Þjóðviljinn - 08.12.1989, Qupperneq 13

BÓKABLAÐ
Erfiðast aðþuria
aðgefastupp
fyrir ofríkiBreta
Bók um öll landhelgisstríð Islendinga. LúðvíkJósepsson: Ég á von á
að um hana verði harðar deilur
„Landhelgismálið í 40 ár, það
sem gerðist bak við tjöldin, fjallar
ekki bara um baráttu íslendinga
fyrir 50 mflna landhelgi. Ég fjalla
líka um baráttuna fyrir 4 mflna og
12 mílna landhelgi og 200 mflna
efnahagslögsögu. Þetta eru allt
kaflar í sömu sögu,“ sagði Lúðvík
Jósepsson um nýja bók sína sem
fjallar um merkan hluta íslands-
sögunnar á þessari öld: sjálfstæð-
isbaráttu okkar til sjós.
„Ég hafði margsinnis neitað að
taka saman bók um þetta efni og
það var ekki meining mín, uns
mér fannst ég vera skyldugur til
þess. Ekki síst vegna þess að
Magnús Kjartansson hafði komið
reiðu á baráttuna fyrir 12 mflna
landhelgi, skrifað um hana heilan
bækling sem ég nota talsvert í
bókinni. Mér fannst ég þurfa að
gera það sama fyrir baráttuna
fyrir 50 mflunum, safna á einn
stað frumgögnum til þess að
fræðimenn seinni tíma ættu
greiðan aðgang að þeim. En svo
fór að ég tók lfka saman efni um
baráttuna fyrir 4 mflum, 12 mfl-
um og 200 mflum.“
- Hver finnst þér núna að hafi
verið erfiðasti hjallinn?
„Margt var erfitt, en erfiðast af
öllu var þegar Ólafur Jóhannes-
son kom heim með samning við
Breta haustið 1973 þar sem hann
gaf eftir í sambandi við 50 mflurn-
ar. I>á höfðum við unnið barátt-
una bæði á hafinu og í allri um-
ræðu. Viðhorf allra höfðu snúist
okkur í vil - og þá urðum við að
gefast upp fyrir ofríki Breta.
Ólafur gerði þennan samning
upp á sitt eindæmi og við stóðum
allt í einu frammi fyrir gerðum
hlut.“
Verst fer
fyrir Nato
»Égá von á að það verði harðar
deilur um það sem sagt er í þess-
ari bók,“ heldur Lúðvík áfram.
„Ég var beinn aðili að þessum
málum allan tímann, líka árið
1948 þegar landgrunnslögin voru
sett, og ég hafði mótað fastar
skoðanir sem ég túlka áfram hér.
Aðrir hafa ekki sömu skoðanir.
Menn fara auðvitað misjafn-
lega út úr sögunni. Ólafur Thors
kemur allvel út úr henni, Her-
mann Jónasson einnig. Sjálfsagt
kemur engum á óvart að Guð-
mundur í. Guðmundsson kemur
illa út og Ólafur Jóhannesson af-
leitlega, en Einari Ágústssyni er
Ásgeir Blöndal Magnússon
Uppruni orðanna
Ómetanlegt verk um ættir íslenskra orða eftir
Ásgeir Blöndal Magnússon
íslensk orðsifjabók Ásgeirs
Blöndals Magnússonar er fyrsta
verk sinnar tegundar á íslensku.
Þar eru 25000 uppflettiorð, jafnt
úr fornu máli sem nútímaís-
lensku, borin saman við
grannmál okkar, önnur germ-
önsk mál og fjarskyldari mál þeg-
ar þörf er á. Einstök bók fyrir alla
áhugamenn um íslenska tungu.
Ásgeir Blöndal Magnússon
fæddist 2. nóvember 1909 vestur í
Dýrafirði og ólst að mestu upp á
Þingeyri. Hann stundaði nám við
MA, lauk stúdentsprófi þaðan og
síðan cand.mag-prófi í íslenskum
borin vel sagan. Verst fer fyrir
Morgunblaðinu og Nato.
Nato var í spilinu allan tímann
og beitti sér gegn íslenskum
stjórnvöldum. Við vorum í þessu
bandalagi og samkvæmt hug-
myndum þess skiptust ríki í vina-
og bandalagsþjóðir og óvini. En
eins og títt er í bandalögum
reynast þau ævinlega tala máli
hinna stóru og sterku, og Nato
leit alltaf svo á að íslendingar
ógnuðu samstarfinu með því að
taka sér stærri landhelgi. Það
voru ekki Bretar sem rufu sam-
starf vestrænna þjóða með því að
ráðast á okkur; það vorum við
sem áttum alla sök! Þegar varð-
skipin okkar voru að verja ís-
lenska lögsögu voru þau kölluð
„gunboats“ sem réðust á saklausa
breska sjómenn við að draga
björg í bú!“
Bók Lúðvíks er mikið rit, 330
bls., prýdd fjölda mynda.
Lúðvík Jósepsson: Aðrir hafa ekki sömu skoðanir. Mynd: Þórarinn
Óskar Þórarinsson.
fræðum við Háskóla íslands vor-
ið 1946. Þá var hann löngu orðinn
virkur félagi í samtökum sósía-
lista og samdi og þýddi rit um
kenningar sósíalismans. Frá því
að hann lauk prófi var hann
starfsmaður Orðabókar Há-
skólans, sem gefur Orðsifja-
bókina út.
Þegar Asgeir Blöndal Magnús-
son lést sumarið 1987 hafði hann
unnið að íslenskri orðsifjabók
árum saman. Þó að hann fengi
ekki að sjá hana fullbúna mun
hún halda nafni hans á lofti með-
an íslenska er töluð.
SÍÐA 13
Islensk
teiknimyndasaga
Þorri og Sjón leggja saman í Ævintýri Tinnu og Hreins Borgfjörð
Ævintýri Tinnu og Hreins Borgfjörð 1937 heitir
teiknimyndasaga í heilli bók eftir Þorra Hringsson
og Sjón. Þar segir frá dularfullu hvarfi ungra ís-
lenskra drengja og dularfullri komu einkasnekkju
Adolfs Hitlers til Reykjavíkur. Er samband þarna á
milli? Hreinn Borgfjörð rannsóknarlögreglumaður
og bókmenntaséní (eða var það öfugt?) reynir að
komast að því með dyggri aðstoð stelpunnar Tinnu.
Æsileg saga eftir hugmyndaríka unglistamenn.
ElNKASÚtKejA HÍUEkS RKlSltKNSL-
ARA t£)M if'fRR.ADAfe T'lREVKJAVikuR.
6ALKPÓRU YPÍRFoRÍNtJAR, SLÍPSIN5
ÍBOBi RlKÍSStmRNARÍNNAR AUSTofR
iABGUUFOSSi Ot&BiSÍ .”,V\S0 AÚRILU''