Þjóðviljinn - 01.09.1989, Blaðsíða 18

SKÁK

HELGI
ÓLAFSSON
Kóngsindversk vöm — það er málið
Stundum eru skákáhugamenn og
lengra komnir að barma sér yfir því
að kunna ekkert í byrjunum, einkum
eftir slæmt tap með svörtu. „Ég
komst ekki út úr byrjuninni,“ heyrist
oft eða fékk bara ekki að tefla
skákina.“ Slíkum skákmönnum ráð-
legg ég að leita á náðir kóngsindver-
sku varnarinnar. Þar eru reglumar og
áætlunarbúskapurinn í skínandi góðu
lagi: svartur hirðir ekki um drottning-
arvænginn - þar má hvítur brölta í
friði - leikur Rf6, g6, Bg7, d6, e5
hrókar stutt og fer eftir kenjum hvers
og eins hvernig röðin er á þessu. Þeg-
ar hvítur „lokar“ með d4-d5, víkur
riddarinn á f6 úr vegi fyrir f-peðinu
sem þeysist fram. Síðan er liðið end-
urskipulagt. Bíræfnir riddaraleikir og
peðastormsveit ástunda vopnaskak
fyrir framan kóngsstöðu hvíts.
Gjarnan er fórnað manni á f3, f4 eða
h3, jafnvel drottningunni, og hvítur
verður klossmát. Svona var þetta
a.m.k. fyrir tæpum tuttugu árum þeg-
ar Bobby Fischer var helsti merkis-
beri kóngsindversku varnarinnar og
lágu í valnum hver um annan þveran
Larsen, Taimanov, Gligoric og
Kortsnoj svo að fyrir unga skákmenn
var það nánast trúaratriði að tefla
kóngsindverska vörn.
Eftir að Fischer dró sig í hlé kom
eyða í þróun kóngsindversku vamar-
innar, gömlu jálkarnir Petrosjan og
Kortsnoj með alla sína hernaðar-
tækni söðluðu miskunnarlaust niður
alla hennar dyggu fylgismenn. Það
var ekki fyrr en Bakuundrið, Garrí
Kasparov, fór að gera sig gildan, að
kóngsindverjinn tók að bíta aftur svo
um munaði. En þegar áskorenda -
keppnin 1983 hófst dró Garrí skyndi-
Iega niður flaggið og fór í smiðju til
löngu liðins monthana, sem eitt sinn
ætlaði að verða heimsmeistari, Sieg-
bert Tarrasch. Tarrasch-vömina
tefldi Garrí af slíku og hugmyndaflugi
að þessi leiðinlega byrjun tók brátt
þann sess sem kóngsindverjinn átti
áður í hugum ungra skákmanna.
Er Tarrasch-vömin gafst Kasparov
illa í fyrsta einvíginu við Karpov varð
hann að leita á önnur mið, og aftur er
kóngsindverska vörnin orðin hans
beittasta vopn. Skákunnendur muna
t.d. sigur hans yfir Jan Timman á
heimsbikarmóti Stöðvar 2 í fyrra, en
hún var valin besta skák mótsins.
Hvorki Kasparov né aðrir geta teflt
þessa byrjun án þess að gaumgæfa
skákir gömlu meistaranna. Þó Fisc-
her hafi stutt málstað kóngsindversku
varnarinnar mannna best þá komu
aðrir vissulega við sögu. Júgóslavinn
Svetozar Gligoric var einn af hennar
helstu fylgismönnum og skákir hans
hljóta að teljast til sígildra meistara-
verka. Lítum á hvernig mesti vamar-
skákmaður ailra tíma, Tigran Vartan
Petrosjan var meðhöndlaður á stór-
móti í Júgóslavíu árið 1970, en þar
vann Fischer einn af sínum frægu sigr-
um, varð tveimur vinningum á undan
næstu mönnum:
Belgrad 1970:
Tigran Petrosjan -
Svetozar Gligoric
Kóngsindversk vörn
1. c4 g6
2. R13 Bg7
3. d4 Rf6
4. Rc3 0-0
5. e4d6
6. Be2 e5
7. 0-0 Rc6
8. d5 Re7
9. b4
(Einn fjölmargra möguleika. 9.
Rd2 er vinsælasta um þessara mundir
sbr. skák Karpovs og Kasparovs í
Skellefteá. Þá má nefna 9. Rel, 9.
Khl, 9. a4 og 9. Bd2. Enginn þessara
leikja breytir neinu fyrirætlunum
svarts sem getið var um í upphafi
þessarar greinar.)
9. .. Rh5
10. Rd2 Rf4
11. a4 f5
12. BB g5
13. exfS Rxf5
14. g3 Rd4!l
(Þessi glæsilegi leikur vitnar um af-
burðaskilning á stöðunni. Svartur
lætur mann af hendi, en peðastorm
sveitin á kóngsvæng og fljúgandi færir
biskupar vega liðstapið upp að fullu.)
15. gxf4 Rxf3+
16. Dxf3 g4
17. Dhl?
(Þessi leikur sem má heita dæmi-
gerður fyrir Petrosjan - hann valdi
mönnum sínum oft einkennilega staði
- var gagnrýndur að skákinni lokinni.
Betra var talið 17. Dd3 með hug-
myndinni: 17... Bf518. Rde4 exf419.
f3 gxB 20. Hxf3 Bxc3 21. Dxc3 Bxe4
22. Hxf4 Dg5+ 23. Dg3 Dxg3 24.
hxg3 og jafnteflið blasir við. Fleiri
tækifæri fær varnarmeistarinn ekki.
Gligoric lýkur skákinni á snilldar-
legan hátt.)
17. .. exf4
18. Bb2 Bf5
19. Hfel f3
(Drottningin á ekki beint náðuga
daga á hl.)
20. Rde4 Dh4
21. h3 Be5!
22. He3gxh3
23. Dxf3 Bg4
24. Dhl h2+
25. Kg2 Dh5!
26. Rd2 Bd4!
(Svartur bætir við sóknina með
hverjum leiknum.)
27. Del Hae8!
28. Rce4
(Hvítur átti engan betri leik t.d. 28.
Khl Hxe3! 29. fxe3 Bf3+ 30. Rxf3
Dxf3+ 31. Kxh2Be5+ 32. Kgl Dg4+
og vinnur eða 28. Hxe8 BB+!
o.s.frv.)
28. .. Bxb2
29. Hg3 Be5
30. Haa3 Kh8
31. Khl Hg8
32. Dfl Bxg3
33. Hxg3 Hxe4!
- Petrosjan gafst upp.
Endurreisnin
Eins og í ævintýrinu um Gosa öði-
ast trémennirnir á víðlendum skák-
borðsins líf. Þegar ég renni yfir viður-
eignir heimsbikarmótsins í Skellefteá
sé ég ekki betur en að hvíti kóngurinn
sé á harðahlaupum undan ofsafengn-
um árásum svartstakkanna í hverri
skákinni á fætur annarri. Hin ægilega
vígvéi kóngsindversk vörn hefur sett
stórt strik í reikninginn hjá frægum
meisturum: Anatoly Karpov sté línu-
dans til bjargar sér í skákinni við
Kasparov og heimsmeistarinn sjálfur
slapp naumlega gegn John Nunn. Þá
eru ótaldir þeir sem eiga um sárt að
binda. Valeri Salov steinlá fyrir Nigel
Short og Lajos Portisch dugði í 31 leik
er hann mætti Nunn í 12. umferð.
Forskriftin, sem var gefin í upphafi
þessa greinarkoms er í fullu gildi f
þeirri skák sem er ein af perlum
heimsbikarmótsins:
Lajos Portisch -
John Nunn
Kóngsindversk vörn
1. d4 Rf6
2. RBg6
3. c4 Bg7
4. Rc3 0-0
5. e4d6
6. Be2 e5
7. Be3 h6
8. 0-0 Rg4
9. Bcl Rc6
10. d5 Re7
11. Rel f5
12. Bxg3 fxg4
13. Rc2 g5
14. Re3 Hf4
15. Bd2 Bd7
16. b4 Rg6!
(Nunn hefur enga löngun til að sjá
hvaða endurbætur Portisch gerir á
viðureign hans við Kasparov úr 10.
umferð sem fylgir hér með. Kasparov
- Nunn:
16. .. Df8
svarts: De8-h5, Rh4-B, g4xB, og
Hf4-h4. 1 þeim tilvikum sem hvítur
leikur - Hgl lumar svartur á drott-
ningarfórninni - Dxh2+!, Kxh2
Hh4+ og Hh3 mát!)
19. B
(Það er erfitt að finna betri varnar-
leið. 19. g3 strandar vitaskuld á 19. ..
RB 20. gxf4 Dh5 og vinnur. Svartur
er ávallt tilbúinn að fórna manni eða
hrók. Urmull slíkra uppátækja leynist
í kóngsindversku vörninni.)
19. .. gxB
20. g3 Dh5
S A P 4-Ji JÉ^
17. Dc2 Df7 18. Hacl Hf8 a b c d e f g h
19. Rb5 Hxf2 20. Rxc7 Df4 Þessi staða verðskuldar mynd.
21. Rf5 Bxf5 Hvítur stendur frammi fyrir tveim
22. Hxf2Dxf2+ kostum: að hirða hrók eða riddara.
23. Kxf2 Bxe4+ Hvorugur er góður. Það er meiri
24. Ke2 Bxc2 matur í hróknum, en sennilega hefur
25. Hxc2Hc8 Portisch ekki litist á afbrigðið sem er
26. c5e4 svo einkennandi fyrir þessa byrjun:
(Þessari skák verða ekki gerð skil 21. gxf4 exf4 22. Rf5 Bxf5 23. exf5
hér, en þó bent á að Nunn sneiðir hjá Dg4 24. Hgl Dg2+!! 25. Hxg2fxg3+
gildru Kasparovs: 26. .. Hxc7 27. 26. Kgl Bd4+ og mát í næsta leik.)
cxd6 Hxc2 28. d7! Hc8 29. d6!! og 21. gxh4 Hxh4
hvítur vinnur.) 22. Hf2 og g4
27. Rb5 dxc5 23. Rfl Hh3
28. d6 Rc6 24. Kgl Dg6
29. Hxc5 Hd8 25. Rg3 Hf8
30. Hd5 a6 (H-peðið svarta er komið í start-
31. Rc7 Be5 holurnar.)
32. b5 axb5 26. Rf5 Hxf5!
33. Rxb5 Kf7 (Biskupinn er meira virði en hrók-
34. Ke3 Bxh2 urinn. Þrátt fyrir liðsmuninn er hvítur
35. Kxe4 Ke6 varnarlaus.)
36. Bc3 Bxd6 27. exf5 Bxf5
37. Hxd6+ Hxd6 28. Re2
38. Rxd6 Kxd6 ■ (Þetta er kallað að blíðka goðin.
39. Kf5 g3 Hvítur reynir að stemma stigu við
40. Bg7 Re7+ hótuninni 28. .. g3 29. Hxf3 gxh2+
41. Kg4 Rg8 30. Khl Be4 en „riddarafórnin“ dreg-
42. Kf5 Re7+ ur ekkert úr sóknarkraftinum.)
- jafntefli.) 28. .. fxe2
17. Hcl Rh4 29. Dxe2 Bd3! 30. Ddl g3
18. Khl De8! 31. hxg3 Be4!
(Hér kemur fram kjarninn í áætlun - Portisch gafst upp.
Hjördís Eyþórsdóttir varð fyrst
spilakvenna hér á landi til að sigra í
Opnu stórmóti í tvímenning. Hún og
Jakob Kristinsson bám sigur úr bý-
tum í mótinu á Hallormsstað um síð-
ustu helgi. 28 pör tóku þátt í mótinu,
sem var með barometer-sniði, sam-
tals 81 spil.
Eftir fyrri keppnisdag leiddu gömlu
kempurnar, Aðalsteinn Jónsson og
Sölvi Sigurðsson, en á hæla þeirra
komu Sigurður Vilhjálmsson og Rún-
ar Magnússon og Hjördís og Jakob.
Síðari keppnisdaginn skoruðu
Hjördís og Jakob látlaust og Iitu
aldrei um öxl. Er upp var staðið,
höfðu efstu pör raðað sér þannig:
1. Hjördís Eyþórsdóttir -
Jakob Kristinsson 309
2. Sigurður Vilhjálmssson -
Rúnar Magnússon 190
3. Anna Þóra Jónsdóttir -
ísak Örn Sigurðsson 163
4. Sverrir Ármannsson -
Svavar Bjömsson 110
5. Guðmundur Pálsson -
Pálmi Kristmannsson 90
6. Aðalsteinn Jónsson -
Sölvi Sigurðsson 72
7. Soffía Guðmundsdóttir -
Alfreð Kristjánsson 70
8. Kristján Kristjánsson -
Jóhann Þorsteinsson 60
9. Jón Guðmundsson -
Á tímamótum
Úlfar Guðmundsson 36
10. Hlynur Garðarsson -
Sigurpáll Ingibergsson 34
11. Valgerður Kristjónsdóttir -
Björn Theodórsson 33
12. Ármann Jóhannsson -
Magnús Valgeirsson 19
Mótið fór vel fram, undir öruggri
stjórn Hermanns Lárussonar. Ut-
reikning annaðist Kristján Hauksson.
Næsta Alslemma og sú síðasta í
röðinni að sinni verður í Kópavogi
helgina 16.-17. september. Þegar em
um 16 pör skráð í það mót, en lokað
verður á 28-32 pör. Spilaður verður
barometer, með 3 spilum milii para.
Skráningu annast Ólafur Lámsson í s:
91-16538 og Jakob Kristinsson í s: 91-
623326 og 9114487.
Eftir 33 spilakvöld í Sumarbridge
er staða efstu spilara orðin þessi:
Þórður Björnsson 375, Murat Serdar
329, Lárus Hermannsson 310, Anton
R. Gunnarsson 303, Jakob Kristins-
son 268, Óskar Karlsson 235, Sigurð-
ur B. Þorsteinsson 223 og Gylfi Bald-
, ursson 210.
Sumarspilamennsku lýkur fimmtu-
daginn 14. september.
BRIDGE
.
18 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ
Ólafur
Lárusson
Vestfjarðamótið í tvímenning
verður spilað á ísafirði um þessa
helgi. Spilamennska hefst kl. 13 á
morgun, laugardag. Spilað verður á
Hótel ísafirði. Keppnisstjóri verður
Ólafur Lámsson.
Mótaskrá Bridgesambandsins fyrir
stafsárið 1989 til 1990 liggur nú fyrir;
Bikarkeppni BSÍ, undanúrslit 9.-
10. september og úrslit 22.-23. sept-
ember. Bein lýsing á Stöð 2.
Norðurlandsmót vestra í tvímenn-
ing, 9. sept., á Siglufirði.
Ópið Stórmót í Félagsheimili Kóp-
avogs, 16.-17. sept.
Afmælismót á Isafirði 29.-30. sept.
Stórmót á Akureyri 7.-8. október.
Minningarmót um Einar Þorfinns-
son á Selfossi, 14. október.
Landstvímenningur BSÍ vikuna
16.-20. október.
íslandsmót kvenna og yngri spilara
í tvímenning, 21.-22. október.
Bridgesambandsþing 28. október.
Stórmót í sveitakeppni á Húsavík,
3. -5. nóvember.
Guðmundarmót á Hvammstanga
4. nóvember.
Afmælismót Breiðfirðinga í
Reykjavík, 4.-.5 febrúar.
Bridgehátfð 9.-12. febrúar á Hótel
Loftleiðum.
ístandsmót kvenna og yngri spilara
í sveitakeppni, undanrásir 17.-19. fe-
brúar og úrslit 24.-25. febrúar.
íslandsmót í parakeppni 8.-9. mars
f Sigtúni.
íslandsmót í sveitakeppni, undan-
rásir 22.-25. mars í Lotleiðum.
Úrslit sama móts 11.-14. apríl,
einnig á Loftleiðum.
íslandsmót í tvímenning, undan •
rásir 28.-29. apríl í Gerðubergi.
Úrslit sama móts 12.-13. maf á
Loftleiðum.
Þátttaka í Sumarbridge Bridge-
félags Reyðarfjarðar og Eskifjarðar í
sumar hefur verið mjög góð. 11-18
pör hafa mætt að meðaltali og hafa
jafnvel keppendur frá Vopnafirði lagt
á sig 6 tíma akstur til þátttöku. Lítum
á stöðu efstu manna:
Vinningsstig í dag eru (2-1-0):
Björn Jónsson 306, Kristjan
Björnsson 301, Jónas Jónsson 290.
Heildarstig eftir 12 umferðir eru:
Kristján Björnsson 2550, Björn
Jónsson 2537, Jónas Jónsson 2503.
Hæstu meðalskor eftir 10 umferðir:
Jóhann Þorsteinsson 232.
Hæstu skor á kvöldi:
Kristjan Kristjánsson og Hall-
grímur Hallgrímsson 275.
Tvær sveitir hafa tryggt sér sæti í
undanrásum Bikarkeppni BSÍ. Sveit
Flugleiða, sem sigraði sveit Sigmund-
ar Stefánssonar, og sveit Hjördísar
Eyþórsdóttur (Skrapsveitin) sem sig-
raði Valtý Jónasson. Spil dagsins er
einmitt úr viðureign Hjördísar og
Valtýs, sem spiluð var í síðustu viku,
á Hvammstanga:
S: Á10873
H: Á4
T: ÁKD5
L: D7
S: D9
H: D62
T: 43
L: ÁK10942
Með Hjördísi og Jacqui McGreal, á
þessar hendur, gengur sagnir;
Suður Vestur Norður Austur
1 lauf pass 1 spaði pass
3 lauf pass 3 tíglar pass
3 spaðar pass 4 grönd pass
5 tíglar pass 6 lauf pass
pass pass
Út kom tígull og spaðaíferðin
(drottning af stað) var ekkert vanda-
mál. Falleg slemma, sögð og unnin
hjá þeim stöllum Hjördísi og Jacqui.
Á hinu borðinu varð einhver mis-
skilningur í sögnum og dóu spilararn-
ir í 4 gröndum.
Skrapsveitin sigraði leikinn með
um 50 stiga mun, en áður hafði sveit
Valtýs Jónassonar frá Siglufirði,
slegið m.a. út sveitir Sigurðar Vil-
hjálmssonar Reykjavík og Antons R.
Gunnarssonar R.
Leikur Pólaris og Braga Hauks-
sonar í 8 sveita úrslitum verður vænt-
anlega á sunnudaginn kemur og
leikur Modern Iceland og Samvinnu-
ferða á mánudaginn kemur, báðir
leikirnir í Sigtúni 9. Dregið var í
undanrásum í þessari viku (í gær eða í
dag).
Föstudagur 1. september 1989