Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.1998, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 29. APRÍL 1998
Fijálst, óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjórl: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON OG ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimaslða: http://www.skyrr.is/dv/
Vfsir, netútgáfa Frjálsrar flölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1800 kr. m. vsk. Lausasöluverö 160 kr. m. vsk., Helgarblað 220 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og I gagnabönkum án endurgjalds.
Norsk-íslenska síldin gefin
Stjómvöld hyggjast nú enn auka á ójöfnuðinn sem
felst í gjafakvótakerfmu. Nú á að láta Alþingi samþykkja
lög sem færa útgerðum 50 skipa sem stunda uppsjávar-
veiðar ókeypis kvóta í norsk-íslenska síldarstofninn.
Fyrir þessu er ekki hægt að færa nokkur haldbær rök.
Vitleysan er svo kórónuð með heimild til hinna nýju
síldargreifa til að framselja stóran hluta kvótans. Það
þýðir í reynd, að menn sem skáka ekki einu sinni í skjóli
veiðireynslu geta nú grætt stórar upphæðir á því að selja
eigur almennings.
Þetta stríðir algerlega gegn fyrri yfirlýsingum þriggja
núverandi ráðherra. Fyrir örfáum mánuðum sögðu allir
þrír að uppboð eða gjaldtaka kæmi til greina vegna veiða
úr stofninum. Orð þeirra mátti skilja svo að með því ætti
að koma til móts við þá sem andæfðu ranglæti gjafa-
kvótakerfisins.
Formaður Framsóknarflokksins, Halldór Ásgrímsson,
reið á vaðið. Á landsfundi Framsóknar fyrir tveimur
árum ítrekaði hann að gjaldtaka fyrir veiðiheimildir úr
norsk-íslenska síldarstofninum kæmi til greina. Undir
það tóku fleiri þingmenn Framsóknar.
Innan Sjálfstæðisflokksins tók Þorsteinn Pálsson í
sama streng. Geir H. Haarde fj ármálaráðherra reifaði
þetta einnig meðan hann var formaður þingflokks
sjálfstæðismanna. Einar Oddur Kristjánsson kvað
sömuleiðis mögulegt að reyna gjaldtöku á stofninum.
Þessi ótrúlega gjafmildi gagnvart örfáum fyrirtækjum
er ekki síst fráleit með tilliti til þess að norsk-íslenski
síldarstofninn nýtur algerrar sérstöðu meðal nytjastofna
landsmanna. Þessi sérstaða helgast af eftiifarandi
lykilþáttum:
Á sínum tíma hrundi stofninn vegna skelfilegrar
ofveiði Norðmanna á ungsíld. Hrunið sem af þessu leiddi
varð mesta efnahagsáfall í lýðveldissögu íslendinga.
Veiðar úr stofninum lágu fyrir vikið algerlega niðri í
næstum þrjátíu ár.
Nær öll skipin, sem stunduðu veiðarnar úr stofninum,
eru því horfin af sjónarsviðinu. Margar útgerðanna eru
hættar störfum. Af þeim sökum er engin veiðireynsla
fyrir hendi. Hún er hins vegar forsenda kvótans í því
stjómkerfi sem er við lýði. Það er því ekkert, alls ekkert,
sem réttlætir ókeypis kvóta til nýju síldargreifanna.
Norsk-íslenski stofninn hefur ekki enn leitað inn á
hefðbundnar slóðir innan íslensku efnahagslögsögunnar.
Veiðarnar, sem hófust ekki að marki á nýjan leik fyrr en
árið 1995, hafa því nær allar verið á hafsvæðum utan
lögsögunnar.
Kvótinn sem íslendingar náðu í sinn hlut byggir því
síður en svo á veiðum hinna nýju síldargreifa. Hann er
eingöngu orðinn til í krafti sameiginlegrar sögulegrar
veiðireynslu þjóðarinnar gegnum samninga almanna-
valdsins við erlendar þjóðir.
Hvaða tilkall eiga þá síldargreifamir í hann? Öldungis
ekkert. Þeir hafa enga veiðireynslu. Þeir tóku engan þátt
í að byggja stofninn upp. Þeir sömdu ekki um neinar
veiðiheimildir fyrir íslendinga. Þeir gerðu ekkert til að
réttlæta silfurfatið sem að þeim er rétt.
Það er því fullkomlega fráleitt að afhenda þeim
síldarkvótann án endurgjalds. Það er enn fráleitara að
veita þeim samhliða heimild til að selja kvótann og fá
þannig gríðarleg beinhörð verðmæti án þess að hafa
nokkuð til þess unnið.
Með þessu er réttlætiskennd almennings herfilega
misboðið.
Össur Skarphéðinsson
Veröur þarfasti þjónninn að fórnarlambi þess óþarfasta, bílsins?
Af hverju stafar
hestaveikin?
Hins vegar leggja 1
jeppaeigendur í Kiallannn
Reykjavík bílnum ■'J011**1
fyrir framan hesthús-
in svo púströrið veit
að dyrunum. Eitur-
loftið lendir fyrir
bragðið í öndunar-
færum hestsins.
Þarfasti þjónninn
verður með því móti
að fómarlambi þess
óþarfasta, bílsins.
Erfðafrumur
hests og þjóðar
Víst er að í tímans
rás getur hinn sérís-
lenski vírus lagst
ekki aðeins á erfða-
frumur hestsins held-
„Við verðum öll komin með
hestaveikina um aldamótin, ef
ekki verður tekið í taumana,
enda er vísindalega sannað að
nútímamaðurinn nálgast nú óð-
fluga dýrin. “
Guöbergur
Bergsson
rithöfundur
Á íslandi er kominn fram áður
óþekktur sjúkdómur, hestaveikin.
Hún er einstæð í mannkynssög-
unni. Um hana er það eitt vitað að
hún er aðeins til hér. Við erum því
ekki bara á heimsmælikvarða í
mannkynssögunni heldur líka i
hestasögunni.
Þetta eykur kannski sérstöðu
okkar meðal þjóða en veikin gæti
skaðað hagsmuni okkar. Þess
vegna heyrast nú svipaðar raddir
hér og áður í Sovét forðum: Besta
ráð gegn hverjum vanda er að
þegja hann í hel. Svo þeir sem
lepja honum í útlendinga eru land-
ráðamenn.
Hví er veikin í Reykjavík,
ekki í Keflavík?
Líkt og á öðrum fjármagns-
myndandi stöðum með stórjeppa-
eigendur er í Keflavík mikil
hrossaeign en hrossin laus við
veikina sem herjar í Reykjavík.
Þetta skýrist með því að þegar
skipstjórar í Keflavík stiga af
skipsfjöl í jeppann og aka til hesta
(þeir taka þá, jeppa og skip fram
yfir konuna, segir í sænskri rann-
sókn), þá gæta þeir þess að fara
hvorki á morgunjeppanum né
kvöldjeppanum, heldur á siðdegis-
íjallajeppanum sínum. Svo snúa
þeir honum þannig að púströrið
blæs undan vindi, aldrei þannig
að kolsýringur fari ofan í hrossin.
Þeir vita að það er engin spurning
að kolsýruloft með kvefbakteríu
sem lendir ofan í hrossi getur
myndað með henni hestavírus.
ur líka á þjóðina. Við verðum öll
komin með hestaveikina um alda-
mótin, ef ekki verður tekið í
taumana, enda er vísindalega
sannað að nútímamaðurinn nálg-
ast nú óðfluga dýrin.
í Hong Kong fá þeir kjúklinga-
veikina, en á íslandi
hrossaveikina.
Hvernig líst ykk-
ur á landkynn-
inguna?
Verður þetta til þess
að vekja túristafælni? |
Munu Þjóðverjar nú
koma til að sjá fólk og
hesta hósta á sömu (
vísu og hvernig lækn-
ar mæla hesta og
menn með sama
kvikasilfurmæli?
Maður vorkennir
hestum þegar það er
gert. Læknirinn lyftir
upp sterti og dregur
mælinn út með
gúmmíhanska. Hross-
ið fyrirverður sig,
verður hundslegt
á svip og segir í
þjóðsagnalegu
hljóði:
Aldrei hef ég séð
jafn litlan mæli í
jafn stórum rassi.
Er nauðsynlegt að
sjónvarpa mæl-
ingunum og nið- .
urlægingu ís- '
lenska hestsins,
að hann sé orðinn sami ræfillinn
og aðrir, þótt það fái mikla áhorf- í
un?
Viö sigrum alla í hestaveiki,
sem er annað en að sigra heiminn (
í hreysti.
Guðbergur Bergsson
Skoðanir annarra
Eðlilegar kröfur
„Dr. Kári Stefánsson hefur opnað augu almenn-
ings fyrir því, að í aðgangi að erfðaupplýsingum ís-
lenzku þjóðarinnar er fólgin mikil auðlind ... íslenzk
erfðagreining er frumkvöðull á þessu sviði hér og
ekki óeðlilegt, að fyrirtæki geti gert töluverðar kröf-
ur í ljósi þess. Frestun málsins fram á hausið ætti að
duga til þess að svo verði um hnútana búið að hag-
ur beggja aðila, þjóðarinnar og fyrirtækisins, verði
tryggður."
Úr forystugreinum Mbl. 28. aprll.
Þjóðarósátt
„Nú þegar Alþingi tekur frumvarp um stjórnsýslu
á hálendinu til annarrar umræðu kemur í ljós að
meirihluti hefur náðst gegn þeirri einfóldu og sann-
gjörnu ósk að allir landsmenn sitji við sama borð í
þessu einu stærsta auðlindamáli þjóðarinnar. Hvað
í veröldinni veldur? ... Þverpólitískur hópur máls-
metandi íslendinga hefur óskað eftir því við Alþingi
að þessar breytingar verði ekki knúðar í gegn nú
með látum. Svipuð ósk var tekin til greina um erfða-
gagnagrunn. Þetta er stærra mál.“
Stefán Jón Hafstein, í Degi 28. apríl.
„ Loksins þegar sér glitta í stóra, nýja urt I efna-
hagsflórunni, byggjandi á þekkingu og mannauði en
ekki eiturspúandi og landsökkvandi, þá bregðast
margir hart í mót ... Um árabil hafði fyrirmyndar- (
heilbrigðiskerfið sænska níðst á tugþúsundum geð-
veikum, flogaveikum og treggáfuðum „skjólstæðing-
um“ sínum með ýmsu móti. Laust þá í huga mér; er (
eitthvað slíkt falið I islenskum sjúkraskrám sem
ekki þolir dagsljós? Hví láta íslenskir læknar svo
dólgslega, þeir eru jú margir sænskmenntaðir? ... :
Óneitanlega væri það aðhald fyrir okkar umfangs-
mesta og viðkvæmasta samfélagskerfi að það þyrfti
að standast skoðun samtíma og seinni tíma.“
Þórólfur Antonsson, í Mbl. 28. apríl.
Gagnagrunnur og læknar