Þjóðviljinn - 05.10.1990, Qupperneq 16

r~ 2 3 H T— 2 z— H- 7 8 2 5 10 )l 11
TS~ s? \0 TT /0 9 it ;-5- sa Uc J? 18 T~ ¥
9 3 11 W 10 /5 T Y~ V 18 T~
18 }? zv V Ý T £ 3 >£ 21 V- r? 1/ 2V
J0 10 É> 8 r 3 f 22 T~ 2*
9 zi zs1 d £ Zz 8 v J8~ 2 17
9 21- Zsr IS~ 2? 1 21 ?- Up W JD lo 2 JO
!8 2f> T zx 21 2 )o 8 V n 18 II ¥
Z! 1 s? 3V ii s? * 1S r zr V 18 8
s? T~ l 3 10 € 32 5 21 25 12 U JS JS
1("p V 25 3 3 V w~ 18 32 3 /Ý <8 V 2(p
'1 31 3 V S— 2+ 32 n 10 H- 1S ¥ )S U
0 JS~ W~ jJ 2 iy 10 2Z Jb ¥ /s 3
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Krossgáta nr. 116
Setjið rétta stafi í reitina hérfyrir neðan. Þeir mynda þá örnefni. Sendið
þetta heiti sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðumúla 37,108
Reykjavík, merkt „Krossgáta nr. 116“. Skilafresturerþrjárvikur. Verð-
launin verða send tii vinningshafa.
23 22 /7 27 2 3 21 9

Lausnarorð á krossgátu nr. 112 var Rjúpnahæð. Dregið var úr réttum
lausnum og upp kom nafn Steinunnar G. Kristiansen, Njálsgötu O,
Reykjavík. Hún fær senda bókina „Dagbækur William MorriS úr Is-
landsferðum 1871-1873“. Mál og menning gaf út 1973.
Verðlaun fyrir krossgátu 116 eru
„Kvæði" eftir Jakobínu Sigurðar-
dóttur, ný og aukin útgáfa. Mál og
menning gaf út 1983.
Elísabet Berta
Hausthita-
einingar
Það eru ekki mörg ár síðan
pastaréttir fóru að vera á mat-
seðlum okkar hér á íslandi,
heima hjá okkur eða á veitinga-
húsum. En nú eru þeir ákaflega
vinsælir og margir gera pasta
sjálfir heima fyrir. Það er líka
hægt að kaupa ferskt pasta úr
búð fyrir utan allar pastategund-
imar sem fást í pökkum. Spag-
hetti var lengi eina tegundin sem
fékkst og svo auðvitað makka-
rónur, en nú skipta tegundimar
tugum. Hollustan er kannski
ekki alltaf mikil, en svo er
reyndar til spaghetti sem er búið
til úr heilhveiti. Sumum finnst
það reyndar líta dálítið furðu-
lega út, og það datt út úr einni
um daginn að þetta hlyti að vera
endurunnið pasta sem hún sá á
matardiski samstarfsmanns síns.
Endurunninn pappír er jú oft
gulleitari og jafnvel brúnn, og
ég skildi hvert hún var að fara.
En endumnninn mat sjáum við
nú helst í formi plokkfisks eða
þá biksímat úr afgöngum, en
varla spaghettí. Það era til ótelj-
andi pastasósur og flestar era
þær undurgóðar, morandi í kal-
oríum og ótrúlega saðsamar,
enda ofi uppistaðan feitur ostur
og svo rjómi í ofanálag ef skap-
ið er þannig. Mér finnst þetta
freistandi matur í skammdeg-
inu, maður er svo værðarlegur
langt fram eflir kvöldi í haust-
myrkrinu.
Eg kann pastasósu sem í er
notaður skelfiskur og sveppir:
Afhýðið og hakkið tvo
lauka. Látið vatnið renna af 1
dós af skelfisk og 1 dós af heil-
um sveppum, en látið það þó
ekki renna í vaskinn heldur í
skál eða glas. Brúnið í smjöri
lauk, sveppi og 1/2 til 1 tsk. af
karrí þar til laukurinn er mjúkur.
Bætið við þetta hálfum fisk-
seyðistening, stráið msk. af
hveiti yfir og hrærið í 2 dl af
vatni og vatninu af skelfisknum
og sveppunum. Suðan látin
koma upp, soðið í nokkrar mín-
útur og hrært í á meðan. Þetta
má bragðbæta með sýrðum
ijóma, dilli, salti og pipar.
Blandið skelfisknum gætilega
saman við og berið fram með
einhverri tegund af nýsoðnu
pasta og parmesan ost ofaná
eins og alltaf.
Þessa fékk ég að ég held í
Svíaríki, en þá næstu ffá Dana-
veldi.
Þá sker ég niður beikon í
bita og steiki vel, á meðan er
blandað saman í skál fjóram
eggjum, einum hnefa af Parmes-
an osti, tveimur hnefum af rifn-
um, mildum osti, nýmöluðum
pipar og rifhu múskati eða
múskatdufti. Látið vatnið renna
af nýsoðnu pasta og látið það
strax í eggjablönduna og steikj-
andi heitt beikonið látið út í.
Biandið þessu hratt saman og
borðið á stundinni með enn
meira af Parmesan osti.
Nú það skemmir ekki að láta
út í þetta smá rjómalús, þá er
þetta orðið ágætis kaloríusukk.
Aö taka við hjálp...
Foreldrar bama með sérþarfir þurfa að vemda ástarsamband sitt meira en
aðrir.
Og hjálpa til
sjálfur
Móðir misþroska bams skrif-
aði mér og hafði þörf fyrir að
deila reynslu sinni með öðram.
Hafði hún þá sögu að segja, að
hún væri gift kona á framabraut.
Eitt bama hennar hefði greinst
misþroska. Þegar bam þetta nálg-
aðist skólaaldur, vora foreldramir
boðuð æ oní æ til ýmissa sérfræð-
inga til að stuðla að velferð þess.
Að sögn vildu þessir foreldrar
telja sig i hópi ábyrgra foreldra og
gera allt hið besta fyrir bam sitt.
Lögðu þau mikla vinnu í að
skipuleggja, hver færi með bamið
þangað sem það þurfti að sækja
sérþjónustu. Einnig tóku þau sér
alltaf fh', og þá sérstaklega hún, til
að sækja fundi með sérfræðingum
sem veittu ráðgjöf og leiðbeining-
ar varðandi skólagöngu og upp-
eldisaðferðir heimafyrir. Síðan
kemur í bréfinu nokkurskonar
sjálfsgagnrýni á hana sjálfa fyrir
það, að hún hafi í rauninni notað
allan þann tíma sem sérfræðing-
amir vildu nota í fundarsetur um
bamið, en sér finnist hún aldrei
hafa gefið sér nægan tíma til að
vera heima með baminu til að
fara eftir ráðleggingunum.
Frami á kostnaó
bams?
Síðan segist hún hafa verið
svo blinduð af eigin þörfum fyrir
athygþ sem hún hafi talið sig fá
útá sífellt aukinn frama í starfi, en
sjái nú eftir því, að hafa ekki
kastað einhverju af framanum
fyrir róða, ef vera kynni að það
hefði gagnast baminu meira
fyrstu skólaárin, og hún sjálf get-
að notið meiri samvera með því.
Boðskapurinn sem konan
virðist vilja koma á framfæri er
eitthvað á þá leið, að foreldrar
bama með ýmiskonar þroskaörð-
ugleika ættu að hugsa meira um
bömin sín en minna um eiginn
frama.
Það er ekki hlutverk fagfólks í
málefnum fjölskyldunnar að vera
dæmandi eða skilgreina þarfir
fólks fyrir það. Miklu ffemur er
hlutverk fjölskylduráðgjafa fólg-
ið í því að aðstoða fólk við að
gera sér grein fyrir þörfum sínum.
Þær geta verið mjög breytilegar
t.d. eftir því á hvaða æviskeiði
hjónin era. Án þess að hægt sé að
túlka of mikið um fjölskyldulíf
þessarar móður, þá gæti verið að
einmitt það að eiga misþroska
bam hefði aukið á þörf hennar tij
að fá viðurkenningu í starfi. í
þessu sambandi er vert að benda
foreldram misþroska bama á
grein eflir Stefán Hreiðarsson
lækni sem birtist í Morgunblað-
inu þann 3. október s.l. Tekur
hann þar m.a. sem dæmi hvemig
foreldrar einhverfra bama hafi lif-
að eitt söguskeið, þar sem talið
var að einhverfa stafaði af röng-
um uppeldisaðferðum.
Hamingja - ekki
sektarkennd
Oft verður maður sem fjöl-
skylduráðgjafi var við mikla sekt-
arkennd hjá foreldram bama sem
eiga við einhverskonar örðug-
leika að etja. Sektarkenndin er
ekki til þess fallin að næra neitt
heimilislíf. Foreldrar bama sem
eiga við sjúkdóma að etja af ein-
hveiju tagi eða þroskaörðugleika
þurfa öðram foreldram fremur að
huga að sjálfum sér og hvort að
öðra.
Það verður alltaf ákveðið áfall
fýrir foreldra að fá t.d. vitneskju
um að bamið þess sé ekki það
sem kallað er í daglegu máli með-
algreint skólabam. í ræðu og riti
að undanfömu hafa máleíhi þess-
ara bama verið nokkuð mikið til
umfjöllunar. Það gæti verið hugg-
un harmi gegn þeim foreldrum
sem finnst þeir bregðast þessum
bömum sínum, að vita að hvergi
finnst í fjölskyldumeðferðarfræð-
um nokkur bókstafur sem mælir
því bót að foreldrar afneiti sjálf-
um sér, starfi sínu, öðram bömum
sínum, og síðast en ekki síst
maka sínum, þótt eitthvert bama
þeirra eigi við öragleika að etja.
Þvert á móti er homsteinn heil-
brigðs fjölskyldulífs ávallt talinn
ranninn undan rótum hamingju-
samra maka eða foreldris. Hvort
sú „framakona” sem sendi mér
bréfið hér að framan, hefur lifað
um tíma í öfgafullri sjálfhvelfu
við sig eða ferðast gegnum venju-
lega þroskakreppu útivinnandi
móður, læt ég ódæmt. Ef til vill
lifir sú goðsögn í þjóðarsálinni,
að hin eina og sanna Qölskylda sé
maður og kona og tvö böm í eilífu
jafnvægi. Jafnvægi er ekki til
nema sem stundarfýrirbæri, og
fjölskylda þar sem þreyta, ör-
vænting og ýmis vandamál era
óleyfileg, getur ekki orðið langlíf.
16 SlÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 5. október 1990