Dagblaðið Vísir - DV - 22.11.1995, Blaðsíða 8

8
MIÐVIKUDAGUR 22. NÓVEMBER 1995
Útlönd______________________________________________________
Leiðtogar heimsins fagna friðarsamkomulaginu um Bosníu:
Eg ætla að biða eftir
raunverulegum friði
segir íbúi Sarajevo sem er tortrygginn eins og margir landar hans
Slobodan Milosevic Serbíuforseti tekur í höndina á Franjo Tudjman Króatíu-
forseta áður en þeir settu stafi sína undir friðarsamkomulagið um Bosníu.
Alija Izetbegovic Bosníuforseti fylgist vel með. Símamynd Reuter
„Ég fagna sko ekki, alveg sama
hvað þeir skrifuðu undir. Ég ætla að
bíða þangað til raunverulegur frið-
ur kemur,“ sagði Nezir Skoro, 55
ára gamall íbúi Sarajevo, höfuðborg-
ar Bosníu, i gær þegar fréttir höfðu
borist af friðarsamkomulaginu um
Bosníu sem náðist í Bandaríkjunum
í gær.
Eins og svo margir aðrir múslím-
ar, Króatar og Serbar var Skoro ef-
ins um að hægt væri að koma á var-
anlegum friði eftir fjögurra ára
styrjöld sem hefur kostað 250 þús-
und mannslíf og hrakið milljónir
manna á vergang. Engu að síður
mátti stöku sinnum heyra skothríð
uppi í hæðunum umhverfis Sara-
jevo þegar menn fögnuðu friðarsam-
komulaginu. í kaffihúsum Sarajevo
drógu gestir tappa úr flöskum til að
skála.
Leiðtogar þjóða heimsins vörp-
uðu hins vegar öndinni léttar þar
sem stríðið í Bosniu, verstu átök í
Evrópu frá lokum heimsstyrjaldar-
innar siðari, hefur verið þeim mik-
ill þyrnir í augum.
Dagskráin rofin
Ríkisreknu sjónvarpsstöðvarnar í
Sarajevo, Zagreb og Belgrad rufu
dagskrá sína í gærkvöldi til að sýna
beint útsendingu sjónvarpsstöðvar-
innar CNN frá því þegar Bill Clint-
on Bandaríkjaforseti flutti umheim-
inum fréttir af friðarsamkomulag-
inu sem náðist í Dayton í Ohio eftir
þriggja vikna viðræður forseta Bos-
níu, Króatíu og Serbíu. Myrkur var
þegar skollið á á Balkanskaga þegar
tilkynningin um samkomulagið var
gefin út.
Niðurstaðan í Dayton er mikill
sigur fyrir Clinton forseta og samn-
ingamenn hans.
„Þjóð Bosníu fær loksins tækifæri
til að snúa sér frá hryllingi stríðsins
að fyrirheitum friðarins. Forsetar
Bosníu, Króatíu og Serbíu hafa tek-
ið sögulega og hetjulega ákvöröun,"
sagði Clinton.
„Sá dagur er upp runninn sem
margir héldu að mundi aldrei
koma,“ sagði Warren Christopher,
utanrikisráðherra Bandaríkjanna,
þegar leiðtogar deiluaðila settu stafi
sína undir samkomulagið.
Borís Jeltsín Rússlandsforseti,
sem ekki alltaf hefur verið sammála
stjórnvöldum í Washington og Evr-
ópu um friðarumleitanirnar, lýsti
yfir ánægju sinni með samkomulag-
ið og sagði að Sameinuðu þjóðirnar
ættu þegar i stað að aflétta við-
skiptabanni á það sem eftir lifir af
Júgóslavíu.
Eitt ríki, tvö lýðveldi
Friðarsamkomulagið gerir ráð
fyrir að Bosnía verði eitt ríki sem
skipt verði upp í tvö nánast jafn stór
lýðveldi, sambandsríki Króata og
múslíma annars vegar og ríki Serba
hins vegar. Sameiginleg ríkisstjórn
verður í landinu þar sem forseti og
þing eru kjörin í frjálsum kosning-
um. Þá er gert ráð fyrir að Sarajevo
verið óskipt borg, ferðafrelsi ríki í
landinu, flóttamenn fái að snúa til
síns heima og að ákærðir striðs-
glæpamenn fái ekki að taka þátt í
opinberu lífi.
Atlantshafsbandalagið mun senda
60 þúsund hermenn til Bosníu til að
framfylgja friðarsamkomulaginu og
er gert ráð fyrir að tuttugu þúsund
þeirra verði bandarískir. Reuter
Kínverskir verslunarstarfsmenn setja hér saman gervijólatré en verslanir eru óðum að undirbúa sig fyrir jólavertíðina. Yfirleitt halda Kfnverjar jólin ekki há-
tíðleg en smásöluverslanir þar eystra hala engu að síður inn verulegar fjárhæðir á þessari hátíð kristinna manna. Jólatrén kosta 1.700-5.200 íslenskar krón-
ur- Sfmamynd Reuter
^guamfa***'**' • | |

r 'Æt-
Frakkar sprengdu Qóröu kjarnorkusprengjuna í gær:
Utanríkisráðherra Japana harmar tilraunirnar
Japanar segjast harma kjarn-
orkutilraunir Frakka í Kyrrahafi en
þeir sprengdu fjórðu kjarnorku-
sprengju sina neðanjarðar í gær
þrátt fyrir áskoranir Sameinuðu
þjóðanna um að láta strax af til-
raununum. Japanar vöktu athygli á
samþykkt sem meirihluti aðildar-
ríkja SÞ stóð að, sem fordæmdi
kjamorkutilraunirnar og hvatti til
allsherjarbanns. Utanrikisráðherra
Japana fór á fund sendiherra
Frakka í Tokyo til að koma mót-
mælunum á framfæri.
Ráðherrann vakti athygli á að 10
aðildarlönd ESB höfðu mótmælt
kjamorkutilraununum og óskað eft-
ir að þeim yrði hætt. Ályktun SÞ
um tafarlaust bann við kjamorkutil-
raunum var samþykkt af 95 aðildar-
ríkjum meðan 12 voru á móti og 45
sátu hjá.
Japanar eru eina þjóð heims sem
orðið hefur fyrir kjamokraárás. í
sumar stöðvuðu þeir fjárhagsaðstoð
sem ætluð var Kínverjum stuttu eft-
ir að Kínverjar höfðu framkvæmt
tilraunasprengingar neðanjarðar.
Þó Japanar hafi komið formlegum
mótmælum á framfæri við Frakka
hafa þeir enn ekki gripið til refsiað-
gerða. Reuter
Stuttar fréttir *>v
Holbrooke verðlaunaöur
Richard Holbrooke, aðalsamn-
ingamaður Clintons Bandaríkja-
forseta í Bosníudeilunni, var
verðlaunaður fyrir framlag sitt
til friðar í gær.
Skrifaö á 4 mínútum
Ekki tók nema fjórar mínútur
fyrir Balkanleiðtoga að setja
stafi sína undir friðarsamkomu-
lagið sem gert var um Bosníu í
gær.
Gingrich efins
Newt
Gingrich, for-
seti fulltrúa-
deildar
Bandaríkja-
þings, sagðist
i gær vera ef-
ins um að
senda eigi
tuttugu þúsund bandaríska her-
menn til friðargæslu í Bosníu en
skoða verði málið með opnum
huga.
Varaliðar kallaðir
Bandaríkjaher ætlar að kalla
þrjú þúsund varaliða til starfa
vegna friðargæslustarfa í Bosn-
íu en þangað fer þó enginn fyrr
en Clinton gefur fyrirmæli.
Námsmenn í ham
Franskir námsmenn efndu til
mótmælaaðgerða í gær til að
krefjast aukinna framlaga til há-
skóla landsins og lofuðu stjórn-
völd bót og betrun.
Skotbardagi í Rússlandi
Ellefu manns létu lífið í skot-
bardaga I rússnesku borginni
Saratov á mánudag.
Tony Blair leiður
Tony Blair,
leiðtogi
breska Verka-
mannaflokks-
ins, lýsti því
yfir í gær að
hann væri
orðinn þreytt-
ur og leiður á
biðinni eftir að komast til valda
en ekki er áformað að kjósa í
Bretlandi fyrr en árið 1997.
Jörðin skelfur
Að minnsta kosti tveir menn
týndu lífi í öflugum jarðskjálfta
sem skók Mið-Austurlönd í
morgim, allt frá Egyptalandi til
Jórdaníu og ísraels.
Dýrgripir seldir
Dýrgripir úr safhi balletts-
tjörnunnar Rúdolfs Núrejevs
voru seldir á uppboði í gær fyr-
ir tæpar 200 milljónir króna.
Peres fær stuðning
Símon Peres og ný sfjóm
hans í ísrael fá í dag stuðning
margra þingmanna sem áður
börðust gegn friðaramleitunum
hans.
Priebke þrætir fyrir
Erich Pri-
ebke, fyrram
SS-foringi,
sem Argent-
ínumenn
ffamseldu til
ítaliu, sagði í
gær að hann
hefði ekki
leikið stórt hlutverk í einhverj-
um verstu fjöldamorðum á Ítalíu
í heimsstyijöldinni síðari.
Óljóst með Papandreou
Deilt er um hversu alvarlega
veikur Papandreou, forsætisráð-
herra Grikklands, er. Læknar
segja hann með lungnabólgu en
fjölmiölar segja hann fársjúkan.
Solana fram
Spænsk stjómvöld virðast
vera reiðubúin að bjóða utanrík-
isráðherrann, Javier Solana,
fram í embætti framkvæmda-
Stjóra NATO. Reuter