Þjóðviljinn - 27.10.1989, Side 22

Þjóðviljinn - 27.10.1989, Side 22
/ Z 3 v— sr S2 ¥ (o 7- iT 8 ¥ 9 JO (s> ISL V- 13 u IS~ 13 U* l > S? 12 // >3 13 e T 9 /9 JÝ S? zo 1S 9 lá> W S! JÝ Zl zx J 7- /? ¥ /? isr r 23 ZH Zé> 5 )°> m- 2? S? Zi JY ZH $ t¥ 1? ? )Z Zo " V 4 13 s? )l )+ 16' 17- 1? Zl 11' sa w )b /Ý /3 i(p s? J9 s~ JT~ V 23 )S 9 )S Y 2 i? S? )Z zz r~ H- )3 V ) isr 2 J7 JS~ V 29 3 0 9 6 7- 13 2 y J b S2 ZT 5 )(> 2 7 9 )/ J6 2f 21 2 /Y <y> 7* 12 s? Z ur iT r k> J5* Z(o V ÝS "h h V H- 3 2 V ZH 2 ¥ y ¥ )Z ZO sr 2 JZ Z2 Y 5" J/ jr s? 32 5“ AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ Krossgáta nr. 67 Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá nafn á götu í Hafnarfirði. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðumúla6, Reykjavík, merkt: „Krossgátanr. 67“. Skilafresturerþrjár vikur. Verðlaunin verða send til vinningshafa. BENGT AKE HÁGER SAMFERÐA UM SÖGUNA Mannkynssaga fyrir efri bekki grunnskóla 3) n 30 22 2 8 fí zt fí H Lausnarorð á krossgátu nr. 64 var Öskjuvatn. Dregið var úr réttum lausnum og upp kom nafn Jóhannesar Jósepssonar, Rauðamýri 4, Akureyri. Hann fær senda bókina Andlit Asíu eftir Rannveigu Tómas- dóttur, sem Mál og menning gaf út árið 1962. FJÖLSKYLDAN Verðlaun fyrir krossgátu nr. 67 eru bókin Samferða um söguna eftir Bengt Ake Hager í þýðingu Sigurðar Hjartarsonar. Bókin var gefin út af Máli og menningu í samvinnu við Námsgagnastofn- un 1987. S2GTRYGGUR JÓNSSON Einelti Einelti er notað yfir það, þegar, einhver einn einstaklingur er of- sóttur af hópi einstaklinga. Mest er um einelti meðal barna og tengist þá þeim stöðum, sem börn eru á. Hér er um að ræða dagheimili, skóla, félags- miðstöðvar og fleiri þá staði, sem börn sækja. Einnig getur einelti átt sér stað meðal fullorðinna, en er sjaldgæfara og ef til vill betur falið, þannig að aðrir verði ekki eins varir við það. Oftast er ein- elti fólgið í stríðni og einangrun á viðkomandi einstalingi, en getur farið langt út fyrir það. í sumum tilvikum er um hreinar ofsóknir og líkamlegt ofbeldi að ræða. Það sem um er að ræða, er félagslegt, eða öllu heldur félags- sálfræðilegt atriði. í öllum hóp- um myndast goggunarröð, eða valdapýramídi. Spurningin er einungis hversu brattur hann er. í hópnum, þar sem mikið jafnrétti og lýðræði ríkir, er prýramídinn frekar flatur og stutt á milli botns og topps. í slíkum hópum er mikil vellíðan, þátttakendur eru örugg- ir um sjálfa sig og stöðu sína í hópnum og hafa ekki þörf fyrir að berjast innbyrðis, eða klifra upp á toppinn. Því flatari sem pýramíd - inn er finnst jú öllum að þeir séu það nálægt toppnum, að þeir hafi enga þörf fyrir að klifra ofar. f hópum, þar sem pýramídinn er frekar brattur, ríkir vanlíðan og óöryggi þátttakenda með stöðu sína og þeir hafa þörf fyrir að klifra ofar og þá í flestum tilvik- um á kostnað annarra. í slíkum hópum ríkir annað hvort einræðisleg stjórnun eða stjórn- leysi. í einræðislegri stjórnun, hafa þeir það best, sem eru á toppn- um, Þeir fá umbun reglulega og það eitt að fylgja foringjanum veitir þeim öryggi. Til þess að tryggja völd sín verður foringinn að höfða beint til einstakra þátt- takenda, annað hvort með því að láta þá vita að þeir standi sig fyrir hann, eða með því að láta vita að þeir geri það ekki. Hann má ekki koma upp þeirri stöðu, að aðrir þátttakendur myndi sterkan kjarna, því slíkur kjarni gæti steypt honum af stóli. Hann reynir því að etja þátttakendum gegn hver öðrum. I þjóðfélögum þekkjum við þetta þannig, að eini hópurinn, sem einræðisherra heldur saman, er herinn, og það er jú herinn, sem ætíð veltir einræðisstjórnum úr sessi. Þess vegna verður einræðisherra alltaf að halda hernum nálægt toppn- um. Þannig er þetta líka í hópum í skólum eða öðrum stöðum hjá börnum. Einræðisherrann hefur alltaf klíku nálægt sér til þess að styrkja sjálfan sig í sessi, en held- ur þeim jafnframt nálægt topp- num. Þeir hafa það bærilegast og þangað reyna aðrir að komast til þess að geta liðið betur í hópnum. í hópum þar sem rfkir stjórn- leysi er þetta svipað, þar sem hópurinn hefur þörf fyrir ein- hverskonar stjórnun, og á meðan hún er ekki til staðar rfkir lögmál frumskógarins til þess að hver og einn geti staðsett sjálfan sig. Þá traðkar hver á öðrum til þess að staðsetja sig ofar í pýradídanum. Á meðan slíkt ástand varir, er pýramídinn mjög brattur og langt á milli botns og topps. Engir standa saman og vanlíðan er mjög mikil. Þegar slíkur hópur hefur náð því að mynda einhvers konar foringja, annað hvort með því að hópurinn þrýstir einhverj- um einstaklingi upp í foringja- stöðuna, eða með því að einhver einstaklingur tekur sér foringja- stöðu, er mikil hætta á því að slík MATUR ÓLAFUR GÍSLASON Enn um smokkfisk Ég hef gert tvær atrennur að smokkfisknum frá Hafliða, sem ég sagði frá í síðasta þætti. I fyrra skiptið gerði ég spaghettisósu úr örmunum og hausunum, sem ég hafði klippt niður, þvegið og sett sérstaklega í frysti. Sósan er ein- föld í matreiðslu: olía á pönnu, nokkur söxuð eða kreist hvít- lauksrif, steinselja, rauður pipar eftir smekk og síðan um það bil 200 gr. af rækjum og álíka mikið af smokkfiski og nokkur saltkorn. Þetta nægir vel í ca. 400 gr. af spaghettí, sem dugar fyrir 5 manns. Ef til er hörpufiskur eða kræklingur gerir hann ekki annað en að bæta sósuna, sem er tilbúin á 10 mínútum. Smokkfisk á pönnu má gera með ýmsum hætti. Stundum hef ég steikt hann með lauk, hvítlauk og indversku karríi og baðað allt saman upp úr hvítvíni, en hér kemur önnur uppskrift fyrir 4: 800 gr. smokkfiskkápur, vel hreinsaðar, örlítið af vínediki, hveiti, hálft glas af jurtaolíu, salt, og ein sítróna. Skerið smokkfiskkápurnar þversum í um það bil sentímet- ersþykka hringi og leggið í vatn sem búið er að blanda með ögn af vínedíki. Hellið vökvanum af eftir 15-20 mín. og leggið fiskinn á þerriblað eða trébretti. Stráið síðan hveiti á fiskinn og setjið í sigti eða þannig ílát að ekki sé of mikið af hveiti á fiskinum. Hitið síðan olíuna á pönnu þannig að hún verði vel heit, og steikið síð- an fiskinn, fáa hringi í einu og veltið honum í sjóðandi olíunni. Hringirnir eiga að vera stökkir og gullbrúnir þegar þeir eru teknir uppúr og settir augnablik á þerr- ipappír þar sem þeir eru saltaðir. Síðan fara þeir beint á diskinn og borðist heitir með kreistum sítr- ónusafa útá. -ólg. stjórnun verði einræðisleg. Ástæðan er sú, að eftir stjórn- leysi, kemur fram mjög sterk ósk um styrka og ákveðna stjórnun, sem þá hættir til að verða einræð- isleg. Við þekkjum þetta mjög vel úr íslensku þjóðfélagi. Hafi efnahagsstjórn farið úr skorðum og kosningar verða strax á eftir, getur næsta ríkisstjórn gert nán- ast hvaða efnahagsráðstafanir sem er án þess að fá mótmæli. „Við viljum gefa þeim tækifæri”. Slíkt gengur hins vegar ekki til lengdar, því vanlíðanin heldur áfram og jafnvel eykst. Þá upp- hefjast mótmæli og verkföll. í barnahópnum gerist ósköp svip- að, nema mótmælin verða ekki eins sterk. Eins og ég ræddi um síðast er hópþrýstingurinn svo sterkur, að fjöldi barna tekur þátt í eineltinu bara til að fá að til- heyra hópnum, og þá eiga þau líka möguleika á að komast ofar í pýramídanum. Einelti á sér sem sagt bara stað, að pýramídinn sé mjög brattur og langt á milli botns og topps. Þá er það sá sem er neðstur í pýra- mídanum, sem lagður er í einelti. Ég held áfram næst. Þeir sem hafa áhuga á aö fræ&ast um eitthvert ákveöiö efni varöandi fjölskylduna geta skrifaö. Merkiö umslagiö: Fjölskyldan; Nýtt Helgarblaö, Þjóöviljanum, Síöumúla 6, Reykjavík. 22 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 27. október 1989

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.