Þjóðviljinn - 19.11.1988, Blaðsíða 12

SKAK
Ólympíumótið í skák
Lærisveinar Bótvinniks
sigmðu
Jóhann ogJón L. héldu uppi merki mörlandans. Helgi tapaði
en Margeir hyggst berjast tilþrautar
Jóhann Hjartarson og Garríj
heimsmeistari Kasparov
tefldu afar fjöruga og skemmti-
lega skák í fimmtu umferð ólym-
píumótsins í Þessalóníku í gær. Þá
fóru íslendingar sem kunnugt er
halloka fyrir Sovétmönnum sem
flestir hafa numið list sína við fót-
skör Míkhaíls Bótvinniks.
Jóhann og Kasparov öttu
kappi á fyrsta borði. Þetta er í
þriðja skipti á þessu ári að þeir
mætast yfir taflborði. Jafntefli
varð á Heimsbikarmótinu í Bel-
fort í vor en Jóhann tapaði á
Heimsbikarmótinu hér í Reykja-
vík í fyrra mánuði einsog menn
muna glöggt. f þau skipti stýrði
hann svörtu liði en í gær hafðr
hann hvítt.
Jóhann iék að þessu sinni
kóngspeði fram í fyrsta leik.
Heimsmeistarinn svaraði með
Najdorf-afbrigði sikileyjarvarn-
ar. Miðtaflið var flókið og kepp-
endur hjuggu ótt og títt. Heldur
hailaði á „okkar mann“ er á leið
og þar kom að þeir fé.lagar vógu
mann og annan niður í endatafl.
Kasparov rembdist einsog rjúpan
við staurinn að knýja fram sigur
en bauð að lokum jafntefii eftir
54. leik Jóhanns.
Á öðru borði leiddu Jón L.
Árnason og Arþúr Júsúpov sam-
an hesta sína. Júsúpov stjórnaði
hvítliðum og atti drottningarpeð-
inu á foraðið. Dóluðu þeir fé-
lagar yfir drottningarindverskri
vörn um hríð en féllust brátt á
skiptan hlut.
Margeiri Péturssyni var í iófa
lagið að halda jafntefli gegn Jaan
Ehlvest. Hann hafði hvítt og lék
einsog Júsúpov. Eistlendingur-
inn beitti svonefndri Bógóind-
verskri vörn. Margeir hafði
lengst af ívið rýmra tafl og í ljósi
þess hafnaði hann
jafnteflistilboði fjanda síns.
Eitthvað fór síðan úrskeiðis hjá
landa í lokin og er honum vart
hugað líf úr biðskákinni.
„Válegur atburður" gerðist á
fjórða borði. Helgi Ólafsson
hafði svart gegn ívantsjúk. Hann
tefldi skileyjarvörn, Schevening-
enafbrigðið, og fékk ágæta stöðu,
að sögn Þrastar Þórhallssonar.
En klukkan var honum erfiður
ljár í þúfu og í tímahraki lék hann
af sér. Og tapaði.
Sovétmenn uppskáru sem sagt
sigur og halda forystu á mótinu.
Hvítt: Jóhann Hjartarson.
Svart: Garríj Kasparov.
Sikileyjarvörn að hætti Najdorfs.
1. e4-c5
2. RO-d6
3. d4-cxd4
4. Rxd4-Rf6
5. Rc3-a6
6. Be3-e6
7. Dd2-b5
8. B-Rbd7
9. g4-h6
10.0-0-0-Bb7
11. Bd3-Re5
12. Hhel-b4
13. Ra4-d5
14. exd5-Rxd5
15. Bf2-Bd6
16. BÍ5-0-0
17. Rxe6-fxe6
18. Bxe6-Kh8
19. Bxd5-RxO
20. BxO-BxO
21. Bb6-Bxdl
22. Bxd8-Haxd8
23. Dxdl-Bf4+
24. Kbl-Kxdl
25. Hxdl-Bxh2
26. c3-bxc3
27. Rxc3-Hf4
28. Hhl-Hf2
29. Hel-Kh7
30. He2-Hxe2
31. Rxe2-Kg6
32. Rd4-Bd6
33. RO-h5
34. gxh5+-Kxh5
35. Kc2-g5
36. Kd2-g4
37. Rel-g3
38. Ke2-Kg4
39. Rg2-Kh3
40. KO-a5
41. b3-Be5
42. Rel-Bc7
43. Rg2-Bd6
44. Re3-Kh2
45. Rg2-Be5
46. Re3-Kh3
47. Rg2-Bd6
48. Rel-Be7
49. Rd3-Kh2
50. Rf4-Bg5
51. Re2-g2
52. Ke4-Be7
53. KO-Bb4
54. Ke4
Jafntefli.
Jóhann Hjartarson og Garríj Kasparov sömdu um skiptan hlut eftir
hádramatíska viðureign.
Úrslit úr fimmtu umferð (20 „helstu“ viðureignirnar):
(1 í bið)
(1 í bið)
(1 í bið)
(1 í bið)
(2 í bið)
(1 í bið)
(2 í bið)
(1 í bið)
ísland 1 Sovétríkin 2
Ungverjaland 2,5 Búlgaría 1,5
Tékkóslóvakía 1,5 Holland 1,5
Kúba 1,5 Indónesía 1,5
England 3 Rúmenía 1
Svíþjóð 3 Danmörk ' 1
Filippseyjar 1 A.-Þýskaland 2
Júgóslavía 1 Frakkland 1
Ástralía 1 Pólland 2
Kína 1 ísrael 1
Brasilía 1 Bandaríkin 3
Mexíkó 2 Spánn 1
Indland 1,5 Skotland 2,5
Albanía 1 Perú 3
V.-Þýskaland 3 Belgía 1
Dóm.lýðveldið 1 Sviss 3
Tyrkland 0,5 Noregur 3,5
Finnland 3 Síngapúr 1
Nýja Sjáland 2 Argentína 2
Úrúgvæ 1 Grikkland 3
-ks.
Staða efstu liða eftir 5 umferðir:
1. Sovétríkin: 16 vinningar og biðskák.
2. -3. Ungverjaland og England: 14,5 v.
4. Svíþjóð: 14 v. og biðskák.
5. Búlgaría: 14 v.
6. -10. Island, Kúba, Tékkóslóvakía, Holland og Indónesía: 13,5 v.
og biðskák.
ERLENDAR FRETTIR
Snvétríkin
Vináttusókn í vestur
Vestur-Evrópa hefurforgang
egar mannaskipti nokkur
urðu á dögunum í toppi sov-
éska valdapýramídans gerðu
margir ráð fyrir að Anatolíj Do-
brynín, þekktastur sem ambassa-
dor Sovétríkjanna í Washington
um margra áratuga skeið, væri
sestur í helgan stein, líkt og
Gromykó, sem þá vék úr forset-
astóli fyrir Míkhail Gorbatsjov.
En Dobrynín lét fljótlega sjá sig á
sviðinu aftur. Nú hefur hann ver-
ið útnefndur sérlegur ráðunautur
Gorbatsjovs í utanríkismálum.
Þetta er ný staða og ber sem
slík vott um þá miklu rækt sem
Gorbatsjov leggur við utanríkis-
mál. Fréttaskýrendur kunnugir í
Sovétríkjunum telja að á næst-
unni muni þrír menn ganga hon-
um næstir í mótun stefnu Sovét-
manna á þeim vettvangi. Þeir eru
auk Dobryníns Shevardnadze
utanríkisráðherra og Aleksandr
Jakovlev, sérstakur ráðunautur
miðnefndar sovéska kommún-
istaflokksins um utanríkismál.
Einnig það er ný staða.
Sligandi herkostnaður
Frá því í des. s.l. hefur Gorbat-
sjov rætt við 13 aðra ríkisleiðtoga
og hann hugsar sér að hafa tal af
sex í viðbót fyrir áramótin. Það
eru sæmileg afköst, sérstaklega
með hliðsjón af því að maðurinn
er síður en svo verkefnalaus
heima fyrir. Hinn almenni
neytandi er gramur út af vöru-
skortinum í verslunum, gamal-
kunnu vandamáli þar eystra sem
perestrojkunni hefur enn sem
komið er ekki tekist að bæta úr.
Armenar og Aserar líta hvorir
aðra illum augum út af Nagorno-
Karabak, baltnesku þjóðirnar
krefjast víðtækrar sjálfstjórnar
og eistneska þingið hefur hafnað
fyrir Eistlands hönd fyrirhuguð-
um breytingum á stjórnarskrá
Sovétríkjanna og tekið sér æðsta
vald í löggjafarmálum landsins.
Sennilegast er að Gorbatsjov
líti svo á málin, að árangur á
utanríkisvettvangi sé lykili að
lausn innanríkisvandamála.
Gífurlegur herkostnaður er slig-
andi byrði á sovésku efnahagslífi,
byrði sem því er ólíkt þyngri en
Bandaríkjunum, vegna veikari
efnahags, og hefur þó efnahagur
Bandaríkjanna síður en svo farið
varhluta af vandræðum út af
miklum herkostnaði. Fyrsta mál-
ið á dagskrá hjá Gorbatsjov í
utanríkismálum er því að ná
samkomulagi við Vesturlönd um
áframhaldandi gagnkvæma af-
vopnun, og ekki einungis um
áframhaldandi fækkun kjarna-
vopna, heldur einnig um
minnkun herja væddra svoköll-
uðum venjulegum vopnum.
Dobrynín - sérfróður um banda-
rísk stjórnmál og sérlegur ráðu-
nautur Gorbatsjovs um utanríkis-
mál.
„Gorbamanía“
Viðvíkjandi því síðartalda snýr
Gorbatsjov sér vissulega til Atl-
antshafsbandalagsríkjanna yfir-
leitt, en alveg sérstaklega til
hélstu ríkja á meginlandi Vestur-
Evrópu. I samskiptunum við þau
hefur honum orðið mest ágengt
hingað til. Það fer ekki leynt að
ráðamönnum í París og þó eink-
um í Bonn er þó nokkru hlýrra til
Sovétmanna en kollegum þeirra í
Lundúnum og Washington. í
Vestur-Þýskalandi er talað um
„Gorbamaníu.“ Þar er þessa
stundina fínt að vera hlynntur
Sovétríkjunum og Gorbatsjov.
Persónuþátturinn í sögunni
skyldi aldrei vanmetinn, óg
óumdeilanlegt er að Gorbatsjov
sem persóna hefur mikil áhrif á
þá sögu sem er að gerast. Hann er
óvenjusnjall áróðursmaður og
þykir aðsópsmikill og hrífandi.
Hann hefur því náð góðum ár-
angri í því að stela senunni frá
bandarískum ráðamönnum,
gömlum forseta á förum og frem-
ur sviplitlum frambjóðendum til
forsetaembættis.
Annað meginatriði í vináttu-
sókn Gorbatsjovs vestur á bóginn
er að koma á stórauknum versl-
unarviðskiptum og samstarfi á
sviðum efnahags og tækni við
Vestur-Evrópuríkin, einkum
Vestur-Þýskaland. í því sam-
bandi er Sovétmönnum sérstak-
lega umhugað um að sú nánast
algera sameining Evrópubandal-
agsríkja í efnahagsmálum, sem
fyrirhugað er að verði að veru-
leika 1992, leiði ekki af sér neinar
hindranir í vegi viðskipta Sovétr-
íkjanna við þau. (Sovétríkin eru
ekki ein um þær áhyggjur; þær
hvíla einnig þungt á Bandaríkja-
mönnum og Japönum.) En vera
má að Gorbatsjov geti sparað sér
þann kvíða. Helmut Kohl, sam-
bandskanslari Vestur-
Þýskalands, fullyrti við hann í
Moskvu um daginn að Evrópu-
bandalagið hefði alls ekki á
prjónunum að setja höft á versl-
un við Evrópuríki utan banda-
lagsins og sýndi þann vilja í verki
með því að taka með sér í
heimsóknina um 500 manna
fylgdarlið, þar á meðal fjölda
framámanna í efnahagslífi
Vestur-Þýskalands. Þeir ætla
ekki að missa af því tækifæri til
greiðari aðgangs að gríðarmikl-
um mörkuðum austurblakkar-
innar og auðlindum Sovétríkj-
anna, sem nú virðist gefast.
í þessu felst að af hálfu sovésku
forustunnar hefur Vestur-
Evrópa nú vissan forgang fram-
yfir Bandaríkin, hvað viðvíkur
samböndum út á við. Gorbatsjov
hefur undanfarið talað um Evr-
ópu sem „okkar sameiginlega
heimili“ til að leggja áherslu á
stefnu sína um nánari samskipti
við ríkin í vesturhluta álfunnar.
Ekki þó svo að skilja að Banda-
ríkin verði beinlínis útundan fyrir
því. Skipun Dobryníns, sem kann
á bandarísk stjórnmál öllum öðr-
um sovéskum framámönnum
fremur, í áðurnefnda stöðu,
bendir til þess að haldið verði
áfram af fullum krafti að koma á
bættum samskiptum við hitt risa-
veidið.
dþ.
12 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 19. nóvember 1988