Þjóðviljinn - 17.04.1991, Síða 13

SMÁFRÉTTIR

YlÐHOBF
Skautasveilinu lokað
Ákveðið hefur verið að loka
skautasvellinu í Laugardal frá
og með 22. apríl. Síðasti opn-
unardagur verður sunnudag-
urinn 21. apríl. Fram að helgi
verður svellið opið frá kl. 17 til
22 en laugardag og sunnudag
frá kl. 13 til 18. Gert er ráð fyr-
ir að svellið verði opnað aftur
1. nóvember.
Fyrirlestur um geðklofa
Síðasti fyrirlestur vetrarins,
sem félagið Geðhjálp stendur
fyrir, verður fimmtudagskvöld-
ið 18. apríl kl. 20.30. Margrét
Bárðardóttir sálfræðingur flyt-
ur fyririestur um geðklofa. Fyr-
iriesturinn verður á Geðdeild
Landsspítalans i kennslustofu
á 3. hæð og hefst kl. 20.30.
Allir velkomnir. Aðgangur
ókeypis.
Spilakeppni eldri borgara
Önnur umferð i þriggja kvölda
spilakeppni Félags eídri borg-
ara í Kópavogi, verður að
Auðbrekku 25 föstudags-
kvöldið 19. apríl kl. 20.30.
Dans á eftir að venju. Allir vel-
komnir.
Björgvin Halldórsson
Rokkað á himnum
Hótel (sland hefur nú sýnt
stórsýninguna „Rokkað á
himnum" fyrir fullu húsi síðan í
september í fyrra. Sýningin er
byggð á 10 gullaldar árum
ameríska rokksins frá 1954 til
1964. Kjarni sýningarinnar eru
70 ógleymanleg lög úr gamla
djúkboxinu en inn á milli flétt-
ast lltil saga um sálina hans
Jóns og Gullna lið rokkaranna
sem rokka ofar skýjum. Höf-
undar sýningarinnar eru Björn
G. Björnsson og Björgvin Hall-
dórsson en hann er einnig
meðal söngvara sýningarinn-
ar. Hljómsveitin Stjórnin leikur
undir en dansar eru eftir He-
lenu Jónsdóttur.
Stöðugleiki í efnahagsmálum,
samstaða um nýja fiskveiðistefnu
Kristinn H. Gunnarsson,
bæjarfulltrúi Bolungar-
vík er í fyrsta sæti á
framboðslista Alþýðu-
bandalagsins í Vest-
fjarðakjördæmi.
I þessum kosningum eru menn að
kjósa um þann stöðugleika í efnahags-
málum sem rikt hefur undanfarið eða
glundroðann sem íhaldið leiddi yfir
þjóðina fyrir 1988.
í öðru lagi er verið að kjósa um
launamál. Alþýðubandalagið leggur
mikla áherslu á lífskjarajöfhun með
það að markmiði að ná kaupmættinum
upp á næstu tveimur árum.
I þriðja lagi er kosið um sjávarút-
vegsmálin. Alþýðubandalagið telur
nauðsyn þess að breyta fiskveiðistefn-
unni blasa við öllum þeim sem á annað
borð vilja af ástandinu vita. Við viljum
ffeista þess að ná samstöðu um nýja
fiskveiðistefnu á þeim grunni sem Al-
þýðubandalagið hefur samþykkt. En
við bendum líka á nauðsyn þess að
breyta kvótakerfinu á meðan við þurf-
um enn að búa við það. Þar á ég við
hugmyndimar um að tengja kvótann
byggðunum, þannig að tryggt sé að
veiðiheimildir séu ekki seldar úr
byggðalögunum og grundvellinum þar
með kippt undan tilveru þeirra og lífs-
afkomu fólksins.
Svo virðist sem fjöldi aðila hafi
tekið upp þessar hugmyndir Afþýðu-
bandalagsins um byggðakvóta. Forysta
okkar gæti því skilað sér í lífsnauðsyn-
legum lagfæringum á kvótakerfinu á
meðan unnið er að því að ná samstöðu
um nýtt form fiskveiðistjómunar.
Byggðakvótann má útfæra á ýmsa
vegu og til dæmis er ekki sjálfgefið að
hann sé bundinn við einstakar byggðir
heldur tengist stærri svæðum. Við
leggjum einnig áherslu á að handfæra-
veiðar verði teknar út úr kvótakerfinu
og settar eingöngu í banndagakerfi.
í fjórða lagi er nú verið að kjósa
um samgöngu og byggðamál. Alþýðu-
bandalagið vill gera stórátak i sam-
göngumálum á þessum áratug og við
emm að óska eftir umboði til að koma
þeim málum í framkvæmd. Við getum
vísað til jarðganganna sem dæmi um
hvað við leggjum mikla áherslu á úr-
bætur í samgöngumálunum. Þetta er
eitt mesta byggðamálið í dag að bæta
samgöngur milli sveitarfélaga.
Annað stórt byggðamál er aukin
menntun út á landsbyggðinni. Ég
minni á að nú er tilbúinn samningur
milli menntamálaráðuneytisins og
sveitarfélaga á Vestfjörðum um Fram-
haldsskóla Vestfjarða. Þetta er mikið
hagsmunamál og færir framhalds-
menntunina í ríkara mæli heim í héruð.
Framhaldsskólinn á að starfa út um allt
kjördæmið og áhersla verður lö,gð á
fullorðinsfræðslu og annað slíkt. Eg tel
að Alþýðubandalagið hafi sótt veru-
lega á í Vestfjarðakjördæmi og það er
greinilegt að áherslur okkar í ýmsum
Kristinn H. Gunnarsson
byggðamálum hafa fallið í góðan jarð-
veg. Vestfirðingar eru betur meðvitaðir
um það en oft áður að Alþýðubanda-
lagið er virkilegur landsbyggðarflokk-
ur.
Verk ráðherra flokksins eru nú að
skila sér, bæði gagnvart landinu i heild
og einstökum kjördæmum.
Muntu ná kjöri?
í sjálfix sér er ekki hægt að fiill-
yrða neitt, en viðtökumar hafa verið
þannig að ég tel raunsætt að reikna
með að það muni hafast.
-»g
„Að ljúga
með þögninni“
S ævistarfi Árna prófasts Þór-
arinssonar sem Þórbergur
Þórtjarson færði í letur kall-
ar Árni það „að Ijúga með
1iögninni“ þegar mannfólkið
eiðréttir ekki ósannindi þó
það viti betur. Því miður
virðist þetta vera ótrúlega áber-
„Fréttastofa" Stöðvar 2 hefur ekki
minnst einu orði á gífurlega hækkun
byggingarkostnaðar ráðhúss í Reykja-
vík (þ.e. hækkun upp á 1.400 miljónir)
þrátt fyrir nýlegar upplýsingar um það
ffá borgaryfirvöldum sjálfum. Hún
hefur ekki heidur minnst á að þrátt fyr-
ir þetta heldur Davíð Oddsson borgar-
stjóri því ffam að hækkun kostnaðar
við byggingu hússins „verði um 20%
meiri en gert var ráð fyrir í upphafi“
þó að þeir hafi upplýsingar i höndun-
um sem sýna að kostnaðurinn hefur
þegar farið 107% ffam úr áætlun og
þrátt fyrir umfjöllun um þetta í blöðum
og þrátt fyrir að hafa fengið sendar
fféttatilkynningar um málið. Þetta ætla
þeir ef til vill að geyma þar til eftir
kosningar eða gleyma bara alveg. Al-
menningi kemur þetta náttúrlega ekk-
ert við að þeirra mati. Þetta er svo
sannarlega að ljúga með þögninni.
Fréttastofa ríkissjónvarpsins hefur
heldur ekki leiðrétt og upplýst fólkið
eins og henni ber að gera að mínu mati
þegar hún veit betur. Hún birti þó við-
tal við Guðrúnu Pétursdóttur forsvars-
mann samtakanna Tjömin lifi þann 25.
febrúar síðastliðinn, en leyfði aðstoð-
arborgarverkffæðingi að villa um fyrir
almenningi með því að bera saman
áætlaðan byggingarkostnað nú við
áætlun sem gerð var löngu eftir að
ffamkvæmdir við byggingu ráðhúss
hófust til að fá út „hæfilega" hækkun.
Þeir hafa fengið gögn sem sýna fram á
þessa gífurlegu hækkun og gætu auk
þess lesið um þetta i blöðum (t.d. í
greinum undirritaðs í DV 5. mars og
19. mars sl.) og hafa fengið senda um
þetta fféttatilkynningu og vita því bet-
ur. Það virðist vera tilfellið að þeir ótt-
ist að „styggja" borgarstjóra og geyma
þetta þar til eftir kosningar eða gleyma
bara alveg. Er þetta sjónvarp fyrir fólk-
ið í Iandinu eða einhvem forréttinda-
hóp?
Ef frétt á annað borð kemur þá er
íslenska aðferðin að útvatna hana svo
almenningur skilji ekki hvað talað er
um eins og í ofangreindu tilfelli því
það heitir að gæta „hlutleysis". Hér er
ég ekki að saka einstaka fféttamenn
heldur finnst mér þetta vera heildar-
áhrif ffétta hér á landi í allt of mörgum
málum. Ég álít að fféttamenn eigi að
skoða mál sjálfir og fylgja þeim eftir
þótt það geti oft verið erfitt en láti ekki
aðila komast upp með útúrsnúninga.
Grundvallarspumingar um aðal- og
aukaatriði og mismun á nokkmm milj-
ónum eða þúsund miljónum skiptir
fólk að sjálfsögðu miklu.
Undirritaður hefur sýnt ffam á að
skattar hafa stóraukist í stjómartíð
Davíðs Oddssonar sem borgarstjóra
þrátt fyrir síendurteknar fullyrðingar
hans i fjölmiðlum um að hann hafi
lækkað skatta. Þetta kemur fram í
greinum undirritaðs í DV síðasta
fimmtudag og í grein sem mér var lof-
að að birtist í Mbl. eigi síðar en 16/4
'91. Borgarstjóri gengur meira að segja
svo langt að ætlast til að vera kosinn til
æðstu embætta hjá þjóðinni út á þetta
„affek“ sitt. Ég ber þar saman árin
1981 og 1989 en fyrra árið er síðasta
heila ár vinstri meirihlutans í Reykja-
vík en það síðara er nýjasta árið með
endanlega álagningu. Þetta byggi ég
allt á gögnum útgefnum af borgar-
stjóm Reykjavíkur. Á þessum tíma
hefur útsvar á mann hækkað um tæp-
lega 27% umfram verðlag. Fasteigna-
skattar á hvem íbúa í Reykjavík hafa
hækkað um heil 39% á föstu verðlagi.
Aðstöðugjöldin hafa þó hækkað enn
meira eða um tæplega 70% á hvem
einasta íbúa í Reykjavík á föstu verð-
lagi. Það er ekkert skritið að skattar
hafi aukist á Reykvíkinga eins og
bmðlað hefur verið með fé almenn-
ings. Það er nefnilega ekki hægt að
halda ffam að ffamkvæmdir hafi aukist
gífurlega í borginni þrátt fyrir lækkun
skatta eins og borgaryfirvöld hafa gert.
Hvaðan komu þá peningamir? Vom
þeir galdraðir í borgarsjóð?
Davíð Oddsson segir í annarri
málsgrein í nýjum kosningabæklingi
sinum sem nú er að berast landsmönn-
um: „Til að breiða yfir stjómleysið
velja vinstri menn þá einföldu leið að
seilast ætíð dýpra ofan í vasa skatt-
borgaranna". I Ijósi þess hver segir
þetta myndu skátamir í spaugtofunni
nú trúlega horfa hvor á annan og segja:
„Vá!“
I tíð núverandi rikisstjómar hafa
skattar hækkað mikið en það hefur þó
verið viðurkennt og mikið um það
fjallað í fjölmiðlum.
Ég hef skorað á samtök launþega
og vinnuveitenda og stofnanir eins og
Hagffæðistofnun Háskóla íslands og
Þjóðhagsstofhun að hafha eða staðfesta
tölur mínar um skatta á Reykvíkinga.
Hafa skattar á Reykvíkinga á stjómar-
tima Davíðs Oddssonar hækkað eins
og ég segi, eða lækkað eins og borgar-
yfirvöld segja? Ég skora á þá að þeir
upplýsi almenning fyrir kosningar því
þar er meðal annars kosið um skatta-
mál því „árangurinn" í Reykjavík er
einmitt eitt af áhersluatriðum formanns
stærsta flokks landsins í þessari kosn-
ingabaráttu.
Nú er það spumingin hvemig og
hvort fféttastofur sjónvarpsstöðvanna
upplýsa almenning um skattana og
byggingarkostnað ráðhúss líka og
raunar hvemig allir fjölmiðlar fara
með mál þessi næstu daga.
Höfundur er hagfræðingur
Tvískinnungur
í umhverfismálum
A Dr. Ólafur R. Dvrmundsson skrifar
Stofnfundur félags um
heilbrigðislöggjöf
Stofnfundur félags um heil-
brigðislöggjöf verður haldinn í
dag kl. 16 í fúndarherbergi í
G- álmu Borgarspítalans (í
kjallara). Að félagsstofnuninni
lokinni verður sótt um inn-
göngu (International Associ-
ation for Medical Law, sem
heldur níunda ársfund sinn í
Belgíu á sumri komanda.
Gísl frumsýndur á
Blönduósi
Leikfélag Blönduóss frumsýnir
( kvöld leikritiö Gísl eftir
Brendan Beham í leikstjóm
Ingu Bjarnason. Alls hafa um
30 manns tekið þátt í undir-
búningi sýningarinnaren leik-
arar eru 16. Aöalhlutverk eru í
höndum þeirra Sveins Kjart-
anssonar, Kolbrúnar Zophon-
íasdóttur og Jóns Inga Einars-
sonar. Leikmynd er eftir Hjör-
dísi Bergsdóttur myndlistar-
mann, lýsingu hannaði Ingvar
Björnsson Ijósameistari Leik-
félags Akureyrar og búninga
gerði Unnur Kristjánsdóttir.
Ekki er fyrirhugað að sýna
nema á Blönduósi en þar er
sýnt í Félagsheimilinu við ein-
ar þær bestu aðstæður sem
eru hjá áhugaleikfélögum á
landinu.
Oft er að því vikið í ræðu
og riti að gróður- og
jarðvegseyðing sé
mesta umhverfisvanda-
mál þjóðarinnar. Vera
má að það sé mesta
„sýnilega“ vandamálið, en hætt er
við að mengun ýmiss konar sé í raun
alvarlegra mál, ekki síst þegar litið
er til framtíðar.
Margt bendir til þess að unnt verði
að draga mjög úr eyðingu gróðurs og
jarðvegs á komandi árum, en mengun-
in fer stöðugt vaxandi, sérstaklega í
þéttbýli. Taumlaus markaðs- og
neysluhyggja, hagvaxtarkapphlaup og
aukin iðnvæðing auka mengunina, það
er greinilegt víða erlendis, og við erum
á sömu braut ef ekki verður gripið til
viðeigandi ráðstafana. Það verður að
takast á við orsakir mengunar og ann-
arra umhverfisspjalla, ekki nægir að
bæta úr afleiðingunum.
Það hefúr vakið athygli mína um
langt árabil hve þéttbýlisbúar eru dóm-
harðir og jafnvel reiðubúnir að mæla
með róttækum aðgerðum til að
stemma stigu við jarðvegseyðingu.
Sist skal það lastað og að sjálfsögðu er
vaxandi áhugi á landgræðslu og skóg-
rækt fagnaðarefhi. En það vekur stund-
um furðu hve grunnt þessi áhugi ristir,
og það er æði algengt að fólk Iíti að-
eins til eins eða tveggja þátta sem geta
haft áhrif á ástand gróðurs og jarðvegs,
t.d. lausagöngu eða ofbeit búfjár. Við-
horfin reynast oft afar einhæf og sömu-
leiðis umræðan, m.a. í fjölmiðlum.
Stórvirkjanir og stóriðja eiga
greinilega sterk ítök í hugum margra
enn í dag, sérstaklega í þéttbýli. Við
sem búum á höfuðborgarsvæðinu ætt-
um að líta okkur nær. Það er m.a. vit-
að, þótt ekki sjáist með berum augum,
að blýmengun í grasi er orðin mikil í
Vatnsmýrinni við Hringbraut og gróð-
ur í hraununum suður við Straumsvík
er verulega flúormengaður. Ekki bætir
slíkt ástand umhverfisímynd okkar í
hugum erlendra ferðamanna.
Mér er ljóst að allir stjómmála-
flokkar hér á landi sýna ýmsum þáttum
umhverfismála vaxandi áhuga. Þeir
vilja gjaman skreyta sig með grænum
lit á tyllidögum og fyrir kosningar, en
enginn þeirra, nema Kvennalistinn,
fylgir þó alhliða „grænni" stefnu.
Stöku ffambjóðendur í flestum eða öll-
um flokkum kunna án efa góð skil á
„grænni" hugmyndaffæði, en sjónar-
mið þeirra eru hvorki áberandi í
stefnuskram né í málflutningi flokk-
anna. Það sýna m.a. álversumræðumar.
„Grænu" málin falla í skuggann fyrir
hagvaxtarsjónarmiðum og virðist ekki
mikill munur á flokkum, hvort sem
þeir hafa kapítalisma eða sósíalisma að
leiðarljósi.
Til að takast á við umhverfismálin
í heild alveg ffá grunni þarf hugarfars-
breytingu. Þá kemur til kasta hinnar
„grænu“ hugmyndarffæði sem nýtur
vaxandi hylli meðal þeirra sem líta
umhverfismálin alvarlegum augum.
Það er eðlilegt að á brattann sé að
sækja þar sem hefðbundnar hagffæði-
kenningar eru alls ráðandi. Vaxandi
markaðshyggja, sem sumir kalla frjáls-
hyggju, bætir ekki ástandið nema síður
sé. Enn ræður efnishyggjan ferðinni.
„Grænir'* flokkar, helstu boðberar
samnefhdrar hugmyndaffæði, eiga nú
þingmenn á um 20 þjóðþingum víða
um heim, en sá fyrsti var kjörinn á
þing í Sviss 1979. Þróunin hefur verið
ör. Þrátt fyrir ýmsar hrakspár em því
„græn“ stjómmál í sókn víða. Nýlega
unnu finnskir græningjar mikinn kosn-
ingasigur.
Ástæða þess að ég vík hér að
„grænni" hugmyndaffæði og „græn-
um“ stjómmálum er m.a. sú, að færi
fólk að skoða umhverfi og náttúruauð-
lindir í vistrænu samhengi, færi að
hugsa um þau mál í heild ffemur en
aðeins afmarkaða þætti þeirra, þá
myndi tvískinnungur í umhverfismál-
um hverfa smám saman. Grænt fram-
boð, hið fyrsta hér á landi með um-
hverfismál i fyrirrúmi, vakti athygli
við borgarstjómarkosningamar í
Reykjavík vorið 1990. Nú kveða þessi
grasrótarsamtök sér aftur hljóðs fyrir
Alþingiskosningamar í vor. Grænt
framboð telur tímabært að tekist verði
á við umhverfismálin f heild; náttúm-
vemd, hagræn sjónarmið, þjóðfélagið
o.s.ffv., í stað þess að einblína á af-
markaða þætti eins og tiðkast hér á
landi. Grænt framboð boðar alþjóð-
lega „græna“ hugmyndafræði sem
sniðin er að íslenskum aðstæðum. Þeir
sem í raun og vem vilja taka umhverf-
ismálin föstum tökum og gefa þeim
forgang geta því kosið fyirstu „grænu“
alþingismennina í vor.
Höfundur er landsráðunautur 1
landnýtingu hjá Búnaðarfélagi
Islands og stuðningsmaður
„Græns framboðs“.
Síða 13
ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 17. apríl 1991