Þjóðviljinn - 12.01.1990, Blaðsíða 22

1 T~ 3 ¥— 5 z— 7— ’V y 9 3— 10 II /z 1/2
I3 ¥ H )5 )b /7 ¥ 2 Ið JT~ V 2D V
21 18 (p 5" w~ V zz. z'i ) l zl ji W~
Zl /<? 16, V z T~ l(p >5 V '3 Jt JZ 2</ 79— T~
\tsr V 1! Z/ W~ s? )5 )2 TT * JS n— )2 d
S zs- 3 U 2) 7- 14 4 Zl 2) V 21 IZ
8 28 15 )l 18 IZ 15 V Zh Ift V 18
2 ¥ u /f V 10 /<? 2% V 10 15 15- 7 7
18 ts II f 9 10 V )l ~z~ )Z 12 W 17 íé
II % V z /Á 11 s? 21 )5 ¥ So )8
T~ TT Y T~ 15 V ~h 5 10 3 z /9 l2 V
2 Iz \S 18 l2 /4 V ZB /9 12 )$ )É )8 V
tf <7 is’ 7- 31 SM ** >8 18 /9
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
L
Krossgáta Nr. 78
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá kvenmanns-
nafn. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans,
Síðumúla 6, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 78“. Skilafrestur er þrjár
vikur. Verðlaunin verða send til vinningshafa.
)H l? /2 25 /9 2H 11 3

Lausnarorð krossgátu nr. 75 var Sigurlína. Dregið var úr réttum
lausnum og upp kom nafn Sigríðar Karlsdóttur, Stekkholti 2, Selfossi.
Hún fær skáldsöguna Heltekinn eftir P. D. James í þýðingu Álfheiðar
Kjartansdóttur, sem Mál og menning gaf út árið 1988.
Verðlaun fyrir krossgátu nr. 78
eru Enginn er eyland, ritverk
Kristins E. Andréssonar um tíma
Rauðra penna, menningar-
strauma og bókmenntir and-
spyrnuhreyfingarinnar gegn fas-
ismanum á íslandi og í Evrópu á
millistríðsárunum fram á síðari
heimsstyrjöld. Mál og menning
gaf út 1971.
FJOLSKYLDAN
SIGTRYGGUR
JÓNSSON
Að nióta
Undanfarin ár hefur umræða
um einstaklinginn og fjölskyld-
una aukist nokkuð hér á landi,
sem og annars staðar í vestur-
heimi. Þessi umræða hefur snúist
æ meir um það, sem ég fjallaði
um í síðasta pistli, þ.e. vellíðan
og slökun í stað kapphlaups að
efnislegu takmarki. Líklega hef-
ur þessi umræða alltaf verið til
staðar að einhverju leyti, en að
mínu viti varð hún fyrst almenn í
kringum 1970 með áherslu hippa-
hreyfingarinnar á ást og um-
hyggju í andstöðu við stríðsrekst-
ur og valdabaráttu. „Make love
not war“, voru einkennisorðin.
Líklega eyðilagði hippahreyfing-
in mest fyrir sér með mjög al-
mennri notkun vímuefna meðal
þeirra, sem aðhylltust hreyfing-
una og mjög almennri kröfu um
viðurkenningu stjórnvalda á vím-
uefnaneyslu, sem m.a. átti að fel-
ast í því að cannabisnotkun yrði
ekki lengur talin lögbrot.
Umræðan um vellíðan ein-
staklingsins dalaði nokkuð með
falli hippahreyfingarinnar, en
hefur fengið byr undir báða
vængi á síðustu árum. Hér á landi
hefur hún einkennst af áherslu á
líkamsrækt, andlega iðkun,
óheilbrigði í mataræði og um-
ræðu um streitu og streituvalda
og síðast en ekki síst aukinni um-
ræðu um að einstaklingurinn eigi
að gera eitthvað fyrir sjálfan sig.
Þetta síðasta hefur að mínu mati
vafist svolítið fyrir okkur. Það er
ósjaldan að fólk skilur ekki hvað
ég á við, þegar ég spyr: „Hvað
gerir þú fyrir sjálfa/n þig?“ Sumir
spyrja hreint út: „Hvað áttu
við?“ en aðrir þylja upp hluti eins
og: „Ég stunda sund og leikfimi,
skokka og fer í heilsurækt tvisvar
íviku, kaupi mérfallegföt ogferí
húðhreinsun og snyrtingu reglu-
lega, en mér líður samt ekkert
betur.“
Staðreyndin er nefnilega sú að
við getum gert alla þessa hluti og
miklu meira til með margs konar
hugarfari. Við getum gert þessa
hluti út frá þeirri hugmynd að
þetta sé skynsamlegt, læknar og
aðrir sérfræðingar hafa rannsak-
að þessa þætti og þeir fullyrða að
þetta sé hollt og gott og sumir
ganga svo langt að fullyrða að
þetta sé allra meina bót. Við get-
um gert þetta út frá þeirri hug-
mynd að náunginn í næsta húsi
hefur litið svo vel út síðan hann
fór að stunda þetta og því hlýt ég
að fá heilmikið út úr því líka, og
við getum gert þetta til þess að
slaka á og njóta þess að dúlla svo-
lítið við sjálf okkur og af því að
við erum svo mikilvæg að við
eigum það skilið að eiga stund
fyrir okkur sjálf. Vitanlega geta
allar þrjár ástæðurnar legið að
baki, en ef þá síðustu vantar, er
ólíklegt að viðkomandi fái mikið
út úr þessum hlutum eða upplifi
að honum líði betur eftir á.
Ég hef hitt fólk sem lengi hefur
lagt ofurkapp á þessa hluti, en
þeir eru samt ætíð aukaatriði í
lífinu. Jafnvel að þeir auki á
streituna sem fyrir er, þar sem
einu frítímarnir yfir daginn,
matarhléin eða önnur hlé frá dag-
legu amstri eru notuð til þess arna
og skapa stöðuga tilfinningu fyrir
því að verið sé að stela tíma frá
öðru. Þetta fólk kann að slaka á
og njóta þess sem það er að gera
og því er afleiðingin af allri á-
reynslunni ekki sú sem vonast er
eftir. Ég held að kapphlaup síð-
ustu áratuga við velmegun og
auðæfi hafí fjarlægt okkur frá
þeirri kunnáttu að geta slakað á,
MATUR
ÓLAFUR
GÍSLASON
Lambakjöt
á teini
Ef ekki þarf að matreiða fyrir
marga er einfalt og þægilegt að
grilla matinn á teini. Til eru bæði
teinar eða spjót úr viði og málmi.
Þeir sem eru úr viði eru þægilegri,
því þeir leiða ekki hitann, en þeir
eru einnota. Flestir eldhúsofnar
hafa grill, þannig að hægt er að
grilla í þeim, en auðvitað jafnast
ekkert á við það að grilla á viðar-
kolum á útigrillinu. Eftirfarandi
ætti að duga fyrir fjóra:
Sneiðið 400-500 gr. af fitulausu
lambakjöti (t.d. lærisvöðva) nið-
ur í teninga. Sneiðið 5-6 litla og
stinna tómata í báta og hreinsið
fræin frá. Einnig má nota
laukbáta og niðursneidda papr-
íku á teininn. Ekki skaðar heldur
að þræða sveppi upp á spjótið ef
til eru. Gott er að leggja lauf af
lárviði á milli kjötsins og tómats-
ins eða lauksins á teininum. Strá-
ið salti, pipar og salvíu yfír spjót-
ið og penslið með olíu. Snúið
spjótinu á meðan það er að gril-
last. Þennan rétt á að bera fram á
meðan hann er heitur.
L
upplifað okkur sjálf, til líkama og
sálar og notið þess afraksturs,
sem við þó höfum náð með lífinu.
Hvað er langt síðan þú lesandi
góður tókst þér frí frá daglegu
amstri og sjónvarpsglápi (ég held
að sjónvarpsgláp sé orðið að „at-
vinnu“ hjá alltof mörgum) og
settist niður með góða bók í hönd
eða fallega plötu á plötuspilaran-
um og naust þess að vera til eða
settist niður með maka eða fjöl-
skyldunni og spjallaðir um heima
og geima þrátt fyrir að uppvask-
inu væri ólokið eða uppáhalds-
spennumyndaflokkurinn gekk í
sjónvarpinu? Ef þú skoðar dæm-
ið vel, getur þú þá farið í bað eða
sturtu og slakað á, og notið þess
að gera eitthvað fyrir sjálfan þig,
eða er þetta einungis eitthvað
sem þú verður að gera til þess að
halda líkamanum hreinum og
skýst því í sturtu á meðan kartö-
flurnar sjóða? Hefur það ein-
hverntíma komið fyrir þig, sem
verður að fylgjast með sjónvarp-
inu á hverju kvöldi að missa af
því? Fórstu raunverulega ein-
hvers á mis? Hvað er langt síðan
að þú hefur raunverulega séð
hvernig maki þinn eða börn líta
út? Eða spurt þau um áhugamál
eða spjallað við þau um lífið og
tilveruna? Minn grunur er sá að
þeir séu ansi margir, sem kunna
ekki lengur að njóta slíkra hluta,
heldur lifa svo fastmótuðu lífi að
það að brjóta það upp og breyta
til valdi kvíða í sjálfu sér.
Hefur þú einhvern tíma sagt
við unglinginn þinn: „Þú missir
ekki af neinu þó þú sleppir því
eina helgi að fara út að skemmta
þér.“ Skyldi þessi setning ekki
gilda um margt af því sem okkur
fullorðna fólkinu finnst við ekki
mega missa af? Geturðu auðveld-
lega svarað spurningu eins og:
„Hvað myndir þú gera ef verkföll
lömuðu sjónvarpstöðvarnar í
tvær vikur?“ Er ef til vill kominn
tími til þess að læra að slaka á og
njóta þess til upp á nýtt að vera
til?
Þeir sem haffa áhuga á að ffræðast um eitthvert
ákveðið effni varðandi fjölskylduna geta skrifað.
Merkið umslagið: Fjölskyldan; Nýtt Helgarblað,
Þjóðviljanum, Síðumúla 6, Reykjavík.
22 SlÐA - NYTT HELGARBLAÐj Föstudagur 12. janúar 1990