Þjóðviljinn - 17.05.1991, Blaðsíða 5

mm V
Borgarstjórn öll
sér borgarstjóra!
Launahækk-
anir ný
forsenda
samninga
Launamálaráð BHMR hefur
sent frá sér ályktun þar sem var-
að er við aðgerðum af hálfu rík-
isins sem bitna á launafólki.
Varað er við raunvaxtahækkun-
um, skerðingum á húsnæðis-
lánakerfinu, hækkunum á opin-
berum gjöldum og niðurskurði í
velferðarkerfinu.
Þá skorar BHMR á ríkið sem
vinnuveitanda að standa við samn-
ingsákvæði um launahækkanir
vegna viðkiptakjarabata og önnur
ákvæði, enda sé það forsenda
nýrra samninga. Bent er á að mið-
að við verðlagsþróun þurfi að
koma til sérstök hækkun launa.
Viðskiptakjör hafi batnað um tæp
14 prósent frá febrúar 1990 til
sama mánaðar 1991 og innan við
eitt prósent af þessum bata hefur
skilað sér til launafólks, segir í
ályktuninni. Um Qögur prósent
hafa verið lögð í varasjóð fyrir-
tækjanna.
„BHMR skorar á launanefndir
að hækka laun í samræmi við
hækkun verðlags og bata við-
akiptakjara. Það á að skila sér i
launaumslögin samkvæmt kjara-
samningum," segir í ályktuninni.
Þá telur launamálarráðið að
staða ríkisfjármála mætti vera
betri og bendir á að launaþáttur
ríkisútgjalda sé vanmetinn þar sem
ekki hefur verið eíht til kjarasamn-
inga við félagsmenn BHMR og
ekki hafi verið greidd lögbundin
ffamlög í Lífeyrissjóð starfsmanna
ríkisins. Þá er bent á að ríkið eigi
útstandandi 14 miljarða króna í
óinnheimtum sköttum, að þrátt
fyrir góða afkomu fyrirtækja skili
þau minni sköttum en reiknað hafi
verið með og að þrátt fyrir mjög
háa raunvexti séu engir skattar af
fjármagnstekjum.
-gpm
Davíð tapar
í þing-
flokknum
Davíð Oddsson forsætisráð-
herra sagði í samtali við Þjóð-
viljann í gær að hann teldi það
ekki áfall fyrir sig að Björn
Bjarnason hafi lotið í lægra
haldi fyrir Eyjólfi Konráði Jóns-
syni í kosningum í þingflokkn-
um um formennsku í utanríkis-
málanefnd Alþingis.
Báðir menn sóttu mjög fast að
fá embættið og var í gangi kosn-
ingabarátta innan þingflokksins
sem Eyjólfur síðan vann, en hann
fékk 15 atkvæði en Bjöm 11. Dav-
íð, formaður Sjálfstæðisfiokksins,
hafði á þingfiokksfundinum á
miðvikudag mælt með þvi að
Bjöm yrði kosinn, en fékk vilja
sínum sem sagt ekki framgengt.
Hann vildi ekki viðurkenna að
um átök innan þingfiokksins væri
að ræða þó hann sjálfur hefði kos-
ið að Bjöm hlyti embættið. Svo
virðist sem þingfiokkurinn sé ekki
alveg búinn að fyrirgefa Davíð að
hafa boðið sig fram á móti fyrrver-
andi formanni Þorsteini Pálssyni í
formannsembætti fiokksins í vor.
Hvorki Bjöm né Eyjólfur vildu
nokkuð um málið segja í gær. Þó
sagðist Eyjólfur hljóta að vera
ánægður með niðurstöðuna.
-gpm
velur
Val á borgarstjóra er ekki
einkamál Sjálfstæðis-
flokksins eins og hefur mátt
skilja af ummælum sjálfstæðis-
manna og fréttum sumra fjöl-
miðla. Það er borgarstjórnin öll
sem velur sér borgarstjóra,
ekki bara borgarstjórnarflokk-
ur Sjálfstæðisflokksins, sagði
Guðrún Agústsdóttir, vara-
borgarfulltrúi Alþýðubanda-
lagsins, þegar Þjóðviljinn innti
hana eftir áliti hennar á þeirri
ákvörðun borgarstjórnarflokks
Sjálfstæðisflokksins að fresta
ákvörðun um tilnefningu eftir-
manns Davíðs Oddssonar úr
röðum borgarfulltrúa flokks-
ins.
Guðrún sagði að þar sem
löngu væri orðið ljóst að sá sem
A* blaðamannafundi Út-
flutningsráðs íslands (Úí)
í gær var kynnt skýrsla ráðsins
um möguleika á útflutningi ís-
Ienskrar heilbrigðisþjónustu.
Gunnar Rafn Birgisson,
markaðsstjóri ÚI, sagði að hægt
væri að nýta íslenska þekkingu til
gjaldeyrisöflunar, en til þess
þyrfti fjármagn og rétta stefnu-
mörkun. Gunnar Rafn kynnti
skýrsluna og sagði möguleika
gjaldeyrisöfiunar innan heilbrigð-
isgeirans m.a. felast í beinum
verkefhaútflutningi og þróunar-
hjálp, notkun íslenskra sjúkrahúsa
til aðgerða, uppbyggingu einka-
sjúkrahúsa og heilsuferða útlend-
inga til landsins.
- Það eitt er víst að við íslend-
ingar höfúm upp á margt að bjóða
á þessu sviði. Þar má nefna þekk-
ingu, jarðhita, fagurt umhverfi
o.fl., sagði Gunnar.
að er mikilvægast fyrir
þjóðina og ekki síst launa-
fólk að forðast allar kollsteypur
í launamálum, aðalatriðið er að
byggja upp jafnvægi í efnahags-
málum, þenslan að undanförnu
er áhyggjuefni og getur valdið
aukinni verðbólgu, sagði Frið-
rik Sophusson fjármálaráð-
herra í utandagskrárumræðu á
Alþingi í gær. Svavar Gestsson,
Abl., bað um umræðuna til að
fá svör um áform ríkisstjórnar-
innar í vaxta- og kjaramálum.
Friðrik bætti því við að hann
teldi eðlilegt að allir samningsað-
ilar fylgdust að bæði á almennum
markaði og hjá ríkinu til að
tryggja stöðugleika og forðast
misræmi. Hér virðist sem Friðrik
sé að skipa sér í fiokk með Vinnu-
veitendasambandinu, en sem
kunnugt er telja forystumenn þess
ekki rétt að launafólk njóti við-
skiptakjarabatans að þessu sinni.
Sagði Svavar að skýrt kæmi fram
í þessu svari að ríkisstjómin vildi
ekki skila viðskiptakjarabatanum
til launafólks.
Olafur Ragnar Grímsson fyrr-
verandi fjármálaráðherra sagði
það bundið í samkomulagi um
framlengingu þjóðarsáttarsamn-
ætti að gegna embæftinu núna
væri önnum kafinn maður á öðr-
um vettvangi, ættu borgarbúar og
borgarstjóm skýlausan rétt á því
að nú þegar í stað yrði ráðinn nýr
borgarstjóri.
- Það er óviðunandi að þeirri
ákvörðun skulu vera slegið á frest
í sex vikur á meðan þessi 20
manna klíka borgarstjómarflokks
Sjálfstæðisflokksins kemur sér
ekki saman og þorir ekki að tjá sig
opinberlega um málið, sagði
Guðrún.
- Þetta er alveg dæmalaus
vandræðagangur og ærið sérstæð
niðurstaða. Það er í rauninni alveg
makalaust að Sjálfstæðismenn
sem hafa barið sér á bijóst fyrir að
vera hinn samhenti og styrki
meirihluti geti svo ekki einu sinni
Davíð Á. Gunnarsson, for-
stjóri Ríkisspítalanna, sagði að frá
sjónarhóli Ríkisspítalanna væri
inganna frá því í nóvember síðast-
liðnum að laun hækkuðu, væri um
viðskiptakjarabata að ræða. „Það
er skylda Friðriks að standa við
þetta og hækka laun opinberra
starfsmanna nú,“ sagði Ólafur
Ragnar. Svavar spurði einnig um
fyrirhugaðar vaxtahækkanir ríkis-
ins á spariskírtcinum sinum og
benti á að vaxtahækkunin sem
ríkið stæði nú fyrir væri brot á
þjóðarsáttarsamningum og að rík-
ið bryti samningana einnig ef laun
hækkuðu ekki vegna batans.
Davíð Oddsson forsætisráð-
hcrra sagðist skilja áhyggjur
Svavars og Sambandsþings
ml aöalfundi Þormóðs ramma
í gær kom fram að 58 milj-
óna króna hagnaður varð af
rekstri fyrirtækisins á síðasta
ári, en velta þess var rúmur
miljaröur króna.
Fjármagnskostnaður fyrirtæk-
isins nam 69 miljónum króna sem
eru mikil umskipti til hins betra
frá fyrra ári. Alls nam afii togara
fyrirtækisins, sem eru tveir, um
7.500 tonnum auk þess sem um
komið sér saman um það, þegar á
reynir, hver taki við af Davíð
Oddssyni í embætti borgarstjóra,
sagði Sigrún Magnúsdóttir, borg-
arfulltrúi Framsóknarflokksins.
Elín Ólafsdóttir, borgarfulltnii
Kvennalistans, tók í sama strcng.
Hún sagði að sér þætti þessi
ákvörðun Sjálfstæðismanna með
ólíkindum og með öllu óforsvar-
anleg.
- Davíð Oddsson hefur með
þessu blekkt borgarbúa illilega.
Hann hefur látið í það skína allt
frá því í fyrra er hann varð kosinn
varaformaður og ljóst var að hann
ætlaði sér ffarna í landsmálapólit-
íkinni, að hann myndi draga sig í
hlé sem borgarstjóri, sagði Elín.
— Þetta mál allt sýnir Ijóslega
að Sjálfstæðisfiokkurinn er ekki
fyrsta skrefið varðandi markaðs-
átak í heilbrigðismálum að taka til
í okkar eigin garði.
Verkamannasambands íslands
sem harðlega hefur gagnrýnt
vaxtahækkanimar. Hann sagði
hinsvegar að þetta væri vandi sem
fyrri ríkisstjóm hefði skilið eftir
sig, vandi sem hefði verið falinn
með yfirdrætti í Seðlabankanum.
Friðrik var honum sammála og
sagði að fýrri stjóm hefði frcstað
vaxtahækkunum og aukið á vand-
ann með mikilli lánsfjárþörf.
Hann vildi ekki svara þcirri
spumingu Svavars hve mikið
stæði til að hækka vextina á spari-
skírteinunum, en boðaði hækkun
eftir helgi. Steingrímur Her-
mannsson fyrrverandi forsætis-
1600 tonn af rækju komu þar til
vinnslu. Þá nam eiginfjárhlutfall
Þormóðs ramma um 23%. Launa-
greiðslur fyrirtækisins voru 274
miljónir króna en starfsmanna-
fjöldi þess var um 220 starfsmenn
sem er álíka og verið hefur undan-
farin ár.
Á síðasta ári var hlutafé fyrir-
tækisins aukið um 40 miljónir
króna að nafnvirði og þar af
keyptu Siglfirðingar 10 miljónir á
þessi samhenti, sterki flokkur sem
hann gjaman státar af. Flokkurinn
er í reynd samsettur úr nokkmm
klíkum. Þegar á reynir kemur það
í Ijós að innan flokksins er hver
höndin upp á móti annarri eins og
best sést af því að þeim tekst ekki
einu sinni að koma sér saman um
nýtt borgarstjóraefni, sagði Sig-
rún. Guðrún Ágústsdóttir benti á
að það væri fullt af hæfu fólki til í
borginni til að gegna starfi borg-
arstjóra. Ef nýr borgarstjóri finnst
ekki í röðum borgarfulltrúa meiri-
hluta og minnihluta þá er einfald-
ast að auglýsa stöðuna lausa til
umsóknar.
- Glundroðinn innan Sjálf-
stæðisfiokksins á ekki að bitna á
borgarbúum og stjóm borgarinn-
ar, sagði Guðrún. -rk
— Ekki þýðir að fara út í inn-
flutning á sjúklingum erlendis firá
á meðan Islendingar bíða unn-
vörpum eftir spítalaplássi, sagði
Davíð. - Hér á landi vantar til-
finnanlega starfsfólk á spítalana,
en ef þau mál komast í lag, sé ég
ekkert því til fyrirstöðu að byija
að prófa sig áfram í smáum stíl
með aðgerðir hér, sagði Davíð.
Hann sagði að í sínum huga væm
fimm svið sem við gætum horft til
varðandi markaðssetningu heil-
brigðisþjónustu. Það væm sér-
hæfðar lækningar, almennar
lækningar, endurhæfing, verk-
efnaútflutningur, t.d. til þróunar-
landanna, og heilsuhótel.
Ef markaðssetning kemst á og
unnið veður að henni af skyn-
semi, ættu íslcnskir læknar og
aðrar heilbrigðisstéttir að hafa
nóg að gera.
ráðherra sagði að í síðustu ríkis-
stjóm hefði tekist að lækka vexti
þrátt fyrir þrýsting um annað. Þá
taldi Steingrímur það undarlegt
að það ætti að fara að hækka vext-
ina á ríkisskuldabréfum þegar vit-
að væri að þeir vexiir héldu öðr-
um vöxtum háum og að þeir væm
gólf í vaxtakcrfinu. Hann spáði
því að þetti yrði ekki til annars en
að verðlag færi á fulla ferð líkt og
gerðist árið 1988 þegar vextir
vom hækkaðir. Hann taldi og
vitnaði til Seðlabankans að réttara
væri að takmarka útgáfu húsbréfa
í stað þess að hækka vextina.
-gpm
genginu 1,25. Afgangurinn var
seldur Verðbréfamarkaði Islands-
banka á gcnginu 2,15. Hluthafar í
Þormóði ramma em um 200 tals-
ins.
Ólafur Marteinsson fram-
kvæmdastjóri segir að framhaldið
ráðist alfarið af því hvort áfram-
hald verði á þeim stöðugleika sem
náðst hefur í stjóm efnahagsmála
ásamt lágri vcrðbólgu.
-grh
Mannauður markaðssettur
Skýrsla Útflutningsráðs (slands um útflutningsmöguleika fslenskrar heil-
brigðisþjónustu var kynnt í gaer. Á myndinni má sjá frá vinstri: Einar Stef-
ánsson augnlækni, Grím Sæmundsson lækni, Gunnar Rafn Birgisson,
markaðsstjóra hjá Ú(, Ingjald Hannibalsson, framkvæmdastjóra Úl, og
-sþ
Ríkisstjórnin vill ekki
skila batanum til launafólks
Hagnaöur hjá Þormóði ramma
Föstudagur 17. maí 1991 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 5