Dagblaðið Vísir - DV - 28.05.1996, Qupperneq 15

ÞRIÐJUDAGUR 28. MAÍ 1996
15
Þjóðleg heimssýn
og hæf ni
„Draga verður í efa að nokkur íslenskur
stjórnmálamaður hafi af eigin rammleik
aflað sér jafn víðtækra persónulegra sam-
banda á alþjóðavettvangi og Ólafur Ragn-
ar Grímsson.“
Framboð Ólafs Ragnars Gríms-
sonar til embættis forseta íslenska
lýðveldisins hefur mælst vel fyrir.
Verulegur hluti kjósenda telur að
hann sé rétti maðurinn til þess að
gæta í hvívetna hefða og virðingar
embættisins en vinna því um leið
ný lönd eins og nauðsynlegt er á
hverjum tíma.
Ólafur Ragnar Grímsson er
doktor í stjórnmálafræðum og
byggði upp nýja deild í stjórnar-
fars- og stjórnsýslufræðum við Há-
skóla íslands. Hann á að baki
glæsilegan feril í þjóðmálum og á
alþjóðvettvangi. Draga verður í
efa að nokkur íslenskur stjórn-
málamaður hafi af eigin rammleik
aflað sér jafn víðtækra persónu-
legra sambanda á alþjóðavettvangi
og Ólafur Ragnar Grímsson.
Kjallarinn
Sigrún Sturludóttir
Á forsetastóli yrði eitt helsta
verkefni hans að gera íslendinga
að aufúsugestum um víða veröld
og ljúka íslandi og möguleikum
þess upp fyrir erlendum sam-
verkamönnum og tignum gestum.
Kunnátta hans og hæfni til þess að
virkja sambönd í þágu þjóðarinn-
ar gætu reynst dýrmætur orku-
gjafi í þjóðlífinu.
Þjóðleg heimssýn Ólafs Ragnars
Grímssonar, íjölbreytt reynsla og
alþjóðleg tengsl, reglusemi og
dugnaður, fágun og virðuleiki í
fjölskyldulífi eru eiginleikar sem
gera hann að hæfasta frambjóð-
anda til forseta sem völ er á. Það
er honum og mikill styrkur að
hafa við hlið sér glæsilegan sam-
starfsmann og eiginkonu þar sem
er Guörún Þorbergsdóttir.
Sigrún Sturludóttir
Alþjóðlegt samstarf og út-
flutningssókn
Auk tengsla sem myndast hafa í'
opinberum störfum hefur hann
unnið mikið starf í þágu friðar og
afvopnunar og m.a. tekið þátt í því
að móta alþjóðlegar tillögur um
takmarkanir á útbreiðslu kjarn-
orkuvopna og um bann við til-
raunum með gjöreyðingarvopn.
Vegna þessara starfa sinna hafa
honum hlotnast verðlaun og við-
urkenningar á alþjóðavettvangi.
Hann hefur stjórnað alþjóðlegu
þingmannasamtökunum Parla-
mentarians for Global Action, set-
ið í stjórn Rajiv Gandhi-stofnunar-
innar á Indlandi og rekið erindi ís-
lenskra fyrirtækja í mörgum fjar-
lægum löndum. Með því síðast-
nefnda hefur hann fylgt eftir í
verki stefnumótun sinni um út-
flutningssókn sem aflvaka til þess
að auka almenna hagsæld á ís-
landi.
Reglusemi og dugnaður
Á hverjum tíma verður að meta
hvernig forseti geti best unnið í
þjóðarþágu og treyst undirstöður
þjóðlífsins. Það er sannfæring fjöl-
marga að Ólafi Ragnari Grímssyni
muni takast að bæta við nýjum
þáttum í hlutverk forsetaembætt-
isins og auðnast að gera það enn
mikilvægara en það hefur verið.
Ólafur Ragnar Grímsson ásamt konu sinni. „...fágun og virðuleiki í fjölskyIdulífi eru eiginleik-
ar sem gera hann að hæfasta frambjóðanda til forseta sem völ er á,“ segir greinarhöfundur
m.a.
Hreyfing Jóhönnu
Það væri synd að segja að Þjóð-
vakabiaðið sé líflegt blað. En 15.
maí sl. birtist þar á forsíðu frá-
sögn af svörum dómsmálaráðu-
neytis við spurningum tveggja
þingmanna, Ástu R. Jóhannesdótt-
ur og Einars K. Guðfinnssonar um
fjölda gjaldþrota hjá einstakling-
um hér sl. 10 ár og hlut opinberra
innheimtumanna í gjaldþrota-
beiðnum.
Fátt nýtt kemur þarna fram
nema helst það að 76% gjaldþrota-
beiðna 1995 komu frá innheimtu-
mönnum ríkisins. Það kemur ekki
á óvart að nær tvö þúsund manns
hafi orðið gjaldþrota hér sl. 3 ár,
eða rúmlega þrir á dag í fyrra sé
miðað við virka daga. Áhugaleysi
ráðamanna um skráningu og
reyndar málið í heild kemur held-
ur ekki á óvart og ég hef ekki séð
umfjöllun um svör ráðuneytisins
annars staðar.
Ráðuneytinu er vorkunn
Árið 1988 voru stofnuð Samtök
fólks í greiðsluerfiðleikum sem á
sínum tíma söfnuðu upplýsingum
og frá seinni tímum má benda á
skýrslu Félagsvísindastofnunar
frá apríl 1995 og skýrslu frá Afl-
Kjallarinn
Jón Kjartansson
frá Pálmholti
form. Leigjendasamtakanna
vaka Reykjavíkur þar á undan
sem m.a. olli því að „greiðsluvandi
heimilanna" varð eitt helsta kosn-
ingamálið í síðustu þingkosning-
um og vitaskuld lofuðu allir
skjótri lausn.
Að kosningum loknum hvarf
málið vitaskuld af dagskrá því
sýndarmennskan ríður ekki við
einteyming i íslenskri pólitík. Fé-
lagsmálaráðuneytið kom að vísu
upp ráðgjafarstöð, eða „hunda-
hreinsunarstöð", eins og ég kalla
hana gjarnan.
Samkvæmt uppl. frá Húsnæðis-
stofnun hafa 3500 manns leitað
þangað. Þar af hefur þriðjungur
farið út hreinsaður, þriðjungur
hreinsaður til bráðabirgða og loks
er þriðjungi sturtað í gúanóið.
Ráðuneytinu er að vísu vorkunn
því einföld lausn er ekki til að
óbreyttu kerfi og stöðugt koma
nýir í skuldarennuna. Þetta er þó
aðeins toppurinn á þeim ísjaka
sem húsnæðiskerfið er.
Fortíðarblár Þjóðvaki
Einu sinni var til „Hreyfing Jó-
hönnu“ sem fékk yfir 30% fylgi í
skoðanakönnunum. Fólkið í land-
inu var að rísa upp gegn flokks-
valdinu og hafði fundið leiðtoga
sem það treysti. Ég gekk strax í
þessa hreyfingu og reyndi þar
fram á síðasta dag stofnfundarins
að móta stefnu í þá veru að losa
fólk undan þessum ósköpum sem
hér er lýst.
Flestir vita hvernig því lauk, og
nú mælist „Þjóðvaki" með 0,6%
fylgi, enda löngu orðinn fortíðar-
blár af uppdráttarsýki og andlegri
geldingu svo helst minnir á Al-
þýðubandalagið og „verkalýðsfor-
ystuna". Jón Kjartansson
„...nú mælist „Þjóövaki“ með 0,6% fylgi,
enda löngu orðinn fortíðarblár af upp-
dráttarsýki og andlegri geldingu svo helst
minnir á Alþýðubandalagið og „verka-
lýðsforystuna“.“
Með og
á móti
Ótakmarkaður aðgangur
að læknaskýrslum
Aðgangur skal
vera frjáls
„AUt frá þvi að núverandi
landlæknir tók við störfum fyrir
aldarfjórðungi
hefur embætt-
ið lagt á það
áherslu að
meginreglan
skuli vera sú
að fólk hafi
frjálsan að-
gang að eigin
sjúkraskrám.
Fjölmargir son aðstoðarland-
sjúklingar |æknir-
hafa verið aðstoðaðir við að
nálgast þessi gögn. Fáir efast nú
um að sjúklingar eigi að hafa að-
gang að því sem um þá er ritað,
með eins fáum undantekningum
og mögulegt er, og þá með hags-
muni þriðja aðila í huga sem
kann að hafa rætt mál sjúklings
við lækninn i trúnaði. Þetta á
sérlega við um sjúkraskrár geð-
sjúkra og mótstaða sumra geð-
lækna er vel skiljanleg, einkum
hvað varðar afturvirkni lag-
anna, enda var á árum áður
margt fært í sjúkraskrár í
trausti þess að aðgangur væri
takmarkaður. Rétt er því að hafa
varnagla um úrskurðarvald
landlæknis í einstökum málum,
enda vist að því verður beitt af
hófsemd."
Afturvirkni laga
ólýðræðisleg
„Sjúkraskrár eru í eðli sínu
ekki hefðbundin afgreiðsluskjöl
stjórnvalds. Þau eru að hluta
vinnutæki þar sem saman er
safnað upplýsingum úr ýmsum
áttum til að komast að vanda
sjúklings,
greina hann og
meðhöndla. Að
hluta til er í
sjúkraskránni
velt upp ýms-
um möguleik-
um á grein-
ingu og með-
ferð sem nán-
ari uppvinnsla
ýmist staðfest-
ir eða útilokar.
Forsendur annarra en heilbrigð-
isstarfsfólks til að meta þessi
vinnugögn eru því veikar.
Langoftast hafa læknar ekkert
á móti því að sjúklingar lesi
sjúkraskrár sínar og gerist þetta
oft. Er þá setið saman yfir gögn-
unum og óljós atriði skýrð eftir
atvikum. Þegar læknar hafa ekki
talið sjúklingi í hag að sjúkra-
skráin sé afhent hefur sá mögu-
leiki verið fyrir hendi að senda
gögn til landlæknis og tel ég það
farsælan farveg.
Afturvirkni laga er lýðræðis-
lega ósamþykkjanleg. Gildir að
jöfnu hvort um er að ræða refsi-
lög, skattalög eða önnur lög. Tel
ég af og frá að annað gildi um
birtingu sjúkragagna. Á hverj-
um tíma verða íslendingar að
geta treyst því að gildandi lög
gildi en ekki einhver lög sem síö-
ar verða sett. Er ég því á móti
skilyrðislausri afhendingu
sjúkragagna sem rituð eru fyrir
1990.
-SF
Kjallarahöfundar
Æskilegt er að kjallaragreinar
berist á tölvudiski eða á netinu.
Hætt er við að birting annarra
kjallaragreina tefjist.
Netfang ritstjómar er:
dvritst@centrum.is
Sveinn Magnús-
son, varaformaður
Læknafélags ís-
iands.