Dagblaðið Vísir - DV - 26.11.1996, Blaðsíða 21

menning
ÞRIÐJUDAGUR 26. NÓVEMBER 1996
Engar plágur
Þegar Sergei Rakhmanínov (1873-1943) var að-
eins tuttugu og fjögurra ára var fyrsta sinfónía
hans framflutt. Hann hafði þá þegar samið ýmis-
legt annað, þar á meðal pianókonsert. Tónleik-
arnir tókust með eindæmum illa, hljómsveitar-
stjórinn var fullur og hljóðfæraleikaramir spil-
uðu hver með sínu nefi. Nokkrum dögum síðar
birtist tónlistargagnrýni eftir einn helsta gagn-
rýnandann í Sánkti Pétursborg, Cesar Cui, og
sagði hann meðal annars: „Ef það væri tónlistar-
háskóli í Helvíti, og ef einn af efnilegri nemend-
Hljómdiskar
Jónas Sen
unum þar hefði skrifað sinfóniu um plágumar
sjö 1 Egyptalandi, og ef hún hljómaði eitthvað í
líkingu við sinfóníu Rakhmanínovs myndi hon-
um hafa tekist ætlunarverk sitt fullkomlega og
hefði glatt alla íbúa Vítis.“
Skiljanlega lagðist Rakhmanínov i þunglyndi.
Hann varð svo fársjúkur að ekkert gat huggað
hann. Að endingu var hann sendur til geðlæknis
sem var frægur fyrir dáleiðslu. Á meðan Rakh-
manínov var i djúpum transi sagði geðlæknirinn
við hann að hann myndi semja píanókonsert sem
yrði einstakur að gæðum. Hæfileikar hans
myndu blómstra og hann aftur fá trú á sjálfan
sig. Og viti menn! Þerapían virkaði og Rakhman-
ínov samdi píanókonsert sem enn þann dag í dag
Þorsteinn Gauti Sigurðsson - agaður og kraft-
mikill.
er einn vinsælasti sinnar tegundar. Þetta er pí-
anókonsert nr. 2 opus 18 og er hann annað verk-
anna sem Þorsteinn Gauti Sigurðsson leikur með
Sinfóníuhljómsveit íslands undir stjóm Ola
Rudner á nýútkominni geislaplötu frá Japis.
Hitt verkið er Rapsódía um stef eftir Paganini,
einnig fyrir píanó og hljómsveit. Stefið er mjög
þekkt og hafa mörg tónskáld fengið það að láni í
verkum sínum. Öðru lagi bregður þar fyrir líka
sem er heldur ekki eftir Rakhmanínov, það er
gamalt stef úr rússnesku rétttrúnaðarkirkjunni
og fjallar um dómsdag. Enda er það óhugnanlegt
og hefur verið notað í mörgum hryllingsmynd-
um, til dæmis „The Shining" með Jack Nichol-
son.
Ekki er þó hægt að segja að neitt hryllilegt sé
við leik Þorsteins Gauta á umræddri geislaplötu.
Öðru nær. Skemmst er frá því að segja að þetta
er frábær plata. Leikur Þorsteins Gauta er í senn
agaður og kraftmikill og er hrein dásemd að
hlusta á hann. Túlkun hans er mjög rómantísk,
dimm og þung sem er viðeigandi þegar Rakhman-
ínov er spilaður. Sömuleiðis er leikur Sinfóníu-
hljómsveitar íslands til mikillar fyrirmyndar, all-
ar nótur á sínum stað. Ola Rudner hefur tekist að
skapa nautnalegt andrúmsloft sem er við hæfi
þegar svona tilfinningaheit tónlist er annars veg-
ar. Og rúsínan í pylsuendanum er að upptakan
var í höndum Bjama Rúnars Bjarnasonar og hef-
ur hún heppnast mjög vel. Kannski betur í Rap-
sódíunni en þar er hljómurinn heldur glansmeiri
en í konsertinum.
Þorsteinn Gauti Sigurðsson píanóleikari leikur
ásamt Sinfóniuhljómsveit íslands verk eftir
Sergei Rakhmanínov.
Japis 1996
Þórsmörk -
Land og saga
Allir landsmenn - og enn þá fleiri erlendir
ferðamenn - þekkja Þórð Tómasson, safhvörð í
Skógum, þennan lifandi þekkingarbanka um
landkosti, náttúru og lífsstíl íslendinga fyrr á
tímum. í nýrri stórri og fallegri bók, Þórsmörk -
Land og saga, rekur hann sögu þessarar nátt-
úruperlu frá öndverðu, fjallar um búsetu í Þórs-
Þórður Tómasson í Skóg-mgr^ landnýtingu, friðun, lýsir náttúrufari þar
um- ítarlega og öllum staðháttum. En þó að málfar
Þórðar sé kjarnmikið nægja orðin ekki til að skila
efninu, og þar sem þeim sleppir taka myndimar við. Bókin er litprentuð og
í henni eru nærri 300 ljósmyndir eftir marga af bestu ljósmyndurum þjóð-
arinnar, teikningar og kort.
„Þórður í Skógum á að baki nærri 50 ára feril sem höfundur rita um þjóð-
leg fræði,“ segir í kynningu, „og liggja eftir hann yfir tuttugu bækur auk
nærri 200
blaða- og
tímarits-
greina. Bókin
er öðrum
þræði gefin út
í tilefni af 75
ára afmæli höf-
undar á þessu
ári og hafa um
700 einstaklingar og fyrirtæki
ritað nafn sitt á heillaóska-
lista fremst í bókinni.“
Bókin er 304 bls.# gefin út
af Máli og mynd.
Valahnúkur. Ein fjölmargra mynda í bókinni.
Ævintýri Lísu í hvunndeginum
AUKIN
ÖKURÉTTINDI
LEIGUBIFREIÐ
VÖRUBIFREIÐ
HÓPBIFREIÐ
Ökuskóli íslands býður
hagnýtt nám undir
leiosögn færra og
reynslumikilla
lcennara.
NámskeiS eru
aS hefjast!
Góð kennsluaðstaða og
úrvals æfingabifreiSar.
^MENNS/q
Ökuskóli
Islands
í FYRIRRÚMI
Oll kennslugögn innifalin.
Hagstætt verð og góð
greiðslukjör.
Mörg stéttarfélög taka þátt
í kostnaði félaga sinna.
Halðu samband ocj við
sendum þér allar nanari
upplýsingar um leið.
Dugguvogi 2
104 Reykjavík
S: 568 3841
Nú á dögunum kom þriðja barna-
bók Helgu Möller út hjá Fróða og
nefnist hún Prakkarakrakkar. Þar
segir frá Lísu sem er tiu ára og vin-
um hennar. Sagan hefst að vori og
er stiklað á stóru fram á haust. Líf
Lísu er ósköp gott og notalegt og þó
að kötturinn hennar týnist heldur
lífið áfram sinn vanagang. Hún fer í
sumarbúðir, gistir hjá ættingjum og
gerir ýmislegt fleira sem krakkar á
hennar reki gera að sumarlagi.
Mamma Lísu tekur upp á því að
gifta sig en það virðist ekki hafa
mikil áhrif á lífið og tilveruna og
veldur engu hugarangri frekar en
annað.
Sagan er sögð í þriðju persónu og
frásögnin er góðlátleg og lifandi.
Helga Möller.
Einn helsti galli verksins er að
sögumaður sér söguheiminn með
augum hins fullorðna en ekki
barnsins. Hann horfir niður til per-
sóna sinna, smækkar þær og tekur
veröld þeirra ekki alvarlega. Les-
andinn fær á tilfinninguna að hann
sé að hlusta á frásögn foreldris af
ævintýram bama sinna, enda gerist
Bókmenntir
Margrát Tryggvadóttir
svo til ekkert í allri bókinni sem
hinir fullorðnu frétta ekki af. Böm-
in í sögunni eiga sér ekkert einkalíf.
Engu að síður má oft hafa gaman
af sögunni og eru sumir atburðanna
býsna spaugilegir. Höfundm- hefur
hins vegar þann hvimleiða sið að
stöðva frásögnina þegar hún er
mest spennandi. Þá er kaflinn
venjulega búinn og við tekur annar
kafli sem segir frá einhverju allt
öðra en þar er gjama minnst á eða
hugsað um atburði síðasta kafla og
sagt frá málalokum í stuttri endur-
sögn. í kaflanum „í Vindáshlíð" seg-
ir til dæmis frá prakkarastrikum
stelpnanna um hánótt en í þann
mund sem spennan nær hámarki
lýkur kaflanum og lesendur fá ekki
málalok fyrr en í örstuttri endur-
sögn í lok næsta kafla, fjórum blað-
síðum síðar, að lokinni heilli skírn-
arveislu og bónorði!
Teikningar Ólafs Péturssonar era
þokkalegar en teldust seint tíma-
mótaverk. Þær ná oftast að túlka
söguna vel en skortir, eins og sög-
una sjálfa, alla dýpt.
Helga Möller: Krakkaprakkarar
Myndir og Kápa: Ólafur Pétursson
Fróði, 1996.
Dagur-Tíminn er blað fyrir fólk sem hefur gaman aflífinu
í landinu og vill að morgunninn sé besti tími dagsins.
RIÐ SYO ViL
Biðinni er lokið
Sími 800 70 80
GRÆNT NÚMER
f
f
*