Dagblaðið Vísir - DV - 29.08.1998, Blaðsíða 24

24 nærmynd
LAUGARDAGUR 29. ÁGÚST 1998 JjV
Bernhard Örn Pálsson, prófessor í lífefnaverkfræði og einn af forsprökkum Urðar, Verðandi, Skuldar, er í nærmynd Helgarblaðs 1
Á síöustu árum hefur orðið
sprenging í líftœkniiðnaöi á
Islandi. Islensk erfðagreining
kom til sögunnar á síðasta
ári og með tilkomu fyrirtœkis-
ins sáu íslendingar nýja at-
vinnugrein með miklum
hagnaðarmöguleikum og fisk-
ur kom þar ekkert við sögu.
Á því ári sem er liðið hefur
íslensk erfðagreining náð að
festa sig í sessi sem óskafyrir-
tœki þjóöarinnar en íslend-
ingar sjá margir hverjir
aldrei nema eitt í einu.
Þaö hrukku því vœntanlega
margir við þegar þeir sáu fyr-
irsögnina á forsíðu DVþann
29. júlí: Nýr erfðarisi. í frétt-
inni var ekki greint frá því
hverjir stœðu að fyrirtœkinu
en í blaöinu daginn eftir kom
fram að einn af höfuðpaurum
fyrirtœkisins, sem síðar fékk
nafniö Urður, Veröandi,
Skuld, vœri Bernhard Örn
Pálsson, prófessor í lífefna-
verkfrœói við University of
California í San Diego. En
hver er Bernhard Örn Páls-
son? Hér upplýsum við þaö
með því aó rekja feril hans og
tala viö œttingja, samstarfs-
menn og vini.
LiJja Mahshid er efiiaverkfræðing-
ur og kynntust þau Bemhard þegar
þau voru bekkjarfélagar í Kansashá-
skóla. Hún hefur starfað náið með
honum og stjómaði meðal annars
rannsóknarstofu Aastrom Biosciences
í Ann Arbor í Michigan. Hún er ís-
lenskur ríkisborgari.
Fimm ára í skóla
Þrátt fyrir ungan aldur er ferill
Bemhards í námi og starfi glæsilegur.
Hann byrjaði fimm ára í Æfingadeild
Kennaraskólans og tólf ára fór hann í
Garðaskóla í Garðabæ. Fimmtán ára
hóf hann nám við Menntaskólann í
Hamrahlíð sem þá var hverfaskóli og
þar af leiðandi mjög erfitt að komast
inn í hann. Samhliða náminu i MH
iðkaði hann gítamám af kappi og sá
ásamt fleirum um rekstur sjoppunnar
í skólanum. Bemhard leikur enn á gít-
ar, jaftit kassagítar og rafmagnsgítar
og er jafnvígur á klassíska tónlist og
dægurtónlist.
Eftir þrjú ár í Hamrahlíð útskrifað-
ist Bemhard með stúdentspróf af
tveimur brautum og lá leið hans beint
vestur á Mela þar sem hann hóf nám í
efnaverk-
Háskóla íslands. Þá var aðeins boðið
upp á tveggja ára nám í efnaverkfræði
þannig að Bemhard fór utan til
Kansas í Bandaríkjunum. Þar lauk
hann B.Sc. gráðu í efnaverkfræði við
Kansasháskóla í Lawrence árið 1979
og hlaut hæstu einkunn. Námi Bem-
hards var ekki lokið því að strax
haustið eftir hélt hann til Madison í
Wisconsin þar sem hann útskrifaðist
með doktorsgráðu í eftiaverkfræði
árið 1984 við Wisconsinháskóla.
Bemhard á 15-20 einkaleyfi.
Bemhard hefúr skrifað á
annað hundrað ritverk auk
þess sem hann hefúr skrifað
fyrir fjölmörg tímarit á sviði
líftækni og læknisfræði.
Bernhard situr í vísindaráð-
um fjölda fyrirtækja á sviði
líftækni og hefur óvíða veitt
ráðgjöf. Hann er einnig mjög
eftirsóttur fyrirlesari í há-
skólum í Bandaríkjunum og
víða um heim.
Ungurtil metorða
fræði
við
Bemhard fékk stöðu aðstoðarpró-
fessors við Michiganháskóla í Ann
Arbor árið 1984 og gegndi henni til
ársins 1989. Sama ár var hann einn
stofnenda Ann Arbor Stroma Inc. sem
síðar fékk nafúið Aastrom Biosciences
Inc. Starfsemi Aastrom snýst um það
að rækta upp beinmerg úr fólki.
Árið 1990 fékk hann stöðu prófess-
ors við Michiganháskóla sem kennd
er við George Granger Brown og
gegndi henni til ársins 1995 en mikill
heiður þykir að fá slíka stöðu, ekki
síst þar sem Bemhard var komungur.
Bemhard fékk leyfi frá skólanum og
starfaði sem aðstoðarforsfjóri þróun-
arsviðs Aastrom Biosciences þar sem
hann starfaði árin 1994-95.
Árið 1995 flutti Bemhard sig um set
til San Diego til Kalifomíuháskóla þar
sem hann gegnir í dag stöðu prófess-
ors í lífefúaverkfræði auk þess að
gegna prófessorsstöðu lækna-
deildar sama skóla.
Urður, Verðandi, Skuld
og Oncosis
Asamt Bemhard em for-
svarsmenn Urðar, Verðandi,
Skuldar þeir Tryggvi Péturs-
son vélaverkfræðingur og
Snorri S. Þorgeirsson, lækn-
ir við Krabbameinsstofiiun-
ina í Bethesda í Maryland í
Bandaríkjunum. Tryggva
Bernhard Örn Pálsson er af öllum sagður bráðj
Bemhard er fæddur í Reykjavík
þann 22. febrúar 1957, sonur Páls Víg-
konarsonar, prentsmiðs og fram-
kvæmdasfjóra, og Emu Amar. Kona
Bemhards er Lilja Mahshid Akasheh
og eiga þau tvö böm: Shireen Mariu,
sem er fædd 21. desember 1982 og Sir-
us Bemhard, sem er fæddur 26.
nóvember 1985,
bæði í Banda-
ríkjunum.
Fjoldi viðurkennmga
Bemhard hefur hlotið fjölda
styrkja og viðurkenninga. Má
þar nefna að í Kansasháskóla
hlaut hann verðlaun fyrir af-
burða frammistöðu við rann-
sóknir og í Michiganháskóla
hlaut hann verðlaun fyrir rann-
sóknir í efnaverkfræði. Bemhard
hefur meðal annars hlotið heiðurs-
styrk American Institute for
Medical and Biological
Engineering, NATO,
Rotary, Institute of
International Ed-
ucation og Ful-
bright auk þess
sem hann er félagi
í ýmsum virtum
samtökum s.s.
American Institu-
te of Chemical
Engineers,
American Soci-
ety of
Hematology og
American
Institute for
Medical and
Biological
Engineer-
ing. Þess
má
hefur Bemhard þekkt frá því að þeir
vom saman í bamaskóla í Æfinga-
deild Kennaraskólans. Leiðir skildi á
framhaldsskólaárunum en náðu aftur
saman í Háskólanum og enn síðar er
Tryggvi tók masterspróf í Michigan.
Snorra kynntist Bemhard ekki fyrr en
fyrir rúmum tveimur árum. Áður
vissu þeir bara hvor af öðrum með því
að lesa greinar hvor annars í fagtíma-
ritum. Leiðir þeirra lágu endanlega
saman á ráðstefnu sem Bemhard
skipulagði i Colorado í byijun síðasta
árs. Kunningsskapur og reynsla þre-
menninganna leiddi tljótlega til stofn-
un Urðar, Verðandi, Skuldar.
Bernhard hefur átt þátt í stofnun
annars fyrirtækis sem verið er að
byggja upp í San Diego. Það nefnist
Oncosis og verkefni þess er að þróa
tækni sem hreinsar upp krabbameins-
frumur úr beinmerg sem tekinn er úr
fólki, sérstaklega úr þeim sjúklingum
sem era með bijóstakrabbamein. Þá
er beinmergurinn tekinn úr sjúklingn-
um á meðan hann undirgengst lyija-
og geislameðferð og mergurinn
hreinsaður.
Búið er að fjármagna starfsemina
og tekur Bemhard enn þátt í rekstrin-
um.
Þurfum menn eins og Bem-
hard
einnig
geta
að
vilja takast á við slík verkefni,"
segir Sigmundur sem hefur að-
stoðað við ýmis verkefni á sviði
líftækni.
„Ég hef haft tækifæri til að
vinna með ungu fólki, körlum
og konum, sem hafa verið að
byggja upp nýja hluti sem era
mikilvægir fyrir þetta samfélag.
Bemhcird er einn af þeim og ég
vænti þess að hann og aðrir
slíkir myndu lyfta þessu þjóðfé-
lagi áfram. Við höfum upplifað
einn slíkan kraftamann undan-
farið, Kára Stefánsson, en ég vil
sjá fleiri. Þær væntingar sem
maður gerði sér um Bemhard
Pálsson hafa orðið að veruleika.
Ég veit að hann mun spjara sig
í hverju því sem hann tekur sér
fyrir hendur. Við eigum fleiri
slíka I farvatninu sem munu
skila sér heim ef tækifæri skap-
ast til þess.“
Sigmundur Guðbjamason, fyrrum
háskólarektor, kenndi Bemhard á sín-
um tíma og hefur fylgst náið með hon-
um síðan. Bemhard hefúr líka sagt að
Sigmundur hafi haft mikil áhrif á
hans feril.
„Hann starfaði með mér hér við Há-
skólann á sumrin áður en hann fór
utan til náms. Síðan hef ég fylgst náið
með ferli hans og störfúm í Bandaríkj-
unum og hitt hann af og til hér á landi
eða vestanhafs."
Sigmundur hefur góða reynslu af
Bemhard. „Hann var fyrirmyndar-
nemandi og traustur samstarfsmaður.
Mjög frjór og gagnrýninn og skemmti-
legur að vinna með. Hann hefur verið
mjög hugmyndaríkur og framtaks-
samur. Hann er afburðaduglegur og
hefur náð mjög langt á sínu sviði. Ég
ber fullt traust til hans. Þegar hann
sagði mér frá því í sumar hvað hann
hefði i huga óskaði ég þess að vera all-
mörgum árum yngri og geta tekið þátt
í þeirri uppbyggingu sem þetta fyrir-
tæki þeirra hefur í hyggju.
Þetta er mjög áhugavert hjá
þeim. Þama er verið að skapa
tækifæri fyrir vonandi fleiri fyr-
irtæki og aukna starfsemi á
þessu sviði. Nákvæmlega það
sem við þurfum er að efla
líftækni og hátækni hér á
landi.
Þess vegna þurfum
við fleiri fyrirtæki og
einstaklinga sem
Kraftmikill og Ijúfur
„Bemhard var stór í lund en
ákaflega góður drengur.
Tengdamóðir mín fullorðin
sinnti honum mjög mikið og
hann lærði mikið af henni, vís-
ur og kvæði. Bemhard hafði af-
skaplega mikinn orðaforða og
fýrst fór nokkuð mikið fyrir
honum,“ segir Ema Amar,
móðir Bemhards.
„Hann var mjög kraftmikill,
áhugasamur og hafði alltaf mik-
ið fyrir stafúi. Það vildi okkur
til láns að ég fékk að senda
hann í skóla fimm ára. Þá var
til siðs að byija sex eða sjö.
Hann varð læs á tveimur mán-
uðum og hefur lesið síðan.
Bernhard hefur alltaf haft
mikinn áhuga á náttúrunni og
tefldi einnig mikið á tímabili.
Hann byijaði tiltölulega ungur
að fikta við gítar og lærði það
seinna hjá Eyþóri Þorlákssyni.
Bemhard hefúr alltaf staðið
sig mjög vel i skóla. Stærðfræði,
efnafræði og eðlisfræði voru
alltaf númer eitt, tvö og þrjú.
Þannig að það kom strax í ljós
að hann færi í raungreinar.
Hann hafði strax sínar eigin
hugmyndir um hlutina og las
mjög mikið.
Bernhard hafði brennandi
áhuga á umhverfi sínu. Þegar
hann var mjög ungur gerðist
það tvisvar að hann lagði land
undir fót. Við vissum ekkert
hvert hann fór og þvi þurfti að
leita að honum. Þá vorum við
orðin alvarlega hrædd því að
hann var svo ungur. Hann var
þá einhvers staðar uppi í Öskju-
hlíð. En þetta er bara það sem
böm gera.“