Þjóðviljinn - 28.06.1991, Blaðsíða 7

„Slóveníaá ístríði“
Bardagar víða um land, yfir 100 sagðir fallnir og særðir,
her sambandsstjómar tekiur flugvöll og landamærastöðvar
C amkvæmt fréttum í gærkvöldi hafði þá komið tii bardaga
víða í Slóveníu eftir að júgóslavneski herinn hafði hafist
handa um að brjóta á bak aftur sjálfstæðisbaráttu Iandsmanna.
Janez Jansa, varnarmálaráðherra Sióveníu, sagði að bardagar
hefðu geisað eða geisuðu á 20 stöðum a.tn.k. og taldi að yfir 100
manns hefðu fallið eða særst.
„í stuttu máli sagt, þá er Sló-
venía í stríði,“ sagði Jansa í sjón-
varpsviðtali.
Hann sagði einnig að slóv-
enskar hersveitir hefðu skotið
niður sex stríðsþyrlur fyrir her
júgóslavnesku sambandsstjómar-
innar og tekið herfangi 15 skrið-
dreka. Fréttamenn urðu þess varir
að þyrla var skotin niður yfir höf-
uðborginni Ljubljana og munu
tveir menn hafa farist með henni.
Júgóslavneski herinn mun
hafa haft 20.000 - 30.000 manns í
Slóveníu er lýst var yfir sjálfstæði
lýðveldisins á þriðjudag en síðan
mun hann hafa stefnt meira liði
inn i landið, þ.á m. miklu skrið-
dreka- og flugliði. Slóvenska
stjómin hefur komið sér upp
varðliðasveitum, en þær munu
miklu verr vopnum búnar en her
sambandsstjómarinnar. Ymislegt
bendir til að aðgerðir þessar séu
firemur að frumkvæði hersins en
sambandsstjómarinnar, enda þótt
hún muni hafa lagt blessun sína
yfir þær, enda er óvíst hversu ein-
huga hún er viðvíkjandi aðgerð-
unum. Tvö lýðvelda Júgóslavíu,
Bosnía-Herzegóvína og Make-
dónía, hafa hallast að Króatiu og
Slóveníu í deilum þeirra við Serb-
íu, stærsta lýðveldið, undanfarið,
enda þótt þau hafi ekki lýst yfir
sjálfstæði.
Sambandsherinn, þar sem
Serbar ráða mestu, lýsti því yfir í
gærmorgun að hann myndi fara
að í einu og öllu eins og um strið
væri að ræða og var litið á þau
ummæli sem stríðsyfirlýsingu á
hendur Slóveníustjóm. Heldur
kyrrt var i Króatíu í gær og virðist
herinn ekki hafa haft sig mikið í
frammi þar. Kann ástæða til þess
að vera að sjálfstæðisyfirlýsing
Slóvena var í ýmsum atriðum ein-
dregnari en samskonar yfirlýsing
Króata og eins munu hershöfð-
Milan Kucan, forseti Slóveníu -
varðliðasveitir hans hafa fátt
þungavopna gegn skriðdrekum
sambandshersins.
ingjamir líta svo á, að auðveldara
verði að ráða niðurlögum Króata
eftir að öll mótspyma hafi verið
bæld niður i Slóveníu.
Striðsþotur vom í gær í stöð-
ugu lágflugi yfir landinu með
miklum hvin, fallhlífaliði var
Yfirvöld viðurkenna mannfall
hermanna í deilum Azera og Armena
ovésk yfirvöld hafa viður-
kennt að sveitir lögreglu
og hers sem sendar voru á veg-
um sovéska Innanríkisráðu-
neytisins til að skakka leikinn í
deilum Armena og Azera yfir
sjálfstjórnarhéraðinu Nag-
orno-Karabak hafi orðið fyrir
nokkru mannfalli. En fram að
þessu hafa yfirvöld gert lítið
úr fréttum um mannfall úr
röðum hermanna og lögreglu.
Aðstoðar innaríkisráðherra
Sovétríkjanna, Ivan Shilov,
greindi frá því í gær í viðtali við
sovéskt blað að sveitir Innanrík-
isráðuneytisins hafi á undan-
fomum mánuðum misst 123
Peggy
Fyrir skömmu er látin
breska leikkonan Peggy
(skírð Edith Margaret Emily)
Ashcroft, 83 ára að aldri. Hún
fæddist 1907, meðan Bretland
var enn forustuveldi heimsins, í
Croydon, sem nú er ein af út-
borgum Lundúna, og hóf að
leika á nítjánda aldursári. Sóst
var eftir henni í Hollywood, en
hún hafði ekki áhuga á þeirri
höfuðborg kvikmyndanna.
Hinsvegar varð hún, þá komin
hátt á áttræðisaldur, við bæn Dav-
ids Lean um að fara með hlutverk
i Ferð til Indlands, verki sem
gegnsýrt var af söknuði eftir
breska nýlendutímanum. Fyrir
leik sinn í hlutverki hinnar öldnu,
spöku og hrífandi Mrs. Moore
fékk hún Óskarsverðlaun 1985,
íyrir besta leikinn i aukahlutverki.
Best þótti henni þó takast upp á
sviði, þar sem hún fór m.a. með
hlutverk í leikritum eftir Shake-
speare, Brecht, Ibsen og Tsjekov.
Meðal samstarfsmanna henn-
ar á leiksviði og í kvikmyndum
voru Peter O’Toole og Alec Guin-
menn og hátt í 700 hafi særst í
átökum.
Armenar og Azerar hafa
lengi átt í deilum út af Nagomo-
Karabak, sem tilheyrir Azerbæ-
djan en er að mestu byggt Ar-
menum. I apríl sl. sauð upp úr og
vom sveitir Innaríkisráðuneytis-
ins sendar á staðinn til þess að
afvopna sveitir Armena sem
gerðu sig líklegar að láta vopnin
tala og gera út um langvinnar
deilur þjóðanna í eitt skipti fyrir
öll.
Að sögn Shilovs hafa 800
manns fallið í þessum eijum og
meira en 5000 manns hafa særst
frá þvi í febrúar í vetur.
ness og meðal leikstjóra sem hún
vann með Lawrence Olivier.
Peggy Ashcrofl hafði áhuga á
mörgu ffamyfir leiklistina, var
þannig með í baráttusamtökum
gegn apartheid og ljáði Amnesty
Shilov viðurkennir að báðar
þjóðir hafi gerst sekar um
óhæfuverk, en kennir þó einkum
Armenum um og þá ekki síst
stjómvöldum í Armeníu fyrir að
kynda undir ófriðarbálið.
Armenar hafa hins vegar
sakað sovésk stjómvöld íyrir að
hafa lagst á sveif með Azerum í
deilunni, enda haldi Kommún-
istaflokkurinn enn um stjómvöl-
inn i Azerbædjan en armennskir
þjóðemissinnar veltu Kommún-
istaflokknum úr sessi í lýðræðis-
legum kosningum sem fram fóm
í Armeníu á síðasta ári.
-Reuter/rk
Intemational lið. Bretadrottning
aðlaði hana þegar um miðjan
sjötta áratug og fékk hún þá titil-
inn: Dame Commander of the Or-
der of the British Empire.
Ashcroft látin
Peggy Ashcroft.
varpað niður á nokkmm stöðum
og sambandsherinn haíði í gær-
kvöldi umkringt helsta flugvöll
lýðveldisins, sem er skammt frá
Ljubljana, og tekið á vald sitt all-
ar varðstöðvar við landamæri Sló-
veniu að Austurriki og Ítalíu. Er
svo að sjá að stöðvar þessar hafi
verið helsta keppikefli hersins í
fyrstu atlögum hans.
Sambandsstjómin hvatti í gær
til þess að bardagar yrðu stöðvað-
ir og lagði til að allir deiluaðilar
lofuðu að beita ekki vopnum i
þijá mánuði. Slóvenska stjómin
kvaðst vera því samþykk, en að-
eins að því tilskildu að sambands-
herinn hefði sig á brott úr lýðveld-
inu. Milan Kucan, Slóveníufor-
Ráðamenn hins nýstofhaða rík-
is Norður-Sómalílands (eða Sómal-
ílandslýðveldisíns, eins og það heit-
ir opinberlega), sem íyrr á tíð var
breska Sómalíland, hafa hafnað
samningaviðræðum við valdhafa í
Mogadishu, sem telja sig hina einu
seti, sagði að þjóð hans myndi
veijast árásarhemum með öllum
tiltækum ráðum.
Mikill uggur hefur gripið um
sig í Evrópu og Bandaríkjunum út
af gangi mála í Júgóslavíu. Óttast
menn þar að átökin magnist og að
fleiri og fleiri kunni að dragast inn
í þau. Kemur nú mörgum í hug að
það vom illindi á því svæði, sem
nú er Júgóslavía, sem urðu
kveikjan að heimsstyijöldinni
fyrri. Níu Vestur-Evrópuríki hafa
þegar ákveðið að reyna að stilla til
friðar í gegnum Ráðstefnuna um
öryggi og samvinnu í Evrópu
(RÖSE), og verður það í íyrsta
sinn sem verulega reynir á þau
samtök.
uppreisn gegn Siad einræðisherra
Barre, en er honum hafði verið
steypt af stóli var búið með sam-
lyndi þeirra. Lýstu forkóifar upp-
reisnarmanna og ættbálka i norður-
hluta landsins yfir stofnun sjálf-
stæðs rikis þar í s.l. mánuði.
Málið er slavneskt
en menningin
að miklu leyti þýsk
Slóvenía á landamæri að Ítalíu,
Austurriki, Ungverjalandi og
Króatíu, sem einnig sagði skilið
við júgóslavneska sambandslýð-
veldið á þriðjudag. Lýðveldið er
um 20.250 ferkílómetra að stærð
og íbúar tæplega tvær miljónir af
23,5 miljónum íbúa Júgóslavíu.
Þjóðin talar slavneskt mál eins og
aðrar helstu þjóðir Júgóslavíu, en
er ólíkt þeim flestum í menningar-
efnum nákomin grannþjóðum f
norðri og vestri, einkum Austur-
ríkismönnum. Enda hafði Slóven-
ía, er hún sameinaðist Júgóslavíu
við stofnun þess ríkis í lok heims-
styrjaldarinnar fyrri, heyrt til fyrra
þýska keisaradæminu (því heilaga
rómverska) og Austurriki ffá því á
víkingaöld.
Kortið sýnir skiptingu Júgó-
slavíu í sex sambandslýðveldi og
tvö sjálfstjómarsvæði (Vojvódínu
og Kosovo). Lýðveldin tvö sem
lýst hafa yfir sjálfstæði eru höfð
ljós á litinn.
Sómalíland tvö ríki
réttu stjómendur Sómalílands alls.
Báðir aðilar gerðu á sínum tíma
Eiginkona min, móðir okkar, tengdamóðir og amma
Ólöf Ólafsdóttir
Grundargerði 21
Reykjavík
sem lést þriðjudaginn 25. júni, verður jarðsungin frá Fossvogs-
kirkju miðvikudaginn 3. júlí kl. 15:00.
Sigurjón Auðunsson
Ólafur Hjörtur Sigurjónsson Kristín Hafsteinsdóttir
Jórunn Sigurjónsdóttir
Vilberg Sigurjónsson Sigrún Andrésdóttir
Hóimfríður Sigurjónsdóttir Nils Axelsson
Guðrún Sigríður Sigurjónsdóttir
og bamabörn
Föstudagur 28. júní 1991 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 7
rt*t*r inu( Ci' it'pppisíso'i vtA-iiaXAvi.i.-jri t t rm — mvmcí c