Þjóðviljinn - 11.05.1991, Blaðsíða 11

„Mesta ósamkvæmi Alþýðu-
flokksins felst að sjálfsögðu í 10
ára stjómarsamstarfí hans við
sjálfstæðismenn. Ég dreg enga
dul á, að ég er andstæðingur við-
reisnarstjómarinnar, ekki íyrst og
ffemst vegna þess að ég vilji for-
dæma allar aðgerðir hennar, held-
ur vegna þess, að enginn hug-
sjónalegur ggrundvöllur er íyrir
samstarfi jalhaðarmanna og
íhaldsmanna í rikisstjóm. Al-
þýðuflokkurinn hefur í rauninni
ekki komið ffam neinum af sínum
stefnumálum. Ljóst er að þátttaka
Alþýðuflokksins í ríkisstjóm
stendur beinlínis í vegi fyrir sam-
einingu jafnaðarmanna i einn
flokk, því að leiðin til sósíalism-
ans liggur ekki um bæjarhlað
íhaldsins.“
Hannibal bendir á að einasta
vonin til þess að Alþýðuflokkur-
inn hverfí aflur til síns fyrra hlut-
verks sé að hann verði fýrir áfalli
i næstu kosningum.
„Sósíaldemókratar em lang
fjölmennasti pólitíski skoðana-
hópurinn á Islandi. Þá er að finna
í öllum flokkum. Það hefur verið
hlutverk Alþýðuflokksforystunn-
ar fýrr og siðar að koma í veg fýr-
ir að þeir sameinuðust í einum
flokki. Er ástæða til að láta þeim
haldast það uppi mikið lengur?“
Og Jón Baldvin gefur Al-
þýðuflokknum eftirfarandi ein-
kunn í Nýju landi:
„Alþýðuflokkurinn er svo
kyrfilega bundinn á klafa Sjálf-
stæðisflokksins, gegnum þéttriðið
net fjárhagslegra hagsmuna, að
foringjamir munu aldrei sjálfvilj-
ugir slíta stjómmálasamstarfinu,
sem þeir eiga upphefð sína og
þjóðfélagsaðstöðu að þakka.
Hann getur einfaldlega ekki ffam-
ar séð sér pólitískt farboða af eig-
in rammleik.“
Þaö loga eldar
Sjálfstæðisflokkinn, þar sem engu
stefnumáli jafnaðarmannaflokks
hefur verið fram komið.“
Alþýðuflokknum
veröivefsaö
Hannibal Valdimarsson tók
einnig til máls í þessum útvarps-
umræðum og sneri máli sínu til
Gylfa Þ. Gíslasonar menntamála-
ráðherra Viðreisnar:
lifflMfftljlinKjiO
Nú skulum við hverfa til upp-
hafs ársins 1969, einu og hálfú ári
áður en Viðreisn féll og grípa nið-
ur í forsíðugrein í Nýju landi,
fijálsri þjóð, sem Ólafur Hanni-
balsson, sonur Hannibals Valdi-
marssonar og bróðir Jóns Bald-
vins, skrifar. Nefnir hann greinina
Enginn vinnur sitt dauðastríð.
Greinin byrjar svona:
Við eigum góðar
minningar um
Viðreisn, sagði
Jón Baldvin
Hannibalsson
við
„Mér er ljóst, að við enga
þegna þjóðfélagsins hafa ókjör
fjögurra gengisfellinga, og þar
með í raun og veru sjálf stjómar-
stefnan núverandi, komið harðar
en við námsmennina, einkanlega
þá, sem nám stunda erlendis.“
Hannibal vitnar siðar í ræð-
unni í grein eftir ungan mennta-
mann í Uppsölum, sem er Al-
þýðuflokksmaður og Alþýðu-
blaðið birti:
„Viðreisnarstjómin er fallin.
Gersamlega fallin í áliti, rúin
trausti og tiltrú fýrri fýlgismanna.
Segja má að hún hangi á einu
hálmstrái: Með vaxandi van-
trausti á stjómarflokkana hefur
traust manna á stjómarandstöðu-
flokkunum ekki vaxið að sama
skapi.“
Seinna í greininni fjallar Ólaf-
ur um Alþýðuflokkinn og jafnað-
arhugsjónina:
upphaf stjórnar-
myndunar-
viðræðnanna
„Einasta leiðin til að toga Al-
þýðuflokkinn aftur á rétta braut er
sú, að kjósendumir refsi honum
fýrir íhaldsþjónkun hans og segi
honum þannig til vegar.“
í útvaipsumræðum 1965 gaf
Hannibal ráðherrum Viðreisnar
eftirfarandi einkunn:
„Þeir hafa reynzt duglitlir,
reikulir og raunalega ófarsælir
stjómendur."
Þetta em góðar minningar, því
verður ekki neitað, eða kannski
minni Jóns Baldvins um gósenár
Viðreisnar sé jafn óbrigðult og
minni hans um það sem gerðist úti
í Viðey, um heiðursmannasam-
komulag og annað þar ffam eftir
götunum. En við réttum Jóni
Baldvin hjálparhönd og hressum
enn betur upp á minni hans með
því að vitna í ræðu sem hann flutti
við útvarpsumræður 17. maí
1966.
„Reykvíkingar: Hugsið! -
Hvemig brygði ykkur við ef eldar
loguðu í hveiju húsi í borginni á
morgun? Það er staðreynd, það er
eldur laus á hverju einasta al-
þýðuheimili í þessari borg. Sem
betur fer em það ekki húsin ykkar
sem brenna: Það em peningamir
ykkar sem fúðra upp í verðbólgu-
eldi hins stjómlausa þjóðfélags
Sjálfstæðisflokksins."
Og nú er Jón Baldvin sestur í
ríkisstjóm með sama Sjálfstæðis-
flokki og fýrsta verk þeirrar ríkis-
stjómar er að hleypa vöxtunum
lausum þannig að ljóst má vera að
ekki líður á löngu áður en alþýðu-
heimilin í Reykjavík og annars-
staðar fara að brenna upp í orðsins
fýllstu merkingu á vaxtabáli
hægri stjómarinnar.
-Sáf
Alþjóðadagur hjúkrunarfræðinga
Alþjóðasamband hjúkrunarfræðinga (International Co-
uncil of nurses. ICN) var stofnað 1899 og er þar með elsta al-
þjóða stéttarsamband kvenna.
Hjúkmnarfélög 97 landa em
innan vébanda þess. Félag íslenskra
hjúkmnarkvenna (stofnað 1919)
gerðist aðili að sambandinu á Al-
þjóðaþingi í París árið 1933, en það
ár fengu íslenskar hjúkrunarkonur
rikisviðurkenningu.
Alþjóðasambandið ákvað árið
1963 að fæðingardagur Florence
Nightingale 12. maí (1820-1910)
yrði alþjóðadagur hjúkrunarfræð-
inga og þar með helgaður minningu
hennar og ómetanlegu ffamlagi til
hjúkrunar.
Æ síðan hafa félög hjúkrunar-
ffæðinga um heim allan minnst
Florence Nightingale á þessum
degi, með því að vekja athygli á
málefhum hjúkrunar og þá einkum
þeim sem teljast brýnust hveiju
sinni.
Það viðfangsefni sem stjóm Al-
þýðusambandsins hefúr kosið að
beina sjónum sínum að þetta árið er
geðheilbrigði/geðhjúkrun. Það er
valið vegna nýlegra upplýsinga um
ómannúðlegar aðstæður margra
þeirra sem við geðræn vandamál
eiga að stríða víða um heim. Milj-
ónir bama og unglinga, fúllorðinna
og aldraðra, þjást af bráðum eða
langvarandi geðtruflunum eða fötl-
un af einhveiju tagi. Fötlunin skilur
eftir sig slóð einangraðra einstak-
linga og rofinna fjölskyldna í sam-
félögum sem ekki valda því að
sinna þessum verkefnum sem vert
væri og mannréttindi gera ráð fýrir.
Nú, á tímum stórstígra ffamfara í
tækni og vísindum sem sannarlega
er þakkarvert og kemur mörgum til
góða, verður þáttur geðheilbrigðis-
þjónustunnar afskiptur.
Þetta viðgengst þrátt fyrir það
að við vitum öll að flestar fjöl-
skyldur munu einhvem tíma þurfa
á aðstoð og stuðningi að halda.
Þeir sem minna mega sín, eiga
sér gjaman formælendur fáa. Hér á
landi höfúm við þó átt því láni að
fagna að kvennasamtökin hafa æv-
inlega rétt margar hlýjar hendur þar
sem hjálpar var þörf. Barátta þeirra
fýrir bættri heilbrigðisþjónustu,
fjárffamlög og annar stuðningur
verður seint fúllþakkað. Mikið hef-
ur áunnist, en margt bíður úrlausn-
ar. Sá hópur sem þarf á geðheil-
brigðisþjónustu að halda er fjöl-
mennastur þeirra sem þurfa sér-
hæförar þjónustu við.
Hjúkrunarfélag íslands og Fé-
lag háskólamenntaðra hjúkmnar-
fræðúiga hafa um það samvinnu að
minnast alþjóðadags hjúkrunar-
fræðinga. Félögin munu ekki ein-
ungis nýta þann dag, heldur munu
birtast greinar áffam, um hina ýmsu
þætti innan geðheilbrigðisþjónut-
unnar.
Deild geðhjúkrunarfræðinga
innan Hjúkrunarfélags íslands hélt
opna ráðstefnu þann 19. april sl. um
„Viðhorf neytenda til geðhjúkmnr
og geðheilbrigðisþjónustu“. Þar
töluðu bæði neytendur, aðstand-
endur og hjúkmnarffæðingar og
þeir töluðu saman.
Á ráðstefnunni kom margt gott
fram sem svo sannarlega þarf að
ræða, skoða og leita úrlausna á.
Ekki aðeins meðal hjúkranarffæð-
inga, heldur allra starfshópa geð-
heilbrigðisþjónustunnar. Við hljót-
um stöðugt að meta hvar við stönd-
um. Hveijar brotalamimar em,
hvar við þurfúm og getum gert bet-
ur. Hvað við þurfum að endurskoða
og endurskipuleggja.
Neytendur þurfa að vera þátt-
takendur í þeirri umræðu. Við veðr-
um að læra að hlusta.
Ég gat ekki að því gert að eftir
að hafa hlýtt á mál neytenda og að-
standenda, þá minntist ég síðasta
erindis í Sálmi skáldsins Halldórs
Kiljan Laxness: (Kvæðakver 1956)
,JÞú hefur bak mitt barið
langs og þvers
og brjóst mitt kramið allt
og sundurrifið.
Mœtti ég spyrja: Herra minn
til hvers,
og hvenær kemur
sálubótarlyjið. “
Sálubótarlyfið er ugglaust ekki
á næsta leiti, en ég er nokkuð viss
um að með góðum vilja og sam-
vinnu má margt færa til betri vegar.
Vafalaust viljum við öll, sem
í heilbrigðisþjónustu störfúm,
gera okkar besta. Staðreyndin er
samt sú, að harmakveinin verða æ
háværari um að þjónusta sé ekki til
reiðu þegar hennar er þörf. Einkan-
lega langtímaþjónusta. Neytendur
okkar em vamarlaust fólk sem ekki
á auðvelt með að kvarta. Það gæti
komið niður á því. Við höfúm öll
siðareglur að leiðarljósi. Við höfúm
líka aðra reglu sem okkur er inn-
rætt, „það sem þér viljið að aðrir
menn gjöri yður, það skuluð þér og
þeim gjöra.“
Við eigum vel menntaðar heil-
brigðisstéttir, við erum vel upplýst
þjóð, við búum í góðu landi og er-
um auðug á margan hátt. Siðmenn-
ing þjóða birtist í því hvemig hún
býr að sínum minnstu bræðrum.
Við geðhjúkmnarffæðingar
teljum okkar stóra vanda vera þann
að við emm of fá. I deildinni em 60
og með Ms í geðhjúkmn 2. Sér-
ffæðinám í geðhjúkrun hefúr ekki
verið í boði í 8 ár. Brýnasta verk-
efnið er að koma því af stað. Geð-
hjúkmnarffæðinga er þörf víðar en
á geðdeildum. I öldrunarþjónustu
em nokkuð margir þeirra nú þegar
starfandi og þyrfti fleiri. Geðhjúkr-
unar er hvarvetna þörf. Starfið er
krefjandi og oft erfitt. Umbunin
ætti að vera eftir því. Það er ósk
mín nú í gróandanum að við berum
gæfú til að leysa þau verkefni sem
framundan em á farsælan hátt og
með ffiði. Það gæfi neytendum
þjónstu okkar mesta ró í geði.
Svanlaug Alda Árnadóttir
geðhjúkrunarfræðingur,
starfandi i ðldrunarþjónustu