Þjóðviljinn - 12.01.1990, Síða 6

Viðskiptamartröð á Krókhálsi
Stöð 2 með öfugan höfuðstól á bilinufrá hálfum til eins miljarðs króna. Litlarsem engar tryggingarfyrir 400 miljón
krónalánihjá Verslunarbankanum. Launþríeykisins sem átti stöðina um 700 þúsund á mánuði
Ævintýrið á Krókhálsi hefur
nú breyst í enn eina íslenska
viðskiptamartröð sem menn líkja
jafnvel við Hafskipsstrandið á
sínum tíma. I Ijós hefur komið að
Stöð 2 hefur frá byrjun verið rek-
in á lánum sem hafa hlaðið utan á
sig en eignir á bakvið eru litlar
sem engar.
Það hefur komið fram að hlut-
afé Stöðvar 2 var 5,5 miljónir
króna. Samkvæmt heimildum
Nýja Helgarblaðsins höfðu
eigendurnir, þeir Jón Ottar
Ragnarsson, Hans Kristján
Árnason og Ólafur H. Jónsson,
einungis greitt rúmar þrjár milj-
ónir af þessum 5,5 miljónum
króna. Þessir menn hafa nú skrif-
að sig fyrir 150 miljón króna hlut-
afjáraukningu, sem tryggð er í
kaupum Reykjavíkurborgar á
Vatnsendalandinu. Hinsvegar er
nú Ijóst að framundan eru mikil
málaferli vegna Vatnsendasöl-
unnar þar sem systkini Magnúsar
Hjaltested og stjúpmóðir hans
gera tilkall til arfsins til jafns á við
Magnús. Bent er á að þegar
Magnús skrifaði undir
kaupsamning við Reykjavík hafi
hann brotið gegn ákvæðum erfð-
askrárinnar. Það bendir því flest
til þess að þremenningarnir Jón
Óttar, Hans Kristján og Ólafur
H. muni ekki geta staðið skil af
150 miljónunum fyrir 5. febrúar
en þá rennur frestur þeirra út til
að hafa gert upp við Eignarfélag
Verslunarbankans.
Öfugur
höfuðstóll
um miljarð
Efnahagsreikningur Stöðvar 2
er í einu orði sagt hrikalegur.
Samtals skuldar stöðin 1,3 milj-
arða króna. Eign stöðvarinnar er
metin á um 800 miljónir króna,
en flestir viðmælendur blaðsins
töldu það mat langt uppi í skýjun-
um, jafn óraunhæft og flest ann-
að við reksturinn. Höfuðstóll
fyrirtækisins er því neikvæður um
hálfan miljarð króna miðað við
þetta mat.
Skoðum hvað býr að baki þess-
um 800 miljónum. Helmingurinn
af því, eða 400 miljónir, mun vera
svokallað dreifikerfi Stöðvar 2.
Hvað felst í því? Annarsvegar eru
það afruglararnir sem rúm 40
þúsund heimili í landinu hafa
keypt. Telja verður útilokað að
ef til gjaldþrots kæmi að gengið
yrði að öllum þessum heimilum
og afrugararnir teknir trausta-
taki. Þá er mjög ólíklegt að hægt
verði að stöðva aðra aðila til þess
að nota þessa afruglara ef fram á
sjónarsviðið kæmi ný sjónvarps-
stöð sem sendi út læsta dagskrá. f
raun og veru er mjög einfalt kerfi
þarna á bakvið, sem menn með
lágmarksþekkingu í rafeinda-
tækni ráða við.
Annar þáttur í dreifikerfinu er
sjónvarpsleyfið, sem ráðherra
veitir. Rúlli Stöðin missir hún
leyfið og ráðherra hefur í valdi
sér hverjum það verði veitt.
Leyfið er því í raun einskis virði.
Hvers virði er þá dreifikerið?
Samkvæmt þessu er það einskis
virði. En lítum þá á í hverju sú
400 miljón króna eign sem eftir
stendur feist. Annarsvegar er þar
um að ræða sýningarrétt sem
Stöðin hefur tryggt sér og hins-
vegar útistandandi skuldir, eink-
um í formi tekna af auglýsingum.
Samkvæmt heimildum Nýja
Helgarblaðsins er stærsti hluti
þess efnis sem Stöðin hefur keypt
myndir sem þegar hafa verið
sýndar tvisvar. Talað er um að
sýningarrétturinn á þeim sé met-
inn á 150-160 miljónir króna.
Telja verður ólíklegt að neinn
hafi áhuga á að kaupa sýningar-
rétt á myndum sem þegar hafa
verið sýndar í tvígang á Stöð 2.
Fari stöðin á hausinn eru þessar
150 miljónir glatað fé.
Hvað stendur þá eftir? Það eru
útistandandi skuldir og sýning-
arréttur á áður óbirtu efni, en
samkvæmt heimildum blaðsins er
það mjög lítið. Samtals er hér um
að ræða 250 miljónir krónur
eignamegin í bókhaldinu og öfug-
ur höfuðstóll hljóðar þá upp á
rúman miljarð.
Litlar sem engar
tryggingar
Skoðum nú aðeins skuldir
Stöðvar 2. Samtals nema þær 1,3
miljarði króna, þar af nam
skuldin við Verslunarbankann
400 miljónum. Þar af eru 225
miljónir króna algerlega óverð-
tryggðar en 175 miljónir með
óskilgreindri tryggingu í eignum
þremenninganna. Hluti af því er
tryggt í sumarbústaðalandi sem
Jón Óttar erfði ásamt móður
sinni og systkinum í Soginu.
Restin hlýtur svo að vera tryggð í
öðrum eignum þremenninganna
og telja viðmælendur blaðsins af
og frá að þeir eigi eignir sem
standi undir þessum tryggingum.
Auk þessarar 400 miljón króna
skuldar við Verslunarbankann
skuldaði Stöðin 900 miljónir ann-
arsstaðar. Þær skuldir eru ekki
bundnar í tækjakosti stöðvarinn-
ar því hann er allur á kaupleigu
og reiknast því ekki með í efna-
hagsreikningum. Ekki er hann í
húseignum því stöðin er í leigu-
húsnæði. Það er því eðlilegt að
menn spyrji sig hvar þessar
skuldir liggi.
Ekki er hægt að benda á neinn
einn stóran aðila því skuldaslóð-
inn virðist liggja út um allt innan-
lands og utan. Ekkert aðhald
virðist hafa verið í fjármálum
stöðvarinnar þar til fyrir rúmu ári
að Verslunarbankinn sá að allt
stefndi í óefni og skipaði Jón Sig-
urðsson, fyrrum framkvæmda-
stjóra Miklagarðs, fjármálastjóra
fyrirtækisins. Eitt fyrsta verk
Jóns mun hafa verið að taka fyrir
plastkortaviðskipti starfsmanna,
en háir reikningar munu hafa
safnast fyrir á þeim, sem enginn
hirti um að greiða. Völd Jóns
náðu þó ekki yfir þríeykið sem
átti stöðina.
Himinhrópandi
laun
Miklar tröllasögur hafa gengið
af launum starfsmanna, einkum
þó þremenninganna. Eitt er ljóst
að þau hafa ekki verið skorin við
nögl, því samkvæmt heimildum
blaðsins var ákveðið að lækka
laun þeirra verulega með
samkomulaginu sem gert við
Eignarhaldsfélag Verslunar-
bankans nú um áramót. Það sam-
komulag gerir ráð fyrir að þeir
hafi 300 þúsund krónur á mánuði
hver, þannig að laun þeirra á
meðan þeir gátu skammtað sér
þau sjálfir hafa verið langt fyrir
ofan allt sem eðlilegt getur talist,
einkum sé það haft í huga að ver-
ið var að byggja fyrirtækið upp úr
engu. Blaðið telur sig hafa all
traustar heimildir fyrir því að
hver þeirra hafi haft laun á bilinu
700-800 þúsund krónur á mán-
uði, séu öll fríðindi reiknuð með.
Þá er ljóst að ýmsir aðrir starfs-
menn hafa verið með mun hærri
laun en gengur og gerist á hinum
almenna vinnumarkaði, allavega
hefur stöðin getað keypt starfs-
menn af öðrum fjölmiðlum, bæði
frá Sjónvarpinu og af blöðunum.
Nú hefur verið tekið fyrir það og
allar nýráðningar stöðvaðar.
Þannig er Þórir Guðmunds-
son, sern hefur verið yfir er-
lendum fréttum á stöðinni, á
leiðinni út. Hann mun ætla sér í
heimsreisu og vinna efni sjálf-
stætt í leiðinni. Enginn nýr maður
verður ráðinn í stað Þóris, heldur
verða tilfærslur innan frétta-
deildarinnar og maður úr inn-
lendu fréttunum sest í stól Þóris.
Lánstraust fyrirtækisins er
þorrið. Þannig veit blaðið fyrir
víst að starfsmenn stöðvarinnar
þurfa að staðgreiða fargjöld hjá
Flugleiðum. Það þýðir ekkert
fyrir þá að mæta með beiðni frá
fyrirtækinu og sömu sögu er að
segja um flest öll viðskipti fyrir-
tækisins.
Myndverið
mjólkað
íslenska myndverið hefur
framleitt mest allt innlent sýn-
ingarefni fyrir Stöð 2. Það má
segja að þessi tvö fyrirtæki séu í
raun eitt og sama kompaníið þó
þau séu sjálfstæð hlutafélög,
enda verða þau sameinuð nú þeg-
ar nýju eigendurnir taka við
stjórn fyrirtækjanna.
íslenska myndverið hefur
heldur ekki farið varhluta af tap-
rekstri og nemur tap þess á síð-
asta ári 60 miljónum króna sam-
kvæmt Morgunblaðinu í gær.
Samkvæmt heimildum Nýja
Helgarblaðsins er tapið þannig
tilkomið að myndverið hefur orð-
ið að selja framleiðslu sína til
Stöðvar 2 langt undir kostnaðar-
verði, til þess að reikningar
stöðvarinnar litu ögn skár út.
Auglýsinga-
viðskiptin
Enn einn anginn af þessu öllu
saman eru auglýsingaviðskipti
stöðvarinnar. Segja heimildar-
menn að enginn hafi yfirsýn yfir
hversu mikið stöðin á eftir að
sýna af auglýsingum upp í úttekt-
ir starfsmanna, en það mun hafa
tíðkast í stórum stíl að starfsmenn
tækju út vörur í fyrirtækjum, allt
frá smáhlutum upp í bifreiðar, og
greitt fyrir það með loforði um
auglýsingatíma, yfirleitt langt
undir gangverði auglýsinga.
Þannig mun einn starfsmaður
hafa verið rekinn nýlega fyrir að
taka út bifreið út á slík loforð.
Óræð framtíð
Þó nú virðist logn eftir fyrstu
hryðjuna er málinu langt því frá
lokið og framtíð Stöðvar 2 enn
jafn óviss og fyrir áramót, þrátt
fyrir að nýir eigendur hafi komið
inn með hlutafé. Dæmið er ein-
faldlega alltof erfitt til þess að 400
miljón króna hlutafjáraukning
ein bjargi fyrirtækinu. Þar þarf
meira að koma til. Og nú hefur
komið í ljós að RÚV íhugar aðra
sjónvarpsrás og hvernig fer þá
fyrir Stöð 2? Stenst hún slíka
samkeppni? Og stenst hún sam-
keppni helgarsjónvarps ef Sýn fer
í loftið? Áskrift að Stöð 2 er nú
rúmar tvö þúsund krónur á mán-
uði og það munar um minna í
heimilisbókhaldi íslenskrar al-
þýðu, einkum ef aðhaldsaðgerðir
verða til þess að dagskrá stöðvar-
innar þynnist enn meira út. _Sáf
6 SÍÐA — NYTT HELGARBLAÐ Föstudagur 12. janúar 1990