Þjóðviljinn - 19.10.1990, Síða 15

■R'RRR 4 t?MF,NNING1N
Aðstandendur Leikritsins um Benna, Gúdda og Manna uppi á sviöi. Frá vinstri Ingvar Björnsson lýsing, Gestur Einar Jónasson Manni, Þráinn Karis-
son Benni, Jón St. Kristjánsson póstmaður, Sunna Borg leikstjóri, Hannes Örn Blandon Gúddi og Hallmundur Kristinsson leikmynd. Myndir Páll A.
Pálsson.
Leikfélag Akureyrar
Líflegir
karlar
JT
stundum
Sunna Borg leikstjóri:
Upp úr stendur hversu
sterkum vináttubönd-
um ógæfumennimir
bindast
-Það er erfitt að segja í stuttu
máli hvað það er helst sem
situr eftir að verkinu loknu, en
ég held að það sé hversu
sterk vinátta bindur þá fé-
laga. Hún er óhagganleg,
þeir standa og falla saman,
segir Sunna Borg sem leik-
stýrir Leikritinu um Benna,
Gúdda og Manna hjá Leikfé-
lagi Akureyrar.
-Við byrjuðum að æfa leikrit-
ið í ágústbyrjun. Fyrstu tvær vik-
umar fóru í að lesa handritið og
gera nauðsynlegar lagfæringar á
því. Allar breytingar voru gerðar í
samráði við höfundinn, og gekk
samstarf okkar mjög vel.
Leikritið fjallar um þijá utan-
garðsmenn. Þetta eru aílt líflegir
karlar á stundum. Þeir láta hveij-
um degi nægja sína þjáningu, og
gera sér ekki mikla rellu út af
morgundeginum. Það gengur hins
vegar ekki til lengdar. Leikritið er
fullt af skondnum orðatiltækjum,
og umræður karlanna gerast
stundum heimspekilegar þegar
þeir spjalla saman um lífið og
dauðann. Þrátt fyrir ömurleika til-
veru þeirra byggja þeir skýjaborg-
ir. Gúdda dreymir um að koma af
stað stórútgerð, þótt hann sé ekki
fær um að láta drauminn rætast.
Karlamir em allir miklir og
sterkir perónuleikar, en örlögin
hafa orðið þess valdandi að þeir
em komnir út á þessa vonlausu
braut. í lokin taka þeir afdrifaríka
akvörðun sem er óumflýjanleg,
a.m.k. virðist hún vera það í leik-
ritinu.
Því miður held ég að það sé
mikið af körlum eins og Benna,
Gúdda og Manna í þessum heimi.
Undirbúningurinn hefur
gengið vonum framar, og þrátt
fýrir tafir og veikindi emm við
lengra komin nú en leikrit oft em
á sama tíma, þótt ekkert hafi
hindrað æfingar. Ég er því mjög
ánægð með hversu vel hefur
gengið. Verkið krefst mikils af
leikumnum og textinn er slung-
inn. Mjög góður andi og samhug-
ur hefur verið í hópnum.
Þetta er þriðja verkefnið sem
ég set upp héma á Akureyri. Leik-
húsið héma er mjög skemmtilegt
og vinalegt. Salurinn er heppilega
stór og leikarar ná vel til áhorf-
enda.
Það er fullt af elskulegum
draugum héma, þótt sjálf hafi ég
aldrei orðið þeirra vör. Mér skilst
að þeir séu hér á vappi, öllum
góðum húsum fylgja góðir vættir.
Hjá LA reynum við að höfða
til sem flestra með verkefnaval-
inu, og við leggjum áherslu á ís-
lensk verk. I fyrra vom frumsýnd
þijú íslensk verk, og það sama
verður gert á þessu leikári. Næsta
verkefni Leikfélagsins verður nýtt
leikrit eftir Böðvar Guðmunds-
son, Ættarmótið. í vor verður flutt
verkið Skrúðsbóndinn eftir Björg-
vin Guðmundsson tónskáld i sam-
vinnu við Akureyrarkirkju, þar
sem verkið verður sett upp á
kirkjulistaviku.
Leikritið um Benna, Gúdda
og Manna verður framsýnt í
kvöld hjá Leikfélagi Akureyrar.
Með aðalhlutverkin fara þeir Þrá-
inn Karlsson sem leikur Benna,
Gestur Einar Jónasson leikur
Manna og Hannes Óm Blandon
túlkar Gúdda. Jóni St. Kristjáns-
syni bregður fyrir í hlutverki tor-
tryggins bréfbera. Lýsingu annast
Ingvar Bjömsson, en Hallmundur
Kristinsson hannaði leikmynd.
BE
Benni rífur Manna upp úr landamókinu: Vogaðu þér ekki að snerta hana
Stellu mlna! Þráinn Karlsson og Gestur Einar Jónasson ( hlutverkum
sínum.
Leikrit er líkara lífinu sjálfu
Jóhann Ævar Jakobsson: Eins og þegar tónskáld semur lag
sem síðan heil Sinfóníuhljómsveit flytur
-Leikritið um Benna, Gúdda
og Manna er frumraun mín
sem leikskálds. Eftir mig hef-
ur áður komið út bók fyrir
yngri lesendur, Afi sjóari. Ég
á ekki auðvelt með að skýra
jað af hverju ég fór að skrifa.
Mér þótti samt ástæða til að
talda uppi nafni Akureyrar-
Dæjar sem skáldabæjar. Hér
hefur ekki verið mikið skrifað
undanfarið, segir Jóhann
Ævar Jakobsson höfundur
Leikritsins um Benna, Gúdda
og Manna, sem frumsýnt
verður hjá Leikfélagi Akur-
eyrar í kvöld.
-Leikritsformið varð fyrir
valinu af því að ég held að menn
hafí ekki lengur þolinmæði til að
lesa bækur. Fólk er orðið svo vant
því að horfa á sjónvarp, og getur
ffekar sett sig inn í leikrit en
skáldsögu. Sem höfundur kemst
maður upp með ýmislegt í leikriti
sem ekki væri hægt í bók. Leikrit
er líkara lífinu sjálfu, og formið
hentaði mér betur. Mér fannst ég
getað kafað ofan í efnið. Hreint út
sagt fór ég að skrifa af því að ég
hafði góðan tíma. Mér fannst ég
ekki geta setið aðgerðarlaus. Ég
vil helst aldrei hafa dauðan tíma.
Hveijir em Benni, Gúddi og
Manni?
Það em ógæfusamir menn,
sem allir hafa orðið fyrir slysi ein-
hversstaðar á lífsleiðinni. Benni
og Gúddi em félagar, en við fáum
ekki að vita hvað hefur leitt þá
saman. Þeir hafa ráfað um stefnu-
laust, lent úti á öskuhaugum og
fengið að taka að sér gæslu þeirra.
Manni kynnist Benna þegar hann
fyrir tilviljun stígur af skipi á land
í ónefhdu þorpi. Hann er í leit að
móður sinni, sem er látin. Manna
líkar sambýlið við þá félaga
Benna og Gúdda á haugunum. Þar
þarf hann litið að hafa fyrir lífinu
og getur þambað landa að vild.
Em Benni, Gúddi og Manni
til í verunni?
Ég bjó í Vestmannaeyjum sem
bam og þar þekkti ég menn sem
gætu verið á sviðinu í verkinu.
Mér þykir ástæða til að vekja at-
hygli á því, að það er til fólk sem
er illa statt og ógæfusamt. Þegar
ég elst upp í Eyjum stendur strið-
ið yfir, og þá var mikil fátækt og
mikill drykkjuskapur. Hann var
þá litinn öðrum augum en í dag,
nú telst hann til sjúkdóma og
menn fá hjálp til að lækna sig af
drykkjunni. Þess ber að geta í
framhjáhlaupi að ég er 53 ára
gamall, og hef því lifað margt og
kynnst mörgum. Auk þess starf-
aði ég í lögreglunni hér í bæ í þijú
ár, þá hittir maður ýmsa menn,
þótt hér sé engin fátækt.
framtíð mannsins?
Leikritið lagði ég inn í fyrra
vetur, og einhvem neista hafa þau
séð í þvi fyrst ákveðið var að setja
það upp. Textinn hefur breyst af-
skaplega mikið. Fyrst eftir að
leikritið var lesið yfir komu þau
með athugasemdir og gagnrýni
hér og þar, og fóm fram á breyt-
ingar. Samstarf mitt við hópinn
hefur verið afskaplega gott og
/
Jóhann Ævar Jakobsson höfund-
ur Leikritsins um Benna, Gúdda
og Manna.
skemmtilegt. Þau hafa verið
óvægin við mig. Ég breytti text-
anum og orðalagi þar scm þau
lögðu það til, enda er þetta allt svo
nýtt fýrir mér. Maður þykist vita
allt, en kemst að því þegar á
hólminn er komið að það er ekki
svo. Eins og ég sagði er leikhúsið
alveg nýtt fýrir mér, og kannski
hefur það verið forvitnin sem rak
mig til að skrifa leikrit, þótt það sé
ekki gott að segja, því að þetta er
margslungin blanda margra þátta.
Þegar ég ákvað að leggja leik-
ritið undir leikfélagið fór ég með
það á pósthúsið. Þar hitti ég Sig-
urð Hróarsson leikhússtjóra og
rétti honum umslagið. Ég beið
svo bara rólegur. Fór í sumarfn til
Danmerkur, og þangað hafði son-
ur minn samband við mig og
sagði að leikfélagið ætlaði að at-
huga verkið nánar.
Hefur leikritið einhvem boð-
skap?
Mér hefur nú dottið ýmislegt í
hug, en fólk verður að finna það
út sjálft. Þó má ég til með að
nefna eitt í sambandi við boð-
skapinn. Eins og áður sagði gerist
það á öskuhaugunum, og mætti
túlka verkið á þann hátt að verði
ekkert að gert, þá verða ösku-
haugar ffamtíð mannsins.
Ég er feikilega ánægður með
útkomuna. Það má segja um mig
sem leikskáld að ég sé eins og
tónskáld sem skrifaði eitt lag og
fýlgdist með því hvemig annar
maður útsetti það og stjómaði svo
heilli hljómsveit sem léki verkið.
BE
Föstudagur 19. októberí 1990 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 15