Dagblaðið Vísir - DV - 10.01.1997, Síða 13

FÖSTUDAGUR 10. JANÚAR 1997
13
Hvað vilja leiðsógumenn?
Ferðaþjónustan hefur vaxið
mjög ört á síðustu árum enda skila
sér hingað fleiri og fleiri ferða-
menn ár hvert. Það er að sjálf-
sögðu afar sundurleitur hópur
sem sinnir þessu starfí þegar fjöldi
ferðamanna nær hámarki yfir
sumarið. Samt má ljóst vera að
hér á landi eru þeir æði margir
sem hafa sannreynt að leiðsögu-
mannsstarfið er ágæt tilbreyting
frá kennslu eða fræðistörfum eins
og sá sem þetta skrifar getur vott-
að um. En hér stóð ekki til að
ræða starf leiðsögumannsins sem
tilbreytingu heldur það að leið-
sögumaður er andlit þjóðar sinnar
út á við fyrir alia þá ferðamenn
sem kynnast landi og þjóð í hóp-
ferðum.
Á siðustu árum hefur það sett
afar ljótan svip á þessa atvinnu-
grein hve starf leiðsögumannsins
virðist ætla að færast í hendur
þeirra sem búa í landi þeirra
ferðamanna sem hingað sækja og
koma aldrei tii með sækjast eftir
tilskildum réttindum. Þessu ræð-
ur að sjálfsögðu fyrst og fremst
linkind íslenskra stjórnvalda og
svo þessi ótrúlegi andlegi slapp-
leiki sem einkennir þetta þjóðfélag
okkar. Allir þessir frjálshyggju-
menn sem keppast við að færa
afar erfítt um vik að standa í
erfíðri samkeppni við erlendar
ferðaskrifstofur sem byggja af-
komu sína á allt öðrum aðstæðum
en hér ríkja.u
okkur ný sannindi frá liðinni tíð
hljóta að fallast á það að þetta er
ekki eðlilegt ástand. Eða erum við
kannski líka farin að efast um það
í hvaða þjóðfélagi við búum?
Pólitískur gjörningur
Þrátt fyrir draumsýn um sam-
einaða Evrópu er enginn pólitísk-
ur gjömingm- sem kemur til með
að breyta því að ísland er eyja úti
í miöju Atlantshafi. Okkar þjóð-
menning hefúr náð að dafha héma
öldum saman vegna einangrunar
og nútíminn
með öll sín fyr-
irheit kemur
aldrei til með
að breyta því
að við eigum
engin landa-
mæri að
annarri þjóð.
Þetta er að
sjálfsögðu sá
styrkur sem
ætti að gera
okkur kleift að
skipuleggja
sjálf okkar
ferðaþjónustu
óáháða öðrum.
Okkur ber eng-
in skylda til að
sætta okkur við
framtaksleysi
stjómvalda og
það eru engin
rök fyrir því að
erlendir hóp-
stjórar valsi
um í þessu
starfi eins og
verið hefur.
Það hefur
verið einhver
lenska hér á landi í seinni tið að
hrópa púki púki þegar einokun er
annars vegar. í
ljósi þess hve ferða-
mannatiminn er
stuttur hlýtur það
að gera hérlendum
ferðaskrifstofum
afar erfitt um vik
að standa í harðri
samkeppni við er-
lendar ferðaskrif-
stofur sem byggja
afkomu sína á allt
öðrum aðstæðum
en hér ríkja. Frjáls
samkeppni við erlendar ferðaskrif-
stofúr virðist bitna afar hart á öllu
íslensku framtaki. Því virðist aug-
ljóst af reynslu undangenginna
ára að hin óáreitta samkeppni
komi síður en svo til með að vísa
okkur veginn fram á við.
Einokum aögang
aö auðlindinni
Sú mynd sem við viljum að hin-
ir erlendu gestir fái af okkar þjóð
„Trausti segir aö sú mynd sem viö viljum aö hinir erlendu gestir fái af þjóö okkar sé að sjólf-
sögðu sú sama og vjö viljum aö sé til sýnis af þjóöfélaginu erlendis. - Myndin er af erlend-
um feröamönnum á íslandi.
er að sjálfsögðu sú
hin sama sem við
viljum að sé til sýnis
af þessu þjóðfélagi
okkar erlendis. Við
þurfum að tryggja
það að þetta sé ein
sú leið sem notuð sé
til að vekja athygli á
náttúrufari þessa
lands, sögu og menn-
ingu. Og hvað er til
fyrirstöðu að við ein-
okum aðganginn að
þessari auðlind sem
við lifum og
hrærumst í? Það
þarf að tryggja þeim
sem sinna þessu
starfi eðlilegt öryggi
og það felur meðal
annars í sér viðunandi kaup
Kjallarinn
kjör. Því ánægðir starfsmenn skila
af sér betri vinnu en óánægðir -
furðulegt að það þurfi að vekja at-
hygli á því! Mannsæmandi laun
gera starf leiðsögumannsins eftir-
sóknarvert. Eru það ekki haldbær
rök fyrir launahækkun? Eru
ánægðir farþegar ekki besta aug-
Trausti Einarsson
sagnfræöingur
og
lýsing ferðaþjónust-
unnar út á við? Eða
þarf ferðaþjónustan á
íslandi ekkert á slíkri
kynningu að halda? Er
ekki ætlast til þess að
leiðsögumaðurinn
leysi öll vandræði?
Ekki bara vandræði
sem varða sjálfa ferð-
ina? Heldur leysi leið-
sögumaðurinn líka úr
þeim vandræðum sem
eru á hendi ferðaskrif-
stofunnar? Er ekki lit-
ið á leiðsögumanninn
sem eins konar lykil-
mann í ferðinni?
Margir eiga nokkurra
ára dvöl að baki í því
landi þar sem tungu-
mál farþega er talað og þá er ekki
spurt um það hve erfitt það var að
ná valdi á viðkomandi tungumáli?
Hvers vegna fær leiðsögumaður-
inn ekki greidd laun í samræmi
við sína undirbúningsvinnu?
Trausti Einarsson.
Fátæktarmörk bænda
Nú nýlega birti Félagsvísinda-
stofnun könnun þar sem fram
kemur að stór hluti bænda sé
undir fátæktarmörkum. Þetta hef-
ur orðið ýmsum fjölmiðlum tilefni
til umfjöllunar um málefnið og
verið rætt við ýmsa forystumenn
bænda um meinið. Ekki virðist
mér að þeir frammámenn sem ég
hef heyrt í telji að nokkuð alvar-
legt sé að, og þá síst hjá foryst-
unni sjálfri, heldur er kennt um
almennu atvinnuleysi í landinu,
verð á framleiðsluvörum landbún-
aðarins hafi farið lækkandi og
fleira í þeim dúr.
Ekki hvarflar að
þeim að það kerfi
sem bændur búa
við í dag sé fár-
sjúkt, þ.e. kvóta-
kerfið. Þeir hafa
hyggt í kringum
sig tvö bákn, Bún-
aðarsamband ís-
lands og Stéttar-
samband bænda,
sem þeir hafa nú
sameinað í einn risa sem stendur
á brauðfótum og sér enga breyt-
ingu fram undan.
Úr öskustónni
Landbúnaður nær ekki að rísa
upp úr öskustónni fyrr en hann
fær sjálfúr frelsi til að starfa eftir
sínum eigin lögmálum, án einok-
unar, þ.e. velja sjálfur þau aðföng
sem þarf og frelsi til að framleiða
þá tegund og magn sem hæfir
hverju héraði.
Til að ná þeim markmiðum, að
gera landbúnaðinn að ekki bara
sjálfbærum heldur arðbærum at-
vinnuvegi sem sóst verði eftir að
fjárfesta í, þarf að gera eftirfar-
andi þrjár meginbreytingar:
1. Breytt framleiðslustefna: Af-
nema ber alla framleiðslukvóta
sem hefta bændur í að ná hag-
kvæmni í rekstri. Jafnframt verð-
ur hver bóndi, eða þau samtök
sem hann er í, að bera ábyrgð á
sölu framleiðslunnar.
2. Breytt innkaupavenja: Bænd-
ur þurfa að tileinka sér nýjan
hugsunarhátt við aðdrætti til bús-
ins. Gamla kaupfélag-
ið, mjólkurbúið eða
sláturfélagið þarf ekki
lengur að vera eini
kosturinn sem hægt
er að leita til. Áburð-
arkostnaður er drjúg-
ur og nýlega var gefin
út verðskrá Áburðar-
verksmiðjunnar sem
rekin er með bullandi
tapi, um ca 8% hækk-
im. Þetta er 20-30 þús-
unda hækkun á með-
albú og allmiklu
meira á stærri bú.
Ljóst er að lækka má
áburðarverð um allt
að 20% með innflutn-
ingi sem sparaði allt
að 100.000 á bú. 300
milljóna árlegum fóm-
arkostnaði við að halda úreltri
áburðarverksmiðju gangandi í
Gufunesi verður að létta af bænd-
um.
Hreinasta hörmung
3. Breytt markaðssetning: Til
að vera raunsæir þurfa íslenskir
bændur að huga fyrst að innlend-
um markaði áður en ráðist er í út-
flutning. Markaðssetning íslensks
lambakjöts hefur fram til þessa
verið hreinasta hörmung. Kjötið
er sett í verslanir
með beini og spiki, á
sama hátt og gert
var fyrir 50 áriun,
nema hvað nú er
það fryst og vacuum-
pakkað. Svínakjöts-
framleiðendur gætu
verið teknir t.d. til
fyrirmyndar þar
sem setja á markað
vel snyrt og ófrosið
kjöt. Þessar eilífu
auglýsingar á bjag-
aðri íslensku um
„lambakjöt á di-
skinn minn“ eru
hlægilegar, dýrar,
og skila engum ár-
angri þar sem gæði
vörunnar í verslun-
um eru í engu sam-
ræmi við kröfur neytenda.
Þessar breytingar mundu leiða
til uppstokkunar og umróts fyrst í
stað en síðan, er menn hafa áttað
sig á hvað hæfir þeim og landinu
best, mun sérhæfing og gróska
halda innreið sína hjá þeim er
best standa sig. En að sjálfsögðu
eru einhver héruð ófær um fram-
leiðslu á hagkvæman hátt og því
ber að taka.
Þorsteinn V. Þórðarson.
„Ekki hvarflar að þeim að það kerfi
sem bændur búa við í dag sé fársjúkt,
þ.e. kvótakerfíð. Þeir hafa byggt í
kringum sig tvö bákn, Búnaðarsam-
band íslands og Stéttarsamband
bænda, sem þeir hafa nú sameinað í
einn risa sem stendur á brauðfótum
og sér enga breytingu fram undan. “
Kjallarinn
Þorsteinn V.
Þórðarson
Áburöarsölunni ísafold
Með og
á móti
Eru fitubrennslunámskeið lang-
tíma- eða skammtímalausn?
Einar Vilhjálmsson
hjá Sporthöllinni
og frjálsíþrótta-
maður.
Verið að rústa
allan lífsstíl
„Ég er ekki á
móti námskeið-
unum sem slík-
um heldur
áhersluþáttun-
um. Það virðist
vera keppikefli
margra að ná
fólki inn í sem
skemmstan
tíma. Þetta
gengur oft á
tíðum út á það að koma fólki í
andlega upplyftingu, fá það til að
svelta sig og hreyfa sig enn þá
meira en það er vant að gera
venjulega. Einnig er mataræðinu
breytt þannig að í mörgum tilvik-
um er viðkomandi fyrst og fremst
í stórum stíl að tapa vatni og eng-
an veginn að tryggja likama sín-
um þau næringarefni sem hann
þarf. Einstaklingar endast ekki í
svona öfgalífsstíl miðað við sinn
eðíilega og fýrri lífsstíl. í mörgum
tilfellum er ekki verið að leggja
nógu mikla áherslu á að auka
efúaskiptahraðann í líkamanum
með þvi að vinna að auknu heil-
brigði vöðvavefs i líkamanum og
vinna þannig að aukinni
brennslu á fituvef. í staðinn fyrir
þetta atriði eru menn alltof oft að
rústa allan lifsstíl sinn í matar-
æði, fara í ákveðið svelti og reyna
síðan að djöflast eins lengi og lík-
aminn leyfir og ná sem hestu
skori á 6-8 vikna tímabili. Af-
kastageta margra hraðversnar á
þessum tíma, einfaldlega vegna
jafnvægisskorts í nítrógeni,
vítamínum og steinefnum. Að
þessu leyti er þetta ákaflega
skammgóður vermir, því miður.“
Hilmar Gunnars-
son, íþróttakennari
og einn af eigend-
um Veggsports.
Leið til
betra lífs
„Ég verð að
segja að fitu-
brennslunám-
skeið er lausn
og í það
minnsta góð
byrjun á því að
leysa vanda-
málin. Þau ein
sér eru þó ekki
ekki allur gald-
urinn. Fólk
verður að breyta um lífsstíl og
mataræði og halda áfram að
hreyfa sig. Það er eins og maður
segir: Hálfnað er verk þá hafið er.
Þessi námskeið koma fólki af stað
til betra lífs. Þegar námskeiði lýk-
ur og breytt hefur verið um
mataræði þarf fólk í einhvern
tíma aö halda áfram á sömu nót-
um. Þátttakandinn hefúr orðið
sér úti um vissa þekkingu um
þessi mál og getur haldið áfram
sjálfur eða þá undir leiðsögn
þeirra sem eru að leiðbeina um
þetta ákveðna mál. Með þetta að
leiðarljósi hlýtur málið að ganga
upp. Ég hef horft upp á það hjá
mér að konur eru að missa á
þriggja mánaða námskeiði 14 kg
og síðan er bara að halda ótrauð-
ur áfram. Við bjóðum upp á 8
vikna fitubrennslunámskeið og
frjálsa leikfimitíma. Það er hins
vegar ljóst að svona námskeið eitt
og sér er ekki nóg, það verður að
halda áfram. Þetta er orðinn hluti
af lífinu hjá mörgum eins og að
borða og sofa. Fólk finnur mikla
breytingu á sér, er ánægt með
sjálft sig og sjálfstraustið eykst.“
-JKS
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðiö nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á netinu.
Netfang ritstjómar er:
dvritst@centrum.is