Þjóðviljinn - 05.08.1988, Side 4

Þjóðviljinn - 05.08.1988, Side 4
þJÓÐVILJINN Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar Stöðvum gjald- eyrisviðskipti Gengisfelling er á dagskrá eina ferðina enn. Enginn spyr lengur hvort gengið verði fellt, en ekki hafa enn fengist svör við því hvenær það verði gert eða hversu mikil gengisfel- lingin verður. Gengisfellingu fylgir óhemju mikil eignatilfærsla og þegar gripið er til hennar í þeim löndum sem við viljum gjarnan miða okkur við, er það gert án nokkurs fyrirvara. Þar er reynt að búa svo um hnútana að sem fæstir viti hvað yfir vofir. Sumir eru nefnilega í þeirri aðstöðu að geta hagnast á vitneskju um yfirvofandi gengisfellingu. Einfaldasta aðferðin er að sjálfsögðu að kaupa erlendan gjaldeyri fyrir gengisfell- ingu og selja síðan þegar verð á honum hefur hækkað. Þetta er sú aðferð sem íslenskum bankastofnunum gagnaðist vel í vor og færði þeim miljónir á silfurfati. Á íslandi virðist hins vegar vera regla að auglýsa gengis- fellingar rækilega fyrirfram. Þeir, sem flytja út vörur, geta þá stílað upp á að fresta frágangi á skilagreinum og uppgjöri þar til eftir gengisfellingu, jafnvel dregið að senda frá sér vörur og safnað tímabundnum birgðum. Þeir, sem flytja inn varning, reyna aftur á móti að fá bankaafgreiðslu á sem mestu magni sem fyrst. Eftir gengisfellingu er síðan unnt að ákvarða útsöluverðið með tilliti til nýs og hærra verðs á gjaldeyri. Því hærri sem gengisfellingin er, þeim mun meiri verður gróði þeirra sem hafa verið svo lánsamir að geta notfært sér tilkynningafrest stjórnvalda. Það fer vart milli mála að engin verðmæti verða til við gengisfellingu, þannig að Ijóst er að gróði spákaupmanna fæst með tapi almennings. Það er alþýða manna sem þarf að borga brúsann. Sú hækkun verðlags, sem sjálfkrafa fylgir gengisfellingu, er þungbær almenningi en við hana bætast hér á landi framlög í það gróðabrall sem efnt er til þegar stjórnvöld auglýsa fyrirfram að fella eigi gengið. Launafólk mun ekki fá verðlagshækkanir bættar með hækkun launa. Bráðabrigðalög ríkisstjórnarinnar tryggja að launin haldist að mestu leyti óbreytt fram á næsta vor. Stjórnarflokkarnir hafa drjúgan meirihluta á alþingi og ekki er nein ástæða til að ætla annað en bráðabrigðalögin verði staðfest þar. En það er einhver blygðunarsemi ráðherra sem veldur því að gengið verður ekki fellt fyrr en eftir nokkra daga. Forsæt- isráðherra hefur komið á legg nefnd sérfræðinga sem eru reyndar allir framkvæmdastjórar í ýmsum fyrirtækjum og hafa margir hverjir látið hafa eftir sér að fella þurfi gengi krónunnar - og það svo að um muni. Nefndin á að gera tillögur til ríkisstjórnarinnar og mun víst fáum öðrum en ráðherrunum koma á óvart ef þar verður ekki nefnd gengis- felling. En þá verður búið að taka frá þeim þann kaleik að þurfa að fyrrabragði að nefna gengisfellingu. Þeir munu að sjálfsögðu fella gengið en undirstrika kröftuglega að það sé ekki gert samkvæmt þeirra hugmyndum. Ráðherrarnir eru að sinna allt öðrum hlutum en að stjórna landinu. Þeir grípa aldrei til aðgerða fyrr en það er orðið allt of seint, þess vegna hafa þeir í reynd aldrei neitt svigrúm og lausnirnar verða alltaf keimlíkar: gengisfelling og kaupmátt- arskerðing. Haldi fram sem horfir, skellur innan tíðar aftur yfir okkur „svartur miðvikudagur" og gert verður nýtt áhlaup á gjald- eyrisvaraforðann. Þá munu ráðherrarnir líta upp mjög undr- andi og segja að líklega þýði bara ekki annað en að lækka gengið. En fólk fer að verða þreytt á þessari vitleysu. Sífellt fleiri spyrja hvers vegna gjaldeyrisdeildum bankanna sé ekki lokað strax og þær ekki opnaðar fyrr en ráðherrarnir eru búnir að gera upp hug sinn. ÓP Beðið um Karlalista Það er mjög algengur söngur í fjölmiðlum að stjórnmálaflokk- arnir séu úrelt þing og allir orðnir leiðir á þeim og þeirra vesaldómi og væri best að kasta þeim fyrir borð á framfaraskútunni. Stjórnmálamenn, sem sýna vilja að þeir hafi bein í nefi, svara því kannski til að fjölmiðlar (einkum ljósvakafjölmiðlar) séu að kjafta sig í hel um ekki neitt. Og hefur svo hver til síns ágætis nokkuð. Jónas Kristjánsson, ritstjóri DV, skrifar leiðara í blað sitt nú um daginn um flokkakerfið og setur þá niðurstöðu í fyrirsögn að „Við þurfum Karlalistann". Hann leggur dæmið upp þannig að „gömlu“ flokkarnir stundi ekki annað en „hin spilltu gildi“ - og á þá við að þeir sinni ekki öðru en því „hverjir verða banka- stjórar Landsbankans eðá hvort Samband íslenskra samvinnufé- laga getur fengið ríkisstjórnina til að lækka vaxtabyrðina" og þar fram eftir götum. Hinsvegar sé svo til Kvennalisti sem leggi rækt við hin „mjúku gildi" og finnur Jónas honum allt til ágætis: „Þar er ekki spillingunni fyrir að fara, en hins vegar mikið af hugsjónamálum sem kosta mikla peninga. Hjá Kvennalistanum er fjallað um það hvernig dreifa megi lífsgæðum á réttlátan hátt... Kvennalistinn vill að stjórnmál snúist um að hjálpa lítilmagnan- um fremur en aflóga fyrirtækj- um.“ Við erum ekki fædd í gær Nú mætti vitanlega nema hér staðar og benda Jónasi ritstjóra á það að hin mjúku gildi eru ekki fædd í gær; eða hvað hafa sósíal- ískar hreyfingar verið að sýsla við í heila öld með leyfi að spyrja? Nógu oft hafa kratar, og þó eink- um kommar, fengið að heyra það frá íhaldinu, að þeir sýndu enga ábyrgð gagnvart fyrirtækjunum og þeirra brýna þjóðarhag, held- ur vildu barasta slá sig til riddara með yfirboðum um ráðstafanir til að „hjálpa lítilmagnanum" (sem í þann tíð er íhaldið var hreinskilið hét að „hlaða undir þá sem ekki nenntu að bjarga sér“). Kvenna- listinn fann ekki upp vel- ferðarkerfið með kostum þess og göllum og gerir ekki tilkall til þess, þótt Jónas hafi sér til hægri verka gleymt svo sjálfsagðri sögulegri vitneskju. Kannski er honum vorkunn: við lifum á sjón- varpsöld sem virðist leika minni manna svo óhugnanlega grátt að allt sem gerðist fyrir einu ári eða tveim er grá forneskja eða eins og hafi aldrei gerst. Grjótharði flokkurinn En látum svo vera. Þetta skiptir ekki höfuðmáli heldur það, hvernig Jónas vill breyta flokkakerfinu. Hann vill fá „karlalista gegn kvennalista, flokk hinna hörðu gilda til mót- vægis mjúku gildunum“. Hann segir ennfremur: „Flokkur hinna hörðu gilda ætti að stefna að strangri mark- aðshyggju og gróðahyggju með miskunnarlausu úrvali fyrir- tækja, sem hafa næga rekstrar- lega þjálfun til að standast sam- keppni við umheiminn, meira eða minna frjáls af fjötrum embættis- og stjórnmálamanna. Flokkur hinna hörðu gilda á að geta sagt með töluverðum rétti, að afrakstur hans aðferða sé meðal annars besta leiðin til að útvega fjármagn til að kosta hin mjúku gildi... Flokkur hinna hörðu gilda mun hafna gæludýrum flokka hinna spilltu gilda. Hann hafnar hins vegar ekki gæludýrum flokks hinna mjúku gilda, en bendir á að þau gæludýr (einstæðar mæður og börn) eru dýr í rekstri eins og önnur. Heppilegt sé að framleiða verðmæti upp í kostnaðinn við þau. Næsta krefið er að þjóðin upp- götvi að hún þurfi einnig alvöru- flokk hinna hörðu gilda, eins konar Karlalista sem geti verið hentugt mótvægi við Kvennalist- ann.“ Jónas vill semsagt taka upp einskonar tvíflokkakerfi byggt á kynferði: þá gæti ræst hans fram- tíðardraumur fagur um hrein- ræktaðan íhaldsflokk Karla, sem byggir á nýfrjálshyggjunni óm- engaðri. Hann ætti sér svo einn mótleikara aðeins - einskonar Sósíalistaflokk Kvenna, sem tæki að sér að gera afleiðingar „strangrar markaðshyggju og gróðahyggju" pínulítið mann- eskjulegri með því að rukka Karlalistann um peninga handa lítilmagnanum. Feðraveldið endurborið Menn halda kannski að þessi draumsýn Jónasar Kristjáns- sonar sé í anda jafnréttis ein- hverskonar, en það er mikill mis- skilningur. Hér er á ferð tiltölu- lega gagnsæ óskhyggja íhalds- manns, sem vill losna við öll átök um stéttaskiptingu og eignarhald með því að skipuleggja pólitíkina á sama hátt og fjölskyldan var meðan feðraveldið var og hét. Þar yrði forystuaflið karlinn, fyrirvinnan, sem öllu ræður og gengur fram af hörku í misk- unnarlausri samkeppni, en rétt- lætir svo sína tilveru og fram- göngu alla með því að skaffa kon- unni peninga til að ala önn fyrir börnum og gamalmennum („út- vegar fjármagn til að kosta hin mjúku gildi“). Síðan una allir glaðir við sitt að því er best verð- ur séð. Eins og Steinn kvað: Svo leysist Iífsins galdur laus við allt þref og maldur. Amen. í einni sæng... ÁB Þjóðviljinn Síðumúla 6-108 Reykjavík Sími 681333 Kvöldsími 681348 litg«fandi: Útgáfufólag Þjóðviljans. Rltstjórar: Árni Bergmann, Mörður Árnason, Óttar Proppé. Fréttaatjórl: Lúðvík Geirsson. Blaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hiörleifur Sveinbjömsson, KristóferSvavarsson, Magnfríour Júlíusdóttir, Magnús H. Gíslason, Lilja Gunnarsdóttir, Ólafur Gíslason, Ragnar Karlsson, Siguröur Á. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson (íþr.), Sævar Guðbjömsson, Tómas Tómasson, Þorfmnur Ómarsson (íþr.). Handrlta- og prófarfcalaatur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir. Ljóamyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson. litlltatalknarar: Kristján Kris^ánsson, KristbergurÓ.Pótursson Framkvæmdaatjórl: Hallur Páll Jónsson. Skrifatofuatjórl: Jóhanna Leópoldsdóttir. Skrifatofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pótursdóttir. Auglýaingaatjóri: OlgaClausen. Auglýslngar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur Ágústsdóttir, Sigurrós Kristinsdóttir. Símavarala: Sigríður Kristjánsdóttir, Þorgerður Sigurðardóttir. Bílatjóri: Jóna Sigurdórsdóttir. Utbreiðslu-og afgreiðaluatjóri: Bjöm Ingi Rafnsson Afgraiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir. Innhelmtumenn: Katrín Bárðardóttir, ÓlafurBjörnsson Útkeyrsla, afgraiðsla, ritatjórn: Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663. Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310. Umbrotog satning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf. Prentun: Blaðaprent hf. Varð (lausaaölu: 70 kr. Helgarblöð: 80 kr Áskrlftarvarð á mánuði: 800 kr. 4 SÍÐA - ÞJÓÐVIUINN - NÝTT HELGARBLAÐ

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.