Þjóðviljinn - 05.08.1988, Síða 9

FOSIl JDAOSFRETTTR
Intifada
Uppreisnin ber ávöxt
Leiðtogar Palestínumanna fagna ákvörðun Jórdaníukóngs. Shamir vill ekki innlima vesturbakkann
Ungir uppreisnarmenn gegn drottnun ísraelsmanna á svæöinu vestan Jórdanar.
Hin heimulega forystusveit
uppreisnarmanna á herteknu
svæðunum við ísrael fagnar
þeirri ákvörðun Husseins Jór-
daníukóngs að segja skiiið við
svæðið vestan árinnar Jórdan. Er
ákvörðun kóngs talin verulegur
sigur fyrir Palestínumenn og
fyrsti áþreifanlegi ávinningur
uppreisnarinnar sem staðið hefur
óslitið í 8 mánuði og kostað hálft
þriðja hundrað heimamanna
líflð.
í yfirlýsingu frá leynifélagi
leiðtoganna á herteknu svæðun-
um, sem gefin var út í gær, eru
Palestínumenn á Gaza og vestur-
bakka Jórdanar ennfremur hvatt-
ir til þess að mótmæla kröftug-
lega slettirekuskap Bandaríkja-
stjórnar. Aðstoðarutanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, Richard
Murphy, er nú á ferð um Austur-
lönd nær með enn einar „friðar-
tillögur“ yfirboðara sinna.
„Nýlegar ákvarðanir Jórdaní-
ustjórnar um að hætta stjórnsýslu
og skera á lögformleg tengsl við
svæðið vestan Jórdanar eru
stærsti ávinningur intifada
(þ.e.a.s. uppreisnar Palestínu-
manna) til þessa,“ stóð í yfirlýs-
ingu forystumannanna.
Einsog kunnugt er ákvað
Hussein á sunnudaginn að hætta
öllum afskiptum af svæðinu
handan Jórdanar. Kvaðst hann
með því slá tvær flugur í einu
Ég hef gert mistök - en er ekki
sek um samsæri, sagði Anna-
Greta Leijon meðal annars um
samskipti sín við bresku lcyni-
þjónustuna í sex tíma yfirheyrslu
þingnefndar um sérrannsókn
hennar á Palme-morðinu þegar
hún var dómsmálaráðherra.
Leijon var neydd til að segja af
sér í júní eftir að upp komst að
hún hafði skipulagt sérstaka
rannsókn framhjá lögreglunni,
og er þetta nú orðið meiriháttar
höggi, eyða óánægju heima-
manna vegna afskipta Jórdana á
svæðinu og greiða götu hug-
mynda um að stofnsett verði
sjálfstætt nki Palestínumanna á
þessu landi.
Ákvörðun kóngs kom forystu-
mönnum Frelsissamtaka Palest-
mál í slagnum fyrir kosningarnar í
september. Næstur á eftir Leijon
til að vitna fyrir þingnefndinni
var forsætisráðherrann Ingvar
Carlsson, og var nokkuð hvass
við þingmennina, sagði að ekkert
óeðlilegt hefði gerst, og það væri
gjörsamlega fráleitt og móðgandi
að gefa í skyn að hann hefði
eitthvað að fela. Þá sakaði hann
nefndina um að gera uppskátt um
ríkisleyndarmál.
Leijon sagði í yfirheyrslunum,
ínumanna (PLO) í opna skjöldu
og sögðu þeir miður að ráðamenn
í Amman skyldu ekki hafa haft
sig með í ráðum. Hyggjast þeir
senda hóp manna til Jórdaníu til
þess að fá nánari skýringar á
breytni Husseins. Þessar fréttir af
viðbrögðum leiðtoga PLO benda
sem er útvarpað og sjónvarpað
beint um Svíaveldi, að hún væri
sökuð um að hafa gert of mikið í
málinu, sem væri þó betra en að
hafa gert of lítið, - hinsvegar hafa
sænsku blöðin undanfarið dregið
upp mjög undarlega mynd af
einskonar ríki í ríkinu, sem kem-
ur sér illa fyrir jafnaðarmenn í
valdastólunum.
Hún sagði í gær að hinn sérlegi
rannsóknarmaður sinn, bókaút-
gefandinn Ebbe Carlsson, hafi
til þess að þeir séu ekki alveg
samstíga og sammála upp-
reisnarforingjunum í Palestínu.
Yitzhak Shamir, forsætisráð-
herra ísraels og leiðtogi Líkúd-
bandalags hægri- og miðflokka,
vísaði í gær á bug kröfu ákafa-
manna úr eigin röðum um að her-
verið kominn á mikilvægt spor,
og bentu upplýsingar hans til að
annað morð væri hugsanlegt.
Bókaútgefandinn vann eftir
þeirri tilgátu að samtök Kúrda
væru sek um Palme-morðið.
Samkvæmt síðustu skoðana-
könnunum hafa jafnaðarmenn
enn yfirhöndina fyrir kosningarn-
ar 18. september, en mjög litlu
má muna að bandalag borgara-
flokkanna þriggja vinni kosning-
arnar.
tekna svæðið vestan Jórdanar
yrði innlimað í ísraelsríki.
„Heittrúaðir“ gyðingar hafa ætíð
staðið á því fastar en fótunum að
spilda þessi væri ísraelsk og ekk-
ert annað; hluti af hinni fornu
Samaríu.
Reuter/-ks.
íranlírak
Sækir
í sama
farið
íranir hefja árásir á olíu-
flutningaskip að nýju
Iranir hófu á ný árásir á olíufl-
utningaskip í gær og írakar gerðu
harðar loftárásir á olíuvinnslu-
stöðvar fjenda sinna. Hvorki
gengur né rekur í friðarátt þótt
æðstu menn Sameinuðu þjóð-
anna sýni góða viðleitni.
Fréttir frá Persaflóasvæðinu
hermdu að íranskur hraðbátur
hefði lagt til atlögu við norskt olí-
uflutningaskip í gær og látið vél-
byssuskothríð dynja á því. Hrós-
uðu menn happi að enginn skip-
verja skyldi láta ltfið í árásinni.
Þetta er í fyrsta skipti að íranir
láta ófriðlega á flóanum frá því
þeir gerðu ársgamla ályktun Ör-
yggisráðs Sameinuðu þjóðanna
um frið að sinni.
Stríðsherrar í Bagdað tjáðu
þjóðum heims í gær að þotur
þeirra hefðu gert loftárásir á olí-
umannvirki Irana um 100 kfló-
metrum austan landamæra fjand-
ríkjanna. Þær hefðu gert mikinn
usla.
Þetta var í annað sinn á tveim
dögum að íraskar sprengjuþotur
voru gerðar út á olíuvinnslu-
stöðvar írana. Stjómvöld í Te-
heran staðfestu í gærkveldi að ír-
ösku þoturnar hefðu gert þessar
loftárásir og sögðu fjölmarga
verkamenn hafa slasast í þeim.
Reuter/-ks.
Bandaríkin
Hrikalegur ungbamadauði
40 þúsund ungbörn deyja á ári hverju í ríkasta landi heims
Mikill ungbarnadauði er þjóðarsmán.
Ungbarnadauði er mikill 1
Bandaríkjunum. Þau eru aðeins
númer 19 í röð ríkja sem bestum
árangri ná í baráttunni gegn þess-
ari ömurlegu fátæktarfylgju.
Brýna nauðsyn ber til þess að
bæta mjög læknisþjónustu til
handa barnshafandi konum og
ungbarnaeftirlit.
Ofantaldar upplýsingar og nið-
urstöður eru úr skýrslu stjórn-
skipaðrar nefndar sem falið var
að gera úttekt á ungbarnadauða
vestra. Plaggið var kynnt frétta-
mönnum í gær. Þar stendur:
„Barn sem fæðist í Japan,
Finnlandi. Hong Kong, írska lýð-
veldinu, Ástralíu, Kanada, Sing-
apore eða í einhverju öðru af
þeim 12 iðnríkjum sem ekki hafa
verið talin upp, þetta bam á mun
betri möguleika en hið banda-
ríska á því að halda lífi í ár eða
lengur.“
„Hlutskipti þeldökkra koma-
barna er enn sorglegra en hvítra í
' Bandaríkjunum því lífslíkur
þeirra eru helmingi minni.“
í skýrslunni kemur fram að um
40 þúsund ungbörn deyja árlega í
Bandaríkjunum. „Við komumst
að því að...fjölmargar mæður fá
hvorki leiðsögn né læknisskoðun
á meðgöngutímanum,“ sagði for-
maður nefndarinnar, öldunga-
deildarþingmaðurinn Lawton
Chiles, er hann fylgdi skýrslunni
úr hlaði.
Skýrsluhöfundar klykkja út
með því að benda á að verði ekki
gripið í taumana og eftirlit lækna
eflt með þunguðum konum og
nýbumm þá munu 520 þúsund
ungbörn deyja á þeim rúmu el-
lefu ámm sem óliðin em af þess-
ari öld. Það eru fleiri Bandaríkja-
menn en féllu samtals í fjómm
stórstríðum: heimsstyrjöldunum
fyrri og síðari, Kóreustríðinu og
feigðarflani Bandaríkjahers í
Víetnam.
Reuter/-ks.
Svíþjóð
Carlsson hækkar róminn
- NÝTT HELGARBLAÐ - ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9