni
rauðu rós jafnaðarstefnunnar og
kippti kommúnistum uppí ríkis-
stjórnarfley sitt.
Nú er öldin önnur. Mitterrand
er forseti í forsetaframboði.
Hann höfðar fyrst og fremst til
smáborgarans í áróðri sínum og
rær á sömu mið og de Gaulle
hershöfðingi gerði forðum;
Frakkland standi á tímamótum
og þarfnist traustrar leiðsagnar
reynds foringja sem sameini en
sundri eigi. Mitterrand tekur sér
ekki lengur orðið „sósíalismi“ í
munn og rósin rjóð visnar nú
fjarri Elyseehöll.
Reuter/-ks.
Francois Mitterrand. Forseti í forsetaframboði.
Danmörk
Vinstrísamstaða um NATO?
SFbýður jafnaðarmönnum og radíkölum upp á málefnasamning
Sósíalíski þjóðarflokkurinn
(SF) í Danmörku hefur boðið
sósíaldemókrötum og Radikale
venstre að flokkarnir leggi fram
samciginlega afstöðu til Atlants-
hafsbandalagsins í komandi kosn-
ingum.
Sem kunnugt er hefur SF verið
andvígur aðild Danmerkur að
NATO, en hinir flokkarnir
hlynntir aðild, en nú hefur SF
semsagt lýst sig reiðubúinn að
semja um afstöðuna til
NATO-aðildar ef það mætti
verða til þess að auka á stöðug-
leika í danskri utanríkisstefnu.
Pelle Voigt, talsmaður flokks-
ins í utanríkismálum, segir í við-
tali við danska blaðið Informati-
on að það sé mikilvægt fyrir Dan-
mörku að þar sé fyrir hendi stöð-
ug og mörkuð meirihlutastefna í
utanríkismálum sem aðrar þjóðir
geti reitt sig á. Slíkt gæti best
gerst með utanríkispólitískum
málefnasamningi þessara þriggja
flokka, sem mynda meirihluta á
danska þinginu. Voigt segir hins
vegar aðspurður að þetta þýði
ekki að SF hafi fengið nýja trú á
NATO. Hins vegar hafi þróunin
orðið slík að það sé komin eins
konar stéttaskipting innan
bandalagsins, þar sem ríki eins og
til dæmis Spánn hafi fengið aðild
á þeim forsendum að landið væri
kjarnorkuvopnalaust. Slík lausn
kæmi til greina fyrir Danmörku
líka, segir Voigt, og bætir við að
þótt SF hafi enga trú á NATO
eða hernaðarhyggjunni, þá sé
það þess virði að freista þess að
hafa áhrif á bandalagið til batn-
aðar. Voigt bætir við að það sé
fáheyrt sem íhaldsmenn haldi
fram, að Danmörk verði vísað úr
NATO fyrir stefnu sína í kjarn-
orkumálum. Það sé ekki síst
NATO sem hafi þörf fyrir Dan-
mörku og einmitt þess vegna geti
bandalagið ekki sett Dönumn
skilyrði í þessum efnurn.
ólg/information
Pelle Voigt - talsmaður SF í
utanríkismálum.
V-Evrópu-sambandið
Íberíuríkjum boðið með
Aðildarboð vekur deilur á Spáni um afstöðu til kjarnorkuvopna
Aráðherrafundi Vestur-Evr-
ópu-sambandsins í Haag í
Hollandi í fyrradag var ákveðið
að bjóða Portúgölum og Spán-
verjum þátttöku í sambandinu,
og hefur Madrid-stjórn þegar
þakkað boðið. Þær þakkir hafa á
Spáni vakið spurningar um hvort
skilyrði aðildarinnar sé að
Madrid-stjórnin breyti stefnu
sinni gagnvart kjarnorkuvopnum
í gestkomandi herskipum.
Verði af fjölguninni í sam-
bandinu yrðu aðildarríkin níu, og
má gera ráð fyrir að sambandið
mundi eflast við fjölgunina. Það
var stofnað rétt eftir stríð, áður
en Nató varð til, og voru
stofnríkin Frakkland, Bretland
og Beneluxríkin, 1954 bættust ft-
alía og Vestur-Þýskaland við.
Samtökin lágu síðan í dái í þrjá
áratugi, en voru endurreist fyrir
fjórum árum og eru nú einskonar
hermáladeild Evrópubandalags-
ins og jafnframt samráðsvett-
vangur öflugustu Evrópuríkj-
anna í Nató.
Gonzalez forsætisráðherra
Spánar tók vel í boðið í ræðu í
fyrradag og sagði einnig að
stjórnin ætlaði ekki að framfylgja
stefnu sinni gegn kjarnorkuvopn-
um í spænskri lögsögu af sama
krafti og Nýsjálendingar. Ekki
væri hægt að skoða öll skip sem
að landi legðust og ekki við-
eigandi að vera með nefið ofaní
koppum helstu bandamanna.
Þessi ræða Gonzalezar vakti
mikla athygli á Spáni og hafa
helstu flokksforingjar og fjöl-
miðlar beðið forsætisráðherrann
að skýra betur mál sín og einkum
hvort þetta undanhald frá fyrri
stefnu væri skilyrði aðildar að
Vestur-Evrópu-sambandinu. í
þjóðaratkvæðagreiðslunni um
Natóaðild 1986 var einnig ákveð-
ið að gera Spán kjarnorkuvopna-
lausan og banna alla umferð með
slík vopn í lögsögunni, og leiddi
þessi stefna nýlega til brottfarar
flugsveita sem borið geta kjarna-
vopn frá bandarískum herstöðv-
um á Spáni.
Talsmaður utanríkisráðuneyt-
isins í Madríd sagði í gær að
Gonzalez hefði aðeins átt við her-
skip, og væru orð hans engin
stefnubreyting frá fyrri stefnu.
Athygli vekur að aðildarboðið
og undansláttur spænska for-
sætisráðherrans verður á sama
tíma og Danir eru kallaðir að
kjörborðinu vegna samþykktar
stjórnarandstöðu um vopnaeftir-
lit sem stjórnin telur ganga gegn
Natóskyldum.
Laugardagur 23. apríl 1988 ÞJÓÐVILJINN - SfÐA 15