Dagblaðið Vísir - DV - 19.05.1998, Blaðsíða 13

Dagblaðið Vísir - DV - 19.05.1998, Blaðsíða 13
ÞRIÐJUDAGUR 19. MAÍ 1998 13 Siðfræðilegur merarostur Sumir munu án efa telja það vera að bera í bakkafullan lækinn að leggja fleiri orð í siðferðis- umræðu- belginn sem bólgnað hefur nú á vordögum eins og merarostur á síðsumri. Ekkert for- skeyti sést og heyrist nú jafnoft í opinberri og almennri umræðu og forskeytiö SIÐ-. Talað er um siðferði, siðleysi, siðblindu, siðgæði, siðfræði og siðvæðingu, likt og orðið hafi skyndilega meiri háttar siðbylt- ing hjá þessari þjóð, hverrar siðferði Tómas. Guðmundsson lýsti um miðja öldina „eins og hurð á hjör- um“. góðra siða og vondra. Þetta vita stjórnmála- menn og reyna að við- halda siðferðislegu jafnvægi með því að sjá gegnum fingur með siðum sem eru á gráu svæði milli góðra siða og vondra. En þetta er ekki alltaf auðvelt. Þannig er það góður siður að bjóða vinum sínum, þar á meðal viðskipta- vinum, í laxveiði, en siðurinn færist á grátt svæði þegar annar en sá sem býð- ur er látinn borga, án þess að hann hafi ver- ið spurður. Þá er það talinn góður siður að leysa vanda vina sinna, til að mynda fjárhagsvanda, en spurn- ingar vakna þegar vandinn er leystur með fé sem velgerðarmað- urinn á ekki og hefur ekki fengið heimild eigandans til að nota á þennan hátt. En í þessum dæmum felst í hnotskurn siðferðisvandi is- lensks þjóðfélags. Springur hann? í raun er það hlutverk Alþingis að sjá um að halda jafnvægi milli góðra og vondra siða í þjóðfélag- inu. Það hefur raskast og því er þörf á siðbót. Sú spurning gæti vaknað hvort þjóðin treystir sið- sjón þeirra sem hafa í skjóli að- stöðu sinnar talið að þeir eigi að búa við aðra siði en almenn- ingur, til dæmis hvað varðar líf- eyri og dagpen- inga. Er það ekki vottur af siðblindu? En þjóðin á víst ekki kost á öðr- um siðum fram að kosningum. Fróðlegt verður að sjá hvort hinn siðferðilegi merarostur, sem bólgnað hefur svo mjög á vordög- um, springur ekki sem fýsibelgur á haustdögum eins og aðrir mer- arostar. Árni Björnsson Kjallarinn Árni Björnsson læknir „Sú spurning gæti vaknað hvort þjóðin treystir siðsjón þeirra sem hafa í skjóli aðstöðu sinnar talið að þeir eigi að búa við aðra siði en almenningur, til dæmis hvað varðar lífeyri og dagpeninga. “ Hefur eitthvað breyst, og þá hvað? Sá sem kominn er á efri ár og hefur staðið til hlið- ar við stjórnmál, en þó fylgst nokkuð grannt með þeim, getur eiginlega ekki komið auga á að neitt hafi breyst eða að verið sé að ljóstra einhverju upp sem allir hafa ekki vitað. Það vita allir að forrétt- indastétt er í landinu og að i þessari stétt er fólk sem ekki hefur þurft að fylgja almennum leikregl- um þjóðfélagsins. Þessi stétt hefur, í góðu sam- starfi við forystumenn stærstu stjórnmálaflokk- anna og stundum með misvirku hlutleysi hinna smærri, „siövætt" ís- lenskt þjóðfélag frá síðari heimsstyrjöld, eða lengur, til vorra daga. Einn býöur, annar borgar Það að siðvæða er ekki endilega að væða með góðum siðum, það er líka hægt að siðvæða með ósiðum og siðferði þjóðfé- lagsins byggist á jafnvægi Greinarhöfundur telur þaö hlutverk Alþingis aö halda jafnvægi milli góöra og vondra siöa í þjóöfélaginu hafa raskast. Punt í Sverri með svuntu Það var ólíkt geðslegri mynd af Sverri Hermannssyni, fyrrverandi bankastjóra, sem birtist af honum sunnudaginn 10. maí á Stöð 2 í veiðigallanum við Hrútafjarðará, en sú sem hann hefur kosið að gefa af sér í fréttaviðtölum og Morgunblaðsgreinum um hríð. í myndinni dólaði hann með ánni og talaði um veiðimennskuna og sjálfan sig lágum rómi, sáttur við umhverfið og stöðu sína í líf- inu þótt hann fengi varla nart. „Nennirðu að vera að eltast við bleikju?" spurði viðmælandinn. „Já, það er mikið punt í þessu,“ sagði Sverrir. Heima í skála setti hann upp svuntu og dundaði sér við matargerð og bauð gestum sín- um eðalvín og osta. Notalegasti kall. Hvert hann sendi reikning- inn er látið liggja á milli hluta. Frá því myndin var tekin hefur enn runnið vatn til sjávar í Hrúta- firði og alkunn tíðindi orðið í Landsbankanum sem umturnuðu Sverri. I Morgunblaðinu hefur hann hvorki brúkað kurteisi né mannasiði en látið fúkyrðum, bölbænum og hótunum rigna yfir hóp sam- ferðamanna sinna sem hann titlar skíthæla og tíkarsyni eftir atvikum, enda að eigin sögn orðið fyrir bit- urri reynslu af ólíklegasta fólki, meira að segja Kjartani Gunnarssyni. í myndinni segir Sverrir reynd- ar að aldrei hafi tekist að ala hann upp og vissulega hlýtur maður að fallast á að pottur sé brotinn í upp- eldi manns með jafn soralegan munnsöfnuð hátt á sjötugsaldri. Þó var hann yfirmaður uppeldis- og menntamála í land- inu eina tíð. Tíkarsonur Það er opinberri umræðu á íslandi ekki til framdráttar að nota svívirðinga- stíl þann sem Sverrir hefur tamið sér þótt þörf sé á að kveða fast að orði. Án þess að gera ákæru- eða efnis- atriði í málflutningi bankastjórans fyrr- verandi að umræðu- efni í þessari grein - það er lýðum ljóst að fleiri toppar maka krókinn en Sverrir - þá ætla ég að huga nánar að orðfærinu. Tökum tíkarsoninn. Þrátt fyrir þriggja dálka leiðara í Morgun- blaðinu til að útskýra meinleysi orðsins i vöm fyrir Sverri era margar konur í landinu ósáttar við málflutninginn. íslenska er gegnsætt tungumál. Það er einn af höfuðkostum móðurmálsins að við skiljum vandræðalítið mjög mikið af orðunum sem við notum. Tíkar- sonur er á íslensku niðrandi skammaryrði sem tekur til tveggja per- sóna, sonarins og móður hans. Að kalla konu tik af þeirri ástæðu einni að hún er móðir sonar síns er annað tveggja, sví- virðing við tiltekna konu eða kyn hennar allt. Jarlinn af Hrúta- fjarðará segir það að vísu prýði á karl- manni að vera nátt- úrumikill og graður en konur eru tikur hvort sem honum er uppsigað við þær eða ekki. Með svuntu Sverrir lýsti vel í myndinni fyrirlitningu sinni á náttúruleysingjum og gufumenn- um, slíkir menn festa aldrei í fisk. Og svo stóð hann þarna á grjóteyr- inni með þennan litla titt. Tveggja punda bleikja öll veiðin. Elli kerl- ing álengdar. Eftir allan djöful- ganginn, hrokann og svívirðing- arnar verð ég að lokum að játa að það er punt í Sverri með svuntu. Steinunn Jóhannesdóttir „Sverrir lýsti vel í myndinni fyrir- litningu sinni á náttúruleysingjum og gufumennum, slíkir menn festa aldrei í físk. Og svo stóð hann þarna á grjóteyrinni með þennan litla titt. Tveggja punda bleikja öll veiðin. Elli kerling álengdar Kjallarinn Steinunn Jóhannesdóttir rithöfundur Með og á móti Húsnæðisfrumvarp fé- lagsmálaráðherra Fyrirkomulag sem mun sanna sig Arni Gunnarsson, aöstoðarmaöur fé- lagsmálaráöherra. „Þetta er nauðsynleg breyt- ing þar sem núgildandi fyrir- komulag tekur mið af þeim tíma þegar bæði var skortur á fjármagni og íbúðarhæfu húsnæði. í dag er á hvorugu skortur. Meginatriðið er það að við erum að leggja til ein- földun, sam- ræmingu og aukið frelsi á þessum félagslega húsnæðis- markaði. Samhliða eram við að leggja til að í fyrsta skipti verði ráðist i heildarúttekt á leigumarkaði og gerð fram- kvæmdaáætlun til lengri tíma. Það er einnig mjög mikilvægt atriði í þessu. Ég tel að þegar frá líður muni þetta fyrii- komulag, sem við leggjum til, sanna sig. Ég er alls ekkert hræddur við dóm reynslunnar þegar þar að kemur.“ Lagasmíðin mjög óvönduð „Lagasmíðin er mjög óvönd- uð og greinilegt að ráðgjöf sem ráðherra fær við að semja frumvarpið er mjög slæm. Það er ekkert sam- ráð haft við verkalýðs- hreyfinguna, hvað sem sagt er. Það er enginn formlega frá verkalýðs- hreyfíngunni sem kemur Þama er lögð áhersla á að leysa vanda sveitarfélaganna. Vandinn sem fjölskyldan á við í kerfinu í dag er hins vegar ekki leystur. I stað þess að fólk fái félagslega aðstoð í gegnum lága vexti er stefnt að því að þessi aðstoð fari i gegnum vaxtabótakerfi. Það kerfi er mjög óöraggt og flókíð fyrir fólk og mjög auðvelt að breyta því. Færri en áður geta keypt eignaríbúðir og verða þess vegná áö fara á leigumarkað- inn. Félagslegur leigumark- aður er ekki bættur eins og þarf vegna þessara breytinga. Óöryggi í leigumálum er mjög mikið og því verður að breyta.s Reynt er að selja frumvarpið með ótrúlegum út- reikningum sem sýna bjarta framtið. Útreikingar þessir byggjast til dæmis á því að hér verði engin verðbólga um ald- ur og ævi. -RR Ari Skúlason, fram- kvæmdastjóri ASÍ. þarna nærri. Kjallarahöfundar Athygli kjallarahöfunda er vakin á því að ekki er tekið við greinum í blaðið nema þær ber- ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu- diski eða á Netinu. Netfang ritstjórnar er: dvritst@centrum.is

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.