Dagblaðið Vísir - DV - 26.05.1998, Blaðsíða 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 26. MAÍ 1998
Fréttir
Skuldafangar kæra dómsmálaráðuneytiö til umboðsmanns Alþingis:
Réttindalausir í
skuldafangelsi
- efnamenn geta borgað sig út en snauðir sitja af sér
Á Litla-Hrauni sitja menn fyrir aö hafa ekki gert skil á vörslufé til rikissjoös. Á sama tíma semur ríkiö viö aðra í sömu
stööu um stórfellda niöurfellingu á þjófnaöi meö nauðasamningum. Skuldafangar á Litla-Hrauni eiga ekki sama rétt
í fangasamfélaginu og þeir sem dæmdir eru fyrir morö eöa fíkniefnabrot. Þannig fá þeir ekki dagpeninga, eiga ekki
rétt á vinnu eöa náöun eftir aö hafa afplánaö hluta refsingar.
DV-mynd Hilmar Þór
„Það eru dæmi um að menn hafi
tekið milljónalán til þess eins að
losna við að sitja af sér dóm. í einu
tilfelli tók dæmdur maður fjórar
milljónir að láni ofan á 18 mUljóna
króna skuld. Þetta er dæmi sem
ekki gat gengið upp hjá honum en
samt gerði hann þetta í örvæntingu.
Það er erfitt að kyngja því að sitja
réttindalaus í fangelsi og þurfa jafn-
framt að una því að þeir sem eiga
peninga eða aðgang að þeim geti los-
að sig úr sömu prísund á auga-
bragði," segir fangi sem situr á
Litla-Hrauni vegna dóms sem hann
hlaut fyrir virðisaukaskattsvik á
sínum tíma.
DV ræddi við tvo fanga á Litla-
Hrauni sem sitja inni vegna þess að
hafa ekki staðið skil á virðisauka-
skatti. Báðir eru fangarnir um miðj-
an aldur og hafa ekki komist í kast
við lögin fyrr en virðisaukamál
þeirra komu upp. Aðalarefsing ann-
ars fangans fólst í því að hann átti
að greiða 7,2 milljónir króna. Hinn
fanginn hlaut rúmlega 5 milljóna
króna sekt. Vararefsing beggja, sem
nú er komin til framkvæmda, var
sú að þeim bæri að sitja í fangelsi í
12 mánuði. Fanginn, sem situr af
sér 7 milljónimar, vill af tillitssemi
við aðstandendur sína ekki láta
nafns síns getið. Hann segist ekkert
hafa við það að athuga að hann hafi
hlotið refsingu fyrir afbrot sem
hann framdi. Um það sé ekki deilt
að hann hafi falsað virðisauka-
skattsskýrslur og þannig framið
glæp. Hans athugasemdir snúist um
það að refsingin sé ekki rétt skil-
greind og hann sitji því í raun í
skuldafangelsi, réttindalaus í fanga-
samfélaginu. Hann segir að ekki
hafi verið til umræðu hjá kerfinu að
semja um virðisaukaskattinn
þannig að hluti félli niður gegn
greiðslu t.d. svo sem gerist við
nauðasamninga.
Réttlaus í fangelsi
„Ég fæ ekki dagpeninga eins og
aðrir fangar. Þá á ég ekki rétt á því
að fá náðun þegar hluta refsingar er
lokið. Þannig get ég ekki endað
mína afþlánun á heimili Verndar og
náð að fóta mig inn í lífið eftir fang-
elsisvistina. Loks hef ég ekki rétt til
vinnu svo sem gerist með þá sem
fremja annars konar glæpi,“ sagði
fanginn þar sem DV ræddi við hann
á Litla-Hrauni.
Hann segist sjálfur ekki hafa átt
neina möguleika á að borga virðis-
aukaskattinn að fullu en ekki hafi
verið við það komandi að semja um
niðurfellingu þar sem um vörslufé
hafi verið að ræða og málið skil-
greint sem þjófnaður. Þar sem hann
eigi einfaldlega enga peninga hafi
hann ekki neina möguleika til að
komast hjá fangelsisvist eða borga
sig út úr steininum.
„Það hljóta allir að sjá skekkjuna
í því að einhver maður sem stolið
hefur opinberum gjöldum geti borg-
að sig úr steininum. Mér er þá
spum; á ekki morðinginn í næsta
klefa að geta það sama? I mínum
huga er niðurstaðan aðeins sú að ég
sit hér í skuldafangelsi án þess að
eiga minnstu möguleika á að borga
mig út. Þetta tel ég vera lögbrot og
ef lögin eiga að ná jafht til allra þá
telst eðlilegt að þegar frestur til að
borga samkvæmt dómsorði rennur
út þá taki við vararefsing sem
standi hvað sem tautar og raular og
án tillits til þess hvort menn eigi
peninga eða ekki,“ segir hann.
„Maður situr í fangelsi fyrir að
hafa ekki fylgt lögum og þá er erfitt
að sætta sig við að meö refsivist sé
verið að brjóta á manni lög. Þarna
er um að ræða túlkunaratriði sem
mun enda fyrir dómstólum."
-rt
Maður í manns stað
þessa dagana. Júlíus Vífill ætlar sér
meira en að selja bíla í framtíðinni og
Inga Jóna hugsar sitt. Þá verður tæp-
ast sagt að sorgin hafi heltekið Vil-
hjálm Þ. Vilhjálmsson borgarfulltrúa
þá er örlög Árna voru ráðin aðfara-
nótt sunnudags. Það fer ekkert eftir
aldri hverjir eru leiðtogar, sagði Vil-
hjálmur, vitandi það að hann er eldri
en Árni sem nú hefur lokið sér af póli-
tískt. Það kemur maður í manns stað,
bætti Vilhjálmur við, hvergi banginn.
Hann stóðst þá freistingu að hafa full-
yrðinguna í fyrstu persónu. Hann var
enn fremur svo penn að benda ekki
beint á sjálfan sig þegar hann var
spurður um arftaka Árna.
Allt minnir þetta á þá gömlu góðu
daga er Davíð ákvað að standa upp úr
borgarstjórastólnum og taka við land-
inu öllu. Þá vildu margir i borgar-
stjórnarflokknum verma auða sætið
en enginn fékk. Davíð náði í Markús
Örn upp í Útvarp.
Það fór nú eins og það fór. Óvíst er
hvað gerist nú. Davíð ræður sem fyrr.
Spurningin er aðeins hvort valinn
verður maður innan eða utan borgarstjórnar-
flokksins.
í því sambandi má minna á að Markús Örn er
enn á ný kominn I Útvarpið. Kannski er ekki full-
reynt með hann? Dagfari
Það fór eins og við var búist, Ingi-
björg Sólrún lagði Áma með snið-
glímu á lofti. í raun þurfti ekki að
kjósa því skoðanakannanir eru orðn-
ar svo nákvæmar. Það hefði dugað að
láta skoðanakönnun DV standa. Þar
munaði nánast engu á niðurstöðu og
kosningunum sjálfum. Það er til
muna ódýrara að fara þá leið en
standa í kosningavafstri í heilan dag
með öllum þeim mannskap sem til
þarf.
Ámi tók ósigri sínum með karl-
mennsku svo sem vænta mátti. Hann
tilkynnti um leið að hann myndi
hætta sem leiðtogi sjálfstæðismanna í
borgarstjórn Reykjavíkur. Þar með
varð fjandinn laus. Vonbiðlamir eru
fernir á stjá og fundir haldnir víða.
Margir eru kallaðir en aðeins einn
verður útvalinn. Hans bíður ekki lít-
ið hlutverk. Stóri flokkurinn lætur
það ekki viðgangast að tapa borginni,
höfuðvígi sínu, í hið þriðja sinn. Dav-
íð flokksformaður er þungur á brún
þessa dagana og kennir einkum
Helga skarninu H., fréttastjóra Sjón-
varpsins, um það hvemig komið er. Það mun
seint gleymast að Framsókn pressaði hann í
fréttastjórastólinn þegar Bogi fór í fríið. Miðað
við svipinn á landsfóðumum er ólíklegt að Helgi
H. verði eilífur augnakarl í embættinu eftirsótta.
Davíð segir raunar að R-listinn muni hverfa
innan fárra ára. Fyrst hann segir það verðum við
að trúa. Það er því von að baráttan um sæti Áma
sé hafin. Eins dauði er annars brauð.
Þeir sem næstir stóðu Árna láta af sér vita
Stuttar fréttir i>v
Kringlan á Netiö
Verslunarmiðstöðin Kringlan
opnar vef á Netinu á fimmtudag.
Á vefnum verða almennar upp-
lýsingar um Kringluna, upplýs-
ingar um fyrirtæki í Kringlunni,
fréttabréf og póstlisti. Hægt verð-
ur að versla við fyrirtækin á
vefnum. Netfangið verður
www.kringlan.is
Norðurljós
Áform era uppi um að sameina
Stöð 2, Skífuna,
Sýn, Regnbog-
ann, Bylgjuna,
Fjölvarpið, Stúd-
íó Sýrland, Is-
landíu og Stjöm-
una í nýtt marg-
miðlunarfyrir-
tæki, Norðurljós hf. Jón Ólafsson
er stór hluthafi i öllum þessum
fyrirtækjum.
Skrifstofubygging
Landsbankinn leggur fram 300
milljónir og fjármagnar með
þeim um 75% af áætluðum bygg-
ingarkostnaði nýrrar sjö hæða
skrifstofubyggingar við Borgar-
tún. Álftárós er að hefja fram-
kvæmdirnar. Viðskiptavefur Vís-
is sagði frá.
Þyngri viðurlög
Þorsteinn Pálsson dómsmála-
ráðherra hefur
gefið út nýja
reglugerð. í
henni eru viður-
lög við umferðar-
lagabrotum, eins
og hraðakstri,
þyngd verulega.
Mun hægar þarf að aka nú en
áður til að missa ökuleyfið.
Spítali leigir tölvur
Opin kerfi hf. hafa gert leigu-
samnig við Ríkisspítala um leigu
á 200 Pentium-tölvum og prent-
urum fyrir þær. Leigusamning-
urinn er til þriggja ára og var
boðinn út hjá Ríkiskaupum. Sjö
fyrirtæki buðu í tölvuleiguna.
Viðskiptavefur Vísis sagði frá.
Gott kvótakerfi
Breska viðskiptablaðið The
Economist hvetur ríki heims til
að taka upp fiskveiðistjórnunar-
kerfi eins og það sem íslendingar
hafa. Á íslandi og Nýja-Sjálandi
séu samtök útgeröarmanna orðin
eins konar samfélög sem stuðla
að skynsamlegri nýtingu auð-
linda sjávar. Viðskiptavefur Vís-
is sagði frá.
Kynlífskönnun
Umdeild kynlífskönnun um
stööu kvenna á vinnumarkaöi,
hlutverk saumaklúbba og kynlíf
kvenna, sem upphaflega var gerð
á vegum tímaritsins 19. júni, árs-
rits Kvenréttindafélags íslands,
verður endurtekin. Kvenréttinda-
félagið hefur dregið sig út úr út-
gáfu tímaritsins. Veffréttir Morg-
unblaðsins sögðu frá.
Engu frestað
Fulltrúar stjórnarandstöðunn-
ar á Alþingi vildu i upphafi þing-
fundar í gær vita hvort Davíð
Oddsson ætlaði sem þingmaður
Reykvíkinga að beita sér fyrir
því að fresta hálendisfrumvörp-
um ríkisstjómarinnar. Davíð
sagði að stefnt væri að því að af-
greiða frumvörpin nú.
Forsetaheimsókn
Ólafur Ragnar Grímsson, for-
seti íslands, og frú Guðrún
Katrín Þorbergsdóttir fara i opin-
bera heimsókn til Eystrasalts-
ríkjanna þriggja í annarri viku
júnímánaðar.
Skóli á Skógum
Menntamálaráðherra hefur
undirritað sameiginlega yfirlýs-
ingu með héraðs-
nefndum Rangár-
vallasýslu og V-
Skaftafellssýslu
um áframhald-
andi skólahald að
Skógum undir
Eyjafjöllum.
Samkvæmt henni verður Fram-
haldsskólinn á Skógum rekinn
sem einkaskóli frá og með næsta
hausti. -SÁ