Þjóðviljinn - 17.05.1991, Blaðsíða 11

Skólinn er ekki hús
heldur fólkið sem í
Það er hátt til lofts og vítt til
veggja í hinum nýju húsakynn-
um væntanlegs Listaháskóla Is-
lands í Laugarnesi. Þegar inn er
komið blasa við stórir og miklir
hurðalausir saUr með ómáiuð-
um veggjum. I þessum víðu
húsakynnum hafa útskriftar-
nemar MHÍ sett upp sýningu á
lokaverkefnum sínum við skól-
ann, og má fuilyrða að sjaldan
hafi íslenskir myndlistarmenn
komist í önnur eins salarkynni
til þess að leika sér. Enda sögðu
nemendur að í fyrstu hefði það
virst ógnvekjandi að eiga að
fylla þetta rými með lifandi iist.
Rýmið virtist svo yfir-
þyrmandi. En eftir að
þau fóru að kynnast
því tók það að skreppa
saman, svo að á end-
anum virtist það ekki
mega vera öllu minna
ef það ætti að rúma
með góðu móti alla þá
starfsemi sem þarna
er fyrirhuguð.
Sýningin er sem
vænta mátti fjölbreyti-
leg, enda taka þátt í henni 55
nemendur sem eru að brautskrif-
ast, auk íjögurra gestanemenda.
Frá málaradeild brautskrást
nú 13 nemendur, og eru málverk
þeirra yfirleitt í stóru formi, þar
sem áhrifa gætir bæði frá form-
leysumálverki, nýrri geómetríu,
eins konar súrrealisma, express-
íónisma, nýju raunsæi og póstmó-
demískri skreytilist.
Ellefú nemendur útskrifast frá
íjöltæknideild, og eru þar áber-
andi tilraunir með ólík efni í ein-
hveiju hugmyndalegu samhengi
við umhverfið.
Frá textíldeild útskrifast tveir
nemendur sem sýna verk er nálg-
ast bæði skúlptúr og umhverfis-
verk, og sama má segja um graf-
íkdeildina: einnig hún sprengir af
sér hefðbundnar leiðir grafiklistar
og nálgast bæði skúlptúr og mál-
verk.
Ur skúlptúrdeildinni útskrif-
ast 6 nemendur með fjölbreytileg
verk þar sem þó er í flestum til-
fellum lögð áhersla á að tengja
verkin umhverfmu með nýjum
hætti, þannig að sjálft form skúlp-
túrsins verði ekki aðalatriðið,
heldur tengsl þess við umhverfið
og áhorfandann.
Við notuðum tækifærið og
króuðum af nokkra nemendur úr
skúlptúrdeild, til þess að fá þá til
að segja okkur svolítið um verk
sín og þær hugmyndir sem á bak
við þau liggja.
Þessir nemendur voru Sif Æg-
isdóttir, sem sýnir tréskúlptúr
unninn úr grófu tré, þar sem tveir
flekar úr borðviði skerast í strýtu-
laga formi sem virkar eins og það
sé að detta, þótt það standi stöð-
ugt. í miðju forminu er gagnsæ
kúla, hálffull af vatni, sem mynd-
ar eins konar stöðugleika í verkið
með láréttum vatnsfletinum, um
leið og kúlan miðlar birtunni úr
umhverfinu inn í verkið og gefur
því loftkenndari vigt.
Anna Eyjófsdóttir sýnir verk
sem hún nefnir Ferð I-III, og er
verkið í þrem hlutum. Verkið
tengist höfuðskepnunum, jörð,
lofti, vatni og eldi og ferðalagi í
gegnum þær. Fyrsti hlutinn er þrír
bjálkar utandyra sem þar standa
hálfbrunnir og eru brenndir að
hluta á meðan á sýningunni
stendur og verða orðnir að ösku
áður en yfir lýkur. Annar hlutinn
er gríðarmikill flugdreki með
mislitum seglum, sem bundinn er
upp í lofti salartns. Þriðji hlutinn
er tvær ísaxir sem festar eru á
strengi í loftinu. Verk þetta virðist
torrætt í fyrstu, en af orðum lista-
konunnar mátti ráða að verkið
ætti sér tímalega vídd, sem ekki
liggur í augum uppi, þar sem ein-
stakir hlutar þess eiga eftir að
gegna sínu hlutverki og eiga sín
ferðalok í framtíðinni.
Helgi Eyjólfsson sýnir óhefl-
uð tréborð og battinga sem settir
hafa verið í bönd, eða öllu heldur
vírstrengi, sem sveigja viðinn og
setja hann í spennuþrungið sam-
band við umhverfið. Sagðist
Helgi hafa unnið verkið á staðn-
um og fyrir þetta umhverfi, þar
sem möguleikar þess væru nýttir
til þess að skapa spennu á milli
rýmisins og þess náttúrulega efn-
is sem viðurinn væri. I verkinu
má sjá vissa hliðstæðu við þá við-
leitni mannsins að beisla náttúr-
una í kringum sig.
Guðrún Hjartardóttir notar
einnig óheflaðan við í verk sitt,
sem er eins konar umhverfisverk
fyrir skilningarvitin: þefskyn,
heym, snertiskyn, sjón og þreifi-
skyn. Hefur hún byggt upp eins
konar hrauka úr óhefluðum
römmum með gati efst sem miðl-
ar skynfærunum ólíku áreiti, en
áreitin eru öll fengin frá mjúku,
svolítið slepjulegu, sætu og ilm-
andi og litriku ávaxtahlaupi.
Verkið er til þess fallið að vekja
til umhugsunar um það, hvaða
áreiti það eru sem skipta máli fyr-
ir okkur þegar við njótum listar
og í hverju sú athöfn er fólgin að
upplifa listaverk.
Þuríður Helga
Jónasdóttir sýnir tvo
gríðarstóra jám-
grindaboga undan
gömlu braggalaga
skemmulofti, sem
hún setur á hvolf og
tengir saman þannig
að þeir skerast um
miðju í X. Bogamir
em a.m.k. 10 m að
lengd hvor um sig,
falleg smíð i sjálfri sér, en auk
þess að tengja þá saman í X þann-
ig að þeir standa hefur Þuríður
dregið línur á nærliggjandi
glugga og veggi, sem tengja bog-
ana betur við umhvcrfið og setja
þá í samhengi við rými salarins.
Þuríður sagðist hafa frá upp-
hafi viljað gera verk sem fjallaði
um jafnvægi og hreyfingu, og
þegar hún fann boga þessa sá hún
að þeir gátu einmitt þjónað mark-
miði hennar.
Eins og sjá má af þessari fá-
tæklegu lýsingu eiga skúlptúr-
verk þessi það sameiginlegt að
vera eitthvað annað og meira en
hreint og einangrað form. Þau
vísa út fyrir sig sjálf til umhverf-
isins og áhorfandans. Það kom
einnig fram i spjalli við nemend-
uma að þeim fannst sú ofur-
áhersla sem áður hefði verið lögð
á gildi formsins sem slíks ekki
vera fullnægjandi lengur: það
þyrfti að hafa hlutverk og merk-
ingu er tengdist umhverfinu.
Einnig bentu þau á þá tilhneig-
ingu sem er áberandi á þessari
sýningu, að einstakar greinar
myndlistar sækja yfir á svið
hinna, og það væri reyndar áber-
andi að æ fleiri greinar seildust
inn á svið skúlptúrsins, hvort sem
um væri að ræða textíl, málverk
eða grafík.
Það var ekki annað á þessum
nemendum að heyra en að þau
bæru skóla sinum gott vitni: þau
hefðu haft góðan umsjónarkenn-
ara sem hefði séð þeim fyrir frjó-
um og hugmyndaríkum gestak-
ennurum sem hefðu gert skólann
bæði lifandi, gagnlegan og
áhugaverðan. Að vísu væri að-
staðan vægast sagt bágborin í
gamla skólahúsnæðinu, en þau
vandræði yrðu líka til þess að
menn kæmust fyrr upp á lagið
með að bjarga sér sjálfir.
„Skóli er ekki hús,“ sagði
Helgi Eyjólfsson, „heldur fyrst og
fremst það fólk sem þar starfar,
kennarar og nemendur."
Þau sögðust kveðja skólann
með blendnum tilfinningum af
söknuði og fögnuði yfir loknum
áfanga, en öll sögðust þau stefna
á framhaldsnám erlendis, og voru
Þýskaland, Danmörk, Holland og
Italía nefnd í því samhengi.
- Og atviimumöguleikar að
námi loknu?
- Þeir eru nánast engir. Það er
á vissan hátt kvíðvænlegt að
koma út úr vemduðu umhverfi og
félagsskap skólans og þurfa að
standa á eigin fótum. Þótt mönn-
um sé almennt farið að skiljast að
skúlptúr er annað en bronsmyndir
af föllnum hetjum úr þjóðíifinu
sem eigi að prýða torgin, þá virð-
ast arkitektar, skipulagsfræðingar
og stjómvöld ekki hafa lært að
nýta sér þá þekkingu sem við öfi-
um okkur í þessum skóla. Þar
vantar viðhorfsbreytingu og
skilning á því hvemig skúlplúrinn
getur gefið umhverfinu merkingu
og nýja vídd fyrir manninn og
auðgað mannlífið.
— Og nýi Listaháskólinn i
þessum nýju húsakynnum? Verð-
ur hann myndlistinni ekki lyfti-
stöng?
Þau virtust sammála um að
þær aðstæður sem hér væri hægt
að skapa myndu gjörbylta að-
stæðum hjá MHÍ, en hins vegar
vom sum með efasemdir um sam-
búðina við leikaranema, dansara
og tónlistarfólk. Það gæti mynd-
ast spenna og samkeppni á milli
þessara hópa. Það var greinilegt
að eftir 4 ára dvöl í völundarhúsi
MHI áttu þau erfitt með að sjá
fyrir sér hinn nýja og sameinaða
Listaháskóla Islands í þessum
glæsilegu húsakynnum. Því skól-
inn snýst þegar allt kemur til alls
ekki um hús, heldur fólk.
-ólg.
Guðrún Hjartardóttir við myndverk fyrir fimm skilningarvit.
Sif Ægisdóttir við verk sitt, sem hún kallar Ævintýri.
Rætt við nokkra nemendur MHÍ í
tilefni skólasýningar í nýjum
húsakynnum Listaháskóla íslands
Föstudagur 17. maí1991 NÝTT HELGARBLAÐ — S|ÐAH
iUBtíbutsö‘1 HW?LJIVQ3L<! — A9J8.0J“