Þjóðviljinn - 08.12.1989, Qupperneq 9

BÓKABLAÐ W
EvuLunu
skrifaði ég af tómri ást
Isabel Allende: Segðu fólkinu þínu að mér hafi þótt dásamlegt að vera á íslandr
Einkaviðtal við chileanska rithöfundinn Isabel Allende
Þriðja skáldsaga Isabel Al-
lende, Eva Luna, er komin út á
íslensku í þýðingu Tómasar R.
Einarssonar. Fyrri bækur henn-
ar, Hús andanna og Ást og
skuggar, hafa notið fádæma vin-
sælda hér á landi, og ekki spillti
heimsókn höfundarins til Islands
haustið 1987, því konan er ein-
staklega aðlaðandi.
Isabel Allende er fædd og alin
upp í Chile en flúði til Venesúela
þegar herforingjastjórnin hrifs-
aði völdin af réttkjörnum forseta
landsins sem lfka var föðurbróðir
Isabel. Hún bjó í Caracas í nokk-
ur ár, en á fyrirlestraferð til
Bandaríkjanna kynntist hún þar-
lendum lögfræðingi og giftist
honum sumarið 1988. Síðan hef-
ur hún búið í litlum bæ fyrir
norðan San Francisco í Kaliforn-
íu, skrifað, haldið fyrirlestra um
bókmenntir og ferðast um heim-
inn til að fylgja skáldsögum sín-
um eftir.
Þegar við hringdum til Isabel
til Kaliforníu spurðum við fyrst
hvort henni hefði orðið meint af
jarðskjálftunum á þessum slóð-
um í haust. Hún fullvissaði okkur
um að svo væri ekki og þá spurð-
um við hvað hún vildi segja les-
endum sínum á íslandi um bók-
ina Evu Lunu. Og gefum henni
orðið.
Best aðgetagert veru-
leikann betri en hann er
„Eva Luna fjallar um hvernig
það er að vera kona og segja
sögur og ég skrifaði hana bara af
því að mig langaði svo til þess.
Báðar fyrri skáldsögurnar skrif-
aði ég vegna þess að ég stóð á
örlagaríkum tímamótum í lífi
mínu, mér leið illa og ég þurfti að
skrifa mig frá því. En Evu Lunu
skrifaði ég af tómri ást!
Þetta er marglagskipt saga -
eins og stór terta! Eva segir frá
ævi sinni, en smám saman fer
manni að detta í hug að hún sé
ekki öll þar sem hún er séð heldur
sé Eva að búa til sína eigin sögu
jafnóðum. Undir lokin komumst
við að því að hún er að skrifa
handrit að sápuóperu fyrir sjón-
varpið - erum við kannski að lesa
það handrit?
Mér hefur líka lengi fundist að
ég sé alltaf að búa til, skálda upp
mitt eigið líf, að það sem fyrir mig
kemur geti ekki átt sér stað, verið
raunverulegt. Það hljóti að vera
skáldsaga eftir mig! Og auðvitað
er það rétt líka, þó að veruleikinn
sé auðvitað partur af sögunni.
Það besta við að vera rithöfundur
er að geta fundið upp nýjan veru-
leika og umskapað þann gamla,
gert hann betri en hann er.“
Höfundurinn rœður
ekki öllu
„Eva Luna er ein af þeim sem
lifir af, og það sem bjargar henni
eru sögurnar sem hún segir. Fyrst
hefur hún býtti á sögum og húsa-
skjóli og mat, seinna hlýtur hún
ást að launum fyrir sögurnar
sínar.
Þegar ég byrjaði að skrifa sög-
una um Evu Lunu átti hún að
verða ástarsaga Evu og Huberto
Naranjo. Sagan átti að vera um
þau, ástir sagnaþularins og
skæruliðans í fjöllunum. Ailt
skyldi stefna að því að láta þau ná
saman að lokum! En því miður
gekk það ekki. Persónuleiki Hu-
bertos þróaðist þannig, hann
varð svo „macho“, svo mikil
karlremba að hann reyndist ekki
góður lífsförunautur fyrir Evu.
Maður getur ekki ráðið öllu þó að
maður sé höfundurinn!
Þegar það rann upp fyrir mér
að þessi maður yrði aldrei stór
hluti af lífi Evu - þá fyrst kom
Rolf Carlé til skjalanna. Steig inn
á sviðið! Fram að því var hann
alls ekki með í sögunni.
Sögu Rolfs fékk ég að gjöf í
Þýskalandi. Á einni ferð minni
þar hitti ég mann sem sagði mér
átakanlega sögu sína. Faðir hans
var sadisti eins og faðir Rolfs og
margt annað er beint frá þessum
manni, en auðvitað bætti ég
mörgu við og skar annað burt af
því sem hann sagði mér. Og þeg-
ar hann var fullskapaður féll
hann eins og flís við rass að lífi
Evu Lunu.“
Danskt hús andanna
- Hvað hefurðu verið að gera
síðan þú laukst við Evu Lunu?
„Þeir sem láSu handritið að
þeirri bók fyrir mig nefndu marg-
ir að þá langaði til að heyra fleiri
af sögunum hennar Evu sem ekki
eru sagðar í bókinni. Og ég er
nýlega búin með smásagnasafn
sem heitir Sögur Evu Lunu.
Fyrsta sagan þar og sú sem kom
öllu af stað er sagan sem Eva
segir Rolf Carlé um stríðsmann-
inn sem þráði aðra fortíð en þá
sem hann átti og keypti hana af
sögukonunni. Smásagnasafnið
kemur út í vor á Spáni og á ensku
næsta haust.“
- Við fréttum það fyrir nokkru
okkur til mikillar furðu að Dani
hefðifengið leyfi til að kvikmynda
Hús andanna ...
„Já, Bille August. Það er saga
að segja frá því. Auðvitað voru
margir leikstjórar í Hollywood
búnir að biðja um að fá að kvik-
mynda Hús andanna, en málið
var að ég fann að þá langaði ekk-
ert til þess í raun og veru. Þeim
fannst það bara góð hugmynd.
Ég var ekkert áfram um að hún
yrði kvikmynduð yfirleitt, ég vissi
hvað hún yrði hryllilega erfið við-
fangs, svo að ég átti ekkert bágt
með að neita þeim.
Svo einn daginn hringdi Bille
August til mín - sem ég þekkti
hvorki haus né sporð á - og sagði
mér að honum fyndist Hús and-
anna yndisleg bók, hann elskaði
hana hreint og beint! Kvikmynd-
in hans um Pelle sigurvegara var
þá ekki komin til San Francisco
og ég hafði ekki séð hana og hann
spurði hvort hann mætti korna og
sýna mér hana! Ég tók boðinu og
hann kom fljúgandi í tveggja
daga heimsókn og við horfðum
saman á Pella. Það er dásamleg
mynd. Ég góndi á hana heilluð og
sagði undir eins og hún var búin:
„Þú mátt kvikmynda Hús and-
anna!“
Bille August er alvörugefinn
maður og mjög fær í sinu fagi, en
ég kunni líka geysilega vel við
hann sem manneskju. Hús and-
anna er afskaplega suður-
amerísk saga, ýkt og yfirdrifin á
alla lund. Danir eru hins vegar
alvarlegir og yfirvegaðir. Ég hef
trú á því að svolítill skandinavísk-
ur svali („scandinavian cool-
ness“) verði Húsi andannaholl-
ur.“
- Ertu byrjuð á nœstu bók?
„Nei, ég er að bíða eftir 8. jan-
úar. Ég hef byrjað á öllum bók-
unum mínum 8. janúar. Ekki það
að ég sé hjátrúarfull, sei sei nei,
þetta er bara dagurinn þegar ég
byrja á bókunum mínum. Já, ég
veit um hvað hún á að verða, en
ég get ekki sagt þér það, þá rýf ég
töfrana."
- En œtlarðu að koma aftur til
íslands?
„Já. Á næstu yfirreið minni um
Evrópu ætla ég að koma til ís-
lands og hafa manninn minn með
mér. Ég er búin að segja honum
að ísland sé furðulegt land, fár-
ánlegt land, eins og tunglið!
Hann hlakkar voðalega til að sjá
það.
Segðu fólkinu þínu að mér hafi
þótt dásamlegt að vera á íslandi
og ég geti varla beðið með að
koma þangað aftur.“
Síða 9