Dagblaðið Vísir - DV - 18.02.1998, Side 32

MIÐVIKUDAGUR 18. FEBRÚAR 1998 JLlV
'k w
í upphafi bilaaldar var
ekki mikið lagt upp úr
því að hafa bílana
straumlínulaga, öllu
■^frekar að þeir kœmust
áfram og létu almenni-
lega að stjórn. Þegar
tímar liðu fram og bíl-
arnir fóru að komast
hraðar var farið að
huga meira að því
hvernig áhrif loftmót-
staða hefði á þessi
atriði.
.... Á sama tíma og bíl-
arnir voru að slíta
barnsskónum voru flug-
vélarnar að fikra sig
áfram á þróunarbraut-
inni og má segja að
mikið af loftaflsfrœði
við hönnun bíla sé
runnin af sama meiði
og þróun flugvélanna.
Eitt þeirra hugtaka
sem haldið hefur verið
mjög á lofti hin síðari
ár, þegar rœtt er um
bila, er svonefnt CD-
gildi, það er reiknitala
sem gefur til kynna
þann loftmassa sem
bíllinn dregur á eftir
sér í akstri.
Sjö þúsund hestafla mótor knýr þessa viftu í loftgöngunum i tilraunastofum Mercedes Benz. Með þeim er hægt aö
mynda vindhraða sem er sterkari en mestu hvirfilbyljir.
Stöðug þróun
Eins og fyrr sagði var það olíu-
kreppan á árinu 1973 sem ýtti
verulega við bílaframleiðendum
varðandi það að laga loftmótstöð-
una.
Ef við höldum okkur áfram við
Benz má sjá þetta vel á þeim bíl-
um.
Mercedes Benz W123, sem smíð-
aður var árið 1976, var með CD-
gildið 0,44 en Mercedes Benz
W124, sem þróaður var I kjölfar ol-
íukreppunnar, var kominn með
CD-gildið 0,29, sem hefur þótt
harla gott allt fram á þennan dag.
Nýi W120, sem við þekkjum betur
sem Mercedes Benz E-línuna, ger-
ir í raun enn betur og er kominn
með 0,27 sem CD-gildi.
Loftdropar í vatni
En það eru fleiri að skoða loft-
mótstöðuna og með öðrum hætti. í
háskólanum í Stuttgart eru rann-
sóknarmenn að skoða loftflæðið
og gera það í vatnstönkum. Þeir
hafa komist að raun um að með
því að senda örfinar loftbólur,
fylltar helíum, í vatni er hægt að
fylgjast með streymi þeirra á mun
betri hátt en loftstraumum. Þetta
á sérstaklega við um það þegar
menn vilja skoða þetta flæði á litl-
um hraða því vatnið er „þykkara"
en loft og því verða allar hreyfing-
ar loftbólanna hægari og betur
hægt að fylgjast með þeim.
Ekki bara sparneytni
Það er ekki bara til að spara
eldsneyti sem bílaframleiðendur
eru að rannsaka loftflæðið. Þetta
er líka gert til að auka öryggi og
þægindi.
Með minni loftmótstöðu eru bíl-
ar hljóðlátari en áður. Þar má líka
nefna annað atriði sem margir
hafa kannski ekki tekið eftir. Með
betri þróun og hönnun hliðar-
spegla á bílum í dag eru þeir leng-
ur hreinir í rigningu og slabbi -
allt betri loftfræðilegri hönnun að
þakka.
Líka vörubílar
CD-gildið segir okkur mikið um
það hvernig viðkomandi bíll er í
laginu: því lægri CD-tala því
straumlínulagaðri er viðkomandi
bíll. En meira hangir á spýtunni
en bara CD-gildið því að einnig
þarf að taka framenda bílsins með
í þessu reikningsdæmi.
7000 hestafla vifta
Hjá verksmiðjum Mercedes
Benz i Sindelfingen í Þýskalandi
eru mjög öflug loftgöng til loft-
fræðilegra prófana á bílum. í enda
125 metra langra ganganna er
risastór viftuspaði sem knúinn er
af nærri sjö þúsund hestafla mót-
or og með ýmsum spjöldum og
stútum er hægt að stýra loftflæð-
inu þannig að það lendi framan á
bílnum með þeim hætti sem rann-
sóknarmenn eru að sækjast eftir.
Mjög mikilvægt er að hægt sé
að stjórna loftflæðinu því það má
ekki lenda framan á bílnum eins
og hvirfilvindur. Það þarf miklu
fremur að skella eins mjúklega
_ ^ framan á bílnum og hægt er því
'þannig er hægt að fylgjast með
loftflæðinu og mæla það.
Reykur sýnir flæðið best
Allir sem horft hafa á einhvern
reykja hafa séð hvernig hægt er
að fylgjast með reyknum frá sígar-
FJAÐRABÖÐIN PARTUR HF.
Eldshöfða 10, 112 Reykjavík, simar
567 8757 og 587 3720. Fax 567 9557
DRÁTTARBEISLI
Dráttarbeisli í margar geröir fólksbíla.
Verö frá kr. 7.700 án ísetningar.
ettunni lengi eftir að viðkomandi
blæs honum frá sér. Sama tækni
er notuð i vindgöngum. Þar er
reykvél látin blása frá sér reyk
inn í göngin. Reykurinn fer um
þéttriðið net sem myndar ótal ör-
fina reyktauma. Með því að beina
ljósi að þessum reyktaumum er
hægt að fylgjast með ferli þeirra
og hvernig þeir flæða með yfir-
borði bílsins.
„Rétt hannaður" bíll sem settur
er í vindgöng tekur léttilega á
móti þessum reykjarhvirflum og
ef hönnunin hefur heppnast vel
flæða lofttaumarnir léttilega um
yfirborð bílsins, án þess að þyrl-
ast til, og mikilvægt er að þeir
myndi sem minnsta hvirfla þegar
þeir koma aftur fyrir bilinn.
Ef stórir hvirflar myndast fyrir
aftan bílinn er það vísbending um
að bíllinn dragi á eftir sér
loftmassa sem bæði dregur úr ferð
og afli, auk þess sem slíkur óþarfa
massi skerðir aksturseiginleika
bílsins.
Olíukreppan ýtti undir
frekari þróun
Bílahönnuðir kepptust við að
teikna og hanna sportlega bíla
sem virtust margir hverjir vera
verulega straumlínulagaðir en
þegar betur var að gáð var CD-
gildi þeirra ekkert sérstaklega
gott vegna þess að oftar en ekki
drógu þeir á eftir sér óþarflega
stóran loftmassa.
Það var hins vegar í kjölfar
olíukreppunnar 1973 sem bíla-
framleiðendur fóru í alvöru að
leita leiða til að spara eldsneyti og
þá fóru hjólin að snúast fyrir al-
vöru.
Mikill umferðarhraði á þýsku
hraðbrautunum varð til þess að
þýsku bílaframleiðendurnir fóru
að gefa þessu sérstakan gaum.
Það er ekki svo að loftmótstaða
bila sé aðeins mikilvæg á miklum
hraða því að góð hönnun á þessu
sviði nýtist á hvaða hraða sem er.
Sé ekið á meiri hraða koma fleiri
atriði inn i myndina.
Hans-Dieter Bechstein, stjóm-
andi tilraunastöðvar Mercedes
Benz, skýrir þetta nánar: „Frá 60
kílómetra hraða og ofar eykst loft-
mótstaðan hraðar en sú fyrirstaða
sem er til staðar við að koma bíln-
um áfram, það er viðnámið sem
dekkin verða fyrir á akbrautinni.
Þegar hraðinn er aukinn vex loft-
mótstaðan hraðar en viðnám
dekkjanna. Niðurstaðan af þessu
er sú að ef okkur tekst að minnka
loftmótstöðuna um 10 af hundraði
minnkar eldsneytiseyðslan um 3%
Það eru ekki bara fólksbílar
sem eru reyndir í vindgöngum.
Vörubílar hafa einnig fengið sínar
prófanir og þar er eftir miklu
meira að slægjast. Hver þekkir
ekki áhrifin af þvi að mæta stór-
um vörubíl með flutningakassa?
Oftar en ekki fylgir slíkum bíl
góður vindskellur en það er
einmitt loftmassinn sem hann er
með í eftirdragi. Með þróun í
vindgöngum hefur tekist að draga
úr þessu og verður það eflaust enn
frekar á komandi árum.
-JR
Vindurinn hefur mikil áhrif á aksturseiginleika og stöðugleika bíla. Því er mikilvægt að bíilinn geti klofið vindinn á
sem mýkstan og fyrirhafnarminnstan hátt.
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
<
(
(
(
(
(
(
(
(
(