Þjóðviljinn - 03.12.1988, Qupperneq 16

SPURNINGIN'
Er nóg af búöum
Reykjavík?
Björg Björnsdóttir,
sjúkraþjálfari:
Já, hvort það er. Mér finnst þær
eiginlega vera orðnar allt of
margar.
Daníel Olsen,
verslunarmaður:
Nóg?! Alveg feikinóg. Og satt að
segja allt of mikið af þeim.
Guðný Guðgeirsdóttir,
afgreiðslustúlka:
Það er alveg yfirdrifið nóg af búð-
um, og samt er verið að rífa upp
viðbótarhúsnæði fyrir verslanir út
um allan bæ.
Harpa Þórisdóttir,
Ijósmyndari:
Já, það er orðið allt of mikið af
þeim. Ég er mest hrædd um að
verslunin detti alveg niður í
gamla miðbænum fyrir bragðið.
Ester Jónsdóttir,
öryrki:
Ég geri nú lítið af því að fara í
búðir, enda á ég hvorki bíl né hjól-
börur. En það segir sig sjálft að
það er orðið allt of mikið af þessu.
þJÓÐVILIINN
SIMI 681333
Á KVÖLDIN
681348
ÁLAUGARDÖGUM
681663
Aldraðir
Ástæöulaust að leggja
árar í bát
Komin er út ný bók sem ber nafnið Arin okkar ogfjallar um málefni
aldraðra. Ásdís Skúladóttir: Nauðsynlegtað vekja athygli aldraðra á
réttiþeirra. Ekki síðurþörfá að benda þeim á nauðsynþess að bœta
lífi við árin þó að verklokum sé komið
Veistu að Halldóra Jónsdóttir,
saumakona í Reykjavík var
100 ára gömul þegar hún tók þátt
í ratleik aldraðra sem Félag
áhugamanna um íþróttir stóð að
og þegar þetta er ritað stundar
hún leikfimi oft í viku hverri?
Þetta er ein af fjölmörgum spurn-
ingum sem settar eru fram í bók-
inni Arin okkar sem Ásdís Skúla-
dóttir hefur tekið saman um mál-
efni aldraðra.
- Ég hef kynnst því í gegnum
starf mitt að málefnum aldraðra
að það skortir mikið á að þeim sé
öllum ljóst hvaða réttindi þeir
hafa. Það er oft tilviljunum háð
hvers konar upplýsingar aldraðir
fá um réttindamál sín. Það hefur
líka sýnt sig að það er mun
auðveldara að afla upplýsinga
þegar maður veit fyrirfram
eitthvað um málið, sagði Ásdís
Skúladóttirfélagsfræðingur. Hún
hefur langa reynslu af fræðslu- og
upplýsingastarfi m.a. um
hagsmuni og réttindi þeirra sem
komnir eru á miðjan aldur. Það
er Alþýðusamband íslands og
Menningar- og fræðslusamband
alþýðu sem gefa bókina út.
- Þetta er í raun endurútgáfa á
bók sem kom út fyrir fjórum
árum. Ég er búin að vera að viða
að mér nýju efni allt frá því fyrsta
útgáfan kom út, og geri ráð fyrir
að ég haldi áfram að safna, því
svona bók þarf að endurskoða
með jöfnu milli bili, sagði Ásdís
þegar hún gaf sér tíma til að líta
upp, en hún var í óða önn í gær að
ganga frá desember dagskrá
Hana-nú klúbbsins í Kópavogi,
en eins og margir kannast við er
það frístundahópur aldraðra í
Kópavogi sem þekktur er fyrir
frumlegt og skemmtilegt starf
fyrir aldraða.
í bókinni er fjallað um marg-
vísleg réttindi aldraðra og margt
það sem máli skiptir fyrir fólk
sem komið er á miðjan aldur og
þar yfir. Fjallað er m.a. um ýmis
einkenni aldurs og breytingar
sem verða og lífi fólks á efri
árum. Gefin eru góð ráð varð-
andi mataræði og heilbrigt líf, fél-
agslíf og frístundir og rætt um
vinnu og verklok og gefnar marg-
ar ábendingar varðandi híbýli.
Meginefni bókarinnar er þó um
réttindi svo sem almannatrygg-
ingar, lög um málefni aldraðra
og lífeyri úr lífeyrissjóðum. Gerð
er grein fyrir ýmsu sem snertir
fjármál svo sem skatta og vegna
kaupa og sölu íbúða. Bókin er
112 síður prýdd fjölda ljósmynda
og teikninga.
- Það er ekki nóg að aldraðir
þekki öll þau réttindi sem þeim
eru tryggð. Það er ekki síður
nauðsynlegt að vekja athygli
þeirra á því að þó kannski sé
komið að verklokum er ekki
ástæða til að leggja árar í bát. Ég
held það megi segja að aldraðir
ættu alltaf að hafa í huga að bæta
líf sitt með því fyrst og fremst að
taka þátt í félagsstarfi og eða taka
verkefni við sitt hæfi, ég bendi á
að t.d. mörg leikfélög úti á landi
vantar oft fólk til að smíða og
sauma þegar leiksýning er í upp-
siglingu. Þannig mætti nefna
fleiri dæmi hvað aldraðir geta
tekið sér fyrir hendur þegar kem-
ur að því að þeir fari á eftirlaun.
Það er ekki síður nauðsynlegt
fyrir fólk sem komið er af léttasta
skeiðinu að liuga vel að líkaman-
um. Það að taka lýsi og borða
næringaríka fæðu er jafn
nauðsynlegt gömlu fólki eins og
að setja frostlög á bifreiðar, sagði
Ásdís.
Veistu að árið sem Ágústína
Halldórsdóttir, verkakona í
Reykjavík, varð 91 árs gömul,
Ásdís Skúladóttir félagsfræðingur: Bókin Árin okkar er hugsuð sem
handbók fyrir aldraða og aðstandendur þeirra. Mynd Jim Smart.
tók hún svefnpokann sinn og hélt
í háfjallaferð, alls 1600 km. leið
með Félagi eldri borgara í
Reykjavík og nágrenni? Hver
segir svo að fólk þurfi að láta sér
leiðast þó það sé komið á háan
aldur?
-sg
Áar mannkyns
Elds var snemma þörf
Nýjar rannsóknir benda tilþess aðforfeður vorir hafi tendrað bál fyrirl,5 miljón
ára
Vísindamenn nokkrir rannsök-
uðu um skeið innviði Swart-
kranshellisins í Suður-Afríku.
Þeir uppskáru árangur erfiðis
síns, ef marka má grein í tímarit-
inu Náttúrunni, því þeir uppgö-
tvuðu merk nýmæli; sem sagt þau
að eldur var orðinn bestur með
ýta sonum fyrir 1,5 miljón ára en
ekki 1 miljón einsog áður var haft
fyrir satt.
Leifar af sviðnum beinum
komu þeim á sporið. Þær fundust
í jarðvegi undirinnveggjunum og
benda til þess að hellismenn hafi
kunnað að tendra bál og látið það
loga til þess að hrekja óargadýr á
braut, verma híbýli sín og steikja
kjöt antílópa, zebrahesta, vörtu-
svína og bavíana.
í Swartkranshellinum bjuggu
forðum daga tveir ættbálkar
frummanna, Homo erectus og
Australopithecus robustus, ein-
hverntíma á tímabilinu miljón-
einoghálf miljón ára fyrir Krists
burð. Reuter/-ks.
Það tefurhvað þetta
eru fjölskrúðugar
pantanir.