Þjóðviljinn - 15.06.1991, Síða 4

Eklenbam

FHETTIIK
Eins og minkur
í hænsnabúi
Fiðlujaslinn snjaili, Nigel Kenne-
dy, ætlar greinilega ekki að bæta
ráð sitt þó að breska tónlistar-
menn af fínna taginu hafi hvað
eftir annað hryllt við marglitu
skyrtunum hans og cockney-framburðin-
um.
A þriðjudagstónleikum í Albert Hall
héldu áheyrendur um stund að þessi stríð-
hærði tónsnillingur hefði beygt sig fyrir
gagnrýnendum sínum. Slíka bjartsýni hefðu
þeir ekki átt að leyfa sér þó að hann mætti á
Brahms-tónleika með Fílharmóníuhljóm-
sveit Lundúnaborgar í svörtum jakkafotum
með slaufu.
Nigel Kennedy hafði ekki lengi leikið á
fiðlu sína er hann reif sig úr jakkanum og
hvítu skyrtunni, fleygði þverslaufúnni og
stóð eftir á skærlitri, fjólublárri skyrtu. Áður
en hann byijaði aftur að spila lét hann þess
getið að þetta augnablik væri tileinkað John
Drummond.
Nigel Kennedy var að skopast að yfir-
manni þeirrar deildar breska ríkisútvarpsins
sem sér um sígilda tónlist. Fyrir skömmu
missti John Drummond stjóm á sér útaf
ldæðaburði Nigel Kennedy.
Fulltrúar hefðbundinna sjónarmiða em í
mestu vandræðum með Nigel Kennedy.
Hann íyllir hljómleikasali og upptaka hans á
Fiðlukonsert Brahms jaðraði við gullsölu.
Pönkaraskrautið hans er til minja um rokk-
hljómsveitina „Sex pistols“, frá níunda ára-
tugnum, sem móðgaði áheyrendur sér til
skemmtunar og nýlega lét hann Ijósmynda
sig á klósettinu.
Fínna tónlistarfólki þykir ljóst að eitt-
hvað sé að, en enginn þykist vita hvað. I
stuttu máli sagt finnst þeim auðvitað að
maðurinn sé mddalegri en góðu hófi gegni.
Blaðamaður nokkur lét í ljósi þá skoðun að
varla hefði nokkur tónlistarmaður strokið
betri borgurum öfúgt á jafn hressilegan hátt
síðan Jósep keisari varð vitlaus útaf prakk-
araskapnum í Mozart.
John Drummond hefúr verið kallaður
æðsti prestur hámenningar í bresku ríkisút-
varpi. Hann líkir Nigel Kennedy við Liber-
ace heitinn. Liberace þessi var tilgerðarlegur
amerískur píanóleikari og áheyrendur slúðr-
uðu um pallíettuffakkana hans og kertastjak-
ana sem hann hafði á píanóinu. Dmmmond
lét í ljósi þá skoðun að rétt væri að gefa Nig-
el Kennedy svona kertastjaka í jólagjöf, það
væri það eina sem hann vantaði. Nigel svar-
aði fúllum hálsi og sagðist spila fyrir alla
þjóðina meðan Drummond hefði ekki nema
tvo áheyrendur.
Fleiri hafa látið í sér heyra og telja Nig-
el hafa gert flestum meira til að laða ungt
fólk að tónlistarsölum og að undir mddalegu
yfirbragði fiðlujaxlsins leynist einlægur og
vandaður tónlistarmaður.
Einhvem tíma á Nigel að hafa mætt
íjólublár í framan með svartar varir og
klæddur í Drakúla-slopp til að flytja verk
eftir Alban Berg á fiðluna sína. Drummond
hefúr einmitt minnst á þetta og telur mdda-
hátt af þessu tagi óþarfan. Því hefur Kenne-
dy svarað og sagt að þetta sýni einungis
hvers lags fílabeinstum útvarpið sé undir
stjóm Drammonds og hans manna.
Nigel Kennedy hefúr einnig sagt við
gagnrýnendur að ef þeim líki ekki útlitið á
sér þá sé réttast fyrir þá að loka augunum og
hlusta.
kj/reuter
A Umsión: G. Pátur Matthíasson
Edvarde Shervardnadse fyrrum
utanríkisráðherra Sovétríkjanna
Shevardnadse
hefur ekki
áhyggjur af
aganefndinni
Edvarde Shervardnadse
fyrrum utanríkisráðherra Sov-
étríkjanna sagðist hafa átt von
á því að aganefnd Kommún-
istaflokksins vildi rannsaka
hann vegna ummæla hans um
nauðsyn sterks lýðræðisflokks
í Sovétríkjunum.
„Látum þá rannsaka mig. Ég
hef rétt til að segja skoðun mína
og ég óttast ekki rannsóknina,"
sagði Shervardnadse eftir að
hafa haldið fyrirlestur í Vín í gær
þar sem hann hvatti aftur til
stofnunar sameinaðs flokks lýð-
ræðisafla í heimalandi sínu.
Hann sagði aganefhdina dæmi
um gamlan hugsanahátt og var-
aði við einræðistilhneigingum
íhaldsmanna í Kommúnista-
flokknum. Hann vildu engu
svara um hvort hann hyggðist
segja sig úr Kommúnistaflokkn-
um sovéska.
A Trvggvi Þór Aðalsteinsson skrifar
svíþjCð Atvinna höfuðmál kosninganna
Þann 15. september næst komandi ganga Svíar að kjörborð-
inu, en í Svíþjóð er kosið á þriggja ára fresti. Þá verður
ekki aðeins kosið til þings, því jafnframt þingkosningum er
kosið til héraðsþinga og bæjar- og sveitarstjórna. Héraðs-
þing er stjórnsýslustig sem fer með heilbrigðismál, menningar-
mál og að nokkru skólamál í viðkomandi héraði eða léni eins og
sýslurnar hér í landi heita.
Lánin em auðvitað misstór og
fjöldi íbúa misjafn. Sjálfur bý ég í
borginni Örebro sem er í Mið- Sví-
þjóð og er í Örebroléni. I þessu
léni búa um 280 þúsund manns,
þar af um 120 þúsund I Örbro.
Borgin er fimmta stærsta borg
Iandsins. Hvað varðar mannfjölda
má líkja léninu við Island og borg-
inni við Stór- Reykjavík. Þetta er
ósköp þægilegur og viðkunn-
anlegur fjöldi fyrir Reykvík-
ing.
Gott er að fylgjast með
því helsta sem gerist með þvi
að fletta tveimur dagblöðum
héraðsins og hlusta á svæðis-
útvarpið. Annað blaðið (e.k.
Moggi) er að vísu mun stærra
og öflugra, enda kemur það
út í um það bil 80.000 eintökum.
Hitt, sem er eins konar sambland
af Þjóðvilja og Alþýðublaði, kem-
ur út í 15.000 eintökum og berst í
bökkum fjárhagslega. Blaðið til-
heyrir svokallaðri A-pressu sem
em blöð jafnaðarmanna og verka-
lýðshreyfingar. Mörg þessara blaða
eiga í fjárhagslegum örðugleikum.
Búast má við því að nokkur þeirra
verði lögð niður áður en langt um
líður. Umræðan um blöðin, hlut-
verk þeirra, skoðanamyndun al-
mennings og lýðræði er kunnugleg
í eymm Islendings. Hér í landi hef-
ur fólk áhyggjur afþví ef blöð sem
samtök launafólks standa að baki
verða endanlega undir og hverfa af
sjónarsviðinu.
En það var þetta með kosning-
amar um miðjan september. „Hvað
þá verður veit nú enginn. Vandi er
um slíkt að spá.“ Og ekki hægt að
halla sér að öðm en skoðanakönn-
„Umhverfismál eru varla
nefnd og virðast ekki ætla
að spila mikla rullu í kosn-
ingabaráttunni sem er fram-
undan.“
unum. Jafnaðarmenn sem nú, eins
og svo ofl áður, sitja einir í ríkis-
stjóm þótt þeir hafi ekki meirihluta
á þingi. Aðrir flokkar á þingi em:
Hægfara einingarflokkurinn
(íhaldsmenn), Fijálslyndi þjóðar-
flokkurinn, Miðflokkurinn, Vinstri
flokkurinn og Umhverfisflokkur-
inn. Þeir fyrstu þrír teljast borgara-
flokkar og stóðu að samsteypu-
stjómum á ámnum 1976-82.
Vinstri flokkurinn stendur vinstra
megin við jafnaðarmenn og hefúr
stutt ríkisstjóm þeirra í mörgum
málum. Umhverfisflokkinn er hins
vegar erfiðara að staðsetja á hinum
hefðbundna ás stjórnmálanna
hægri - vinstri. Eins og í fleiri
löndum spratt sænski flokkurinn úr
hreyfingu umhverfissinna, en hefur
látið fleiri mál til sín taka. í tvenn-
um síðustu kosningum dró Um-
hverfisflokkurinn til sín „óánægða
kjósendur“ sem ekki hafa endilega
kosið hann vegna þeirra málefna
sem hann hefúr barist fyrir, heldur
vegna óánægju með sinn gamla
flokk. Það er ein skýring á tiltölu-
lega góðu fylgi flokksins, einkum
1988. En umhverfismál vom samt
höfuðmálin í kosningabaráttunni
fyrir þremur árum. Selurinn átti
sinn þátt í því. Aðallega dauðir sel-
ir sem rak á land við vesturstönd-
ina í þömngafárinu sem vakti
mikla athygli og sló óhug á menn.
Nú er annað uppi á tengingn-
um. Umhverfismál em varla neftid
og virðast ekki ætla að spila mikla
mllu í kosningabaráttunni sem er
framundan. I skoðanakönnunum
að undanfomu hefur Umhverfis-
flokkurinn legið undir þeim 4%
sem nauðsynlegt er að_fá til þess
að koma manni á þing. í þessu efhi
leika fjölmiðlar stórt hlutverk, sér-
staklega sjónvarp. Nú birtast engar
hrollvekjandi myndir af dauðum
selakópum sem veltast í flæðar-
málinu eða af dularfúllum þömng-
um sem breiða úr sér á sjávarbotni.
Þar með beinist stjómmálaumræð-
an ekki að umhverfismálum að
sama skapi og áður. Svona grunn
getur pólitíkin verið. Líka í Svi-
þjóð. Nýr flokkur sem kallar sig
Nýtt lýðræði (!) og minnir um
margt á Framfaraflokk Mogens
Glistmp í Danmörku fær hins veg7
ar mikla athygli fféttamanna. í
skoðanakönnunum fær flokkurinn
um 10% og skýst þar með upp fyr-
ir marga rótgrónu flokkana.
Ekfci er að efa að stóm málin í
„Ekki er að efa að stóru mál-
in í kosningabaráttu sumars-
ins og haustsins verða efna-
hags- og atvinnumál og skal
engan undra.“
kosningabaráttu sumarsins og
haustsins verða efnahags- og at-
vinnumál og skal engan undra.
Efnahagur Svíþjóðar hefúr verið í
lægð unanfarin misseri. í hverri
viku berast fféttir um boðaðar upp-
sagnir starfsmanna ýmissa fyiir-
tækja. Þannig geta um 800 manns í
nýjum verksmiðjum SAAB í Mal-
mö búist við að þurfa að taka pok-
ann sinn. í bænum Hallstahammar
hér í Mið-Svíþjóð fengu um 500
manns nýlega tilkynningu um að
fyrirtæki þeirra, sem framleiðir
ýmsa hluti í vélar og tæki, myndi
hætta starfsemi. Samdráttur er í
opinberri þjónustu sem kemur hart
niður á konum. I einstaka bæjum
þar sem atvinnutækifæri em fá er
samdráttur enn tilfinnanlegri. Það
gerist hér rétt eins og á íslandi að
ungt fólk flyst í burtu og eftir situr
gamla fólkið. Þetta er velþekkt
vandamál í nyrstu hémðum Sví-
þjóðar, en þar er byggðin dreifð og
atvinnulíf ffemur einhæff. Nú fær-
ist þetta vandamál suður á bóginn.
Atvinnuleysi hefúr sem sagt
aukist hér í landi að undanfomu.
Ungt fólk á erfíðast með að fá
vinnu. Sama á við um konur á
miðjum aldri og eldri sem
skortir starfsmenntun. I Öre-
bro léni gengur fimmti hver á
aldrinum 18- 24 ára atvinnu-
laus samkvæmt tölum Vinnu-
miðlunarskrifstofunnar. Ef
litið er á heildina og borið
saman við önnur lönd er at-
vinnuleysi hins vegar tiltölu-
lega lítið eða innan við 3%.
Áhyggjur manna em hins
vegar bundnar því, að lítið
bendir til að úr rætist á næstunni.
í kosningabaráttunni er á bratt-
ann að sækja fyrir Ingvar Carlsson
og félaga í Jafnaðarmannaflokkn-
um. Skoðanakannanir hafa ekki
áður sýnt minna fylgi við flokkinn,
eða um 27%, en hann fékk rúm-
lega 40% í kosningunum 1988.
Enn em þó þrír mánuðir til kjör-
dags og benda menn á að breyting-
ar á fylgi hafa orðið á skemmri
tíma. Sumir vilja halda þvi ffam að
lítið fylgi krata sé aðallega í stóm
borgunum þremur, Stokkhólmi,
Gautaborg og Malmö. Ástandið úti
á landi sé allt annað og betra. Það
kann að vera rétt og skiptir miklu
máli því í september er ekki aðeins
kosið til þings. Fólkið velur líka
fúlltrúa sína á héraðsþing og í bæj-
arstjómir og það skiptir máli hveij-
ir sitja þar.
ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 15. júní 1991
Síða 4